Το πιο ωραίο... κακό παιχνίδι του Euro

Τα κατάφερε πάλι ο καλός Φερνάντο, η εικόνα του να τρέχει στο πέταλο και να ξεσηκώνει τους Πορτογάλους φιλάθλους που ακολούθησαν την Εθνική στα γήπεδα της Γαλλίας, είναι λίγο πολύ γνώριμη σε μας, τον θυμόμαστε καλά το «δάσκαλο» και τα σπάνια ξεσπάσματά του και από την παρουσία του στην ΑΕΚ και από τον ΠΑΟΚ και ασφαλώς από την παρουσία του στην εθνική Ελλάδας.

Με αυτό το γνώριμο αντιτουριστικό στυλ, με αυτή την μονίμως καταπονημένη έκφραση που όσο χλευάστηκε άλλο τόσο αποθεώθηκε μετά την αποχώρησή του. Ο «καρπουζάς από το Εστορίλ» που είχε πει και ο μακαρίτης πάλι από τη θέση του outsider κατόρθωσε να δραπετεύσει με μια πρόκριση από εκεί που όλοι τον είχαν χαμένο, με τα «πούλμαν» και τον «πονόματο». Για τον Φερνάντο όμως και το "αντιποδόσφαιρο" σας έγραψε ο Θέμης.

Η ιστορία μέσα στην ιστορία

Φευγαλέα η κάμερα δίπλα στο «δικό μας» Φερναντάο, εστίασε για λίγο σε μερικούς Κροάτες. Πιο πολύ στο Μόντριτς, καθότι συμπαίκτης του Κριστιάνο Ρονάλντο στη Ρεάλ Μαδρίτης και πιο αναγνωρίσιμος μαζί με το Ράκιτιτς από τους ποδοσφαιριστές του Άντε Τσάτσιτς. Το ζήτημα όμως δεν ήταν οι αστέρες της Hrvatska, η κορυφαία στιγμή ήταν τα ελάχιστα δευτερόλεπτα που η κάμερα εστίασε στον αρχηγό της Κροατίας. Διαλυμένος, με λυγισμένα τα γόνατα, το κεφάλι να κοιτάει το έδαφος και τα χέρια να καλύπτουν το πρόσωπο. Αυτή είναι η ιστορία μέσα στην ιστορία, τα δάκρυα του Ντάριο Σρνα δεν ήταν ίδια με τα δάκρυα του Μόντριτς, του Πέρισιτς, του Ράκιτιτς. Έστεκε εκεί, γονατισμένος και μόνος στα 34, στο τελευταίο του μεγάλο τουρνουά που έμελλε να είναι και εκείνο που σημάδεψε τη ζωή του.

ΤΟ ΔΡΑΜΑ ΤΟΥ

Δευτερόλεπτα κράτησε η απομόνωση. Ύψωσε για λίγο το βλέμμα στον ουρανό, κάτι ψιθύρισε, σκούπισε τα δάκρυα και επανήλθε. 12 Ιουνίου, ενόσω εκείνος αγωνιζόταν εναντίον της Τουρκίας στην πρεμιέρα του ομίλου της Κροατίας, πίσω στην πατρίδα, ο πατέρας του άφηνε την τελευταία του πνοή μετά από αιφνίδιο καρδιακό επεισόδιο. Στον καναπέ του σπιτιού του, μπροστά στην τηλεόραση και με το άγχος των οικείων να επικεντρώνεται στον πρόσφατα διαγνωσθέντα καρκίνο από τον οποίο ο Uzeir έπασχε. Ο Ντάριο το έμαθε μετά, παράτησε όπως ήταν φυσικό την αποστολή, μπήκε στο πρώτο αεροπλάνο και επέστρεψε στην πατρίδα για την κηδεία. Έφτασε στο Metkovic, μια κωμόπολη σκάρτων 20 χιλιάδων κατοίκων στις ακτές της Δαλματίας ανέκφραστος, σκοτεινός και καταβεβλημένος.

Πέρασε μπροστά απ’ τα μάτια του ολόκληρη η ζωή του, θυμήθηκε τις διδαχές του Uzeir, ξετύλιξε το κουβάρι μιας ιστορίας που ελάχιστοι θυμούνται και αποτελεί κοινό τόπο για τα μέρη χτυπημένα από τη θηριωδία του πολέμου. Ο πατέρας του είχε γεννηθεί σε ένα μικρό χωριό στη Βοσνία, λίγους μήνες πριν ξεσπάσει ο δεύτερος «μεγάλος πόλεμος». Όταν οι Σέρβοι Τσέτνικ (παραστρατιωτική οργάνωση που έδρασε στα Βαλκάνια πριν και κατά τη διάρκεια των Παγκοσμίων πολέμων) καίνε ένα προς ένα τα χαμόσπιτα του χωριού δεν είναι καν τριών ετών. Τον άρπαξε ο πατέρας του μαζί με τον αδερφό του και τους έκρυψε στο δάσος - Srna μεταξύ άλλων σημαίνει ζαρκάδι - πίσω η εγκυμονούσα μάνα με την κόρη είχαν καεί ζωντανές, οι Τσέτνικ μπαίνουν και στο δάσος και αρχίζουν να ψάχνουν για επιζώντες.

Τα τρία μέλη της οικογένειας Σρνα χωρίζονται, ο πατέρας προσπαθεί να παρασύρει τους Τσέτνικ επάνω του για να σωθούν οι γιοι του, ο Uzeir εν τέλει καταλήγει σε ένα ορφανοτροφείο της Σλοβενίας. Απ’ εκεί θα τον υιοθετήσει μια οικογένεια και θα του αλλάξει τ’ όνομα. Δεν είναι πια ο Uzeir Srna αλλά ο Mirko Kelenc. Συμπτωματικά μαθαίνει ότι ο φυσικός του πατέρας έχει δολοφονηθεί, οι θετοί του γονείς του εξηγούν ότι ίσως είναι καλύτερα για εκείνον να μην υπάρχει κανείς που να μπορεί να τον συνδέσει με το μουσουλμανικό παρελθόν του. Δεν θα τους το συγχωρήσει ποτέ και όταν λίγα χρόνια αργότερα θα βρει τον αδερφό του, θα μετακομίσουν μαζί στη Βοσνία, θα ξαναπάρουν τα’ όνομά τους πίσω, θα ξαναγίνουν οι Srna.

Ο Uzeir θα πιάσει δουλειά στο φούρνο της γειτονιάς, του αρέσει να κλωτσάει και το τόπι, σε ποιον έφηβο άλλωστε δεν άρεσε τότε το ποδόσφαιρο; Θα προλάβει να παίξει ως τερματοφύλακας με την FK Sarajevo, αργότερα θα παίξει και στην Celik, πριν καταλήξει στην ομάδα της γενέτειράς του γιου του, το Metkovic. Εκεί γεννήθηκε το 1982 και μεγάλωσε ο Ντάριο, όταν πρωτάκουσε από τα χείλη του πατέρα του την ιστορία του δεν μπόρεσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του, όπως και όλοι όσοι ήταν κοντά στην οικογένεια. Κάποια στιγμή, όταν ο Ντάριο ξεκίνησε να παίζει ποδόσφαιρο, ένας Βρετανός δημοσιογράφος βρήκε τον Uzeir, του πήρε μια συγκλονιστική συνέντευξη όπου εξιστορείται το πλήρες δράμα μιας ξεκληρισμένης οικογένειας και ενός ανθρώπου που από τριών ετών σήκωσε ένα απίστευτο βάρος εξ αιτίας του πολέμου.

Είναι αδύνατον να του ξεπληρώσω όλα όσα έκανε για μένα

«Όταν έμαθα όλες τις λεπτομέρειες της οδύσσειας του πατέρα μου, κατάλαβα πάρα πολλά και εξήγησα πολλές από τις συμπεριφορές του. Είναι αδύνατον να του ξεπληρώσω όλα όσα έκανε για μένα» θα πει ο Ντάριο Σρνα που από πολύ μικρός θυμάται τον Uzeir να αρνείται να πληρώσει προπονητές, μάνατζερς και ομάδες για να «προωθήσουν» το παιδί του. Ο πατέρας του ήταν που τον έπεισε να πάει στη Χάιντουκ όταν όλο το περιβάλλον επέμενε ότι ένας μουσουλμάνος εκεί ήταν ισότιμο αυτοκτονίας. Κι όμως ο Uzeir τον πήρε από το χέρι εκείνο το καλοκαίρι του 1999 και ο δεκαεπτάχρονος Ντάριο υπέγραψε με την ομάδα του Σπλιτ. Ήταν ένας ακόμη πιτσιρικάς, γιος αγρότη (η οικογένεια είχε καταστραφεί οικονομικά με τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας) που αναζητούσε τη διέξοδο μέσω του ποδοσφαίρου.

Ο πατέρας καλλιεργούσε ντομάτες, λάχανα, αγγούρια στο μικρό μποστάνι, έβγαινε στις λαϊκές αγορές μαζί με το Ντάριο και τα πουλούσαν. Δεν είχε κλείσει χρόνο στη Χάιντουκ ο πιτσιρικάς Σρνα, όταν πούλησε μια καλή παρτίδα ζαρζαβατικά και κράτησε ένα πολύ μικρό μέρος από τα κέρδη για να αγοράσει ένα καινούριο ζευγάρι ποδοσφαιρικά παπούτσια. Ήταν κάκιστης ποιότητας και τα φθηνότερα στην αγορά, αλλά στο μυαλό του μικρού ήταν ήδη υπέρβαση. Γύρισε στο σπίτι, τα έδειξε στον Uzeir και τότε όποιος πρόλαβε τον Κύριο οίδε. Ο πατέρας του τα’ άρπαξε από το χέρι και πήγε ευθύς αμέσως στο κατάστημα αθλητικών ειδών. Επέστρεψε με το καλύτερο και πιο ακριβό ζευγάρι, το πρόσφερε στο γιο του και του είπε πως στο εξής θα κοιτάζει μόνο το καλύτερο γιατί είναι ο καλύτερος.

Ήταν τεράστια υπόθεση για την αυτοπεποίθηση του μικρού η κίνηση του Uzeir, έκτοτε ένιωθε ένα τεράστιο αίσθημα υποχρέωσης απέναντι στο γονιό του, οι αναφορές στο πόσο τον βοήθησε έγιναν σχεδόν εμμονικές, σε κάθε του συνέντευξη ανέφερε ότι χωρίς τον πατέρα του δεν θα είχε γίνει τίποτα στο ποδόσφαιρο και το πιθανότερο θα είχε εξακολουθήσει να καλλιεργεί ζαρζαβατικά στο μποστάνι του μικρού σπιτιού στο Metkovic.

Όταν το 2003 άφησε την Κροατία για το άσημο τότε Ντόνετσκ και τη Σαχτάρ, με το πριμ υπογραφής αγόρασε στον πατέρα του μια Mercedes, μετά μια BMW, πιο μετά ένα καλύτερο σπίτι στο Metkovic, με κήπο, με όλες τις ανέσεις. Ο Uzeir αποδεχόταν τα δώρα όμως δεν άλλαζε τον τρόπο ζωής του. Απλώς άνοιξε το δικό του φούρνο στη γειτονιά, σηκωνόταν κάθε νύχτα στις 3 για να ψήσει το ψωμί και να ταΐσει τους χωριανούς του. Ακόμη κι όταν ο Ντάριο ανανέωσε με τα διπλάσια χρήματα στην Ουκρανία, ο Uzeir παρέμεινε ο ίδιος, δεν ζήτησε ποτέ τίποτα από το γιο του, απλώς τον καμάρωνε και εξιστορούσε το παραμύθι του σε όσους το επιθυμούσαν.

Τη Δευτέρα 13 Ιουνίου, τη μέρα της κηδείας, ο Σρνα δεν κατόρθωσε να μην καταρρεύσει παρόλο που πάλεψε με τον εαυτό του. Γονάτισε περίπου όπως και στο παιχνίδι με την Πορτογαλία μπροστά στο μνήμα του πατέρα του, γέμισαν τα μάτια του, πέρασε το φλας της ζωής του από μπροστά του σε δευτερόλεπτα. 17 Ιουνίου εναντίον της Τσεχίας ήταν πάλι εκεί.

Στην ανάκρουση του εθνικού ύμνου και πάλι βούρκωσε, έκλαψε, το θέωρησε φυσιολογικό, δεν θέλησε να το κρύψει από κανέναν. Άλλωστε και οι συμπαίκτες και οι προπονητές του, είχαν σταθεί στο πλευρό του με κάθε τρόπο, η ομοσπονδία το ίδιο. Μετά το παιχνίδι θυμήθηκε το συμπαίκτη του, τον Τόμισλαβ Ντουίμοβιτς που του είχε μιλήσει για τον Ντοστογέφσκι και τους αδερφούς Καραμαζόφ: «Πατέρας είναι εκείνος που γεννά ένα γιο άξιο συνεχιστή του». Δεν πρόσθεσε κάτι περισσότερο, είπε αυτό που του πέρασε απ’ το νου. Τα είχε πει όλα.