Το ντέρμπι που τελείωσε τον Όσιμ

Ένα ντέρμπι ΑΕΚ-Παναθηναϊκού, ακόμη κι όταν δεν κρίνει πρωτάθλημα, «ρυθμίζει» πάντοτε τις εξελίξεις. Ακόμη κι όταν δεν το περιμένει κανείς, ακόμη κι όταν η ιστορία επαναλαμβάνεται – στη συγκεκριμένη περίπτωση σαν φάρσα για τον Παναθηναϊκό – και ο ίδιος παίκτης, με πανομοιότυπο κιόλας τρόπο, στέκεται αφορμή για την αποπομπή ενός προπονητή που εθεωρείτο σοφός, δάσκαλος, πανάκεια. Ο ποδοσφαιριστής ήταν ο Χάρης Κοπιτσής, ο προπονητής ήταν ο Ίβιτσα Όσιμ. Εκείνο το ντέρμπι έκρινε το πρωτάθλημα, το τελευταίο της ΑΕΚ, αλλά καθόρισε και το μέλλον όλων. Ήταν το τελευταίο ντέρμπι του Όσιμ, η αιτία να έρθει ο Ρότσα, ήταν το ντέρμπι που άλλαξε τον ρου της ιστορίας.

Ήταν 23 Ιανουαρίου 1994, 21η αγωνιστική σε ένα πρωτάθλημα για δύο: ΑΕΚ πρώτη με 48, Παναθηναϊκός δεύτερος με 42. Στην Παιανία το παιχνίδι είχε αναγορευθεί σε νυν υπέρ πάντων ο αγών. Κατά διαβολική σύμπτωση, όπως και εφέτος, το τριφύλλι δεν είχε νίκη σε ντέρμπι, η γκρίνια στον οργανισμό ήταν μόνιμη από το καλοκαίρι κιόλας που ο Βαρδινογιάννης είχε κάνει μόλις μια μεταγραφή (το Νιόπλια), η δυσαρέσκεια των «παλιών» προς το πρόσωπο του σατράπη Όσιμ εκφραζόταν πλέον ανοιχτά στους δημοσιογράφους. Το ντέρμπι στη Φιλαδέλφεια ήταν η μεγάλη ευκαιρία για την ολική επαναφορά, για το μεγάλο comeback σε απόσταση βολής από την πρωτοπόρο ΑΕΚ.

Ήταν η ΑΕΚ του Μπάγεβιτς, η ΑΕΚ με Ατματσίδη, Μανωλά, Σαμπανάντζοβιτς, Τσάρτα, Μητρόπουλο, Δημητριάδη, Αλεξανδρή, Σαβέβσκι, Κασάπη, Σλίσκοβιτς, η ΑΕΚ των δύο σερί πρωταθλημάτων, ακριβώς όσα και ο Παναθηναϊκός πριν από εκείνη. Ο Όσιμ είχε στη διάθεσή του μια διόλου ευκαταφρόνητη ομάδα με Βαζέχα, με Βάντζικ, με Νιόπλια, με Δώνη, με Γεωργιάδη, με Ουζουνίδη, με Καλιτζάκη, με Μπορέλι, με Αποστολάκη, με Σαραβάκο. Τους τρεις τελευταίους δεν ήθελε να τους βλέπει, τους μείωνε την προσωπικότητα στις προπονήσεις, αμφισβητούσε την ποδοσφαιρική τους αξία, τους θεωρούσε λίγο-πολύ τελειωμένους.

Ήταν ένα κακό παιχνίδι που κρίθηκε στο 75' όταν ο Χάρης Κοπιτσής εκμεταλλεύτηκε ενα λάθος του Σαραβάκου στο κέντρο του γηπέδου, προχώρησε και έξω από τη μεγάλη περιοχή του Παναθηναϊκού με ενα φοβερό αριστερό σουτ έστειλε την μπάλα στο αριστερό παραθυράκι του Βάντζικ, ανοίγοντας το σκορ. Εννέα λεπτά αργότερα, τον συμπαίκτη του μιμήθηκε ο Αλεξανδρής. Η ΑΕΚ κέρδισε ένα φάουλ έξω από την περιοχή των πρασίνων, ο Σαβέβσκι έστρωσε στον Αλέκο και ο Αλεξανδρής με ασύλληπτο σουτ, έστειλε για δευτερη φορά την μπάλα στα δίχτυα του Πολωνού τερματοφύλακα των «πρασίνων», εδραιώνοντας απλώς τη νίκη της Ένωσης, αφού ήδη η μοίρα του Παναθηναϊκού ήταν προδιαγεγραμμένη.

Αυτή η αυθαίρετη κίνηση του νεαρού τότε Χάρη Κοπιτσή στο 75ο λεπτό, ο οποίος ελίχθηκε, όπλισε και πυροβόλησε με το αριστερό, λύνοντας το γόρδιο δεσμό για την πρωτοπόρο ΑΕΚ, ήταν όλο το επιμύθιο ενός «τελικού». Ο Χάρης κινήθηκε στα δεξιά, αρκετά μέτρα έξω από την περιοχή έφερε την μπάλα στο αριστερό πόδι και εξαπέλυσε το σουτ-οβίδα. Ήταν το πρώτο γκολ του Μπάγεβιτς επί του Όσιμ σε εκείνη την άτυπη γιουγκοσλαβική μονομαχία στις αρχές των 90’ς. Μόνο έτσι μπορούσε να καμφθεί η καλά οργανωμένη άμυνα του Παναθηναϊκού εκείνο το απόγευμα, ο Παναθηναϊκός προσέγγισε το παιχνίδι πολύ συντηρητικά, πόνταρε στην καταστροφή και όχι στη δημιουργία, δίνοντας την εντύπωση πως του αρκεί η ισοπαλία, σε ένα ματς που έμενε ζωντανός μόνο με νίκη.

Ήταν ένα κακό εν γένει απόγευμα κι αυτό διότι εκτός της υπέρ το δέον αμυντικογενούς τακτικής του Παναθηναϊκού, η ΑΕΚ είχε να αντιμετωπίσει και το διαιτητή Ζαχαριάδη που επέτρεψε το πολύ σκληρό παιχνίδι από πλευράς τριφυλλιού και αρνήθηκε στην Ένωση και ένα καταφανέστατο πέναλτι προς το τέλος του πρώτου ημιχρόνου όταν ο «Κόναν» Κολιτσιδάκης μάζεψε από πίσω τα πόδια του Ζόραν Σλίσκοβιτς. Ένα παιχνίδι σε γενικές γραμμές κακό, νευρικό, με την ΑΕΚ να έχει μια απλή πρωτοβουλία κινήσεων, αλλά να είναι πολύ φλύαρη και έναν Παναθηναϊκό ανόρεχτο, σε καμία περίπτωση με το μαχαίρι στα δόντια όπως θα περίμενε κανείς για μια ομάδα που κυνηγάει τις πιθανότητές της για τον τίτλο. Ίσως να ξαφνιάστηκε ο Όσιμ από την επιλογή του Μπάγεβιτς να μην ξεκινήσει το Δημητριάδη (τότε συνέβη για πρώτη φορά μετά το Σεπτέμβριο του 1991 και ουσιαστικά ήταν η αρχή του τέλους για το «λευκοπυργίτη» στην ΑΕΚ) και να παίξει χωρίς κλασσικό φορ, αλλά και πάλι δεν αποτελεί δικαιολογία για τον Παναθηναϊκό η τακτική της ΑΕΚ.

Ο Παναθηναϊκός σε όλο το ματς είχε απλώς δύο πολύ καλά δεκαπεντάλεπτα, ένα σε κάθε ημίχρονο και πέραν τούτου μηδέν. Κανονικό μηδέν. Πολλοί τότε είχαν εξηγήσει εκείνη την εμφάνιση ως μπρα-ντε-φερ Όσιμ-παικτών, με τον μεν να θέλει να τους εκθέσει και τους δε να αδιαφορούν εκθέτοντας τον Ίβιτσα. Μύλος. Ακόμη θυμάμαι το Δημήτρη Σαραβάκο τόσο εκνευρισμένο και εκτός εαυτού μέσα στο χορτάρι, να επιζητά στην ουσία την κόκκινη κάρτα και το διαιτητή να σέβεται υπερβολικά την ιστορία του. Ήταν ένας Παναθηναϊκός έτοιμος να εκραγεί, με πολλά προβλήματα κρυμμένα κάτω από το χαλί της Παιανίας που αφότου έφυγε ο Όσιμ βγήκαν στην επιφάνεια εκπλήττοντας πολύ κόσμο.

Κι ένας απλός παρατηρητής όμως να ζούσε εκείνο το παιχνίδι στη Φιλαδέλφεια, αντιλαμβανόταν ότι κάτι δεν πάει καλά στο τριφύλλι: κοιτώντας κανείς τον πάγκο του Παναθηναϊκού θα διαπίστωνε ότι δεν υπήρχε ο Κώστας Μαυρίδης, κανονικά δηλωμένος στις ρεζέρβες εκείνου του ματς, παρατηρώντας κανείς την αντίδραση του Σαραβάκου στην αλλαγή του με τον Δώνη, θα τρόμαζε. Έχει σηκωθεί η ταμπέλα με το «7», βάζει το γκολ ο Κοπιτσής και ο Σαραβάκος ουσιαστικά γυρίζει την πλάτη του αρνούμενος να βγει! Ο Όσιμ τον κάλυψε βέβαια μετά το τέλος του ματς, λέγοντας ότι το γκολ διαφοροποίησε τα σχέδιά του και δεν μπορούσε να βγάλει επιθετικό στο τελευταίο τέταρτο, αλλά για όσους ήταν στο γήπεδο εκείνη την ημέρα, ήταν εμφανές ότι Σαραβάκος και Όσιμ διήγαγαν τις τελευταίες μέρες συνύπαρξής τους.

Ο μοναδικός παίκτης του Παναθηναϊκού που είχε «δικαιολογία» για το σκοτάδι, ήταν ο Γιόζεφ Βάντζικ, που όπως αποκάλυψε ο γιατρός (και μετέπειτα Πρόεδρος της ΠΑΕ) Αργύρης Μήτσου, είχε χάσει τον πατέρα του δύο ημέρες πριν το ντέρμπι από καρδιακό επεισόδιο και νωρίς το πρωί της επομένης θα ταξίδευε στην Πολωνία για να τον κηδέψει. Ο Βαζέχα εξουδετερώθηκε από το Μιχάλη Βλάχο, Καλιτζάκης και Μητρόπουλος μάλωναν σαν τα κοκκόρια σε όλη τη διάρκεια του αγώνα, ο Σλίσκοβιτς εξέθεσε την επιλογή Κολιτσιδάκη, ο Βάιος Καραγιάννης εξαφάνισε τον ούτως ή άλλως άκεφο και απόντα Σαραβάκο. Η μοναδική μάχη που είχε ένα ελάχιστο ενδιαφέρον ήταν εκείνη της μεσαίας γραμμής μεταξύ Νιόπλια και Σαμπανάτζοβιτς. Κατά τα λοιπά, ένα ντέρμπι νεύρων και πιο πολύ παρασκηνίου παρά αγωνιστικού ενδιαφέροντος, εν αντιθέσει με τις προσδοκίες.

Ειδικής μνείας αξίζει η αντίδραση του Μελισσανίδη στο ημίχρονο, με τον Τίγρη να κατεβαίνει στο «καμαράκι» των διαιτητών και να περιμένει το διαιτητή Ζαχαριάδη βρίζοντας. Η ΑΕΚ μια βδομάδα πριν το παιχνίδι είχε κερδίσει τη Λάρισα με το περίφημο «πέναλτι Μανωλά» και η κατάσταση στο παραγοντικό μέτωπο ήταν το λιγότερο έκρυθμη. Ο Μελισσανίδης (Διευθύνων Σύμβουλος της ΠΑΕ, αφού Πρόεδρος της ΑΕΚ ήταν ο Καρράς) με το που αντίκρυσε το διαιτητικό τρίο ξεκίνησε να τους αποκαλεί απατεώνες, ο Αργύρης Μήτσου που έτυχε να βρίσκεται στο χώρο παρενέβη κα ακολούθησε η κλασσική σκηνή «θα σου πω εγώ – όχι εγώ – ξέρουμε ποιοι είστε – μόνο με εκβιασμούς κερδίζετε» και τα συναφή. Ο γιατρός προσπάθησε να αντιμιλήσει και παραλίγο να συλληφθεί (!) από παρακείμενο όργανο της τάξης, τελικά εμφανίστηκε και ο Γιάννης Καρράς που απέτρεψε τη σύλληψη.

Την ίδια ώρα, στο χώρο των επισήμων ξυλοκοπήθηκε άγρια ο Τάσος Πρίντζης, μέλος του ΔΣ της ΠΑΕ Παναθηναϊκός, από ένα μπούγιο «επισήμων» Ο Πρίντζης σώθηκε με απλές κακώσεις και χάρη στην επέμβαση της αστυνομίας, το γεγονός ωστόσο στηλιτεύτηκε από την ΠΑΕ Παναθηναϊκός που το κατήγγειλε και στην ΕΠΑΕ (χωρίς αποτέλεσμα ασφαλώς). Ο Πρόεδρος της ΑΕΚ Γιάννης Καρράς, υποβάθμισε το γεγονός μετά τη λήξη εμμένοντας στα υπόλοιπα: «Κερδίσαμε τους εξωγηπεδικούς παράγοντες, οι οποίοι σήμερα έδειξαν ότι υπάρχουν και μέσα στο γήπεδο. Ευτυχώς που υπάρχει τηλεόραση. Είδατε εσείς πουθενά να ευσταθούν οι καταγγελίες του Παναθηναϊκού; Δύσκολα μια ομάδα ξεφεύγει με διαφορά τόσων βαθμών. Το παιχνίδι αυτό αποτελεί απάντηση στην πεναλτολογία και στο θόρυβο του δημιουργήθηκε με τη δήλωση του Μανωλά για το πέναλτι με τη Λάρισα».

Ο Δημήτρης Μελισσανίδης ήταν χείμαρρος: «Μόνο ο Θεός ξέρει πώς μπορούμε να χάσουμε τον τίτλο, αλλά η ΑΕΚ είναι χριστιανική ομάδα! Νικήσαμε τον Παναθηναϊκό και τους «αστάθμητους παράγοντες»! Δεν θα πω τίποτα για τα πέναλτι, ευτυχώς τα είδε όλα η ποδοσφαιρική Ελλάδα και πήραν κάποιοι την απάντησή τους. Κάναμε μεγάλο βήμα για τον τίτλο. Είμαστε το πρώτο φαβορί. Η ΑΕΚ στη συνέχεια θα κερδίζει πέναλτι, αλλά θα τα στέλνει άουτ»! Ο Μελισσανίδης πιθανόν να έλεγε κι άλλα εάν δεν τον διέκοπτε το βιαστικό πέρασμα του Τάσου Μητρόπουλου που προκάλεσε απορίες. Ο Μητρόπουλος έφυγε τρέχοντας από το γήπεδο και μάλιστα παρέκαμψε και τους αστυνομικούς, οι οποίοι του συνέστησαν να μην περάσει ανάμεσα από τους φίλους του Παναθηναϊκού για να πάρει το αυτοκίνητό του. Τελικά ο Τάσος χειροκροτήθηκε (και) από τους «πράσινους», ενώ από την επίσημη ΑΕΚ δηλώθηκε αρμοδίως ότι «ο παίκτης δεν ειδοποιήθηκε έγκαιρα να πέρασει από ντόπινγκ κοντρόλ και όταν το μάθαμε δεν τον προλάβαμε».

Ο παριστάμενος Υφυπουργός Αθλητισμού Γιώργος Λιάνης, ρωτήθηκε για το θέμα Μητρόπουλου, αλλά απέφυγε να απαντήσει, προτιμώντας να ρίξει το βάρος στις… κλασσικές εχθροπραξίες της Δεκελείας και στους γύρω δρόμους μεταξύ οπαδών και ΜΑΤ. Όταν οι ρεπόρτερ επέμειναν, ανέσυρε ένα ξεχασμένο ρεκόρ ενθυμούμενος τη δημοσιογραφική του ιδιότητα, σχετικά με τα έξι συνεχόμενα ματς που σκόραρε ο Αλέκος Αλεξανδρής, ξεπερνώντας τον Ντούσαν Μπάγεβιτς με πέντε (από 4.11.1979 μέχρι 2.12.1979) και το Βασίλη Δημητριάδη, επίσης με πέντε (από 12.4.1992 μέχρι 17.5.1992). Το ρεκόρ όλων των εποχών για την ΑΕΚ κατέχει βέβαια ο Κώστας Νικολαΐδης, που σκόραρε συνεχώς επί οκτώ αγωνιστικές (από 14.1.1968 - 3.3.1968) αλλά ο Υφυπουργός δεν το θυμόταν.

Τα αποδυτήρια της ΑΕΚ στο μεταξύ, άργησαν πολύ να ηρεμήσουν. Σαμπάνιες δεν άνοιξαν, ωστόσο όλοι πανηγύριζαν σε έντονους ρυθμούς, που έγιναν εντονότεροι όταν οι διοικούντες την ΠΑΕ ΑΕΚ ανακοίνωσαν ότι το πριμ για το 2-0 επί του Παναθηναϊκού θα φτάσει το ένα εκατομμύριο. Όσο για τον ήρωα του ντέρμπι, το Χάρη Κοπιτσή, δεχόταν συγχαρητήρια από τους συμπαίκτες του, άκουγε τη σκεπαστή να τραγουδά «για τον πιο καλό το βιαστή» και ζούσε στο δικό του κόσμο. Την περασμένη σεζόν στο επιβλητικό 3-1 είχε πετύχει με το δεξί το γκολ, εκείνη την ημέρα άνοιξε το σκορ με το αριστερό. Η σχετική ερώτηση από τους ρεπόρτερ σχεδόν υποχρεωτική, ο Χάρης ευτυχισμένος απάντησε σε όλους, δεν χάλασε χατήρι σε κανέναν ούτε στο περιβάλλοντα χώρο του «Νίκος Γκούμας» που είχε παρκάρει το αυτοκίνητό του.

«Παιδιά το φετινό γκολ δεν το είδα ούτε εγώ, μόνο την μπάλα στα δίχτυα πρόλαβα. Πιστεύω ότι το σουτ ήταν πιο δυνατό, κάτι παθαίνω με τον Παναθηναϊκό και τυχαίνει και αποδίδω καλά. Την περασμένη χρονιά έβγαλα τη φανέλα μου και πανηγύρισα έξαλλα, τώρα σκέφτηκα να βγω έξω από το γήπεδο» απαντούσε γελώντας ο Χάρης πριν (ξανα)αποθεωθεί από τον κόσμο της ΑΕΚ που παραλίγο να τον σηκώσει μαζί με το αυτοκίνητό του στον αέρα! Ο Αλεξανδρής βγήκε από τους τελευταίους, αφού κατόρθωσε στους έντονους πανηγυρισμούς να πάθει σοβαρό διάστρεμμα στο πόδι. Οι τάπες του Αλέκου κόλλησαν στο έδαφος και ένας από τους πιο αστείους τραυματισμούς γράφτηκε στην ιστορία των ντέρμπι.

Ο Μπάγεβιτς με την χαρακτηριστική σοβαρότητα στα όρια της κατήφειας, έλεγε τα τετριμμένα στη συνέντευξη Τύπου, στην οποία δεν προσήλθε ο Όσιμ, που εξάλλου είχε και το «ψωμί». Ο Ίβιτσα έκανε κάποιες δηλώσεις στο πόδι, λίγο πριν ανέβει στο πούλμαν, φανερά εκνευρισμένος και χολωμένος από τη συμπεριφορά ορισμένων ποδοσφαιριστών. Μέσες άκρες επιβεβαίωσε ότι «τελείωσε» από τον Παναθηναϊκό, ότι δεν είχε νόημα να συνεχίσει, λίγο μετά πήγε να τους βγάλει όλους τρελούς ανασκευάζοντας και ισχυριζόμενος ότι η ΑΕΚ απλώς ήταν πιο τυχερή και κέρδισε. Ουσιαστικά έκανε μια «δημοσιογραφική» κριτική, μίλησε για τα δύο γκολ και παρέπεμψε στο Γιώργο Βαρδινογιάννη και για το «θέμα Μαυρίδη» και για το μέλλον του στον Παναθηναϊκό.

Ο Όσιμ απομακρύνθηκε τελικά για να σωθεί η σεζόν στο Κύπελλο, ήρθε ο Χουάν Ρότσα και απογείωσε έναν Παναθηναϊκό στα όρια της διάλυσης, επιβεβαιώνοντας ότι το καλύτερο τανγκό το χορεύεις με μια παλιά αγάπη. Εκείνη η ομάδα που έμοιαζε ξοφλημένη, έφτασε στα ημιτελικά του Champions League, στις παρυφές του ονείρου, του καημού του Προέδρου και ιδιοκτήτη της, του Γιώργου Βαρδινογιάννη. Πριν φτάσει εκεί βέβαια, φρόντισε να αποζημιώσει μαζί με την ΑΕΚ όλους τους Έλληνες φιλάθλους, σε έναν από τους καλύτερους τελικούς Κυπέλλου όλων των εποχών στο ελληνικό ποδόσφαιρο, το αλησμόνητο 3-3 που βάφτηκε πράσινο στα πέναλτι, λίγους μήνες μετά το ντέρμπι τίτλου που άλλαξε τον ρου της ιστορίας. Αν ο Κοπιτσής δεν είχε βάλει το γκολ, αν δεν έφευγε ο Όσιμ, αν, αν, αν...

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:

Ο μύθος της ομάδας του Ρότσα που δεν ήταν του Όσιμ