Φάκελος Financial Fair Play: Το Contra.gr απαντάει σε 15 ερωτήματα

Η UEFA αποφάσισε να κάνει πράξη τη δεδηλωμένη επιθυμία της να μπει μία τάξη στα οικονομικά των ομάδων, θεσπίζοντας ένα σύνολο οικονομικών και όχι μόνο κανόνων υπό την ονομασία Financial Fair Play.

Το ποδοσφαιρικό "μνημόνιο" της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας (επισήμως) αποσκοπεί στην αυτάρκεια των ομάδων, η οποία εγγυάται και υγεία στα ταμεία τους.

Από την πρώτη συμφωνία επί της αρχής το 2009 μέχρι και σήμερα, έχει μπει πολύ νερό στο αυλάκι, έχουν προκληθεί πολλά ερωτήματα σχετικά με τη βιωσιμότητα του φιλόδοξου σχεδίου της UEFA και έχουν αμφισβητηθεί οι ίδιες οι προθέσεις της.

Σε ένα ολόκληρο βιβλίο 93 σελίδων στο οποίο αποτυπώνονται οι κανόνες του FFP, δεν μπορεί να εξηγηθεί με ακρίβεια πως γίνεται η Μάντσεστερ Σίτι να τιμωρείται με 60.000.000 ευρώ πρόστιμο, μείωση των ποδοσφαιριστών που δηλώνει στο Champions League από 25 σε 21 και μισθολογικό πλαφόν, ενώ η Τσέλσι κρίνεται ότι περνάει τα τεστ του FFP, παρότι τη σεζόν 2012-2013 κατέγραψε ζημία άνω των 60.000.000 ευρώ.

Οι "γκρίζες περιοχές" είναι αρκετές, όπως και η βασική κριτική που ασκείται και επισημαίνει ότι το νέο πρότζεκτ της UEFA δεν είναι τίποτα άλλο από τη δικλείδα ασφαλείας για την ελίτ του ποδοσφαίρου.

Ομάδες "γίγαντες" όπως η Ρεάλ Μαδρίτης, η Μπαρτσελόνα και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ήδη έχουν προλάβει αυτό το τρένο, ενώ ομάδες νεόπλουτες όπως η Τσέλσι, η Μάντσεστερ Σίτι και η Παρί Σεν Ζερμέν πήδηξαν στο τελευταίο βαγόνι και κάνουν κινήσεις σταθεροποίησης. Εφόσον το καταφέρουν, θα προστατευτούν από κάθε επίδοξο επενδυτή - ευεργέτη άλλου συλλόγου, που για δικούς του σκοπούς έχει στόχο να δαπανήσει εκατομμύρια στο ποδόσφαιρο και να ανταγωνιστεί στα ίσια σε επίπεδο υλικών επιτυχιών (κατάκτηση Champions League, εγχώριων πρωταθλημάτων) τα μέλη αυτής της κλειστής κάστας.

Όποια κι αν είναι η πρόθεση, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, το Contra.gr απαντάει στα 15 κρίσιμα ερωτήματα που κατά καιρούς μας θέσατε για το FFP. Μέσα από ανάλυση, πίνακες και παραδείγματα, σας παρουσιάζουμε όλες τις πτυχές, σκοτεινές και μη, της νέας πραγματικότητας που μπήκε στην καθημερινότητα τυπικά πέρυσι.

Οι 15 πιο συχνές ερωτήσεις των αναγνωστών

1. Πώς ορίζεται το break even του FFP;

2. Ποια είναι τα όρια ζημίας;

3. Ποια έσοδα υπολογίζονται;

4. Ποια έξοδα υπολογίζονται;

5. Ποια έξοδα δεν υπολογίζονται;

6. Τι συμβαίνει με τις "περίεργες" χορηγίες;

7. Τι εστί απόσβεση και πώς υπολογίζεται;

8. Τι γίνεται με τους παίκτες που έχουν μοιρασμένα δικαιώματα;

9. Ποιες είναι οι ποινές;

10. Ποια παραπτώματα τιμωρούνται;

11. Υπάρχουν προηγούμενα αποκλεισμών λόγω FFP

12. Τι άλλο χρειάζεται το FFP πλην του break even;

13. Πώς μπορούν να αντιδράσουν οι σύλλογοι;

14. Μπορεί ένας σύλλογος να μπλοκάρει έναν άλλον, ανταγωνιστικό σύλλογο;

15. Τι ισχύει με τους ελληνικούς συλλόγους;

Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις σας

1. Πώς ορίζεται το break even του FFP;

Στόχος της UEFA είναι οι σύλλογοι να επιτύχουν διετή/τριετή κύκλο εργασιών στον οποίο καλύπτουν το σύνολο των εξόδων τους σε ένα μεγάλο σημείο. Το break even στη λογιστική δεν επιτρέπει ούτε κέρδος ούτε ζημιά, ωστόσο στο FFP αποτελεί έναν πιο ελαστικό όρο. Ένας σύλλογος μπορεί να μην επιτύχει λογιστικό break even, όμως, να περάσει κανονικά το test του FFP δίχως καμία κύρωση.

Πίνακας 1: Οι αποκλίσεις που επιτρέπει η UEFA άνευ κυρώσεων

2. Ποια είναι τα όρια ζημίας;

Σύμφωνα με τις διατάξεις του FFP, υπάρχουν 2 διαφορετικά όρια που πρέπει να απασχολούν τους συλλόγους που δεν επιτυγχάνουν break even (ή κερδοφορία) στην εκάστοτε περίοδο ελέγχου (από φέτος 3ετής, πέρυσι όμως εξετάζονται 2 έτη).

Το πρώτο είναι οι απώλειες 5.000.000 ευρώ, ήτοι όταν τα relevant expenses, τα έξοδα που εξετάζει και αποδέχεται η UEFA, είναι έως 5.000.000 ευρώ περισσότερα από τα έσοδα που εξετάζει και αποδέχεται, σε περίοδο ελέγχου (αθροιστικά για 3 χρόνια και όχι 5.000.000 ευρώ για κάθε χρόνο). Σε αυτήν την περίπτωση, ο σύλλογος δεν τιμωρείται.

Το δεύτερο όριο είναι τα 45.000.000 ευρώ για πέρυσι και φέτος ή τα 30.000.000 ευρώ που θα είναι το νέο όριο από του χρόνου το καλοκαίρι μέχρι και το 2017-2018, όταν και θα μειωθεί ακόμα περισσότερο. Ένα άνοιγμα ενός συλλόγου σε βάθος 3ετίας μέχρι 45.000.000 ευρώ θα πρέπει να καλυφθεί από τους μετόχους (πχ. με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου) έως το ποσό των 5.000.000 ευρώ (που είναι το πρώτο όριο και κατά συνέπεια ο σύλλογος περνάει το τεστ του FFP).

Σε περίπτωση που ο σύλλογος παρουσιάζει ζημία τριετίας άνω των 45.000.000 ευρώ, τότε η υπόθεσή του θα διαβιβαστεί από την ελεγκτική στην δικαιοδοτική επιτροπή του Σώματος Οικονομικού Ελέγχου Συλλόγων, ώστε να επιβάλλει τις προβλεπόμενες ποινές.

Υπάρχει μόνο μία εξαίρεση στον κανόνα που επιτρέπει άνοιγμα με κάλυψη από τους μετόχους άνω των 45.000.000 ευρώ και αφορά συμβόλαια που υπογράφηκαν πριν από την εφαρμογή του FFP (πριν από την 30ή Ιουνίου 2010), υπό 2 όρους: η τάση της ζημίας στις εξεταζόμενες σεζόν να είναι πτωτική και η υπέρβαση του ορίου των 45.000.000 ευρώ να οφείλεται μόνο στα συγκεκριμένα συμβόλαια και μόνο για τη σεζόν 2011-2012. Εάν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, τότε ο σύλλογος δεν λαμβάνει υπόψη τα έξοδα από τα συγκεκριμένα συμβόλαια για τον ισολογισμό της σεζόν 2011-2012 και για όποιους κύκλους εργασιών αυτή περιλαμβάνεται.

Το παράδειγμα: Εάν μία ομάδα απέκτησε επισήμως έναν ποδοσφαιριστή στις αρχές Ιουνίου του 2010 και δεν του έχει κάνει αναπροσαρμογή συμβολαίου μέχρι και σήμερα, μπορεί να αφαιρέσει από τον 3ετή κύκλο εργασιών που λαμβάνεται υπόψη για την περίοδο ελέγχου 2014-2015 (δηλαδή τα έξοδα των σεζόν 2011-2012, 2012-2013 και 2013-2014) το μισθολογικό κόστος της σεζόν 2011-2012 (και μόνο αυτής), εάν αυτό το ποσό είναι η αιτία που υπερβαίνει το όριο των 45.000.000 ευρώ στο "άνοιγμα" της τριετίας και εάν η ζημία που παρουσιάζει κάθε χρόνο είναι φθίνουσα. Εάν ο σύλλογος το 2013-2014 κατέγραψε περισσότερα ή ίδια ή ελάχιστα μειωμένα έξοδα από το 2012-2013, τότε δεν μπορεί να εξαιρέσει τις δαπάνες από τα "παλιά" συμβόλαια και θα επιβαρυνθεί με αυτές.

Πίνακας 2: Η μισθολογική δαπάνη της σεζόν 2011-2012 και πότε εξαιρείται

3. Ποια έσοδα υπολογίζονται;

Έσοδα από εισιτήρια, δικαιώματα προβολής, χορηγίες και διαφημίσεις, εμπορικές δραστηριότητες και λοιπές λειτουργίες, μεταγραφικά έσοδα, καθώς και έσοδα από εσωτερική χρηματοδότηση. Δεν υπολογίζονται έσοδα από εξωαθλητικές δραστηριότητες ή η πιθανή υπεραξία σε χορηγίες, η οποία υπολογίζεται από την UEFA (βλέπε και ερώτηση 6).

4. Ποια έξοδα υπολογίζονται;

Έξοδα για μισθούς και ασφαλιστικές εισφορές και υπαλλήλων, μεταγραφικά έξοδα, έξοδα απόσβεσης αξίας ενός παίκτη, έξοδα χρηματοδότησης και μερισμάτων.

5. Ποια έξοδα δεν υπολογίζονται;

Μετά από αρκετές αντιδράσεις συλλόγων στο αρχικό πλάνο στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, η UEFA έβαλε νερό στο κρασί της και εξαίρεση από την κατηγορία των εξόδων όλες τις δαπάνες που αφορούν την κατασκευή γηπέδου μιας ομάδας ή τις ακαδημίες της (πχ. κατασκευή, ενοίκιο εγκαταστάσεων, λειτουργικά έξοδα, μισθοί προπονητών κλπ.), ήτοι δαπάνες που προωθούν το μοντέλο της αυτάρκειας σε βάθος χρόνου, ακόμα κι αν στερούν πόρους από τον σύλλογο σε παρόντα χρόνο. Επιπλέον, δεν υπολογίζονται οι αποσβέσεις σε πάγια περιουσιακά στοιχεία ή σε άυλα περιουσιακά στοιχεία, πλην των καρτών των ποδοσφαιριστών, ενώ εξαιρούνται οι φορολογικές δαπάνες και έξοδα από εξωποδοσφαιρικές εργασίες.

Πίνακας 3: Πότε μία ομάδα τιμωρείται και πότε όχι

6. Τι συμβαίνει με τις "περίεργες" χορηγίες;

Το σημείο κλειδί, όσον αφορά στις μεγάλες ομάδες και η πιο γκρίζα περιοχή των κανονισμών, την οποία θα εκμεταλλευτούν προς όφελός τους όλοι οι σύλλογοι που βρίσκονται στο "κόκκινο". Το παράρτημα X(E) κάνει λόγο για "related party transactions and fair value of related party transactions". Η βασική ιδέα είναι να μην επιτρέπεται η τεχνητή διόγκωση των εσόδων ενός συλλόγου, μέσω χορηγίας προσαρμοσμένης στην... τρύπα του ισοζυγίου εσόδων εξόδων από εταιρίες σχετιζόμενες με τον ιδιοκτήτη - μεγαλομέτοχο. Οι χορηγίες από τέτοιου είδους εταιρίες επιτρέπονται, αλλά τα ποσά θα πρέπει να ρυθμίζονται με βάση τις τιμές αγοράς (fair value).

Το παράδειγμα: Η Μάντσεστερ Σίτι διαθέτει στενές χορηγικές σχέσεις με την "Etihad Airways", εταιρία του Εμιράτου Αμπού Ντάμπι, του οποίου ο σεΐχης Χαλίφα είναι ετεροθαλής αδερφός του ιδιοκτήτη των "πολιτών", σεΐχη Μανσούρ. Η 10ετής συμφωνία που ανακοινώθηκε το καλοκαίρι του 2011 μεταξύ εταιρίας και συλλόγου προβλέπει χορηγία με διάφορες μορφές (ονοματοδοσία γηπέδου, διαφημίσεις στο προπονητικό κέντρο, κοινωνικές εκδηλώσεις κλπ.) έναντι 400.000.000 λιρών συνολικά.

Οι συγγενικές σχέσεις από μόνες τους δεν επαρκούν ώστε η συγκεκριμένη περίπτωση να εμπίπτει στην ιδιαίτερη κατηγορία των related party transactions. Εάν αποδειχθεί ότι ο σεΐχης Χαλίφα διατηρεί οποιαδήποτε επιρροή στη Μάντσεστερ Σίτι, τότε η UEFA θα ενεργοποιήσει τους σχετικούς μηχανισμούς, εξετάζοντας το μέγεθος της χορηγίας.

Σε αυτήν την περίπτωση, ειδική επιτροπή της UEFA θα πραγματοποιήσει τις συγκρίσεις με τις τιμές της αγοράς (ποιες είναι οι αντίστοιχες προηγούμενες χορηγίες στην ομάδα, ποιες είναι οι αντίστοιχες χορηγίες άλλων ομάδων της ίδιας χώρας, για ποιον λόγο δικαιολογείται μεγαλύτερη τιμή για τον υπό έλεγχο σύλλογο κλπ) και εάν κρίνει υπερβολική τη χορηγία, τότε θα προσαρμόσει η ίδια την τιμή που θα υπολογιστεί ως relevant income στον ισολογισμό του συλλόγου.

Πίνακας 4: Πότε μία ομάδα τιμωρείται και πότε όχι

7. Τι εστί απόσβεση και πώς υπολογίζεται;

Απόσβεση ουσιαστικά είναι ο διαμοιρασμός του κόστους μεταγραφή ενός παίκτης στα χρόνια συμβολαίου που υπογράφει, για λογιστικούς λόγους. Η πρακτική αυτή έχει ως αποτέλεσμα το κόστος της μεταγραφής να λειτουργεί ως μισθολογικό κόστος για κάθε έτος. Ο συσχετισμός του με το FFP αποτελεί ουσιαστικά σύμμαχο για τις ομάδες, οι οποίες μπορούν να γλιτώσουν πολλά χρήματα από αυτήν τη λογιστική πρακτική.

Το παράδειγμα: Μία ομάδα αγοράζει έναν ποδοσφαιριστή από άλλη ομάδα έναντι 50.000.000 ευρώ για 5 χρόνια. Στα βιβλία της θα αφαιρεί 10.000.000 ευρώ (50/5) στο τέλος κάθε σεζόν ως έξοδο μεταγραφής και αυτό το ποσό θα αφαιρείται και από τη λογιστική αξία του ποδοσφαιριστή, ώστε στο τέλος του συμβολαίου του (εφόσον το εξαντλήσει) να έχει μηδενική λογιστική αξία. Με αυτόν τον τρόπο περνούν στα στοιχεία του FFP τα κόστη μεταγραφών. Γι' αυτόν τον λόγο, εξάλλου, η UEFA αναφέρει τις μεταγραφές με έναν πιο ορθό όρο: απόκτηση της εγγραφής ενός ποδοσφαιριστή.

Εάν αυτός ο παίκτης πωληθεί προτού ολοκληρωθεί το 5ετές συμβόλαιό του, τότε ο σύλλογός του σταματάει να τον καταγράφει στα βιβλία του. Από τα έσοδα από την πώληση (τα οποία υπολογίζονται όλα μαζί και δεν διαμοιράζονται), αφαιρείται η λογιστική αξία του παίκτη στο έτος της πώλησής του (στο συγκεκριμένο παράδειγμα, στο 3ο έτος) και βγαίνει το αποτέλεσμα της σεζόν.

Πίνακας 5: Η απόσβεση ενός παίκτη που ανανέωσε το συμβόλαιό του

Ως εκ τούτου, εάν η συγκεκριμένη ομάδα πουλήσει τον ποδοσφαιριστή της έναντι 35.000.000 ευρώ μετά από 3 χρόνια, δεν έχει χάσει 15.000.000 ευρώ επειδή τον αγόρασε για 50.000.000 ευρώ, αλλά αντιθέτως (για το FFP και όχι μόνο) είναι κερδισμένη κατά 15.000.000 ευρώ, αφού παραχώρησε έναν ποδοσφαιριστή με λογιστική αξία 20.000.000 ευρώ. Το ποσό αυτό είναι και το ποσό που καταγράφεται στον ισολογισμό προς την UEFA για εκείνη τη σεζόν. Όπως γίνεται κατανοητό, εάν ο εν λόγω ποδοσφαιριστής παραχωρηθεί για 10.000.000 ευρώ, τότε η ομάδα θα παρουσιάσει ζημία σε αυτήν την περίπτωση ύψους 10.000.000 ευρώ.

Ένα πολύ πιθανό ενδεχόμενο θέλει τον ποδοσφαιριστή να μην παραχωρείται, αλλά να ανανεώνει το συμβόλαιό του. Σε αυτήν την περίπτωση, αναπροσαρμόζεται και η ετήσια τιμή απόσβεσης, σε σχέση με τη νέα διάρκεια συμβολαίου και με λογιστική αξία αφετηρίας τη λογιστική αξία αμέσως πριν από την ανανέωση. Εάν ο παίκτης ανανεώσει στον 3ο χρόνο του συμβολαίου του για 4 χρόνια ακόμα, τότε σημαίνει ότι ανανεώνει την ώρα που έχει λογιστική αξία 20.000.000 ευρώ. Αυτό το ποσό γίνεται αυτομάτως η λογιστική αξία της σεζόν 1 και η ετήσια τιμή απόσβεσης μετατρέπεται από 10.000.000 ευρώ σε 5.000.000 ευρώ (20/4).

Φυσικά όλα τα παραπάνω δεν ισχύουν σε περίπτωση που ένας παίκτης αποκτηθεί ως ελεύθερος. Σε μία τέτοια περίπτωση, ο σύλλογος προσμετρά σε κάθε λογιστικό έτος απλά τους μισθούς και τα μπόνους του. Αντιστοίχως, εάν ένας ποδοσφαιριστής λύσει το συμβόλαιό του, τότε από τον ισολογισμό θα πρέπει να αφαιρεθεί ολόκληρη η λογιστική αξία του, δίχως το αντίβαρο από κάποιο ποσό μεταγραφής, που μπορεί να σημαίνει ακόμα κι ότι είναι καλύτερο για μία ομάδα να κρατάει στο ρόστερ της έναν ποδοσφαιριστή που δεν χρειάζεται (αντί να τον αφήσει ελεύθερο), ώστε να παρουσιάζει στα έξοδά της μόνο την ετήσια απόσβεση και το μισθό του και όχι ολόκληρη τη λογιστική αξία που πρέπει να αποσβέσει, έστω και χωρίς τον μισθό.

Πίνακας 6: Η απόσβεση ενός παίκτη που ανανέωσε το συμβόλαιό του

8. Τι γίνεται με τους παίκτες που έχουν μοιρασμένα δικαιώματα;

Το φαινόμενο των εταιριών που αποκτούν μέρος δικαιωμάτων ενός ποδοσφαιριστή συνεισφέροντας οικονομικά στη μεταγραφή του είναι συχνό στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και σε χώρες όπως η Πορτογαλία κι η Ισπανία. Η Ατλέτικο Μαδρίτης έχει πραγματοποιήσει ουκ ολίγες τέτοιου είδους συμφωνίες, με πιο κλασικό παράδειγμα την απόκτηση του Ρανταμέλ Φαλκάο με τη βοήθεια της "Doyen". Αντιθέτως, στην Αγγλία και στη Γαλλία απαγορεύεται βάσει κανονισμών η εμπλοκή εξωποδοσφαιρικού παράγοντα σε μεταγραφές ποδοσφαιριστών. Επιπλέον, δύο σύλλογοι μπορούν να κατέχουν τα δικαιώματα ενός ποδοσφαιριστή εξ ημισείας, πρακτική άκρως διαδεδομένη στην Ιταλία.

Το FFP ρυθμίζει και τέτοιες περιπτώσεις, όσον αφορά στο σκέλος των εσόδων και των εξόδων. Στο παράρτημα VII, (C)(5)(b), υπογραμμίζεται ρητώς ότι για να υπολογίσει ένας σύλλογος στα έσοδά του χρήματα που εισέπραξε από την παραχώρηση μέρους δικαιωμάτων ενός παίκτη, θα πρέπει αυτός ο παίκτης να αποχωρήσει οριστικά από την ομάδα με μεταγραφή. Μόνο σε εκείνη την περίοδο θα εντάξει τα χρήματα αυτά στα έσοδα. Αντιθέτως, εάν θέλει να αγοράσει έναν ποδοσφαιριστή με τη χρηματική συμβολή μιας τρίτης εταιρίας, τότε θα παρουσιάσει στα έξοδα όλο το ποσό που θα καταβάλει, τη στιγμή που θα το καταβάλει.

Το παράδειγμα: Μία ομάδα παραχωρεί το 35% ενός ποδοσφαιριστή σε μία εταιρία, ένας χρηματικής αμοιβής, ωστόσο τον διατηρεί στο ρόστερ της. Τα έσοδα αυτά θα εμφανιστούν στον ισολογισμό του FFP μόνο τη σεζόν που θα αποχωρήσει ο ποδοσφαιριστής από το ρόστερ με μεταγραφή. Εφόσον η ομάδα εισπράξει κι άλλα χρήματα, τότε θα τα προσθέσει στο υπάρχον έσοδο.

9. Ποιες είναι οι ποινές;

Εάν ένας σύλλογος περάσει από την ελεγκτική στη δικαιοδοτική επιτροπή του Σώματος Οικονομικού Ελέγχου Συλλόγων, τότε θα πρέπει να περιμένει μία τιμωρία. Αυτή έχει 9 επίπεδα, χωρίς κανένα εξ αυτών να συνδέεται με κάποιο συγκεκριμένο παράπτωμα.

Η ποινή για έναν σύλλογο που δεν συμμορφώθηκε με τις διατάξεις του FFP μπορεί να είναι:

α) προειδοποίηση ή/και

β) επίπληξη ή/και

γ) πρόστιμο ή/και

δ) αφαίρεση πόντων (από τις φάσεις ομίλων) ή/και

ε) παρακράτηση πριμ από ευρωπαϊκές διοργανώσεις ή/και

στ) απαγόρευση δήλωσης νεοαποκτηθέντων παικτών στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις ή/και

ζ) περιορισμός αριθμού παικτών που μπορεί να δηλώσει στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις ή/και

η) αποκλεισμός από εν εξελίξει ή μελλοντική ευρωπαϊκή διοργάνωση ή/και

θ) αφαίρεση τίτλου ή βραβείου

Αυτή είναι κι η πιο "γκρίζα" περιοχή του FFP, αφού από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι και σήμερα, κανείς αρμόδιος παράγοντας της UEFA δεν έχει δηλώσει επισήμως σε ποια περίπτωση θα επιβάλλεται η εκάστοτε ποινή και με ποια κριτήρια θα αποφασίζεται ένα πρόστιμο ή ένας αποκλεισμός από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.

Θεωρητικά και με βάσει τα όσα κατά καιρούς έχουν δηλώσει ή έχουν αφήσει να εννοηθεί παράγοντες της UEFA, στόχος στα δύο πρώτα χρόνια εφαρμογής του FFP είναι να μην αποκλειστεί καμία ομάδα εάν παρουσιάζει προβλήματα στο break even, ώστε να δοθεί ένα εύλογο διάστημα προσαρμογής, εφόσον πρέπει να καλύψει ένα μεγάλο "άνοιγμα", όπως στην περίπτωση της Μάντσεστερ Σίτι.

Παρ' όλα αυτά, ο γενικός γραμματέας της UEFA, Τζιάνι Ινφαντίνο, έχει σταθεί πολλάκις στις προθέσεις που θα επιδείξει ο κάθε σύλλογος με τα οικονομικά του και στη διάθεση συμμόρφωσης στις διατάξεις. Ως εκ τούτου, ακόμα κι αν ξεπερνάει κατά πολύ το όριο των 45.000.000 ευρώ, εφόσον οι ισολογισμοί δείχνουν μείωση του ετήσιου ελλείμματος, τότε η UEFA δεν θα καταφύγει στις πιο αυστηρές ποινές που προβλέπονται από το καταστατικό.

Εάν, όμως, μία ομάδα με άνοιγμα 6.000.000 ευρώ σε περίοδο 3ετίας, δεν διαθέτει μετόχους που επιθυμούν ή δύνανται να καλύψουν το 1.000.000 ευρώ που επιβάλλεται βάσει FFP, τότε μπορεί να αποκλειστεί από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, έστω κι αν η οικονομική θέση της είναι πολύ καλύτερη από εκείνη της Σίτι.

Το παράδειγμα: Όλα είναι θέμα ανάγνωσης και διαφορετικής προσέγγισης σε κάθε περίπτωση, τουλάχιστον μέχρι να δημιουργηθούν δεδικασμένα. Ως εκ τούτου, η Μάντσεστερ Σίτι με άνοιγμα άνω των 100.000.000 ευρώ για τον τριετή κύκλο εργασιών που εξετάζεται για τη συμμετοχή στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις της σεζόν 2014-2015 τιμωρήθηκε με πρόστιμο 60.000.000 ευρώ, με περιορισμό του ρόστερ που θα δηλώσει στο επόμενο Champions League από 21 παίκτες σε 25 (χωρίς να επηρεάζεται ο υποχρεωτικός αριθμός των 8 γηγενών παικτών, όπως ορίζονται από την UEFA), μισθολογικό πλαφόν για του χρόνου ίσο με τη φετινή σεζόν. Παρ' όλα αυτά, δεν αποκλείστηκε από το Champions League της νέας περιόδου.

Το καλοκαίρι του 2012, η κάτοχος του Europa League και του Σούπερ Καπ Ευρώπης, Ατλέτικο Μαδρίτης, ήταν μία από τις πρώτες 23 ομάδες που τιμωρήθηκαν με βάση τις διατάξεις του FFP. Η ποινή της ήταν παρακράτηση των πριμ, μέχρι να επιλύσει το ζήτημα των οφειλών στην Εφορία της Ισπανίας. Οι "ροχιμπλάνκος" είχαν οφειλές ύψους 175.000.000 ευρώ και εκπόνησαν ένα πλάνο αποπληρωμής σε πάνω από μία δεκαετία, με ετήσιο τόκο 4,5%. Παρουσιάζοντας τη συμφωνία πριν από τις 30 Σεπτεμβρίου 2012 στην UEFA, απέφυγαν περαιτέρω κυρώσεις και εισέπραξαν τα πριμ.

10. Ποια παραπτώματα τιμωρούνται;

Εξετάσαμε το break even και ποια είναι τα όρια που έχει θεσμοθετήσει η UEFA. Το FFP, όμως, εξετάζει κι άλλες λειτουργίες ενός συλλόγου και μπορεί να επιβάλει ποινές ακόμα κι αν αυτός είναι κερδοφόρος. Στόχος της UEFA είναι οι σύλλογοι που μετέχουν στις διοργανώσεις της να είναι αυτάρκεις και συνεπείς. Την πρώτη ιδιότητα διασφαλίζει το break even, τη δεύτερη οι άνθρωποι του εκάστοτε συλλόγου.

Σε περίπτωση που μία ομάδα διαθέτει ληξιπρόθεσμα χρέη σε ποδοσφαιριστές, προπονητές, σε άλλες ομάδες ή σε δημόσιες υπηρεσίες, τότε δεν περνάει το τεστ του FFP. Εάν μία ομάδα δεν έχει διακανονίσει αυτές τις οφειλές της και δεν προσκομίσει εγκαίρως κατά τη διάρκεια του ελέγχου έγγραφα που επιβεβαιώνουν τον διακανονισμό, τότε δεν περνάει το τεστ του FFP. Εάν ένας σύλλογος διαθέτει λοιπές ληξιπρόθεσμες οφειλές (πχ. σε τράπεζες, προμηθευτές υλικού), τότε περνάει το τεστ του FFP, αφού η UEFA εξετάζει και προφυλάσσει τα συμφέροντα του οίκου της.

11. Υπάρχουν προηγούμενα αποκλεισμών λόγω FFP

Η περίπτωση της Μάλαγα είναι η πλέον ενδεικτική για το ευρύ πεδίο που καλύπτει το FFP και δεν περιορίζεται στο break even των συλλόγων.

Ο σύλλογος της Ανδαλουσίας τιμωρήθηκε το 2013, λίγο καιρό μετά από τον επεισοδιακό αποκλεισμό της στα προημιτελικά του Champions League. Αιτία οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 8.450.000 ευρώ στην εφορία της Ισπανίας. Η υπόθεση έφτασε μέχρι το CAS, με τη Μάλαγα να υποστηρίζει ότι είχε έρθει σε προσωρινή συμφωνία αναστολής πληρωμών προς το ισπανικό δημόσιο πριν από τις 30 Ιουνίου του 2013, που ήταν η καταληκτική προθεσμία της UEFA. Υποστήριξε, δε, ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί η ίδια υπεύθυνη για την αργοπορία των ισπανικών αρχών να εκδώσουν το σχετικό έγγραφο της συμφωνίας, το οποίο και προσκόμισαν εκπρόθεσμα.

Το CAS απέρριψε την έφεση, υποστηρίζοντας ότι οι κανονισμοί του FFP ορίζουν το ληξιπρόθεσμο χρέος ως πληρωμές που δεν έγιναν "σύμφωνα με τους συμφωνηθέντες όρους" (μη λαμβάνοντας υπόψη την κωλυσιεργία του ισπανικού δημοσίου) και κατά συνέπεια επικύρωσε την ποινή αποκλεισμού από τις δύο ευρωπαϊκές διοργανώσεις στα επόμενα 4 χρόνια και το πρόστιμο 300.000 ευρώ.

12. Τι άλλο χρειάζεται το FFP πλην του break even;

Η αδειοδότηση για τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις δεν περνάει μόνο μέσα από τις οικονομικές διατάξεις του FFP. Ένας σύλλογος πρέπει να πληροί μία σειρά προϋποθέσεων που περιγράφονται σε δεκάδες σελίδες των κανονισμών του FFP.

Αυτές αφορούν μίνιμουμ απαιτήσεις όσον αφορά στις υποδομές (πχ. στάδιο με κριτήρια UEFA, προπονητήριο ανοικτό όλο τον χρόνο), στο προσωπικό (πχ. να υπάρχει γραμματέας, γενικός διευθυντής, οικονομικός διευθυντής, γιατρός κλπ.), στις ακαδημίες (πχ. τουλάχιστον 2 ομάδες σε επίπεδο κ15-21, μία σε επίπεδο κ10-14 και μία σε επίπεδο κ10 κλπ.) και σε νομικό επίπεδο (πχ. συμφωνία συμμόρφωσης στους κανόνες της UEFA κλπ.).

Επιπλέον, πλην του break even και της ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών, ένας σύλλογος θα πρέπει να παρουσιάσει και προϋπολογισμούς νέας σεζόν ώστε να αποδείξει στην UEFA ότι διατηρεί τον απόλυτο έλεγχο των οικονομικών του. Εάν αποτύχει σε κάποιον από όλους αυτούς τους τομείς, τότε η UEFA θα επιβάλει (κατά το δοκούν) κάποια από τις 9 προαναφερθείσες ποινές.

13. Πώς μπορούν να αντιδράσουν οι σύλλογοι;

Το Σώματος Οικονομικού Ελέγχου Συλλόγων έχει δικαιοδοσία ακόμα και να αποκλείσει συλλόγους από τον φετινό τελικό του Champions League, εάν κριθεί ότι έχουν παραβιάσει διατάξεις του FFP. Οι έλεγχοι, εξάλλου, γίνονται από τον Μάιο κάθε έτους ώστε να υπάρχει χρόνος για εκδίκαση, για έφεση και για επίλυση οποιουδήποτε ζητήματος προκύψει, πριν από την έναρξη των ευρωπαϊκών διοργανώσεων της νέας σεζόν.

Εξαιτίας της πολυπλοκότητας του συστήματος και τις αναπόφευκτα υπεράριθμες παραβάσεις που θα διαπιστώνονται κάθε Μάιο, η UEFA έχει αναπτύξει ένα σύστημα σύμφωνα με το οποίο ο υπό τιμωρία σύλλογος "διαπραγματεύεται" την ποινή του με την ελεγκτική επιτροπή του ΣΟΕΣ, δηλαδή παραδέχεται την ενοχή του και απολαμβάνει ελαφρύτερης ποινής. Σε περίπτωση που δεν την αποδεχθεί και θέλει να προχωρήσει το θέμα, η υπόθεση διαβιβάζεται στην δικαιοδοτική επιτροπή του ΣΟΕΣ, όπου είναι πολύ πιθανό η ποινή να είναι ακόμα πιο αυστηρή.

Με βάση τα όσα έχει συμφωνήσει ο σύλλογος υπογράφοντας τις διατάξεις της UEFA, επόμενο στάδιο είναι το CAS. Το Διαιτητικό Αθλητικό Δικαστήριο της Λοζάνης έχει κανονίσει με την ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική συνομοσπονδία να παραχωρεί προτεραιότητα σε αυτές τις υποθέσεις, ώστε να μην παρατηρείται κωλυσιεργία με τον καταρτισμό του προγράμματος των ευρωπαϊκών διοργανώσεων της νέας σεζόν.

Εφόσον ο σύλλογος επιθυμεί να αναζητήσει δικαίωση μέσω άλλης διαδρομής, δύναται να αμφισβητήσει το FFP στο σύνολό του, υποστηρίζοντας ότι καταπατάται το δικαίωμα του ελεύθερου ανταγωνισμού. Παρ' όλα αυτά, η UEFA διαθέτει στα χέρια της πανίσχυρα νομικά "όπλα" με τη συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατά συνέπεια πολύ δύσκολα θα "γκρεμιστεί" μέσω δικαστηρίων το FFP.

14. Μπορεί ένας σύλλογος να μπλοκάρει έναν άλλον, ανταγωνιστικό σύλλογο;

Μία από τις πιο σημαντικές προσθήκες στο βιβλίο του FFP ήταν εκείνη που επιτρέπει σε σύλλογο με έννομο συμφέρον να καταγγείλει έναν διακανονισμό μεταξύ ενός ανταγωνιστικού συλλόγου και του ΣΟΕΣ. Αν και ακόμα δεν έχει διευκρινιστεί με ακρίβεια ποιον σύλλογο θα θεωρεί κάθε φορά η UEFA ότι επηρεάζεται από αυτόν τον διακανονισμό, οι περιπτώσεις που φέρονται να εξετάζονται είναι τρεις:

α) Ένας σύλλογος που τερμάτισε ακριβώς πίσω από τον σύλλογο που παραβίασε το FFP, δίχως να κερδίσει έξοδο στην Ευρώπη, με συνέπεια να διεκδικεί ευρωπαϊκό "εισιτήριο"

β) Ένας σύλλογος που κέρδισε ευρωπαϊκό "εισιτήριο", αλλά τερμάτισε πίσω από τον σύλλογο που παραβίασε το FFP και είτε χάνει "εισιτήριο" για το Champions League είτε ευνοϊκό πλασάρισμα σε προκριματικούς γύρους και χρήματα από πριμ

γ) Ένας σύλλογος που τέθηκε αντιμέτωπος στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις με τον σύλλογο που παραβίασε το FFP ή που θα τεθεί την επόμενη χρονιά

15. Τέλος, τι ισχύει με τους ελληνικούς συλλόγους;

Σε αντίθεση με τους μεγάλους συλλόγους που συμμετέχουν στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, το break even δύσκολα θα αποτελέσει εμπόδιο στην αδειοδότησή τους. Ολυμπιακός και ΠΑΟΚ που διαθέτουν οικονομική δύναμη και μεγάλο μπάτζετ, καλύπτουν τα ανοίγματά τους και σε καμία περίπτωση δεν θα προσπεράσουν το όριο των 45.000.000 ευρώ (ή 30.000.000 ευρώ στο μέλλον). Οι υπόλοιπες ομάδες που διεκδικούν ευρωπαϊκό "εισιτήριο", όπως φέτος ο Παναθηναϊκός, ο Ατρόμητος και ο Αστέρας Τρίπολης, έχουν πολύ μικρότερο ετήσιο μπάτζετ και είναι σχετικά εύκολο να μην υπερβούν τα όρια.

Το μοναδικό πρόβλημα που μπορεί να προκύψει αφορά στη συνέπεια των συλλόγων μας. Καθυστερήσεις πληρωμών και προσφυγές κρούουν άμεσα τον κώδωνα του κινδύνου. Τα χρέη άνευ διακανονισμού στο Δημόσιο πάντοτε βρίσκονταν στο "μικροσκόπιο" της UEFA και τώρα ακόμη περισσότερο. Εάν σε αυτόν τον τομέα δεν εντοπιστούν μη διευθετημένα ζητήματα, τότε η είσοδος του FFP στην ποδοσφαιρική ζωή δεν μεταβάλει τα δεδομένα από το παρελθόν.

Πηγές: "Goal News" (Ανδρέας Δημάτος), DanielGeey.com, Guardian.co.uk