Εθνική 1994: Ο διασυρμός που έπρεπε να ζήσουμε

Ο Θέμης Καίσαρης εξηγεί γιατί το ντοκιμαντέρ του BBC για την Εθνική του 1994 δεν έχει μόνο ενημερωτική αξία. Πρέπει να το δούμε για να καταλάβουμε ποιοι ήμασταν και πόσο μεγάλα είναι τα βήματα που κάναμε έκτοτε. Και για να ζητήσουμε μια συγγνώμη απ'τους παίκτες και τον προπονητή που διασύρθηκαν τότε.

Εθνική 1994: Ο διασυρμός που έπρεπε να ζήσουμε
INTIME SPORTS

Η σκληρή αποτύπωση της πραγματικότητας στο ντοκιμαντέρ του BBC για την Εθνική στο Μουντιάλ της Αμερικής δεν είναι νέα για μένα. Μπορεί το 1994 να τελείωνα το σχολείο και να είδα τους αγώνες στην τηλεόραση, όμως το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ που σας παρουσιάσαμε σήμερα στο Contra.gr το ξέρω από παλιά.

Το είχε ένας φίλος σε μια βιντεοκασέτα και δεν ήταν λίγες οι φορές που μαζευόμασταν σπίτι του, να το δούμε ξανά και ξανά. Είναι ένα ιστορικό ντοκουμέντο, που οφείλουν να δουν και όσοι έζησαν το ναυάγιο της Εθνικής στα γήπεδα της Αμερικής, αλλά και οι νεότεροι, που τόσα χρόνια μόνο άκουγαν τις ιστορίες που συνοδεύουν την πρώτη μας παρουσία σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Το κέρδος

Τι μας ενδιαφέρει τι έγινε πριν 20 χρόνια, θα μου πείτε. Πήγαμε, διασυρθήκαμε, έκτοτε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, πάνε αυτά, πέρασαν. Τι κερδίζουμε με το να δούμε τις συνθήκες κάτω απ’τις οποίες προετοιμάστηκε και τελικώς ταπεινώθηκε στο χορτάρι το αγωνιστικό μας συγκρότημα;

Το κέρδος δεν είναι μόνο εγκυκλοπαιδικό ή διασκεδαστικό. Μια ματιά στα 13 βίντεο που σας ετοιμάσαμε δεν θα σας δώσει μόνο την εικόνα εκείνου του καλοκαιριού και απίστευτα σκηνικά για να συζητάτε με τους φίλους σας. Το βασικό κέρδος είναι η καλύτερη κατανόηση του πως ήταν κάποτε η Εθνική ομάδα και το περιβάλλον γύρω απ’αυτήν.

Δεν θα θυμηθείτε/μάθετε πως παίξαμε στο Μουντιάλ ή τι παίκτες ήταν ο Μανωλάς, ο Αποστολάκης, κτλ. Όμως, θα δείτε με τα μάτια σας και θα ακούσετε με τα αυτιά σας όλα αυτά που οδήγησαν στην ατάκα “πριν τον Ρεχάγκελ ήμασταν σχεδόν τσίρκο”. Θα πάψει να είναι απλώς μια ατάκα, δεν θα στηρίζεται πια σε διηγήσεις, αλλά θα έχετε πλέον μπροστά σας τα γεγονότα, απολύτως χαρακτηριστικά και περιγραφικά.

Τελικά, έπρεπε να διασυρθούμε

Είκοσι χρόνια μετά από εκείνο το φιάσκο, θα επαναλάβω δύο σκέψεις που έγραψα και πριν την πρεμιέρα μας στο Παγκόσμιο της Νοτίου Αφρικής. Η πρώτη αφορά τη φράση που έμελλε να συνοδεύει για πάντα εκείνη την παρθενική μας παρουσία στο Μουντιάλ το 1994: “Καλύτερα να μην πηγαίναμε”. Έχουμε άδικο, δεν είναι έτσι. Δεν θα ήταν καλύτερα αν δεν είχαμε πάει, θα ήταν χειρότερα. Όσο οδυνηρή κι αν ήταν η εμπειρία, ήταν απαραίτητη, την χρειαζόμασταν. Καλώς ή κακώς, δεν θα μαθαίναμε αλλιώς, μόνο μέσα από το πάθημα. Έπρεπε να υπάρχει η πρώτη φορά και για να δικαιωθούν κι οι “Τρύπες”, πονάει πάντα η πρώτη φορά.

Έπρεπε να συμβούν όλα τα τραγελαφικά, με την παραμονή μας στην Αμερική για 40 μέρες.

Έπρεπε η ομάδα να κάνει “κονσομασιόν” σε εκδηλώσεις χορηγών, να μένει στο ίδιο ξενοδοχείο με τους δημοσιογράφους, να περιφέρεται ασκόπως για τρεις εβδομάδες στη Νέα Υόρκη.

Έπρεπε να δούμε τον προπονητή να φτάνει να λέει πως θα στείλει πίσω στην Ελλάδα όποιον παίκτη δεν θα πάει σε εκδήλωση χορηγού, αλλά να μην το κάνει ποτέ όταν ο Μανωλάς “έκανε ανταρσία”. Έπρεπε μαζί με τους παίκτες να βρίσκονται δεκάδες παράγοντες, προύχοντες, δημογέροντες και κοτσαμπάσηδες. Έπρεπε να δούμε πόσο πίσω ήμασταν σε θέματα οργάνωσης, νοοτροπίας, ακόμα και επαγγελματισμού.

Εθνική 1994: Ο διασυρμός που έπρεπε να ζήσουμε
ellada1.jpg INTIME SPORTS

Έπρεπε να δούμε την εθνική να παίζει με άλλο τερματοφύλακα σε κάθε ματς. Έπρεπε να ζήσουμε την απόλυτη ξεφτίλα, με τον προπονητή των νιγηριανών να τους ζητάει άλλο ένα γκολ για την πρόκριση, κι αυτοί να το πετυχαίνουν αμέσως, λες και παίζουν με κουτσούς.

Έπρεπε να δούμε τους (πραγματικά σπουδαίους) παίκτες που στείλαμε στην Αμερική να είναι άσπροι λίγο πριν τη σέντρα με την Αργεντινή. Χρειαζόταν ακόμα και ο τσακωμός του προέδρου της ΕΠΟ με τον προπονητή, μέσα στο πούλμαν της ομάδας μετά την τεσσάρα απ’τη Βουλγαρία.

Όλοι αυτή η συμπυκνωμένη ξεφτίλα ήταν απαραίτητη. Για να δούμε ποιοι είμαστε, πόσο ερασιτεχνικά λειτουργούμε, πόσο πολύ απέχουμε από το κανονικό ποδόσφαιρο, το υψηλό επίπεδο. Και όχι, δεν θα μπορούσαμε να τα δούμε από μόνοι μας όλα αυτά, έπρεπε να συμβούν και να συμβούν σε μεγάλη κλίμακα. Το κοίταγμα στον καθρέφτη να είναι τόσο γλαφυρό, τόσο ζωντανό, που κανείς να μην μπορεί ούτε να το προσπεράσει, ούτε να το ξεχάσει. Αυτοί ήμασταν.

Άμαχος πληθυσμός

Η δεύτερη σκέψη λέει πως τώρα, έστω και είκοσι χρόνια μετά, οφείλουμε μια συγγνώμη στους παίκτες εκείνης της αποστολής. Έμειναν συνώνυμα μιας πολύ οδυνηρής αποτυχίας, που έμεινε ως μαύρη σελίδα στο βιογραφικό τους. Τόσα χρόνια τους βρίζουμε για τότε, λέμε “καλύτερα να μην πηγαίναμε, μας ξεφτίλισαν”. Ποτέ δεν σκεφτήκαμε πως αν ήταν μια φορά οδυνηρό για εμάς, ήταν δέκα γι’αυτούς. Και ποτέ δεν σκεφτήκαμε πως στην πραγματικότητα δεν είχαν καμία ευθύνη. Τι να έκαναν; Τόσο μπορούσαν, τόσο έπαιξαν. Αυτοί ήμασταν τότε, αυτοί ήταν οι καλύτεροί μας και πήραν αυτό που τους (μας) άξιζε.

Όσοι είδατε ήδη τα βίντεο του ντοκιμαντέρ, όσοι σκοπεύετε να το κάνετε αφού διαβάσετε τις τελευταίες γραμμές αυτού του κειμένου, είμαι σχεδόν σίγουρος πως θα συμφωνήσετε. Τα βίντεο αποκαλύπτουν πως “οι παίκτες και ο προπονητής που έφαγαν δέκα γκολ και δεν έβαλαν έστω ένα” δεν ήταν οι πιο αρνητικοί πρωταγωνιστές της παρουσίας μας. Φαίνονται λίγοι και “χαμένοι”, αλλά στην ουσία είναι απολύτως ταιριαστοί με το περιβάλλον της αποστολής. Διασύρθηκαν, αλλά δεν ήταν και στο χέρι τους να μην το κάνουν.

Σαν τους πρώτους νεκρούς σε ένα πόλεμο, σαν το πρώτο απόσπασμα σε μια μάχη. Σαν αυτούς που πηγαίνουν μπροστά μόνο και μόνο για να χάσουν τη ζωή τους, αλλά με τη θυσία τους να προδώσουν τις θέσεις του εχθρού σ'αυτούς που θ'ακολουθήσουν. Άμαχος πληθυσμός ήταν στην Αμερική οι παίκτες, δεν ήταν μάχιμοι πολεμιστές. Ένα πείραμα διάρκειας 40 ημερών για να μας διδάξει και να μας οδηγήσει στο μέλλον.

Εθνική 1994: Ο διασυρμός που έπρεπε να ζήσουμε
INTIME SPORTS

Περήφανοι και ευλογημένοι

Τρίτη και τελευταία σκέψη, για να ενώσουμε το τότε με το τώρα. Αν ήταν στο χέρι μου, θα ήθελα να δει αυτό το ντοκιμαντέρ όλη αποστολή της Εθνικής μας που σε λίγες μέρες θα μπει στη μάχη του Μουντιάλ. Όλοι μαζί, οι παίκτες, το προπονητικό team, οι άνθρωποι της ΕΠΟ που τους συνοδεύουν.

Νομίζω πως θα τους ήταν πάρα πολύ χρήσιμο. Πρώτα για να δουν με τα μάτια τους όλα όσα έχουν ακούσει σε διηγήσεις. Στη συνέχεια για να συνειδητοποιήσουν πως η κατάκτηση του Euro μόλις δέκα χρόνια μετά από εκείνο το καλοκαίρι δεν ήταν άθλος επειδή “δεν γίνεται μια τόσο μικρή χώρα να πάρει το Ευρωπαϊκό”, αλλά κυρίως γιατί ήταν σαν να ξεπήδησε ένας πανέμορφος κήπος στη μέση της ερήμου. Τα είχαμε τα υλικά (τους παίκτες δηλαδή) για να τον φτιάξουμε, αλλά το πρόβλημα ήταν πάντα το περιβάλλον, το έδαφος, το κλίμα.

Και τέλος, για να καταλάβουν όλοι πως θα πρέπει να νιώθουν περήφανοι, αλλά και ευλογημένοι. Περήφανοι για όσα έχουν πετύχει για να φέρουν την Εθνική σε τόσες διοργανώσεις, ευλογημένοι που ζουν στα “καλά χρόνια”, μακριά απ’τους ερασιτεχνισμούς του 1994. Κι αφού ζουν και αγωνίζονται στα καλά χρόνια, δεν έχουν παρά να κάνουν ο,τι καλύτερο μπορούν και σ’αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο. Και να φροντίσουν ώστε να μη χαλάσουν τίποτα τα όποια περιστατικά προηγήθηκαν του Μουντιάλ...

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:

Το ντοκιμαντέρ του BBC για την ξεφτίλα του 1994

News 24/7

24MEDIA NETWORK