"Σε μια γωνιά της Σκεπαστής"

O Γεράσιμος Έρτσος είναι ο πολιτικός μηχανικός που σχεδίασε και κατασκεύασε το σπίτι της… νεολαίας της ΑΕΚ, όπως συνήθισε να λέει για πολλά χρόνια η -ίσως- πιο παραδοσιακή φιγούρα της διώροφης εξέδρας της Νέας Φιλαδέλφειας: Της ιστορικής Σκεπαστής που στέγασε για περίπου 2,5 δεκαετίες τον σκληρό πυρήνα των οργανωμένων οπαδών της «Ένωσης» στο «Νίκος Γκούμας».

Πρόσφατα έγινε και συγγραφέας αφού δημιούργησε την πρώτη προσπάθεια από άποψη βιβλιογραφίας που αφορά την πορεία του παλιού γηπέδου της ΑΕΚ στον χρόνο. Όπως λέει και ο ίδιος, το βιβλίο γίνεται από ένα σημείο και μετά βιωματικό, αφού ο Έρτσος είναι ταυτισμένος με ένα σημαντικό κομμάτι του γηπέδου. Επαγγελματικά και συναισθηματικά.

"ΑΕΚ, Μπάρλος, σύλλογος μεγάλος"

Τον συναντήσαμε στο γραφείο του, μπαίνοντας στο οποίο καταλαβαίνεις σε ένα λεπτό ότι η Σκεπαστή ήταν κάτι σαν… παιδί του. Η φωτογραφία από την πρώτη της Σκεπαστής στην ήττα από τον Παναθηναϊκό βρίσκεται ακριβώς πάνω από το γραφείο του (το οποίο παραμένει στην κεντρική πλατεία της Νέας Φιλαδέλφειας) ενώ και το υπόλοιπο ντεκόρ παραπέμπει σε ρετρό. Στο μεταξύ, ότι φωτογραφία υπήρχε στη ρετρό σύνθεση, ήταν από την εποχή της ΑΕΚ του Μπάρλου. Δεν ρώτησα, αλλά δεν πιστεύω ότι αυτό είναι τυχαίο. Glory days.

H πρώτη κουβέντα του Έρτσου ήταν μάλλον εντυπωσιακή, δεδομένων των όσων έχουν συμβεί στο θέμα του γηπέδου της ΑΕΚ. Ένα θέμα που κοντεύει να ταλαιπωρήσει γενιές και… γενιές ενώ έχει εγκλωβίσει ήδη την ίδια την ομάδα σε μία άγνωστη για αυτή διαδρομή, από τα Λιόσια στη Λεωφόρο, από εκεί στη Νέα Σμύρνη και από εκεί στο ΟΑΚΑ για χρονικό διάστημα -πλέον- μεγαλύτερο από 10ετία.

"Έγκλημα το γκρέμισμα του γηπέδου το 2003"

"H κατασκευή του γηπέδου της ΑΕΚ είναι μία εύκολη υπόθεση. Έχεις το χωράφι σου, μπαίνεις και χτίζεις". Όπως και το μη γκρέμισμα του γηπέδου ήταν αναγκαίο. Θα έπρεπε να αναβαθμιστεί το γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας αλλά σε καμία περίπτωση δεν έπρεπε να γκρεμιστεί τότε. Θα αναβαθμιζόταν ούτως ή άλλως το γήπεδο λόγω της ύπαρξής του στον φάκελο των Ολυμπιακών Αγώνων. Εγώ το είχα βάλει το γήπεδο της ΑΕΚ στον φάκελο. Παλιά…

Μοιραία συζήτηση πήγε πρώτα στην κατεδάφιση με τον Γρανίτσα και τον Φιλίππου να βρίσκονται σε περίοπτη θέση στον πίνακα με τις ευθύνες, όπως συμβαίνει σε κάθε συζήτηση, με κάθε οπαδό της ΑΕΚ ή άνθρωπο γύρω από τον σύλλογο από το 2003 και μετά.

"Δεν προχώρησε γιατί ο Φιλίππου ήθελε να φτιάξει εμπορικό"

"Το γήπεδο δεν προχώρησε γιατί ο Φιλίππου ήθελε να φτιάξει ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο. Και γκρέμισαν το γήπεδο που ήδη υπήρχε με πρόσχημα τις δήθεν ζημιές που είχαν γίνει στους σεισμούς και ένα δήθεν καινούργιο γήπεδο".

- Δεν υπήρχαν όντως ζημιές από τον σεισμό; Θυμάμαι ότι στο πίσω μέρος της παλιάς θύρας 3 η εικόνα ήταν αποθαρρυντική και κάπως επίφοβη μετά τον σεισμό και πριν τα όποια μπαλώματα έγιναν.

"Κανένα μπάλωμα δεν έγινε. Ξέρεις τι είχαν κάνει;"

- Απ’ ότι θυμάμαι κάτι τσιμεντοενέσεις…

"Θα σου πω. Ήρθαν τότε οι παλαίμαχοι να μου δείξουν τις ζημιές του γηπέδου και να τους εξηγήσω γιατί ήμουν αντίθετος με το γκρέμισμα. Πήγαμε λοιπόν εκεί να κάνουμε μία αυτοψία. Και μου έδειξαν πάνω από τα γραφεία τους τα οποία ήταν στο πέταλο, ότι τρέχουνε νερά. Τι είδα αμέσως… Όταν ήρθαν να βάλουν τα καθίσματα για να τα στηρίξουν τρυπήσανε το τσιμέντο, έβαλαν μπουλόνια και δεν μπάλωσαν τις τρύπες και από εκεί έμπαινε το νερό".

- Αυτό ήταν το πρόβλημα δηλαδή…

"Επίτηδες τα είχε κάνει αυτά ο Γρανίτσας! Για να λέει στον κόσμο "να μπαίνει νερό, άρα το γήπεδο έχει πρόβλημα". Για να το πάει εκεί που ήθελε και να κάνει εμπορικό κέντρο. Στο μεταξύ το εμπορικό κέντρο που ήθελε να κάνει θα χτιζόταν σε ένα μέρος του οικοπέδου, επιφάνειας 7 στρέμματα. Ξεχωριστό κομμάτι από το υπόλοιπο γήπεδο. Δηλαδή η ΑΕΚ έχανε 7 στρέμματα από το οικόπεδό της, την περιουσία της. Αυτό ήταν το πρόβλημα για μένα. Εμένα δε με νοιάζει τι λέει ο Δήμος, ο κάθε Δήμος και η κάθε Περιφέρεια. Εμένα με ενδιαφέρουν τα συμφέροντα της ΑΕΚ".

"Ο Γρανίτσας ήθελε να… φάει 7 στρέμματα"

Ήθελε να "φάει" 7 στρέμματα ο Γρανίτσας και αφού κατάλαβαν ότι ήταν ανέφικτο αυτό που προσπαθούσαν να κάνουν έφυγαν και την εγκατάλειψαν την ΑΕΚ. Αφού γκρέμισαν και το γήπεδο…

- Εσείς με τον Γρανίτσα είχατε επαφή εκείνη την εποχή;

"Τον είχα από κοντά τον Γρανίτσα. Του τα είπα, τον είχα ειδοποιήσει. Του είπα "μην κάνεις αυτά τα πράγματα, δεν είναι η ΑΕΚ το χωράφι της γυναίκας σου, ούτε το οικόπεδο του Φιλίππου". Είχα πληροφορίες από πρώτο χέρι για το τι συνέβαινε τότε. Δεν είχαν καν καταλήξει πουθενά στο τι ακριβώς θα κάνουν και πώς θα το χειριστούν. Και ενώ δεν είχαν καταλήξει πουθενά γκρέμισαν το γήπεδο. Μου φαίνεται απίστευτο. Είχα ακούσει τον Βενιζέλο τότε να λέει "Βγάζουμε την ΑΕΚ από τον φάκελο γιατί δεν χρειάζεται τους Ολυμπιακούς Αγώνες, θα το φτιάξει μόνη της το γήπεδο". Πήρα τον Γρανίτσα κατευθείαν τηλέφωνο και δε μου το σήκωνε. Όταν τον βρήκα άκουσε τα σχολιανά του. Πιστεύω ότι οφείλονται πολλά σε εκείνη την ιστορία και στον τρόπο που διαμορφώθηκε τότε. Δε θα είχε περάσει η ΑΕΚ αυτά τα χάλια που έχει φτάσει αν είχε το γήπεδο. Ο άνθρωπος κατεδάφισε το σπίτι της, την περιουσία της".

"Πήγα εγώ σε κανέναν Δήμο για την Σκεπαστή";

Η σχέση της ΑΕΚ με τον Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας για το γηπεδικό, είναι ένα από τα ζητήματα που απασχολούν σε μεγάλο βαθμό και αποτελούν αντικείμενο αναφοράς λόγω των σημερινών αντιδράσεων του Δημάρχου Νέας Φιλαδέλφειας ο οποίος παραμένει πιστός στην… κόντρα του με τη λογική.

Τα παλιά χρόνια, πάλι υπήρχαν αντιδράσεις (από μία μερίδα πολιτών, όχι συντονισμένα από τον Δήμο όπως συμβαίνει σήμερα) ωστόσο ο κ. Έρτσος βάζει σε μία διαφορετική βάση τη συζήτηση ΑΕΚ-Δήμος: "Πήγα εγώ σε κανένα Δήμο τότε που έκανα τη διώροφη εξέδρα; Ρώτησα κανέναν Δήμο; Ο Δήμος θα μου πει για την περιουσία της ΑΕΚ";

- Δεν ενεπλάκη καθόλου ο Δήμος τότε;

"Κοίταξε καλοθελητές υπάρχουν πάντα. Και τότε ήρθε μία ομάδα με… κάτι κατοίκους να μπου πουν ότι έχω βγει έξω από την οικοδομική γραμμή σε ότι έχει να κάνει με την κατασκευή της Σκεπαστής. Μετά εφαρμόσαμε την οικοδομική γραμμή και πείστηκαν ότι δεν είχα βγει έξω και όλα καλά. Προχωρήσαμε και ολοκληρώσαμε κανονικά την εξέδρα".

- Θέλετε να μου πείτε λίγο πώς έπεσε η αρχική ιδέα για να γίνει μία εξέδρα που θα τελειοποιήσει το γήπεδο της ΑΕΚ το οποίο μέχρι τότε έδειχνε κάπως… ημιτελές;

"Την ιδέα την πέταξα εγώ. Τότε όταν ήρθε στην ΑΕΚ ο Λουκάς Μπάρλος έκανε μεγάλες μεταγραφές. Πήρε τους μεγαλύτερους ποδοσφαιριστές. Τι Μαύρος, τι Αρδίζογλου, τι Βιέρα, τι Δομάζος. Όλη την αφρόκρεμα. Αλλά το κατεστημένο τότε ήταν κατά της ΑΕΚ. Όπως είναι και τώρα. Τότε κάθε Κυριακή συναντιόμασταν με τον Μπάρλο στη θύρα 18 και του έλεγα «Πρόεδρε κάνε το γήπεδο, φτιάξε τα προπύλαια για να μείνεις στην Ιστορία». Ε, τσαντιζόταν ο πρόεδρος γιατί του έλεγα ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή στην Ιστορία είχε μείνει ο Γκούμας που έφτιαξε το γήπεδο. Ε, και ένα μεσημέρι μετά από έναν αγώνα μου λέει ο Μπάρλος "Έλα αύριο από το γραφείο να συζητήσουμε για αυτή την κερκίδα που μου έχεις βγάλει την Παναγία"."

- Δικιά σας ήταν και η ιδέα να γίνει διώροφη και αγγλικού τύπου η εξέδρα; Γιατί η αλήθεια είναι ότι για την εποχή αλλά και για τα χρόνια που ακολούθησαν σε κανένα γήπεδο στην Ελλάδα δεν υπήρξε κάτι παρόμοιο.

"Αυτή ήταν η διπλωματική μου εργασία στο Πολυτεχνείο".

- Η Σκεπαστή;

"Ναι! Είχε κάνει μεγάλη αίσθηση τότε να ξέρεις. Δεν υπήρχε διώροφη εξέδρα, δεν υπήρχαν προδιαγραφές, δεν υπήρχε τίποτα. Το Ολυμπιακό Στάδιο μετά έγινε. Μάλιστα υπήρχανε τότε και δύο μελέτες από έγκριτους μηχανικούς. Ο ένας ήταν ο Κώστας ο Τσαρούχης. Οι μελέτες που είχαν υποβάλει και που τα σχέδια υπήρχαν στα γραφεία της ΑΕΚ η μία προέβλεπε 1.900 θέσεις οπαδών και η άλλη 1.800. Και ήρθε ένας πιτσιρίκος μηχανικός και κάνει μία μελέτη να χωράει 9.000 όρθιους θεατές".

- Τι χωρητικότητα είχε το γήπεδο τότε με τους ορθίους;

"Πριν τη Σκεπαστή είχε 30.000 και μετά τη Σκεπαστή έγιναν 40.000".

- Με τον Μπάρλο η συνέχεια πώς εξελίχθηκε; Του παρουσιάσατε το σχέδιο και είπε κατευθείαν προχώρα το;

"Το πίστεψε κατευθείαν. Το πίστεψαν και τα υπόλοιπα μέλη του Δ.Σ. Μου λέει ο Μπάρλος «άντε να κάνω εκλογές, να είσαι μέσα στο Δ.Σ. και να πέσεις με τα μούτρα να το τελειώσεις γρήγορα». Στο μεταξύ ήμουν νέος τότε, δε με ξέρανε. Και μόνο που πήγα στη Γενική Συνέλευση της ΑΕΚ και λέω ότι έχω έτοιμα σχέδια για το γήπεδο βγήκα δεύτερος! Και άλλες παλιές καραβάνες, πολύ πιο γνωστοί από εμένα κλπ βγήκαν πιο κάτω. Τόσο πολύ οι φίλαθλοι της ΑΕΚ και τα μέλη ήθελαν να προχωρήσει το γήπεδο και να τελειοποιηθεί".

- Σας πίστεψε όμως ο Μπάρλος, παρότι ήσασταν νέος σας έδειξε τεράστια εμπιστοσύνη για ένα πολύ σημαντικό θέμα όπως η επέκταση του γηπέδου. Σημαντικό…

"Αυτό ήταν κάτι που εγώ το εκτίμησα και θα το εκτιμώ για πάντα. Αργότερα με πάντρεψε κιόλας να ξέρεις".

- Θέλετε να πούμε λίγο για τη διάρκεια της κατασκευής;

"Κατ’ αρχήν πρέπει να πούμε ότι στον ένα χρόνο που μας πήρε να ετοιμαστεί η Σκεπαστή, η ΑΕΚ έπαιζε κανονικά στο γήπεδο. Αυτό ήταν και τολμηρό και πρωτότυπο. Στο γήπεδο πήγαινε 25.000 κόσμος. Εκεί μέσα κάναμε ένα γιαπί. Είχαμε λάβει επιπλέον μέτρα ασφάλειας. Και των θεατών και των διερχομένων. Είχαμε και τους εργάτες που δουλεύανε που όταν έπαιζε η ΑΕΚ τους κάναμε φύλακες για να μην επιτρέψουν στον κόσμο να μπει. Μη γίνει κανένα ατύχημα. Μεγάλη ευθύνη".

Πρεμιέρα με... ήττα

- Και πρώτο τεστ της Σκεπαστής με κόσμο;

"Το πρώτο τεστ είναι η φωτογραφία που έχω πάνω από το γραφείο μου. Στο ματς με τον Παναθηναϊκό το ’79. Χάσαμε 1-0. Θυμάμαι ότι εκείνο το βράδυ δεν κοιμήθηκα από δύο αντίθετα συναισθήματα. Απ’ τη χαρά που είδα τη Σκεπαστή γεμάτη και από τη λύπη που χάσαμε. Βέβαια οι μεμψίμοιροι, που υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντα μου λένε "Ωραία τώρα τη φτιάξαμε τώρα ρε Έρτσο την εξέδρα, πώς θα τη γεμίζουμε"; Τότε πρότεινα στο συμβούλιο… δηλαδή είπα στον Μπάρλο γιατί ότι έλεγε αυτός γινόταν, ήταν ο πρόεδρος των προέδρων και ορίσαμε φοιτητικά, αθλητικά και μαθητικά εισιτήρια. Στο 1/5 της τιμής. Στην τιμή του ενός… καφέ. Από τότε το πρώτο κομμάτι που γέμιζε στο γήπεδο ήταν η Σκεπαστή. Η συνέχεια είναι γνωστή αφού εκεί ανδρώθηκε η Original".

"Χεσμένοι από τη χαρά μας"!

- Το συναίσθημα εκείνης της μέρας βλέποντας την εξέδρα με κόσμο φαντάζομαι θα ήταν απίστευτο…

"Χεσμένοι ήμασταν όλοι τότε! Με συγχωρείς για την έκφραση αλλά δεν υπάρχει πιο αντιπροσωπευτική λέξη για να σου περιγράψω τι νιώθαμε εκείνη τη μέρα από τη χαρά μας, βλέποντας την εξέδρα να γεμίζει. Θυμάμαι έρχεται εκείνη τη μέρα και με πιάνει ο Τρανόπουλος. Παλιός πρόεδρος της ΑΕΚ και ιδρυτής του ποδηλατικού τμήματος του συλλόγου. Με πλησίασε εκείνη τη μέρα και μου λέει "Παιδί μου να σε ρωτήσω κάτι"; Του λέω "Παρακαλώ πρόεδρε". Και μου λέει "Ποιο χέρι σχεδίασε αυτό το έργο, το δεξί ή το αριστερό"; Καλαμπούρι και εγώ του λέω "το δεξί πρόεδρε". Και μου πιάνει το χέρι και το φιλάει. Αυτό δε θα το ξεχάσω ποτέ…"

- Αν σας πω να που πείτε μια ιστορία που σας έμεινε στην προσπάθεια να κατασκευαστεί η Σκεπαστή, τι θα μου λέγατε;

"Το κράτος έπρεπε να δώσει ένα ποσό για την κατασκευή της Σκεπαστής και για να γίνει αυτό ζήτησαν από τον Μπάρλο να κατέβει υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Αθηναίων όταν κατέβηκε ο Πλυτάς. Του είχε πει τότε ο Αχιλλέας Καραμανλής "δεν δίνω φράγκο εκτός να κάνει ο Μπάρλος αυτό". Μου το είχανε πει και εμένα που είχα με τη Γενική Γραμματεία μια επαφή ότι ο όρος για να δώσουν τα χρήματα ήταν να κατέβει ο Μπάρλος στις εκλογές. Και αναγκάστηκε και το δέχτηκε ο άνθρωπος! Και βγήκε πρώτος δημοτικός σύμβουλος με μεγάλη διαφορά χωρίς να κάνει προεκλογικό αγώνα! Πήγαιναν από μόνοι τους οι ψηφοφόροι στο γραφείο του να του μιλήσουν. Τον αγαπούσε ο κόσμος. Εδώ ο άνθρωπος είχε βάλει υποθήκη το σπίτι του για να κάνει τις καλύτερες μεταγραφές στη χώρα. Ο Λουκάς έφερε στην ΑΕΚ ότι καλύτερο υπήρχε στο ελληνικό ποδόσφαιρο, τον Μπάγεβιτς".

Τα σχέδια των Άγγλων

- Πάμε πάλι στα πιο πρόσφατα αν θέλετε. Επί ENIC οι Άγγλοι είχαν κάνει μια πρόταση για γκρέμισμα κάποιων κομματιών του γηπέδου θύρα-θύρα, με την ομάδα να παίζει στο γήπεδο κανονικά και παράλληλα να σηκώνεται το μέρος των κερκίδων που θα ήταν μέχρι τότε εργοτάξιο. Κατά τη γνώμη σας ήταν ορθόδοξη η λογική τους;

"Το βλέπω βιώσιμο. Αλλά νομίζω ότι δε θα χρειαζόταν να γίνει ούτε αυτό. Θα μπορούσε ο σκελετός του γηπέδου να εναρμονιστεί στα σημερινά δεδομένα, στα τότε δεδομένα, του αντισεισμικού κανονισμού. Ο αντισεισμικός κανονισμός από τότε που χτίστηκε το γήπεδο μέχρι τότε που γκρεμίστηκε είχε αλλάξει τέσσερις φορές. Αυτό δε σημαίνει ότι κάθε κτήριο που χτιζόταν με τους παλιούς κανονισμούς ήταν επικίνδυνο".

- Ναι αλλά ο σεισμός του ’99 δεν άφησε στο γήπεδο αποδεδειγμένες ζημιές;

"Είπαμε τίποτα!"

- Είστε απόλυτος σε αυτό;"

"Βέβαια. Πρόσεξε τι είχε γίνει. Μετά τον σεισμό είχε γίνει μία προεργασία από δημοσίους υπαλλήλους. Αυτοί επειδή τις ευθύνες τις αισθάνονται πολύ έντονα όπου βγάζουν υπογραφές, το βγάζουν κίτρινο. Με παίρνει τότε ο Νίκος Στράτος που ήταν στην ΠΑΕ, πήγα στην Πολεοδομία, τους εξήγησα και το πρόβλημα λύθηκε. Θέλω να σου πω ότι για αυτό έγραψα το βιβλίο. Για να μάθει ο κόσμος μία αλήθεια που δεν γνωρίζει γιατί την είχαν διαστρεβλώσει κάποιοι παράγοντες της ΑΕΚ".

- Το βιβλίο που έχετε ετοιμάσει για το Στάδιο της Νέας Φιλαδέλφειας είναι η μόνη δουλειά που έχει παρουσιαστεί από άποψη βιβλιογραφίας για το γήπεδο της ΑΕΚ. Θέλετε να μου πείτε κάτι για αυτό;

"Είναι ένα βιβλίο βιωματικό. Όπως το έχω ζήσει. Βέβαια ξεκινάει από το 1928, άρα είναι και ιστορικό. Από μία εποχή και μετά είχα ενεργό ρόλο και το έζησα. Όχι μόνο με τη Σκεπαστή. Με τα πάντα. Ήμουν έφορος γηπέδου για 6 χρόνια. Στο βιβλίο καταγράφεται η πορεία του γηπέδου από το 1928 μέχρι σήμερα. Έχω κάνει και μελέτες για το νέο γήπεδο, παρουσιάζω τις προτάσεις μου και τελειώνει με το σχέδιο του Μελισσανίδη".

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

4-3-3 με Σιμόες κόφτη δείχνει ο Πογέτ