Τα τοξικά απόβλητα των... πεπλανημένων καπιταλιστών

Η ιστορία γράφεται με εικόνες: ο δείκτης Dow Jones κατρακυλάει, ενώ στη Βουλή των Αντιπροσώπων το «όχι» στο « Σχέδιο Σωτηρίας» έχει επικρατήσει με πρωταγωνιστές τους ρεπουμπλικάνους βουλευτές. Έξω από τη Wall str διαδηλωτές φωνάζουν « σώστε εμένα και όχι τις τράπεζες», ενώ οι χρηματιστές ζητούν άμεση σωτηρία γιατί… γκρεμίζεται ο καπιταλισμός.

Το παραπάνω σκηνικό, που ονομάζεται « διεθνής οικονομική κρίση», προκλήθηκε από τα λεγόμενα « τοξικά απόβλητα»: Σύνθετους ομολογιακούς τίτλους βασισμένους σε στεγαστικά δάνεια με προσημείωση. Και δη σε δανειολήπτες που αντικειμενικά δεν είχαν τη δυνατότητα να πληρώσουν, δοθέντος ότι τα επιτόκια της Fed ανέβηκαν στα ύψη και η θηλιά έσφιξε στο λαιμό τους. Ο επόμενος κρίκος στην αλυσίδα ήταν ο περιορισμός (ή και εκμηδένιση) της αξίας των τίτλων, άρα επακολούθησαν ζημίες στις τράπεζες που εφάρμοσαν την τακτική.

Αυτό ονομάστηκε κρίση των subprimes, με αφετηρία τον Ιούνιο του 2007 και με την ισχυρότερη σεισμική δόνηση να σημειώνεται τώρα. Οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες μοιάζουν με χάρτινους πύργους που γκρεμίζονται στο φύσημα του «τοξικού» ανέμου.

Το πρόβλημα έλαβε απρόσμενη τροπή, εξαιρετικά επικίνδυνη για τα θεμέλια του παγκόσμιου καπιταλισμού (υπό τη μορφή του νέο-φιλελευθερισμού). Η κρίση «ταξίδευσε» αναπόφευκτα και στη Γηραιά Ήπειρο, όπου τράπεζες κρατικοποιήθηκαν και πολλές μονάδες (άρα περιουσίες…) χάθηκαν στα κεντρικά και περιφερειακά χρηματιστήρια.

Στην κοιτίδα του νέο-φιλελευθερισμού και δη στην εμπροσθοφυλακή της στήριξης του, την Ουάσιγκτον, η απόφαση για σωτηρία είχε « σοσιαλιστική» χροιά. Το « Σχέδιο Σωτηρίας» προβλέπει αύξηση του προϋπολογισμού κατά 700 δισ. δολάρια και «υιοθέτηση» των τοξικών απόβλητων από κυβερνητικό Οργανισμό.

Οι αντιδράσεις πολλές και ηχηρές. Στο Κογκρέσο οι διαπραγματεύσεις ήταν μαραθώνιες και η καταψήφιση του σχεδίου από τη Βουλή των Αντιπροσώπων προκάλεσε ισχυρό σοκ στο Λευκό Οίκο και στην Wall Street. Ο καπιταλισμός- όπως τον γνωρίζουμε- βιώνει αλλεπάλληλους θανάτους, (όπως οι ειδικοί λένε με ίχνος αμετροέπειας).

Η ιστορία γράφεται με εικόνες: Λίγα λεπτά μετά την καταψήφιση, με δηλώσεις του στο CNN, χρηματιστής- από αυτούς με τα αστεία πολύχρωμα κοστούμια στην Wall- ως ταύρος μαινόμενος επιτέθηκε στους βουλευτές τους οποίους κάλεσε να υπερψηφίσουν το σχέδιο γρήγορα, με άλλα λόγια να αφήσουν τις βλακείες και να σώσουν τις… τράπεζες και τα χρηματιστήρια. Το επιχείρημα του ήταν ότι « εμείς δεν φταίμε, δεν φταίει η Wall str, άλλοι ευθύνονται». Η παρουσιάστρια της εκπομπής έδειξε δημοσιογραφική συνέπεια και υπενθύμισε ότι το FBI διενεργεί έρευνα στο «ναό του άυλου χρήματος».

Οι Ρεπουμπλικάνοι καταψήφισαν γιατί θεωρούν το σχέδιο «κρατικιστικό», ενώ οι Δημοκρατικοί απαιτούσαν μεγαλύτερη διασφάλιση των πολιτών που έχασαν τα σπίτια τους, τα λεφτά τους.

Ο καπιταλισμός ανά τα χρόνια έχει αποδειχθεί εφτάψυχος. Δεν πρόκειται για την πρώτη κρίση, άλλωστε η οικονομία ανέκαθεν διακρινόταν από την κυκλικότητα της. Το βέβαιο είναι ότι το μοντέλο του άκρατου καπιταλισμού πνέει τα λοίσθια και μία νέα εποχή στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία ανατέλλει.

Η εικόνα του εκστασιασμένου χρηματιστή έρχεται σε απόλυτη αντιδιαστολή με το πλακάτ του πολίτη που διατύπωνε το εύλογο αίτημα εν μέσω οικονομικής κρίσης: « Σώστε εμένα, όχι τις τράπεζες». Τα «τοξικά απόβλητα» πρέπει να χρεωθούν στους αλαζόνες που κερδοσκόπησαν ασύστολα και η διεθνής οικονομική αρχιτεκτονική να τεθεί σε νέο πλαίσιο. Το ευτύχημα είναι ότι εντός ολίγων μηνών αλλάζει ο ένοικος του Λευκού Οίκου και στη θέση του (καλώς εχόντων των πραγμάτων) θα βρεθεί ένας εμπνευσμένος ηγέτης νέας κοπής.

Υγ: Το εν λόγω κείμενο αποτελεί το τελευταίο της στήλης «Urban Rat». Αποχωρώ από το cosmo και το contra για τους δικούς μου λόγους, αφήνοντας πίσω καλούς συναδέλφους, μόνο φίλους αγαπημένους. Δεν επιθυμώ να γίνω μελοδραματικός. Κάνω αυτή τη σημείωση διότι αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω όλους εσάς που διαβάζατε και σχολιάζατε τα κείμενα μου. Με πολλούς αναπτύχθηκε μία ιδιαίτερη ηλεκτρονική σχέση, θα μπορούσαμε να την αποκαλέσουμε και e-φιλία. Ενδεχομένως να σχολιάζω πλέον ως απλός «συμπλογκάριος», η παρέα βλέπεις είναι πολύ όμορφη. Η ζωή κύκλους κάνει, ποτέ δεν ξέρεις, μπορεί και να ξαναβρεθούμε.

Σας ευχαριστώ.