Το τέλος των μικρομεσαίων
Το νέο σύστημα διεξαγωγής της Ευρωλίγκας μπαίνει στο μικροσκόπιο του Δημήτρη Καρύδα. Η αύξηση των αγώνων, οι ελάχιστες ευκαιρίες για τις ομάδες που δεν έχουν εγγυημένο συμβόλαιο, το χτύπημα στις διοργανώσεις των Εθνικών και οι χαοτικές διαφορές των ισχυρών με τους άλλους.
Η νέα μορφή της Ευρωλίγκας , αυτή που πιθανότατα θα μπει σε ισχύ από την περίοδο 2016-17, παρουσιάζει πολλά ενδιαφέροντα σημεία προς συζήτηση και σχολιασμό. Το νέο σύστημα αλλά και η μείωση των ομάδων είναι κυρίως τα σημεία τριβής.
Ας κάνουμε ένα πολύ μικρό update πληροφοριών για να δούμε τι περίπου θα ισχύει: 16 ομάδες αντί των 24 με 11 εγγυημένα συμβόλαια Α΄ τάξης που συνεχίζουν να κατέχουν οι ίδιες ομάδες που τα έχουν και σήμερα: Τρεις από την Ισπανία (Ρεάλ, Μπαρτσελόνα, Λαμποράλ), δύο από την Ελλάδα (Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός), δύο από την Τουρκία (Εφές, Φενέρ) και τέσσερα μονά συμβόλαια που πάνε σε Αρμάνι, Μακάμπι, Ζαλγκίρις, ΤΣΣΚΑ Μόσχας.
Οι υπόλοιπες πέντε θέσεις θα γεμίσουν από τρεις θέσεις που θα προκύψουν από τα εθνικά πρωταθλήματα αντίστοιχων χωρών οι οποίες δεν έχουν ανακοινωθεί ποιες θα είναι, τη νικήτρια του Eurocup και μια ομάδα που θα βγει από τον προκριματικό γύρο για τον οποίο δεν έχουν γίνει γνωστές λεπτομέρειες: Ούτε πόσες ομάδες θα παίρνουν μέρος (στο τωρινό φορμάτ μετέχουν οκτώ ομάδες), ούτε ποια ακριβώς θα είναι τα κριτήρια συμμετοχής.
Το σύστημα αλλάζει αφού καταργείται το ΤΟΠ-16 και έχουμε ένα πρωτάθλημα 30 αγωνιστικών με δύο γύρους που θα παίζουν όλοι εναντίον όλων. Οι πρώτοι οκτώ πάνε στα πλέι οφ και με σύστημα best of five (τρεις νίκες) βγαίνει η τετράδα του φάιναλ φορ.
Στο σκέλος της συμμετοχής η μείωση των ομάδων αποσκοπεί κυρίως σε ένα λόγο: Στην αύξηση των εσόδων όσων συμμετέχουν. Στην πραγματικότητα, ο Μπερτομέου κατέφυγε στην ιδιότυπη μέθοδο της αύξησης των εσόδων δια της μείωσης των ομάδων. Δεν έχω επαρκή στοιχεία για να κάνω τις σχετικές πράξεις. Αλλά με ένα πρόχειρο υπολογισμό σήμερα οι 24 ομάδες μοιράζονται 20 εκατομμύρια ευρώ (αυτό ισχύει για τη φετινή σεζόν). Δεν χρειάζεται καν να γίνει πραγματικότητα το μεγαλόπνοο σχέδιο της συνεργασίας με την IMG (το οποίο ανέπτυξα προχθές σε ένα αντίστοιχο άρθρο) για να γίνει εφικτό αυτό που ζητάνε οι περισσότεροι ιδιοκτήτες: Αύξηση εσόδων. Ακόμη και αν ποτέ σε βάθος δεκαετίας δεν γίνει εφικτό τα έσοδα της λίγκας να φτάσουν ή να ξεπεράσουν τα 30 εκατομμύρια και μείνουν για παράδειγμα στα 25 το ποσό πλέον θα μοιράζεται δια του 16 και όχι δια του 24!
Εξοντωτικό το σύστημα διεξαγωγής
Σκεφθείτε ένα απλό παράδειγμα: Ένα ασανσέρ σε ένα κτίριο που σταματάει σε κάθε όροφο και όσοι είναι μέσα λένε στους… απέξω με απόλυτη αδιαφορία: "Δεν χωράτε, είμαστε γεμάτοι"! Ο Μπερτομέου ήθελε την υποστήριξη των κορυφαίων ευρωπαϊκών κλαμπ και την πέτυχε με ένα απλό τρόπο: Ικανοποιώντας το πάγιο αίτημα τους χωρίς κατ΄ ανάγκη να στερήσει ούτε μια δραχμή από τα εκατομμύρια που μπαίνουν στα ταμεία της Ευρωλίγκας.
Το σύστημα διεξαγωγής είναι μαραθώνιο, εξοντωτικό για τους παίκτες αλλά πολύ δελεαστικό για χορηγούς και τηλεοπτικούς σταθμούς. Σήμερα, ο πρωταθλητής Ευρώπης δίνει ένα μάξιμουμ 32 αγώνων, με το νέο σύστημα θα δίνει 37!
Επειδή διάβασα στο προηγούμενο άρθρο μου αρκετά ενδιαφέροντα σχόλια που δεν μπόρεσα να απαντήσω λόγω της απεργίας του κλάδου μου να τονίσω εδώ ότι η κατάργηση του ΤΟΠ-16 δεν μειώνει κατ΄ ανάγκη τον ανταγωνισμό. Σε μια λίγκα 30 αγώνων όπου οι οκτώ πρώτοι πάνε στα πλέι οφ το ενδιαφέρον θα είναι μεγάλο ακόμη και αν μια ομάδα μείνει πίσω με 3 ή 4 βαθμούς στο τέλος του πρώτου γύρου. Θα έχει μπροστά της ένα ολόκληρο γύρο 15 αγώνων για να καλύψει το χαμένο έδαφος. Στην ουσία μιλάμε για ένα διαρκές…ΤΟΠ-16 μόνο που θα έχει τη μορφή ενός ενιαίου πρωταθλήματος.
Το μεγάλο ερωτηματικό που προκύπτει δεν είναι το θέμα του ανταγωνισμού αλλά το θέμα της συμμετοχής. Τι εννοώ; Ας πάρουμε ως παράδειγμα μια τυχαία ομάδα με εγγυημένο συμβόλαιο. Την Μακάμπι. Εάν μια χρονιά τερματίσει τελευταία στην πρώτη φάση ΔΕΝ ΧΑΝΕΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ στην επόμενη διοργάνωση γιατί κρατάει το εγγυημένο συμβόλαιο! Η νέα λίγκα δεν θα είναι 100% κλειστή αλλά ο Μπερτομέου επέλεξε ένα μεικτό σύστημα που αφήνει πολλά ερωτηματικά να αιωρούνται.
Δύσκολη η επιβίωση
Τρεις λίγκες θα είναι ευνοημένες αφού θα στέλνουν μια επιπλέον ομάδα κάθε χρονιά στην Ευρωλίγκα. Μόνο που δεν… επαρκούν. Στην Ισπανία για παράδειγμα ήδη άρχισε να διαμαρτύρεται η Μάλαγα, μια ομάδα σταθερή στην Ευρωλίγκα που δεν έχει κάθε χρόνο εξασφαλισμένη θέση στην τετράδα του πρωταθλήματος. Στη Ρωσία υπάρχουν τουλάχιστον δύο καλές ομάδες πίσω από την ΤΣΣΚΑ (Χίμκι, Λοκομοτίβ Κουμπάν) και στο πολύ ανεβασμένο Τουρκικό πρωτάθλημα άλλες τρεις ομάδες πίσω από Εφές και Φενέρ (Καρσίγιακα, Νταρουσάφακα και Γκαλατασαράι).
Στην Ελλάδα η ΑΕΚ και ο Άρης έχουν κάνει μεγάλα ανοίγματα προσδοκώντας στη δημιουργία ομάδων που θα βρουν χώρο στην Ευρωλίγκα, ενώ εάν ποτέ γίνει πραγματικότητα η θρυλούμενη –εδώ και καιρό πάντως- εμπλοκή του Ιβάν Σαββίδη στο μπάσκετ του ΠΑΟΚ θα υπάρξει και τρίτος πολύ δυνατός "παίκτης" με τους ίδιους στόχους.
Στην ουσία για όλες αυτές τις ομάδες θα υπάρχει μόνο ένας τρόπος να παίξουν στην Ευρωλίγκα. Να κερδίσουν το Eurocup που λόγω αυτής της ιδιαιτερότητας θα γίνει διοργάνωση εξαιρετικά αυξημένου ανταγωνισμού ή να επιβιώσει από ένα προκριματικό γύρο-χαρακίρι.
Ακόμη όμως και αν μια ομάδα τα καταφέρει να βρει τη… χαραμάδα ή το παράθυρο που τη βάζει στην Ευρωλίγκα δεν έχει εγγυημένη συμμετοχή μεγαλύτερη του ενός χρόνου! Ακόμη και αν (θεωρητικά πάντα μιλώντας) κατακτήσει την Ευρωλίγκα θα πρέπει να βρει –μη εγγυημένο- τρόπο να παίξει στην επόμενη διοργάνωση.
Χτύπημα στις Εθνικές ομάδες!
Στην ουσία η νέα μορφή της διοργάνωσης θα υποβαθμίσει τα περισσότερα εθνικά πρωταθλήματα! Με εξαίρεση τρία από αυτά όπου μια θέση στην πρώτη τριάδα ή στην πρώτη τετράδα θα παίζει τεράστιο ρόλο. Πρωταθλήματα όπως αυτά της Γαλλίας, της Γερμανίας και ενδεχόμενα και της Ελλάδας θα δεχτούν ένα πολύ ισχυρό χτύπημα. Ο Μπερτομέου για να "σώσει" τη θέση του και να επιβιώσει στην κόντρα με τη ΦΙΜΠΑ δεν δίστασε να "θυσιάσει" ακόμη και το κορυφαίο project της Ευρωλίγκας τη διείσδυση στο εξαιρετικά ποιοτικό (τα τελευταία χρόνια) Γερμανικό πρωτάθλημα με τα γεμάτα γήπεδα και το όνομα του αθλητικού κολοσσού της Μπάγερν να προσφέρει τεράστια εμπορικά πλεονεκτήματα!
Πρακτικά, η νέα Ευρωλίγκα κόβει κάθε πιθανότητα σε μια μικρομεσαία ομάδα να επενδύσει με κάποια προοπτική και ένα συγκεκριμένο πλάνο. Χώρια που δημιουργεί συνθήκες απόλυτα άνισου ανταγωνισμού. Οι ισχυρές οικονομικά ομάδες σε κάθε χώρα έχοντας και αυξημένα έσοδα από την Ευρωλίγκα θα γίνουν ακόμη ισχυρότερες!
Πάρτε ως παράδειγμα τη χώρα μας: Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός με τα σημερινά τους έσοδα κινούνται στα επίπεδα προϋπολογισμών γύρω στα 10 εκατομμύρια. Χωρίς την παραμικρή επιβάρυνση των ιδιοκτητών τους πολύ εύκολα το 10 θα γίνει 11 ή 12 εκατομμύρια ετησίως. Η ΑΕΚ και ο Άρης προσπαθούν να τους πλησιάσουν με μπάτζετ που κινούνται μεταξύ του 1 και του 1,5 εκατομμυρίου ευρώ. Ακόμη και αν το δικό τους μπάσκετ γίνει 2,5 εκατομμύρια τον χρόνο η διαφορά στην πράξη θα παραμένει ίδια με τη σημερινή!
Χώρια που κανείς σώφρων επενδυτής που δεν διακινεί μαύρο χρήμα και δεν βλέπει μια ομάδα ως "πλυντήριο" δεν θα έχει κανένα λογικό λόγο να επενδύσει αφού οι πιθανότητες να πετάξει τα λεφτά του θα είναι πιο ορατές από ποτέ. Και αν αυτό δεν κάνει αίσθηση στη Ρωσία (για προφανείς λόγους) ή στην "οικονομική φούσκα" που αντιπροσωπεύει η σημερινή Τουρκία νομίζω ότι σε όλες τις άλλες χώρες δεν θα βρεθούν πρόθυμοι…τρελοί!
Αλλά όπως έγραψα και πιο πάνω: Ο Μπερτομέου αποδείχθηκε πανέξυπνος. Ήξερε τι ακριβώς ήθελαν οι ομάδες και οι ιδιοκτήτες τους και το πρόσφερε με αντάλλαγμα την υποστήριξη τους και τη δική του κυριαρχία στον χώρο του διασυλλογικού Ευρωπαϊκού μπάσκετ.
Πέρα από την υποβάθμιση των εθνικών πρωταθλημάτων σταδιακά το ίδιο θα συμβεί και με τις διοργανώσεις των εθνικών ομάδων. Η καθιέρωση προκριματικών στη μέση της σεζόν θα αποδειχθεί ένα από τα μεγαλύτερα λάθη της FIBA. Οι παίκτες κορυφής που βλέπουν το καλεντάρι της χρονιάς να αυξάνεται κατά πέντε αγώνες και να προσεγγίζει επικίνδυνα πλέον τα επίπεδα του ΝΒΑ (ένας Ευρωπαίος παίκτης θα δίνει γύρω στους 65-75 αγώνες τη σεζόν) θα στρέψουν την πλάτη τους στις εθνικές ομάδες.
Και οι ομοσπονδίες όπως έχουν αποδεχθεί την άρνηση των παικτών του ΝΒΑ θα αποδεχθούν σταδιακά και την άρνηση των παικτών της Ευρωλίγκας να παίξουν στις εθνικές μεσούσης της περιόδου! Χωρίς να συνυπολογισθεί το γεγονός ότι οι ομάδες φοβούμενες την επιβάρυνση των παικτών και την αυξημένη πιθανότητα τραυματισμών θα ασκήσουν μεγαλύτερες πιέσεις στα αστέρια τους να "ξεκουράζονται" όταν παίζουν οι εθνικές ομάδες στη μέση του χειμώνα! Στην ουσία τα προκριματικά της FIBA θα μετατραπούν σε μια διοργάνωση νέων και ταλαντούχων παικτών.
Χαοτικές οι διαφορές
Η νέα Ευρωλίγκα θα υπερκαλύψει τα πάντα και αν το πρότζεκτ του Μπερτομέου λειτουργήσει θα γίνει μια διοργάνωση που θα σκεπάσει σε όλα τα επίπεδα τα πάντα γύρω της: Οικονομικά, αγωνιστικά, τηλεοπτικά, διαφημιστικά οφέλη θα ανήκουν πια στους 11 ισχυρούς της Ευρώπης με την απόσταση των πατρικίων και των πληβείων του Ευρωπαϊκού μπάσκετ να γίνεται χαοτική! Από την άλλη ένα ισχυρό αντεπιχείρημα που άκουσα από υψηλόβαθμο και εξαιρετικά σοβαρό στέλεχος της Ευρωλίγκας στο οποίο έθεσα προ διημέρου τους σχετικούς προβληματισμούς σε μια φιλική κουβέντα ήταν καταλυτικό: "Για πες μου ποια ομάδα έξω από τις 11 που έχουν εγγυημένα συμβόλαια έφτασε στην ιστορία της Ευρωλίγκας να κατακτήσει το τρόπαιο ή να παίξει σε ένα φάιναλ φορ;".
Δεν έψαξα τη δεύτερη κατηγορία αλλά όσον αφορά στην πρώτη το μοναδικό όνομα που μου ήρθε στο μυαλό ήταν της ξεπεσμένης υπερδύναμης του Ιταλικού μπάσκετ της Κίντερ Μπολόνια. Μόνο που αν υπήρχε σήμερα με τη μορφή που είχε πριν από 15 χρόνια η Κίντερ σίγουρα θα έπαιρνε ένα εγγυημένο συμβόλαιο.
Το βέβαιο είναι ότι υπάρχουν αρκετές κατηγορίες που βλέπουν με θετικό μάτι την όλη υπόθεση: Πέρα από τον ίδιο τον Μπερτομέου (για λόγους που εξήγησα και σήμερα και πριν από δύο μέρες) οι κορυφαίες ομάδες της Ευρώπης που ποτέ δεν ενδιαφέρονταν για την αύξηση του εσωτερικού ανταγωνισμού αλλά για τη δική τους επικυριαρχία είναι μια από αυτές. Υποψήφιοι χορηγοί και τηλεοπτικά κανάλια ξέρουν ότι πια η "νέα Ευρωλίγκα" θα είναι ένα πολύ σίγουρο προϊόν συγκομιδής κερδών. Και φυσικά ο μέσος μπασκετόφιλος που ξέρει ότι η Πέμπτη (σύμφωνα με τις πληροφορίες μου θα καταργηθεί για πρακτικούς λόγους από το 2016 η διεξαγωγή αγώνων τις Παρασκευές) θα είναι ένας μπασκετικός παράδεισος με 15 σούπερ ματς στο (τηλεοπτικό) πιάτο του.
