Το προφίλ του Χενκ τεν Κάτε
Επίθετο: τεν Κάτε
Ημ. γέννησης: 9 Δεκεμβρίου 1954
Τόπος: Αμστερνταμ
Χώρα: Ολλανδία
Εγινε γνωστός στο ευρύ κοινό ως… δεύτερος. Εκανε διεθνώς όνομα ως βοηθός. Η πραγματικότητα αυτή, όμως, τον αδικεί κατάφορα. Σκεφτείτε: είναι δυνατόν ο Χενκ τεν Κάτε να είναι δεύτερος πίσω από τον Φρανκ Ράικαρντ; Είναι δυνατόν να είναι δεύτερος πίσω από τον Αβραμ Γκραντ; Η απάντηση είναι απλή και έρχεται μέσα από την πληθώρα δημοσιευμάτων από την Ισπανία και την Αγγλία που κατά καιρούς γνωστοποιούσαν την κατάσταση σε Μπαρτσελόνα και Τσέλσι.
Επίθεση, επίθεση, επίθεση. Αυτό είναι το… τρίπτυχο του Χενκ τεν Κάτε, ο οποίος σε όλες τις ομάδες που είχε το γενικό πρόσταγμα (από οποιοδήποτε… πόστο) εφάρμοσε την επιθετική νοοτροπία που λατρεύει.
«Σχεδόν όλοι έπαιζαν 4-3-3 όταν άρχισα εγώ, οπότε μεγάλωσα με αυτό το επιθετικό σύστημα και αυτήν τη σκέψη. Πάντα ήμουν σε συλλόγους που έπαιζαν ελκυστικό ποδόσφαιρο και δεν είχαν άμεση εξάρτηση από την ωμή δύναμη», δηλώνει ο ίδιος.
Προς επίρρωση των λόγων του τα όσα είχε σημειώσει ο Αρνολντ Μούρεν (προπονητής ακαδημιών στον Αγιαξ) στο «BBC» όταν ο τεν Κάτε είχε βρεθεί στην Τσέλσι: «Δίνει κίνητρο στους παίκτες του, είναι εξαιρετικός στην τακτική και πάντα θέλει να παίζει επιθετικά. Πολλοί προπονητές προτιμούν να κρατούν ανέπαφη την εστία τους, αλλά αυτός θέλει η ομάδα του να σκοράρει».
Η δεύτερη πιο αγαπημένη λέξη του μετά την επίθεση είναι η πειθαρχία. Ατεγκτος στις αποφάσεις του, δεν επιδέχεται αμφισβήτησης, στοιχείο που απορρέει από τον ιδιότροπο χαρακτήρα του. Πολύ σκληρός με τους παίκτες, εάν πιστεύει ότι αυτό χρειάζεται.
Εργατικός με στόχο να βελτιώσει τους ποδοσφαιριστές του, γνωρίζει να συνεργάζεται με βεντέτες και έχει «ψηθεί» σε πορείες πρωταθλητισμού.
Ο Ολλανδός είναι προπονητής και μάλιστα αξιοσέβαστης κλάσης. Ο ρόλος του δεν ήταν μόνο να… σκουντάει τον διπλανό του, αλλά είχε τα «ηνία» όλης της ομάδας και συνήθως έκανε την «βρόμικη» δουλειά. Ως παίκτης ποτέ δεν τα κατάφερε. Ως πρώτος προπονητής είχε ορισμένες διακρίσεις και πολλές αποτυχίες. Ως δεύτερος έκανε όνομα. Τώρα ο Παναθηναϊκός του δίνει το βήμα να αποδείξει ότι η πλέον ταιριαστή θέση γι’ αυτόν είναι στην άκρη του πάγκου και όχι στις μέσα θέσεις…
Τα πρώτα βήματα
Γεννήθηκε στο Αμστερνταμ το 1954 και από μικρός ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο ως εξτρέμ στην ερασιτεχνική Ρέντεν. Σε ηλικία 24 ετών υπέγραψε το πρώτο επαγγελματικό συμβόλαιο με την Γκόου Αχέντ Ιγκλς. Ακολούθησε δανεισμός στην καναδική Εντμοντον Ντρίλερς και στην Τέλσταρ, και το 1985-86 βρέθηκε στην Χέρακλες, όπου και τελείωσε την καριέρα του ως παίκτης.
Το 1988 ανέλαβε τον… αγαπημένο του ρόλο, βοηθός του Φριτς Κόρμπαχ στην Γκόου Αχέντ Ιγκλς, στη δεύτερη κατηγορία της Ολλανδίας. Τον Φεβρουάριο του 1990 ο… προϊστάμενός του έφυγε για την Χέρενφεν και του δόθηκε η πρώτη ευκαιρία ως πρώτος τεχνικός. Εστειλε την ομάδα στα πλέι οφ ανόδου, αλλά η… Χέρενφεν του «δασκάλου» του προβιβάστηκε στη διαφορά των γκολ.
Στο τέλος της σεζόν αποχώρησε για την Χέρακλες, όπου έγινε… δεύτερος, πίσω από τον Χενκ φαν Μπρούσελ. Τον Νοέμβριο του 1990, όμως, η μοίρα τον έφερε και πάλι σε θέση πρώτου προπονητή, αφού για λόγους υγείας ο φαν Μπρούσελ αποχώρησε. Εμεινε στο Αλμελο μέχρι το 1992, επέστρεψε στην πρώτη του ομάδα όταν ήταν παίκτης, την Ρέντεν, και το 1993 βρέθηκε στην Γκόου Αχέντ Ιγκλς και πάλι. Πρώτη σεζόν καλή, δεύτερη τελείως αντίθετη. Απολύθηκε τον χειμώνα του 1994-95 ως ουραγός της Eerste Divisie.
Το 1995 του προσέφερε συμβόλαιο η Σπάρτα Ρότερνταμ, την οποία και οδήγησε στην έκτη θέση και στον τελικό του κυπέλλου (ήττα με 5-2 από την Αϊντχόφεν). Στη χειμερινή διακοπή του 1997-98 μετακόμισε στο Αρνεμ για λογαριασμό της Φίτεσε του Νίκου Μαχλά, οδηγώντας την στην καλύτερη θέση της ιστορίας της, την τρίτη (ρεκόρ πόντων και ρεκόρ γκολ).
Η νέα σεζόν δεν άρχισε με τις καλύτερες προϋποθέσεις και αποχώρησε τον Μάριο του 1999 για την Γερμανία και την Ιρντιγκεν της Zweiteliga. Η νέα σεζόν τον βρήκε ακόμα πιο μακριά από την πατρίδα του, στην Ουγγαρία και στον πάγκο της ΜΤΚ, με την οποία τερμάτισε δεύτερος, κατέκτησε το κύπελλο (πρώτο τρόπαιο στην καριέρα του), αλλά αντιμετώπισε πολλά προβλήματα ζώντας σε ένα μικρό διαμέρισμα της Βουδαπέστης δίχως την οικογένειά του και ερχόμενος αντιμέτωπος πολλές φορές με ρατσιστικές διαθέσεις οπαδών (η μητέρα του είναι από το Σουρινάμ).
Το 2000 ανέλαβε την πρώτη ολοκληρωμένη αποστολή του, να χτίσει την Μπρέντα από το μηδέν. Την έφερε εις πέρας τερματίζοντας στο πάνω μισό του πίνακα της βαθμολογίας στην πρώτη του σεζόν και παρά τα πολλά οικονομικά προβλήματα συνέχισε στο ίδιο μοτίβο. Η πρώτη συμμετοχή της ομάδας στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ δικό του έργο και ουσιαστικά διαπιστευτήριο για την μετέπειτα πορεία του.
Η ώρα της καταξίωσης
Το 2003 ο Γιόχαν Κρόιφ επέλεξε τον Φρανκ Ράικαρντ για τον πάγκο της Μπαρτσελόνα. Ο Ολλανδός τεχνικός, όμως, όσο καλό πρόσωπο είχε ως παίκτης, τόσο το είχε «τσαλαπατήσει» ως προπονητής, αφού είχε αποτύχει με την εθνική ομάδα και είχε οδηγήσει την γηραιότερη ομάδα της χώρας του, Σπάρτα Ρότερνταμ, στον πρώτο υποβιβασμό της ιστορίας της! Ο «ιπτάμενος Ολλανδός» δεν μπορούσε να αφήσει ανεξέλεγκτο τον πρώην άσο της Μίλαν και επέλεξε για βοηθό του έναν γνώριμό και της θέσης και του Ράικαρντ, τον τεν Κάτε.
Ο Ράικαρντ ήταν το πρόσωπο του συλλόγου και ο τεν Κάτε ο… προπονητής του, όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν όλα τα ισπανικά ΜΜΕ με το πέρασμα των χρόνων. Το εξαιρετικό δημιούργημα αποδείχθηκε έργο των δύο Ολλανδών που αλληλοσυμπληρώνονταν: ο ένας είχε το χάρισμα στην ψυχολογία και γενικά στις εξωαγωνιστικές προπονητικές απαιτήσεις και ο άλλος ήταν ο tactic-master των «μπλαουγκράνα».
Αναλάμβανε κάθε λογής ειδικές αποστολές: από το να… ξυπνάει τον Ράικαρντ για να κάνει αλλαγές στο παιχνίδι, από το σχεδιασμό του καταλανικού 4-3-3 που ουσιαστικά ανέδειξε τις ικανότητες των Ροναλντίνιο, Σαμουέλ Ετό, Ντέκο και Λιονέλ Μέσι, μέχρι το να τσακώνεται με τους παίκτες που δεν ακολουθούσαν οδηγίες, ή να τους μεταφέρει τα κακά μαντάτα πως έμεναν εκτός ενδεκάδας. Αποτέλεσμα; Δύο πρωταθλήματα, ένα Τσάμπιονς Λιγκ, σπουδαίο επιθετικό ποδόσφαιρο, προσωπική καταξίωση.
Τον ακολουθούν τα… χειρότερα. Η φήμη που έχει βγάλει δεν τον κολακεύει, τουλάχιστον όσον αφορά στη συμπεριφορά του και στη σχέση που (τεχνηέντως;) αποκτά με τους ποδοσφαιριστές.
Ο Λιουντοβίκ Ζιουλί έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι ο Ολλανδός είναι «τραμπούκος και αλαζόνας». Αποκάλυψε ότι έχει τσακωθεί με τον Ροναλντίνιο και τον Χένρικ Λάρσον την περίοδο των «παχιών αγελάδων» της Μπαρτσελόνα. Ο ρόλος του «χωροφύλακα» που του είχε ανατεθεί (μεταξύ άλλων) από τη διοίκηση των Καταλανών ήρθε εις πέρας άψογα. Ο,τι δεν μπορούσε λόγω θέσης και ικανοτήτων να κάνει ο Ράικαρντ, το έκανε ανερυθρίαστα ο τεν Κάτε.
Οι δηλώσεις του Γάλλου προέκυψαν μετά από έναν άλλον τσακωμό που είχε ο τεν Κάτε. Με τον αρχηγό της Τσέλσι, Τζον Τέρι. Οι δυο τους, μάλιστα, λίγο έλειψε να έρθουν στα χέρια, αλλά τους συγκράτησαν οι ψυχραιμότεροι που τους παρακολουθούσαν στην προπόνηση.
Μετά τον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ, δεν δίστασε να κατηγορήσει τον Ντιντιέ Ντρογκμπά για την αποβολή του στην παράταση, υπογραμμίζοντας ότι εκείνος θα εκτελούσε το τελευταίο πέναλτι στην διαδικασία, εκείνο που έχασε ο Τέρι μετά από γλίστρημα.
Οι ενδείξεις για το οξύθυμο του χαρακτήρα του είναι παλαιότερες. Από το 1999, λίγες μέρες προτού απολυθεί από την Φίτεσε. Αφορμή στάθηκε ένα περιστατικό κατά τη διάρκεια αγώνα του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ κόντρα στην Μπράγκα, όπου εκνευρίστηκε τόσο πολύ, ώστε χρειάστηκε η επέμβαση του προέδρου Κάρελ Ααλμπερς και του τεχνικού διευθυντή Λίο Μπενάκερ για να τον κατευνάσουν. Εν συνεχεία απολύθηκε…
Αξιομνημόνευτο το κάλεσμά του τον Ιούλιο του 2007 προς την Χρόνινχεν, να παραιτηθεί των προσπαθειών να κρατήσει τον Λουίς Σουάρεζ και να τον πουλήσει στον Αγιαξ (προοριζόταν για αντικαταστάτης του Μπάμπελ).
Οσο για το κλείσιμο, ο απολυμένος από τον τεν Κάτε, Γιαν Λόιξ (μέλος του επιτελείου του στην Μπρέντα), τονίζει: «Ο τεν Κάτε κατάφερνε να αρχίσει καυγά κάθε μέρα, όχι μόνο με εμένα. Συμπεριφέρεται στον κόσμο με περιφρόνηση και πάντα ρίχνει το φταίξιμο σε κάποιον άλλον».
Αρχισε την θητεία του στην Μπαρτσελόνα φέρνοντας στα μέσα της σεζόν 2003-04 τον παραγκωνισμένο από την Γιουβέντους Εντγκαρ Ντάβιντς. Ο συμπατριώτης του μαζί με τον Ροναλντίνιο (που επέστρεψε από σοβαρό τραυματισμό) μεταμόρφωσαν την ομάδα και από 15η στον πρώτο γύρο τερμάτισε 2η. Τελευταία πράξη στην θητεία του, όπως τουλάχιστον του πιστώνονται, οι αλλαγές στο δεύτερο μέρος του τελικού του Τσάμπιονς Λιγκ του 2006 κόντρα στην Αρσεναλ. Αντρές Ινιέστα στο ημίχρονο, ο άνθρωπος που άλλαξε τη ροή του αγώνα, Χένρικ Λάρσον, στο 61’ και ο σκόρερ του καθοριστικού δευτέρου γκολ, Ζουλιάν Μπελέτι, στο 71’ και η κατάκτηση της Ευρώπης ήταν γεγονός.
Η ταραχώδης επιστροφή στην πατρίδα
Οι μετοχές του «Χένκι» είχαν φτάσει στο κατακόρυφο. Ο «λαβωμένος» από την θητεία του Ντάνι Μπλιντ Αγιαξ προσελκύει το ενδιαφέρον του τεν Κάτε που έψαχνε νέες προκλήσεις, έχοντας φτάσει στην κορυφή από το πόστο του βοηθού. Εχοντας προϊδεάσει για την αποχώρησή του από την Μπαρτσελόνα, το καλοκαίρι του 2006 αναλαμβάνει τον «Αίαντα».
Η αρχή με το… αριστερό. Αποκλεισμός από την Κοπεγχάγη στα προκριματικά του Τσάμπιονς Λιγκ και ζημιογόνος απουσία από τους «χρυσοφόρους» ομίλους. Κατακτά το Σούπερ Καπ και το κύπελλο Ολλανδίας, αλλά ποτέ δεν καταφέρνει να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις του πρωταθλητισμού. Η πρώτη πραγματική πρόκληση σε τέτοιο επίπεδο λήγει όταν χάνει το πρωτάθλημα την τελευταία αγωνιστική μόλις για ένα γκολ από την Αϊντχόφεν του Ρόναλντ Κούμαν.
Η μεγαλύτερη απογοήτευση έρχεται λίγους μήνες αργότερα, όταν ο «Αίαντας» δεν καταφέρνει να ξεπεράσει ούτε την Σλάβια Πράγας στα προκριματικά της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης και χάνει για δεύτερη σερί σεζόν το ραντεβού των ομίλων. Σαν να μην έφτανε αυτό, μένει κι εκτός ομίλων κυπέλλου ΟΥΕΦΑ από την Ντιναμό Ζάγκρεμπ. Η απόφαση για πώληση των Γουέσλεϊ Σνάιντερ (σε Ρεάλ Μαδρίτης) και Ράιαν Μπάμπελ (σε Λίβερπουλ) αποδείχθηκε καταστροφική.
Αυτό ήταν. Οι φίλαθλοι αντέδρασαν έντονα ζητώντας με χαρακτηριστικό σύνθημα να πάρει τον πρόεδρο της ομάδας και να φύγουν από τον σύλλογο. Τους πρόλαβαν όμως οι εξελίξεις και συγκεκριμένα ο Ρομάν Αμπράμοβιτς…
Γνώριμοι ρόλοι, γνώριμα αποτελέσματα
Σεπτέμβριος του 2007. Η Τσέλσι απολύει τον Ζοζέ Μουρίνιο. Διάδοχός του ο Αβραμ Γκραντ, ο άπειρος για τέτοιες αποστολές Ισραηλινός τεχνικός. Η λύση δοκιμασμένη: ο μειλίχιος Γκραντ θα είχε δίπλα του τον Χενκ τεν Κάτε να τον συμπληρώνει και να κάνει την δύσκολη δουλειά. Αφού οι «μπλε» ξεπερνούν το σοκ της φυγής του Πορτογάλου τεχνικού, ο οποίος είχε έρεισμα στα αποδυτήρια της ομάδας, αποδεικνύονται η πιο σταθερή ομάδα της Αγγλίας.
Με τον καιρό ανεβάζουν ρυθμούς και φτάνουν μέχρι την τελευταία αγωνιστική να διεκδικούν το πρωτάθλημα. Δεν το παίρνουν, ωστόσο έχουν ακόμα μία ευκαιρία να ρεφάρουν με το Τσάμπιονς Λιγκ. Στον τελικό της Μόσχας η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ αναδεικνύεται ξανά νικήτρια, ωστόσο ο τεν Κάτε είναι και πάλι «παρών», στο κορυφαίο παιχνίδι της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης. Εχοντας επωμιστεί ξανά τον ρόλο του… μυστικού πρώτου τεχνικού.
Η απόλυση του Γκραντ τον βρήκε βέβαιο πως θα παραμείνει στην ομάδα. Το δήλωσε, εξάλλου, στον ολλανδικό Τύπο. Δύο ημέρες αργότερα ανακοινώθηκε το «διαζύγιό» του με τους Λονδρέζους.
Οπως αποδείχθηκε, για καλό του Παναθηναϊκού που πλέον αποτελεί μία κομβική ευκαιρία για να… καθαρίσει το όνομά του από την περιπέτεια στον Αγιαξ. Μόνο που και αυτή τη φορά έχει μπροστά του τον σκόπελο των προκριματικών του Τσάμπιονς Λιγκ, μόνο που και αυτή τη φορά έχει το καθήκον να οδηγήσει τον σύλλογό του στην κατάκτηση του τίτλου μετά από καιρό. Η πρόκληση βρίσκεται ενώπιόν του και ο ίδιος, ως συνηθίζει, την αποδέχθηκε. Τα αποτελέσματα προσεχώς…
