Αντίο στον Παντελή Δέδε, έναν αληθινό μπασκετάνθρωπο

Πριν από ένα χρόνο δέχτηκα ένα τηλεφώνημα έκπληξη. "Έρχεσαι από το γραφείο μου να πιούμε ένα καφέ και να τα πούμε; Σου έχω μια έκπληξη", μου είπε ο Παντελής Δέδες. Δεν είχαμε ποτέ ιδιαίτερα στενές σχέσεις αλλά πολλές φορές είχαμε μιλήσει στο πλαίσιο του ρεπορτάζ. Ειδικά τα τελευταία 10-15 χρόνια όταν είχε εγκαταλείψει την ΕΟΚ, διαφωνώντας στην ουσία με την πολιτική Βασιλακόπουλου και είχε ασχοληθεί αποκλειστικά με τη δικηγορία και ειδικότερα με θέματα που αφορούσαν το μπάσκετ.

Την επόμενη μέρα όταν τον επισκέφθηκα στο γραφείο του στο Κολωνάκι, μου έδειξε το διπλανό δωμάτιο. Στοίβες φάκελοι, σπάνια περιοδικά και εκδόσεις του μπάσκετ, ολόκληρα αρχεία εφημερίδων, προγράμματα αγώνων. "Ξέρω ότι έχεις ένα τεράστιο αρχείο. Βλέπω τα ιστορικά αφιερώματα που κάνεις στο All Star Basket και τα χαίρομαι. Βγήκα στη σύνταξη, αποσύρομαι. Κρίμα που δεν υπάρχει ένα μουσείο του μπάσκετ στη χώρα να τα δωρίσω. Ότι θέλεις το παίρνεις για το δικό σου αρχείο. Ξέρω ότι τα αφήνω σε καλά χέρια".

Για να μεταφέρω αυτό τον "θησαυρό" χρειάσθηκε να γεμίσω δύο πορτ μπαγκάζ. Ήταν οι τελευταίες φορές που τον είδα. Ακόμη αρχειοθετώ στα δικά μου ράφια το δικό του αρχείο. Κάθε φορά που βάζω τάξη ανακαλύπτω και μερικούς μικρούς θησαυρούς. Σπάνιες αμερικάνικες εκδόσεις περιοδικών από τη δεκαετία του ’50, φακέλους με δικαστικές υποθέσεις μπάσκετ που είχαν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον στη δεκαετία του ’90, πρακτικά από συνεδριάσεις της ΕΟΚ, της FIBA και ποιος ξέρει τι άλλο θα ανακαλύψω στην πορεία.

Πριν από μερικούς μήνες με είχε πάρει τηλέφωνο να με ρωτήσει αν έβγαλα άκρη. "’Ότι περίσσεψε μαζί με κάποια προσωπικά ενθυμήματα θα το δωρίσω στον Γιωργή τον Μπουσβάρο να τα βάλει στο μουσείο της ΧΑΝΘ. Και το νομικό μου αρχείο θα το δωρίσω σε κέντρα αθλητικών ερευνών" μου είπε. Ήταν και η τελευταία φορά που μιλήσαμε. Είχε μοιράσει την κληρονομιά του λες και ήξερε ότι θα φύγει σύντομα από κοντά μας.

Ένας ακέραιος αγωνιστής

Σπουδαίος άνθρωπος, ακέραιος, λάτρης του μπάσκετ, ένας από τους τελευταίους μπασκετανθρώπους της παλιάς γενιάς ο Παντελής Δέδες "έφυγε" το Σάββατο (4/7) σε ηλικία 82 ετών και του είπαμε το στερνό αντίο στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου της Κηφισιάς. Έδωσε μεγάλους αγώνες ειδικά τα πρώτα χρόνια του επαγγελματικού μπάσκετ στη χώρα για την εφαρμογή των νόμων και των κανονισμών. Παρότι πράος και ήρεμος σαν άνθρωπος, δεν άφηνε σε χλωρό κλαρί τους παράγοντες των ομάδων που δεν τηρούσαν τους νόμους ή ήταν κακοπληρωτές.

Με το μπάσκετ αναμείχθηκε σε νεαρή ηλικία. Οι ρίζες του δεν ήταν στην Αθήνα αλλά στη Θεσσαλονίκη. Είχε παίξει στην ιστορική ΧΑΝΘ και αργότερα κατέβηκε στην Αθήνα όπου κατέκτησε δύο τίτλους πρωταθλητή με τον Παναθηναϊκό στη δεκαετία του ’60. Στη συνέχεια αναμείχθηκε με τα κοινά του αθλήματος. Ήταν από τους πρώτους συνοδοιπόρους του Βασιλακόπουλου όταν η παράταξη του κέρδισε τις πρώτες εκλογές στην ομοσπονδία το 1983.

Διατέλεσε για πάνω από δέκα χρόνια αντιπρόεδρος της ΕΟΚ και ήταν από του πρώτους Έλληνες παράγοντες του μπάσκετ που εκπροσώπησαν το άθλημα στον διεθνή χώρο. Έδωσε το "παρών" σε δεκάδες διεθνή φόρουμ, ήταν μέλος σε διάφορες επιτροπές της FIBA ξεκινώντας από την επιτροπή εφέσεων του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος του 1983 στη Γαλλία. Ήταν μάλιστα αυτός που είχε εισηγηθεί τις βαριές ποινές για τους παίκτες της Γιουγκοσλαβίας και της Ιταλίας στην ιστορική συμπλοκή τους στον αγώνα που έγινε στο Ευρωμπάσκετ του 1983.

Είδαμε από κοντά τον Τζόρνταν εξαιτίας του

Την ίδια χρονιά, ήταν ο άνθρωπος που ουσιαστικά οργάνωσε τα πάντα για τον ερχομό του πανεπιστημίου της Νορθ Καρολάινα για σειρά αγώνων στην Ελλάδα κόντρα στην Εθνική μας και μας έδωσε την ευκαιρία να δούμε στα πρώτα του βήματα τον Μάικλ Τζόρνταν στο Αλεξάνδρειο και το κλειστό του Σπόρτιγνκ. Από τότε μάλιστα τον συνέδεε στενή φιλία με τον θρυλικό προπονητή των Tar Heels, τον αείμνηστο Ντιν Σμιθ.

Μετά την αποχώρησή του από την ΕΟΚ που ήταν μια από τις πολλές διαδοχικές εκείνης της εποχής στελεχών που είτε ήρθαν σε ρήξη, είτε διαφώνησαν με την πολιτική Βασιλακόπουλου (Βαφάκης, Ζερβουδάκης, Λαζαρίδης μερικοί από τους υπόλοιπους) ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη νομική και ειδικότερα με θέματα σχετικά με τον αθλητισμό και το μπάσκετ. Εκπροσώπησε σε νομικά θέματα δεκάδες προπονητές παίκτες αλλά και συλλόγους. Ήταν ο δικηγόρος που πέτυχε να κηρυχθεί αντισυνταγματικός ο περιβόητος νόμος Βενιζέλου με τον οποίο είχαν γραφτεί στο…χιόνι οφειλές εκατοντάδων εκατομμυρίων δραχμών ΠΑΕ και ΚΑΕ σε αθλητές και προπονητές.

Διακρινόταν πάντοτε για τον δυναμισμό του αλλά και την ακεραιότητα των απόψεων. Το 1995 υπήρξε ο πρώτος Έλληνας που διορίστηκε διαιτητής στο διεθνές δικαστήριο CAS της Λωζάννης, μετά από πρόταση του τότε Γενικού Γραμματέα της FIBA, Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς, θέση την οποία κράτησε έως το θάνατό του.

Διετέλεσε μάλιστα μέλος του 12μελούς ειδικού τμήματος του CAS κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Δεν ήταν άνθρωπος που του άρεσε η προσωπική προβολή, έδινε σπάνια συνεντεύξεις, προτιμούσε να υπηρετεί την επιστήμη του και μέσα από αυτή το μπάσκετ που λάτρευε και στο οποίο είχε αφιερώσει τη ζωή του.

Καλό ταξίδι Παντελή και ελπίζω ότι και εγώ με τη σειρά μου το ανεκτίμητο κομμάτι του αρχείου σου θα το αφήσω στα σωστά χέρια…