Ο Οδυσσέας Ιωάννου τα είπε όλα

Οι καιροί που ζούμε χλευάζουν τους ανθρώπους που ξεπερνούν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τα μέτρα τους. Για τους ποιητές ειδικά έχουν τη χειρότερη των απόψεων. Υπό αυτό το πρίσμα η συνέντευξη που θα διαβάσετε παρακάτω συνιστά ένα ρίσκο. Δεν ρωτήσαμε τον Οδυσσέα Ιωάννου αν αποδέχεται την ιδιότητα του ποιητή, εμείς πάντως θα του την αποδώσουμε δημοσιογραφική αδεία. Αναρωτιόμασταν, όταν άρχισαμε την κουβέντα μαζί του, ένα ζεστό πρωινό στα Βριλήσσια, αν σε μία αυζήτηση θα μπορέσουν να χωρέσουν η ΑΕΚ, ο Κρόιφ, ο ΣΥΡΙΖΑ, ο Τσίπρας, ο Μάλαμας, η Μποφίλιου και ο Μητροπάνος. Χώρεσαν. Αρμόνικα τα πάντρεψε όλα ο Οδυσσέας που εσχάτως, εκτός από ποιητής, έγινε και ηθοποιός, τρόπον τινά. Εγραψε τα κείμενα και έγινε ο αφηγητής της εξαιρετικά επιτυχημένης παράστασης 9:05. Ξέρει δηλαδή να παντρεύει το φαινομενικά διαφορετικό.

Για τους ανθρώπους της δικής μας γενιάς πάντως (30+ και πάνω) ο Οδυσσέας Ιωάννου θα είναι πάντα ο άνθρωπος που ξέρει να λέει ωραίες ιστορίες. Στο ραδιόφωνο (πάντα την ίδια ώρα για 22 χρόνια μέχρι το 2010), στα γραπτά του, στους στίχους των τραγουδιών που υπογράφει. Και στις παρέες του βεβαιώνουν οι άνθρωποι που τον ξέρουν καλά. Μας τα είπα όλα, ή τα περισσότερα τουλάχιστον. Χωρίς φόβο, με μεγάλο πάθος και με μία γλώσσα, ιδιαίτερη, δική του, που σε κάποιους από εσάς δεν αποκλείεται να είναι και οικεία. Και για όσους δεν είναι, θα γίνει. Αλλωστε όλες οι λέξεις, και όχι μόνο οι πρώτες, κύλησαν σαν νερό.

Οχι πια "πάνω από όλα η ομάδα"

- Ξέρεις, δίνεις συνέντευξη σ' ένα αθλητικό site, οπότε πρέπει να αρχίσουμε από το αθλητικό μέρος του εαυτού σου. Επαιζες μπάλα;

Mόνο μπάλα. Φανατικά.

- Που;

Επαιζα σε μία ομάδα εντελώς ερασιτεχνική εκεί που έμενα στα Πατήσια. Λεγόταν Ειδυλλιακός, φοβερό όνομα. Ειδυλλιακός. Παίζαμε σ' ένα τουρνουά στο 8ο των Αθηνών, πολύ γνωστό εκείνη την εποχή. Ηταν ο Πήγασος εκεί, ο Εσπερος. Με είδε ένα τύπος που είχε κάποιους γνωστούς στον Παναθηναϊκό και με συνέστησε. Αρχισα έτσι προπονήσεις στις "μικρές" ομάδες του Παναθηναϊκού.

- Μιλάμε για εποχή;

Λοιπόν, γεννήθηκα το 67, το 84 πήγα Πανεπιστήμιο, στον Παναθηναϊκό έπαιξα Δευτέρα και Τρίτη Λυκείου, χονδρικά αρχές του 80.

- Και γιατί τελικά δεν ευοδώθηκε όλο αυτό;

Είχα έναν προπονητή στην προηγούμενη ομάδα μου ο οποίος ήταν φοιτητής νομικής, αλλά είχε το ψώνιο να προπονεί ομάδες. Το ίδιο ίσχυε και για τον άλλο προπονητή στην ίδια ομάδα. Από προπονητική δεν είχαν ιδέα. Θεωρούσαν ότι η καλύτερη προπόνηση που μπορούσε να κάνει κάποιος ήταν να έχει πεθάνει στο τέλος της, να έχει λιώσει. Ατεχνη και πολύ σκληρή προπόνηση. Αποτέλεσμα ήταν να διαλυθεί το αριστερό μου γόνατο. Οταν πήγα στον Παναθηναϊκό άρχισα να κάνω φυσιοθεραπείες συνέχεια αλλά γέμιζε υγρό το γόνατό μου. Ακόμα έχω το πρόβλημα, μη νομίζεις. Και τα παράτησα στα 17. Θα συνέχιζα. Αλλά βγήκε σε καλό αυτό γιατί κόβοντας την μπάλα βρήκα άλλες διεξόδους.

- Δεν ξέρεις όμως, μπορεί να στέρησες από την Ελλάδα ένα καλό ταλέντο...

Ναι, αλλά ο,τι και αν γινόμουν θα είχα τελειώσει εδώ και 10 χρόνια. Η ζωή μου είχε πάντως πολύ ποδόσφαιρο. Και ως θεατής. Ακόμα και τώρα βλέπω μπάλα και αναστατώνομαι. Τρελαίνομαι.

- Και ελληνική μπάλα και ξένη;

Τώρα πια όχι ελληνική.

Τέρμα το αστειάκι να δίνουμε άλλοθι σ' αυτούς τους ανθρώπους που διοικούν ομάδες

Καθόλου; Την ΑΕΚ δηλαδή δεν την παρακολουθείς πλέον;

Το μόνο παιχνίδι που είδα εφέτος ήταν ο τελικός Κυπέλλου, Ολυμπιακός-ΑΕΚ. Δεν την παρακολουθώ, όχι όμως για λόγους ποιότητας. Δεν είμαι από αυτούς που μεγαλοπιάνονται και λένε εγώ θα βλέπω μόνο ευρωπαϊκή μπάλα, όχι. Αυτή η χώρα μου έτυχε, δεν αλλάζει αυτό. Οπως με την Εθνική, την βλέπω είτε παίζει καλά είτε άσχημα. Εχω αρχίσει όμως να έχω σοβαρά πολιτικά προβλήματα.

- Οπως;

Οπως... Τέρμα το αστειάκι να δίνουμε άλλοθι σ' αυτούς τους ανθρώπους που διοικούν ομάδες. Τέρμα, είναι πολύ σοβαρό πια. Πριν από λίγα χρόνια έλεγα οτι δεν είναι σοβαρό. Τώρα, βλέποντας να υπάρχουν σε μεγάλους συλλόγους μεγαλοπαράγοντες που ελέγχονται για σχέσεις με τη Χρυσή Αυγή, ελέγχονται για λαθρεμπόριο κτλ, συγγνώμη αλλά το αστειάκι τελείωσε. Οχι πάνω από όλα η ομάδα, πάνω από όλα η δημοκρατία. Το λέω αυτό γιατί ξέρω ανθρώπους, αριστερών καταβολών, οι οποίοι μου λένε "ρε συ, αστα αυτά, πρώτα η ομάδα, να σωθεί η ομάδα, να κάνει γήπεδο η ομάδα". Τους λέω "είστε με τα καλά σας, εσείς μου τα λέτε αυτά;" Οπότε σε όλη αυτή η διαδικασία και σε μία εποχή που τα πράγματα δεν μπορείς να τα παίρνεις ελαφρά σε μία Ελλάδα που ένα ακροδεξιό κόμμα πλησιάζει σε διψήφια νούμερα, δεν υπάρχει πλάκα. Θα μου πεις "τόσο ρομαντικός είσαι; Οι παράγοντες των ποδοσφαιρικών ομάδων από που είναι δηλαδή; Τόσα χρόνια που υποστήριζες από που ήταν όλοι αυτοί; Από τις Ουρσουλίνες"; Συμφωνώ! Απλώς ίσως τότε το πράγμα δεν φαινόταν να είναι τόσο επικίνδυνο.

- Προφανώς δεν ήταν..

Ηταν λίγο λιγότερο. Πχ, δεν είχαν συλλογική έκφραση οι φασίστες ας πούμε. Πάντα βέβαια υπήρχαν φασίστες στην Ελλάδα. Ο καπιταλισμός γεννά ένα ποσοστό 8-10% φασιστών, τους έχει ανάγκη για εφεδρεία. Με τη διαφορά ότι τους έσπαγε στα άλλα κόμματα. Δεν βγάλαμε ξαφνικά στην Ελλάδα από τα αμπάρια των πλοίων ένα 8% φασίστες. Πάντα υπήρχαν. Οταν αποκτούν όμως συλλογική έκφραση και συσπειρώνονται, τα πράγματα γίνονται πάρα πολύ επικίνδυνα. Ζορίζουν πολύ. Θεωρώ ότι εκεί πρέπει να κάνουμε όλοι επιλογές. Και αυτός είναι ο βασικός λόγος που σταμάτησα να βλέπω ελληνικό ποδόσφαιρο.

- Αρα, αισθάνεσαι ότι βλέποντας ελληνικό ποδόσφαιρο τους απενοχοποιείς όλους αυτούς...

Οι μισοί πρόεδροι είναι υπόδικοι. Σε ποια άλλη χώρα συμβαίνει αυτό; Δεν μπορώ να υποστηρίζω ένα ποδόσφαιρο στο οποίο δεν μπορεί φίλαθλος της αντίπαλης ομάδας να πάει στο γήπεδο, είναι γελοιότητα αυτό.

Αυτό αισθάνομαι, ναι. Γιατί βλέπω ότι κάποιοι άνθρωποι γίνονται πρόεδροι για να έχουν στην υπηρεσία τους κάποιες στρατιές φιλάθλων. Για να τις χρησιμοποιήσουν έτσι ώστε να εξυπηρετήσουν δικά τους συμφέροντα. Οταν όμως τα συμφέροντα αυτά είναι τόσο σοβαρά και όταν έχουν να κάνουν με θέματα δημοκρατίας, ζορίζομαι. Δεν θα στο παίξω επαναστάτης, δεν είμαι τίποτα από όλα αυτά. Δίνοντας όμως τον όβολό μου....στηρίζω τι; Οι μισοί πρόεδροι είναι υπόδικοι. Σε ποια άλλη χώρα συμβαίνει αυτό; Επίσης δεν μπορώ να υποστηρίζω ένα ποδόσφαιρο στο οποίο δεν μπορεί φίλαθλος της αντίπαλης ομάδας να πάει στο γήπεδο, είναι γελοιότητα αυτό. Δεν μπορώ να υπηρετήσω ένα ποδόσφαιρο που δεν μπορώ να πάρω τα παιδιά μου και να πάω στο γήπεδο. Δεν με ενδιαφέρει αυτή η μπάλα. Τι μπάλα είναι αυτή;Στημένος στην τηλεόραση σ' ένα άδειο γήπεδο;

Θυμίζει κάτι παλιές ταινίες επιστημονικής φαντασίας που οι τύποι βρίσκονταν μέσα στην αρένα και οι άλλοι τους παρακολουθούσαν μέσα από τζάμια, από μακριά. Και εμείς συνεχίζουμε να μιλάμε για μπάλα σε γήπεδα που έχουν μέσα 800 άτομα ή για μεγάλα ντέρμπι στα οποία απαγορεύονται οι μετακινήσεις. Κάναμε τελικό Κυπέλλου σε άδειο γήπεδο. Ουγκάντα. Κατάντια. Δεν ξέρω πως μπορεί να εξυγιανθεί όλο αυτό, δεν είναι δική μου δουλειά, αλλά να συμμετέχω δεν μπορώ. Συγγνώμη.

Έχουν γίνει πρόεδροι για άλλο λόγο, δεν έχουν καμία αγάπη για την μπάλα

- Αν το πράγμα βελτιωνόταν, θα επέστρεφες;

Προφανώς θα επέστρεφα. Φυσικά. Αλλά για να γίνει αυτό, χρειάζονται τελείως διαφορετικές δομές, πολιτικές και κοινωνικές, κάτι που είναι δύσκολο να γίνει. Θα χρειαστεί πολύς χρόνος, δεν βλέπω να υπάρχει και η διάθεση. Αναρωτιέμαι: Τους προέδρους δεν τους ενοχλεί αυτό; Το άδειο γήπεδο; Το ότι δεν μπορούν να παρακολουθήσουν το ματς οι φίλαθλοι της αντίπαλης ομάδας; Οχι, δεν τους αφορά. Γιατί έχουν γίνει πρόεδροι για άλλο λόγο, δεν έχουν καμία αγάπη για την μπάλα. Θα μου πεις ο πρόεδρος της Μπαρτσελόνα έχει αγάπη για την μπάλα; Δεν ξέρω. Εχει όμως ο συγκεκριμένος πρόεδρος ένα προϊόν. Και το προστατεύει. Μπορεί να πάει στο "Καμπ Νου" ο φίλαθλος της αντίπαλης ομάδας. Εδώ δεν μπορούν να βρουν ποιοι κάνουν τα επεισόδια και σπάνε τα γήπεδα. Μας δουλεύουν ψιλό γαζί. Σ' αυτό το ποδόσφαιρο, δεν χωράμε όλοι. Λυπάμαι που αφήνω μία μεγάλη μου αγάπη, γιατί το λατρεύω το ποδόσφαιρο.

Ελεγαν παλιά ότι αυτό που σε ενοχλεί το κόβεις. Σ' ενοχλεί η τηλεόραση; Την κλείνεις. Οχι. Η τηλεόραση από μόνη της δεν είναι κακή. Αν ότι μ' ενοχλεί, το κλείνω, στο τέλος θα μείνω μόνος μου. Ετσι τους τα χαρίζεις. Φυγομαχείς. Αλλά πως να αλλάξω την μπάλα από μέσα; Δεν έχω και το κουράγιο πλέον, δεν είμαι 20 χρόνων. Φεύγοντας νιώθω ότι φυγομαχώ πράγματι, κάποιους τους βολεύει αυτό. Αλλά δεν έχω τα κότσια. Ούτε το χρόνο.

Η ΜΠΑΡΤΣΕΛΟΝΑ, Η ΛΙΒΕΡΠΟΥΛ, ΤΟ ΔΟΚΑΡΙ ΤΟΥ 1978, Η ΑΕΚ ΚΑΙ Ο ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΣΑΝΤΟΣ

- Κατανοητή ως στάση...

Ξέρεις, είμαι άρρωστος με το ποδόσφαιρο των Εθνικών ομάδων. Δεν έχω χάσει Μουντιάλ και Euro. Θα δω και Τσάμπιονς Λιγκ βέβαια, μεγάλες εταιρίες που παίζουν μπάλα μεταξύ τους, ωραία παιχνίδια. Είμαι Μπαρτσελόνα και Λίβερπουλ, θέλω να πηγαίνουν καλά αναγνωρίζοντας βέβαια ότι τα πράγματα δεν είναι πλέον ρομαντικά όπως παλιά. Αλλά για κάποιο λόγο από πολύ μικρός τρελαίνομαι για Εθνικές. Εχω πολύ σαφείς μνήμες από τον τελικό του Μουντιάλ του 1978, το Αργεντινή-Ολλανδία. Αρρώστησα με το δοκάρι του Ρένσεμπρικ, ήμουν 11 χρονών παιδί. Ημουν με τους Ολλανδούς λόγω Κρόιφ, αν και σε εκείνο το Μουντιάλ δεν ήταν παρών. Και δεν είχε σχέση με πολιτική. Με τον Βιντέλα κτλ, το ότι αγόρασε το Μουντιάλ, δεν ήξερα τέτοια πράγματα τότε. Αρρώστησα στο δοκάρι!

- ΑΕΚ αλήθεια γιατί έγινες; Kατάγεσαι από προσφυγική οικογένεια;

Οχι, αντιθέτως οι δεσμοί μου οι οικογενειακοί είχαν να κάνουν με τον Παναθηναϊκό, όλη η οικογένεια απαρτιζόταν από Παναθηναϊκούς. Εχω συγγενική σχέση, παρόλο που δεν γνωριζόμαστε, με τον Βασίλη Κωνσταντίνου, είναι θείος μου. Εγώ και ο αδελφός μου όμως για κάποιον λόγο γίναμε ΑΕΚ. Μου φάνηκε πιο συναισθηματική ομάδα. Υπήρχαν και παίκτες με τους οποίους δέθηκα περισσότερο, τέλος πάντων συναισθηματικοί ήταν περισσότερο οι λόγοι.

- Αρα φαντάζομαι ότι ως ΑΕΚτζης και ως φίλαθλος που του αρέσει το ποδόσφαιρο των Εθνικών ομάδων με την Πορτογαλία θα πρέπει να χάρηκες ιδιαίτερα...

Δεν μου άρεσε ιδιαίτερα το ποδόσφαιρο που έπαιξαν οι Πορτογάλοι, θα σου έλεγα ότι στον τελικό ήμουν 50-50.Τον εκτιμώ βέβαια πάρα πολύ τον Σάντος.

- Αλήθεια γιατί τους συγκινεί όλους αυτός ο άνθρωπος;

Δεν ξέρω...Εχει πει πράγματα σε πολύ δύσκολες εποχές που δεν θα έλεγαν άλλοι. Μία ατάκα θα πετάξει που θα είναι όμως ατάκα. Φαίνεται σκεπτόμενος άνθρωπος, δεν διστάζει να σπάει αυγά και να γίνειται δυσάρεστος στην πλειονότητα αυτών που είναι φανατικοί.

9:05: Αυτά που μας ενώνουν

Γραφιάς και ραδιοφωνικός παραγωγός ήταν μέχρι πρότινος ο Οδυσσέας Ιωάννου. Ούτε που του είχε περάσει από το μυαλό ότι θα μπορούσε να ζήσει από το θέατρο. Οχι μόνο γράφοντας γι' αυτό αλλά και παίζοντας πάνω στη σκηνή. Η μουσικοθεατρική παράσταση 9:05 με τον ίδιο στο ρόλο του αφηγητή (και σε δικά του κείμενα), τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και τον Χρήστο Θηβαίο στο τραγούδι και τον Παντελή Βούλγαρη στη σκηνοθεσία κατέκτησε τα πλήθη και στα τέλη του Αυγούστου η χάρη της θα φτάσει μέχρι το Ηρώδειο! Η ματιά του Οδυσσέα στην παράσταση έχει ξεχωριστή αξία και την μοιράζεται με εξαιρετική χαρά. Το έργο αυτό έτσι και αλλιώς είναι κάτι σαν παιδί του. Το αγαπά και το νοιάζεται.

- Τι σχεδιάζεις καλλιτεχνικά; Το 9:05 θα πάει και τρίτη χρονιά;

Θα πάει...Είμαστε ακόμα σε συζητήσεις. Θα παίξουμε 30 Αυγούστου στο Ηρώδειο, η τελευταία παράσταση που θα δώσουμε στην Αθήνα. Από εκεί και πέρα υπάρχουν σκέψεις για περιοδεία...Θεσσαλονίκη, Κύπρο, με κάποιες μικρές ή μεγαλύτερες αλλαγές. Παίζει και μία πιθανότητα για εξωτερικό, ΗΠΑ και Καναδά. Ο Βασίλης απλώς τρέχει τώρα με τις καλοκαιρινές συναυλίες και δεν έχουμε οργανωθεί.

Ο Βασίλης απέδειξε για ποιο λόγο είναι ο κορυφαίος τραγουδιστής στην Ελλάδα

- Γιατί πέτυχε τόσο πολύ αυτή η παράσταση;

Δεν έχω ιδέα. Ψαχνόμαστε και εμείς. Ξεκίνησαμε να κάνουμε 40 παραστάσεις και πάμε για την τρίτη χρονιά. Ο ένας λόγος είναι ότι μετά από πολλά χρόνια κάποιοι ανακάλυψαν και πάλι ποιος είναι ο Βασίλης ο οποίος έφυγε από τα μεγάλα στάδια για δύο χρόνια και ξεδίπλωσε τη φωνάρα και τον τρόπο ερμηνείας του. Ολα αυτά είχαν λίγο θολώσει και θαμπώσει, αναγκαστικά, στα μεγάλα στάδια με τα καπνογόνα. Ο Βασίλης απέδειξε για ποιο λόγο είναι ο κορυφαίος, για μένα, τραγουδιστής στην Ελλάδα.

Ο άλλος λόγος ήταν-νομίζω- ότι μιλήσαμε μ' έναν τρόπο συναισθηματικό, καθόλου διδακτικό για αυτά που ζήσαμε τα τελευταία 40 χρόνια. Προσπάθησα να γράψω κείμενα επιχειρώντας να μιλήσω γι' αυτά που μας ενώνουν και όχι γι' αυτά που μας χωρίζουν. Ζούμε σε μία εποχή που λόγω facebook ο διχαστικός λόγος είναι απίστευτος, τα χτυπήματα κάτω από τη ζώνη ένθεν και ένθεν σοκάρουν. Και από τα αριστερά και από τα δεξιά τρολ. Πόσο αίμα στάζει ένα κείμενο ανυπόγραφο!

- Πέρασα και εγώ μία φάση πολύ μεγάλου θυμού

Εχοντας περάσει και ένα δημοψήφισμα και νιώθοντας και τα νύχια που βγήκαν όλο αυτό τον καιρό, κάναμε μία παράσταση που είπαμε το εξής: παιδιά, σαφώς και μας χωρίζουν πράγματα, σαφώς και θα μας χωρίζουν πράγματα, πρέπει να γίνονται ρήξεις, όντως, αλλά πάμε να μιλήσουμε και για πράγματα που έχουμε ζήσει όλοι μας. Μήπως αυτό μαλακώσει λίγο τις γωνίες των μη φανατικών και όσων δεν σιτίζονται από το φανατισμό. Διότι υπάρχουν άνθρωποι που διαβάζεις τα κείμενά τους και κάνουν μπαμ ότι σιτίζονται από αυτό. Κείμενα και αριστερών ανθρώπων. Θέλαμε να μιλήσουμε σε ανθρώπους που δεν πληρώνονται από αυτό, να βρούμε τις κοινές μας μνήμες για να φτιάξουμε και πέντε πράγματα για το μέλλον μας.

Υπάρχει πάρα πολύ κόσμος που είναι ανάμεσα. Δεν εννοώ ανάμεσα σε Αριστερά και Δεξιά. Ανάμεσα σε δύο άκρα, σε δύο φανατισμούς. Οταν λέω άκρα, δεν εννοώ τη Χρυσή Αυγή, μην παρεξηγηθώ, εννοώ το φανατισμό. Ο φανατισμός και το μίσος δεν οδήγησαν κανέναν πουθενά. Πέρασα και εγώ μία φάση πολύ μεγάλου, τρομερού θυμού όταν ξέσπασε η κρίση. Συνειδητοποίησα όμως..."τι θέλεις τώρα ακριβώς; Θες να σε θρέψει ο θυμός σου; Τα παιδιά σου θα μεγαλώσουν με το θυμό σου; Πάμε να δούμε αν μπορούμε να κάνουμε κάτι"; Είδα ότι ο φανατισμός, που τρέφεται τεχνηέντως και στα media, κάποιους βολεύει. Δυστυχώς όταν αυτό θεριεύει, θρέφεται το μαύρο άκρο.

Υπάρχει πάρα πολύ κόσμος που είναι ανάμεσα. Δεν εννοώ ανάμεσα σε Αριστερά και Δεξιά. Ανάμεσα σε δύο άκρα, σε δύο φανατισμούς. Ο φανατισμός και το μίσος δεν οδήγησαν κανέναν πουθενά.

Η ιστορία με την ακροδεξιά στην Ευρώπη βλέπω ότι μπορεί να μας οδηγήσει σε παγίδα ως χώρα. Να δώσουμε πατήματα. Εμείς στην παράσταση μιλήσαμε για κάποιους σταθμούς της Ελλάδας, που μας απασχόλησαν, όχι μόνο πολιτικούς. Μιλήσαμε ας πούμε για το σεισμό του 1999 στην Αθήνα. Ενας μεγάλος σεισμός για τον οποίο έχουμε κοινές μνήμες, όλοι θυμόμαστε που ήμασταν τότε. Στην παράσταση είπαμε ότι ένας μεγάλος σεισμός είναι μία άσκηση αλληλεγγύης. Και ήταν πράγματι, για όλους μας. Η παράσταση πέτυχε γιατί πέρα από το ότι είχε το τεράστιο μέγεθος που λέγεται Βασίλης αλλά και αυτό του Θηβαίου οι θεατές είδαν από μας κάτι που δεν περίμεναν. Θα σου πω το εξής: Υπήρχαν άνθρωποι που είδαν την παράσταση σε διψήφιο νούμερο, το θεωρώ αδιανόητο. Υπάρχει και ρεκόρ 19 φορών, από μία κοπέλα.

Η έκπληξη των περισσότερων που ήρθαν να δουν την παράσταση αφορούσε δύο σημεία. Περίμεναν ότι θα ακούσουν τρεις θυμωμένους τύπους που θα τα χώνουν αδιακρίτως, να κάνουν μάθημα και διδακτισμό και να σηκώνουν δάχτυλο. Αυτό δεν έγινε σε καμία περίπτωση, μιλήσαμε σε συναισθηματική βάση, με πολιτικό τρόπο πάντα. Δεύτερον, δεν περίμεναν από αυτούς τους τέσσερις τύπους, ότι θα τους κάνουν να γελάσουν τόσο πολύ. Η παράσταση έχει πολύ γέλιο, πάρα πολλά σημεία που ξεδίνει κανείς. Το ότι εμείς οι τέσσερις θα τους κάναμε να γελάσουν μάς είπαν ότι ήταν η πιο μεγάλη έκπληξη. Τα μισά από τα πράγματα που έγιναν χιουμοριστικά κομμάτια ήταν λάθη στις πρόβες! Κάναμε διάφορα λάθη γιατί είμαστε άνθρωποι- ειδικά εγώ- που ανεβαίναμε πρώτη φορά σε σκηνή. Γίνονταν λάθη και λέγαμε "το κρατάμε αυτό, το κρατάμε και αυτό".

Και ξαφνικά έγινε μία παράσταση που είχε πολλά χιουμοριστικά στοιχεία κάτι που ήταν μάλλον εκτός προθέσεως. Χτιζόταν κάθε μέρα με τον κόσμο. Οσοι είδαν την πρώτη και την τελευταία παράσταση διαπίστωσαν ότι υπήρχαν τεράστιες διαφορές. Αλλαξαν και πολύ τα κείμενα, άλλωστε δεν θα μπορούσαμε να αφήσουμε έξω την τελευταία χρονιά, με ΣΥΡΙΖΑ, δημοψήφισμα και όλα αυτά. Είχαμε αποφασίσει στο τέλος της πρώτης χρονιάς ότι αυτή η παράσταση δεν είναι επιθεώρηση, ότι δεν είχαμε λόγο να την επικαιροποιήσουμε, έγιναν όμως τόσα πολλά το περασμένο καλοκαίρι που είπαμε ότι δεν ήταν δυνατόν να μην πούμε κάτι, έστω μία κουβέντα. Τα τραγούδια δεν άλλαξαν τόσο.

- Θα παίξετε στο Ηρώδειο σε ανοιχτό θέατρο, δεν θα έχει διαφορές σε σχέση με το ΔΙΑΝΑ;

Βρήκες άνθρωπο να ρωτήσεις (γέλια). Δεν ξέρω... Θεωρώ ότι θα έχει μεγάλη διαφορά. Ολο αυτό που χτίσαμε ήταν κάτι πολύ συναισθηματικό που λειτούργησε πολύ καλά στο ΔΙΑΝΑ, σ'ένα θέατρο 400 θέσεων, δεν έχω ιδέα πως θα λειτουργήσει στο Ηρώδειο. Δεν θα υπάρχει επίσης το μεγάλο σκηνικό του ΔΙΑΝΑ, ήταν ένα σκηνικό που το είχαμε "κουμπώσει" πάνω στο θέατρο. Δεν μπορεί να στηθεί στο Ηρώδειο. Δεν το έχω ξανακάνει, δεν μπορώ να σου πω.

Θα είναι μία καλή παράσταση αν από αυτούς που θα έλθουν να την δουν, τουλάχιστον το 1/3 την έχουν ήδη ξαναδεί. Θα έρθουν κάποιοι. Αυτοί θα ζεστάνουν πιο πολύ το κλίμα γιατί θα ξέρουν από πριν τη σύμβαση που παίζει. Στο ΔΙΑΝΑ στην αρχή δεν ήξεραν αν θα πρέπει να χειροκροτήσουν ανάμεσα στα τραγούδια γιατί ήταν θέατρο. Αν πρέπει να γελάσουν...Στα πρώτα 20 λεπτά όμως καταλάβαιναν ότι δεν υπήρχε τίποτα αυστηρό, ότι μπορούσαν να κάνουν ότι γουστάρουν, ήταν μία interactive κατάσταση. Στο τέλος ήμασταν όλοι όρθιοι και τραγουδούσαμε μαζί.

Πρόστυχο το "μαζί τα φάγαμε"

Φτάσαμε να μιλήσουμε για την κρίση. Εχουν ειπωθεί σχεδόν τα πάντα γι' αυτήν τα τελευταία 6 χρόνια, το εξαντλήσαμε όμως; Μάλλον όχι καθώς έρχονται καθημερινά νέες οπτικές νας φωτίσουν την περίοδο από το 2009 μέχρι τώρα. Ο Οδυσσέας Ιωάννου δεν διεκδικεί το ρόλο του αναλυτή επί παντός επιστητού. Την κρίση όμως την βίωσε. Αλλαξε δουλειά, καθημερινότητα και συνήθειες εξαιτίας της. Μάλλον βίαια αλλά του έκανε καλό. Γιατί όπως μας εξήγησε στη ζωή του ανοίχθηκαν δρόμοι που δεν μπορούσε καν να τους φανταστεί. Δηλώνει αριστερός ο Οδυσσέας, αλλά σε καμία περίπτωση δογματικός και προσκολλημένος σε απόλυτες αλήθειες. Στο στόχαστρό βρίσκονται και συγκεκριμένα πρόσωπα αλλά και συγκεκριμένες νοοτροπίες απ' όλο το πολιτικό φάσμα.

- Μίλησες πριν για θυμό στην κρίση. Τελικά τι ήταν αυτό που σε θύμωσε περισσότερο;

Κατ' αρχήν ένα πράγμα το οποίο με θύμωσε είναι ότι αποδείχθηκε για μία ακόμη φορά ότι το πολιτικό προσωπικό που έχει η Ελλάδα είναι ανεπαρκέστατο. Δεν μιλάω για προσωπικό που θα μπορούσε να κάνει ρήξεις και επανάσταση στην Ευρώπη, αυτό είναι αστείο. Μιλάω για ανθρώπους που εδώ και πολλά χρόνια ήξεραν πολύ καλά τι γίνεται και συνεχίζουν να πληρώνονται γι' αυτό.

Το πρόβλημά μου με τον Πάγκαλο δεν είναι η φράση αυτή, καθ' αυτή, το "μαζί τα φάγαμε". Το πρόβλημά μου είναι ότι εσύ, ρε μάγκα, ήξερες. Εγώ δεν όφειλα να ξέρω. Ηξερες πολύ καλά ότι οι επιδοτήσεις γίνονταν κάτι άλλο, ήξερες πολύ καλά ότι υπάρχει αποβιομηχάνιση της χώρας, ότι ο παραγωγικός ιστός διαλύεται χάρη της Ευρώπης. Ηξερες πολύ καλά ότι τα λεφτά που έρχονταν γίνονταν μίζες, όλα τα ήξερες. Εγώ δεν τα ήξερα.

Φυσικά και εγώ έφαγα, τόσα χρόνια έζησα από τη διαφήμιση, ζούσα από τα ΜΜΕ. Ο Μελωδία από που ζούσε; Από τη διαφήμιση. Τι είναι διαφήμιση; Κατανάλωση. Τι είναι η κατανάλωση; Δανεικό και πλαστικό χρήμα. Ευχαριστώ πολύ, μ' αυτή τη λογική φυσικά μαζί τα φάγαμε. Εγώ όμως δεν είχα ιδέα για όλα αυτά.

Και να βγαίνεις εσύ και να λες μαζί το κάναμε; Οχι, είσαι πρόστυχος! Γιατί εσύ είχες ένα ρόλο για να αποτρέψεις αυτό. Για να αφήσεις κάτι στους επόμενους.

Εσύ το ήξερες. Δεν μπορεί να χάσατε την είδηση της χρεωκοπίας. Να μην το βλέπετε αυτό που σκάει. Εγώ, ο πατέρας μου ή ένας φίλος που είναι δάσκαλος δεν μπορούμε να ξέρουμε τι ακριβώς παίζει όσο ενήμεροι και αν είμαστε. Και να βγαίνεις εσύ και να λες μαζί το κάναμε; Οχι, είσαι πρόστυχος! Γιατί εσύ είχες ένα ρόλο για να αποτρέψεις αυτό. Για να αφήσεις κάτι στους επόμενους. Αυτοί οι άνθρωποι που συνεχίζουν να είνα βουλευτές τι έχουν αφήσει στους επόμενους; Τους νοιάζει; Δεν έχουν αφήσει απολύτως τίποτα, μία πολιτική πράξη. Μία έμπνευση, κάτι. Βλέπεις πολιτικούς χωρίς κανένα όραμα. Πάμε να χωθούμε και όσο αντέξουμε είναι η λογική.

Το δεύτερο που με θύμωσε ήταν κάτι που το ξέραμε πολύ καλά αλλά δεν είχε σκάσει στο κεφάλι μας. Εδώ και πολλές δεκαετίες στην Ευρώπη η πολιτική έχει παραδώσει τα κλειδιά στην οικονομία, δεν υπάρχει πολιτική. Δεν μπορώ να δεχθώ να κανονίζουν τη ζωή μας οι απρόσωπες αγορές. Δεν είμαι αντιευρωπαϊστής, σε καμία περίπτωση.

Θεωρώ ότι ο μόνος τρόπος για να ανακάμψει η Ευρώπη είναι να γυρίσουμε πίσω και να μπορέσουμε να ανακτήσουμε κάποια από τα βασικά αιτήματα του Διαφωτισμού. Είναι πάρα πολύ παράξενο κάποιος που δηλώνει αριστερός όπως εγώ να σου λέει αυτή τη στιγμή η μόνη λύση είναι να μπορέσουμε να κερδίσουμε τα αιτήματα της αστικής δημοκρατίας. Ακούγεται τρομερά ρεφορμιστικό. Κοίτα που φτάσαμε όμως! Φτάσαμε να έχει πάει τόσο δεξιά η Ευρώπη που να διεκδικεί κάποιος τα αυτονόητα του Διαφωτισμού και τα by the book της αστικής Δημοκρατίας να θεωρείται ριζοσπαστικό αίτημα.

Το αίμα δεν φεύγει ποτέ από τα χέρια

Δεν είμαι της ρήξης. Εχουμε φτάσει εδώ που έχουμε φτάσει και με νίκες, όχι μόνο ήττες. Αυτοί που βγαίνουν και λένε "να τα γκρεμίσουμε όλα, να μην μείνει κολυμπηθρόξυλο" δεν έχουν δημιουργήσει τίποτα στη ζωή τους, δεν έχουν συμμετάσχει σε τίποτα κάλο. Πιστεύουν ότι φταίει ο καπιταλισμός γι' αυτό. Δεν φταίει ο καπιταλισμός αν δεν έχεις κάνει τίποτα στη ζωή σου. Κάποιες φορές φταις και εσύ. Αρα δεν είμαι του πάμε να τα διαλύσουμε όλα. Αν γίνει αυτό, θα διαλύσουμε και πράγματα που είναι νίκες. Οφείλουμε να τις διαφυλάξουμε. Δεν είμαι του αίματος.

Κάποιοι τύποι πίσω από το πληκτρολόγιο χαλαροί με το air-condition του σπιτιού τους, γράφουν τέτοιες ατάκες "να χυθεί αίμα κτλ" δεν καταλαβαίνουν ότι η μυρωδιά του αίματος δεν φεύγει ποτέ από πάνω σου. Θα χύσεις αίμα και έχοντας, κατ' εσέ, δίκιο, πιστεύεις ότι θα σε αθωώσει. Δεν θα σε αθωώσει. Καθόλου. Θα κοιμάσαι ήσυχος το πρώτο βράδυ, το δεύτερο, το τρίτο. Μετά, αν είσαι άνθρωπος και δεν είσαι ζώο, θα τρελαθείς. Το αίμα δεν φεύγει ποτέ από τα χέρια. Εχω συναντήσει ανθρώπους που στα χρόνια του εμφυλίου το έκαναν, έχυσαν αίμα, ήταν ζόρικες οι καταστάσεις, τότε, έπρεπε να πάρουν θέση. Ε, δεν το έχουν ξεπεράσει.

Πιστεύω ότι στην παρούσα φάση επειδή με τρομάζει πάρα πολύ η μισαλοδοξία και το που μπορεί να φτάσει το μίσος - στο τύφλο μίσος χάθηκε η μπάλα πολλές φορές στην ιστορία μας- καλό είναι αυτό το ρεφορμιστικό, το πουλημένο, αν θες. Η πάλη να αποκαταστήσουμε την κανονικότητα σε οικονομία, δικαιοσύνη, παιδεία.

- Πιστεύεις ότι μπορεί να γίνει πλέον σε επίπεδο εθνικού κράτους;

Σε καμία περίπτωση. Και φάνηκε αυτό. Καλά, δεν είχα ποτέ αυταπάτες ότι θα πάει ο ΣΥΡΙΖΑ έξω και θα...τέλος πάντων. Η αλήθεια είναι όμως ότι περίμενα από τον ΣΥΡΙΖΑ όταν θα τελείωνε η ιστορία αυτή όταν θα παίρναμε την ήττα παραμάσχαλα-για μένα ήταν σίγουρο- θα γίνονταν κάποια πράγματα που δεν τα είδα ρε γαμώτο. Θα σου μιλήσω περισσότερο συναισθηματικά, παρά πολιτικά. Να αναδείξει το περίφημο ηθικό πλεονέκτημα κάτι που δεν έχει γίνει ακόμα. Ακόμα και στη γλώσσα του σώματος.

Στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν πολύ ψηλά την μπάλα ενώ θα έπρεπε να είναι χαμηλά. Πολύ υφάκι.

Τους βλέπω να μιλάνε και έχουν την ίδια γλώσσα σώματος, την ίδια φρασεολογία και το ίδιο μειδίαμα ανακοινώντας τα ίδια μέτρα με τον Σαμαρά. Δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς, αυτά είναι. Μη μου δείχνεις συμπόνοια, δεν είσαι μπαμπάς μου, πολιτικός είσαι, αλλά μην έχεις την ίδια γλώσσα σώματος. Εχουν αποκτήσει την ίδια κοψιά εξουσίας, μέσα σ' ένα χρόνο. Με ενοχλεί το χαμογελάκι, η ειρωνεία, ο τρόπος που μιλούν από θέση ισχύος. Εχουν πολύ ψηλά την μπάλα ενώ θα έπρεπε να είναι χαμηλά. Πολύ υφάκι.

- Τα έχεις δει και από τον Τσίπρα αυτά;

Οχι. Δεν τα έχω δει. Αλλά ξέρεις, σε όλες τις κυβερνήσεις ο επικεφαλής προφυλάσσεται. Τη δουλειά την κάνουν οι γύρω-γύρω. Δεν είναι άμοιρος ο Τσίπρας των ανθρώπων που έχει επιλέξει. Κανείς δεν είναι άμοιρος που οι περίφημες εφεδρείες της Αριστεράς δεν υπήρχαν. Γι' αυτό και ο μισός ΣΥΡΙΖΑ είναι το παλιό ΠΑΣΟΚ. Τρόμαξες ότι την αγορά την ξέρουν μόνοι οι ΠΑΣΟΚοι, που σημαίνει ότι την λαμογιά την ξέρουν μόνοι οι ΠΑΣΟΚοι. Και σε πάρα πολλούς τομείς πήρες ΠΑΣΟΚους λέγοντας ότι ξέρουν καλύτερα το χώρο. Ποιο χώρο; Αυτόν που πολεμούσαμε; Υπάρχει ένα ξεβράκωμα!

Το μόνα στοιχήματα που παίζονται πια είναι να μείνεις εκτός νοσοκομείου και εκτός φυλακής

- Eίσαι απογοητευμένος; Περιμένεις ακόμη πράγματα;

Εχω περάσει ένα διάστημα εδώ και περίπου ένα χρόνο κατά το οποίο έχει αντιδράσει το σώμα μου και δεν παρακολουθώ ούτε ειδήσεις. Αυτό όμως δεν μου έχει βγει σε απογοήτευση στον τρόπο που κινούμαι και λειτουργώ. Συνεχίζω να λέω πάντα ότι η διαφορά που έχει ο απαισιόδοξος από τον αισιόδοξο δεν είναι η πρόβλεψη του μέλλοντος. Τι θα γίνει στο μέλλον...Σκατά θα γίνει, όλοι θα πεθάνουμε, σιγά. Είναι τι κάνεις στο παρόν σου. Κάποιος που λέει όλα θα πάνε καλά και στο παρόν του είναι παραλυμένος, είναι ο ορισμός του απαισιόδοξου. Κάποιος που λέει ότι δεν υπάρχει καμία ελπίδα αλλά έχει σκύψει την ίδια ώρα το κεφάλι και δουλεύει είναι αισιόδοξος.

Κάποιος που λέει όλα θα πάνε καλά και στο παρόν του είναι παραλυμένος, είναι ο ορισμός του απαισιόδοξου. Κάποιος που λέει ότι δεν υπάρχει καμία ελπίδα αλλά έχει σκύψει την ίδια ώρα το κεφάλι και δουλεύει είναι αισιόδοξος.

Τον τελευταίο χρόνο λοιπόν έχω ρίξει το βάρος στη δουλειά μου, είναι ο μόνος τρόπος να κρατήσω την ψυχική μου ισορροπία, να αισθανθώ δημιουργικός και να μην αφήσω το στείρο θυμό να με κυριεύσει. Εχω δει ανθρώπους που εδώ και ενάμιση χρόνο δεν κάνουν τίποτα από το να είναι πίσω από ένα πληκτρολόγιο και να βαράνε. Να χύνουν τη χολή τους. Ωραία, παρακάτω παιδιά, αυτό δεν είναι λύση. Αρα δεν θα σου πω ότι είμαι απογοητευμένος γιατί δουλεύω. Εκανα το θέατρο, κάνω δίσκους, θα ξανακάνω ραδιόφωνο.

Δεν σου κρύβω επίσης ότι ένα ποσοστό ...ευθύνης το έχουν πάρει τα παιδιά μου, ειδικά μετά τη γέννηση της δεύτερης κόρης μου. Είναι το αίσθημα ότι ξέρεις, έχεις δύο μικρά παιδιά τώρα. Το να είσαι απλώς θυμωμένος δεν βοηθάει πουθενά.

Το να μπορέσω να αθροίσω το θυμό μου μέσα σ' ένα κοινό ποτάμι που πηγαίνει κάπου δεν το έχω δει. Αρα η μόνη λύση για να μπορέσω να κρατηθώ με σώας τας φρένας είναι μόνο να δουλεύω. Ακούγεται απολιτίκ για πολλούς αλλά για μένα δεν είναι στην παρούσα φάση της ζωής μου. Είμαι 49 ετών και έχω δικαίωμα να κάτσω ένα χρόνο και να βλέπω το ποτάμι να κυλάει. Εχω δικαίωμα να βγω από το νεράκι και να χαζεύω.

Φοβήθηκα ότι όλο αυτό το πράγμα θα με παρασύρει σε ένα μίσος, μία λύσσα που δεν θα μπορεί να βοηθήσει κανέναν και τίποτα. Χάρη και των παιδιών μου έπρεπε να βρω κάποια φάρμακα, να με κρατάνε. Στην παρούσα φάση τα φάρμακά μου είναι αυτά. Να μπορώ να είμαι δημιουργικός, ο,τι έχω να πω, να το πω μέσα από έναν κώδικα που είναι ο κώδικας της τέχνης. Εδώ είμαι, δεν πρόκειται να φύγω. Ανα πάσα στιγμή μπορώ να δω κάτι που θα αθροίσει το θυμό όλων μας προς τα κάπου. Δεν το βλέπω εύκολο είναι η αλήθεια.

Το να μπορέσει κανείς να κρατήσει κάποιες φωλιές στην προσωπική του ζωή, να κρατά ζεστά συναισθήματα είναι, για μένα, μία πολιτική πράξη. Γιατί θα τρελαθούμε. Τα μόνα στοιχήματα που παίζονται πια είναι να μείνεις εκτός νοσοκομείου και εκτός φυλακής. Αν μείνεις εκτός από αυτά τα δύο ευαγή ιδρύματα, μπορείς να έχεις μία ελπίδα να χτίσεις κάτι...

Καθόμαστε, ψηφίζουμε, τελειώνει η ιστορία

- Δεν σκέφτηκες να φύγεις εκτός Ελλάδας όλο αυτό το τελευταίο διάστημα;

Δεν πρόκειται να φύγω ποτέ εκτός Ελλάδας γιατί η δουλειά μου έχει να κάνει με τη γλώσσα μου. Αν ήμουν μηχανικός, δεν ξέρω πως θα σκεφτόμουν, πολλοί φίλοι μηχανικοί έφυγαν. Αλλά η δουλειά μου, όλες οι εκφάνσεις της, έχουν να κάνουν με τη γλώσσα. Κάτι που σημαίνει ότι έξω δεν μπορώ να βρω δουλειά. Δεν το σκέφτηκα ποτέ όμως. Ειδικά να πάω σε κάποιες χώρες όπου μπορώ να μιλήσω τη γλώσσα, στην Αγγλίας ας πούμε. Το θεωρώ τραγικό να μεγαλώσουν τα παιδιά μου στην Αγγλία. Λατρεύω το κλίμα αυτής της χώρας και επίσης εδώ είναι οι άνθρωποί μου. Θα το παλέψω. Εφόσον η δουλειά μου είναι η γλώσσα αυτής της χώρας, είμαι τόσο δεμένος μαζί της που δεν παίζει με τίποτα το ενδεχόμενο να φύγω.

- Θεωρείς ότι το να φύγει κάποιος αυτό τον καιρό είναι ένα είδος φυγομαχίας;

Οχι. Μ' αυτή τη λογική φυγομαχώ και εγώ λέγοντάς σου ότι εδώ και ένα χρόνο δεν ασχολούμαι καθόλου με τα πολιτικά. Δεν διαβάζω πια νομοσχέδια, δεν διαβάζω μνημόνια, δεν ενημερώνομαι όπως ενημερωνόμουν. Δεν είναι καθόλου φυγομαχία. Δεν θα επιβάλλω εγώ στον άλλον το πως θα μεγαλώσει τα παιδιά του αν εδώ δεν βρίσκει τρόπο να το κάνει. Ενας άνθρωπος που είναι μηχανικός και έχει δυο παιδιά να μεγαλώσει, ή, ακόμα, και αν δεν έχει παιδιά, και αποφασίζει ότι η ζωή του είναι εκεί, πολύ καλά κάνει και πηγαίνει εκεί.

Δηλαδή όσοι μένουμε εδώ τι κάνουμε; Μήπως πολεμάμε; Εχουμε βγει στα βουνά και δεν το ξέρω; Αν είχαμε βγει στα βουνά και έπρεπε να πάρουμε θέση, θα έλεγα ότι "κοιτάξτε παιδιά, ή βουνό ή Αγγλία". Ομως δεν υπάρχει κάποιο βουνό αυτή τη στιγμή. Είμαστε όλοι παραλυμένοι, καθόμαστε, ψηφίζουμε, τελειώνει η ιστορία.

Το ραδιόφωνο που δεν ξεβολεύει πια

Χρόνια ραδιοφώνου στη ζωή του Οδυσσέα Ιωάννου το σύνολον 22. Οχι και λίγα, ειδικά αν σκεφθεί κανείς ότι 10 από αυτά συνδυάστηκαν και με τη θέση του διευθυντή του Μελωδία. Πάντα σ' εκείνο το μαγικό δίωρο, το 6-8 που πολλοί περίμεναν να ακούσουν. Οχι μόνο για τα τραγούδια αλλά και για τις ιστορίες. Των δημιουργών, των δίσκων, των στίχων, των ακροατών. Τις ιστορίες του Οδυσσέα που έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή σελίδα στον κατάλογο των αναμνήσεων του ελληνικού ραδιοφώνου. Και όμως, ισχυρίζεται ότι δεν του λείπει!

- Είναι δυνατόν να μην σου λείπει το ραδιόφωνο;

Ναι, μωρέ, είναι γιατί ήταν πάρα πολλά τα χρόνια και γιατί όταν σταμάτησα το ραδιόφωνο απελευθερώθηκαν μέσα μου πράγματα που είχα ανάγκη.

- Δεν εννοώ τη διευθυντική θέση...

Καλά, αυτό δεν μου λείπει με τίποτα. Για την εκπομπή μιλάμε. Δεν το φανταζόμουν ούτε εγώ ότι μετά από 22 χρόνια την ίδια ώρα, θα μου φαινόταν μακρινό παρελθόν από την πρώτη μέρα. Δεν πέρασα καν τα στάδια του πένθους. Ούτε νοσταλγίας. Δεν με πιστεύουν, αλλά έτσι είναι. Από την επόμενη μέρα, ήταν μακρινό παρελθόν. Σαν να έκανα ραδιόφωνο πριν από 20 χρόνια. Μου έκανε καλό γιατί βρήκα το χρόνο να κάνω αυτά που ήθελα να κάνω. Από τους οκτώ προσωπικούς δίσκους, τους πέντε τους έκανα μετά τον Μελωδία.

- Πριν δεν είχες και το χρόνο φαντάζομαι...

Δεν ήταν μόνο χρόνος. Ηταν το άγχος, η πίεση, ήταν το ότι γύριζα σκασμένος κάθε βράδυ τα τελευταία τρία χρόνια, λόγω της κρίσης. Ηταν επίσης το γεγονός ότι κάποια στιγμή είχα φάει το παραμύθι που μου είχαν περάσει κάποιοι ότι είναι ασυμβίβαστο να είμαι στο ραδιόφωνο και να γράφω τραγούδια. Μεγάλο παραμύθι αλλά επειδή ήμουν φύσει ενοχικός τύπος το δέχθηκα και ηχογραφούσα πολύ λίγα κομμάτια για να μην μου την μπουν. Βλακεία μου αλλά δεν πειράζει.

Βλέπεις όμως ότι όταν κλείνει ένας δρόμος, ανοίγει ένας άλλος ο οποίος τελείως απρογραμμάτιστος. Αν μου έλεγες πριν τρία χρόνια ότι "ξέρεις Οδυσσέα, θα ζήσεις από το θέατρο και μάλιστα από την επί σκηνής παρουσία σου, όχι από τα κείμενα" θα σου έλεγα "είσαι τρελός, τι είναι αυτά που λες". Και πήγε και τρίτη χρονιά. Και σκεφτόμαστε με τον Βασίλη να κάνουμε καινούργιο έργο, νέα παράσταση για το φθινόπωρο του 2017. Πάμε να ζήσουμε, λοιπόν, από το θέατρο που είναι αστείο.

Ποτέ δεν ξέρεις λοιπόν τι ανοίγεται μπροστά σου. Και επειδή ήμουν και άνθρωπος που δεν είμαι μαϊμού, αφήνω το κλαδί για να πιάσω το επόμενο, και πάντα στη ζωή μου τα μαγαζάκια μου τα έκλεινα, αποφάσισα ας πούμε πολύ νωρίς να αφήσω το Πανεπιστήμιο για να κυνηγήσω το όνειρό μου να κάνω ραδιόφωνο και δημοσιογραφία χωρίς να δίνω μαθηματάκια παράλληλα για να έχω και την καβάτζα του πτυχίου, μου έχει βγει σε καλό. Αυτό το ότι έρθει δηλαδή...

- Η ώρα 6-8 πως προέκυψε και γιατί δεν την άλλαξες ποτέ; Αν ήταν 12-2, θα μιλούσαμε για την ίδια εκπομπή;

Θα ήταν λίγο πιο εσωστρεφής. Πάντα, ας πούμε, ήθελα να κάνω ένα 12-2. Δεν μπορούσε όμως να αλλάξει. Από τη στιγμή που έγινα διευθυντής του Μελωδία, πήγαινα στο σταθμό στις 10. Δεν μπορούσα να φεύγω 2 τη νύχτα, ήταν πρακτικοί οι λόγοι. Ακόμα και αν ήθελα να την αλλάξω, από τη στιγμή που έγινα διευθυντής δεν μπορούσα.

Το ελληνικό τραγούδι είναι μία υπέροχη αφήγηση, η γοητευτικότερη ιστορία του πολιτισμού μας

- Το σημερινό ραδιόφωνο δεν σου φαίνεται πολύ... flat;

Το σημερινό ραδιόφωνο μου φαίνεται πάρα πολύ flat αλλά πρέπει να ψάξουμε για ποιον λόγο αυτό το ραδιόφωνο ακούγεται.

- Εχεις πει ότι ο κουρασμένος θέλει κάτι χαλαρωτικό...

Ακριβώς, ναι. Είμαστε όλοι κουρασμένοι.

- Παλιά δεν ήμασταν;

Οχι. Κοίτα, παλιότερα, όταν έβγαινε ένας δίσκος, ήταν γεγονός. Τώρα το ελληνικό τραγούδι δεν είναι γεγονός. Ο άλλος μπαίνει στο αμάξι διαλυμένος από ένα οκτάωρο ή δεκάωρο εξαντλητικό για 700 ευρώ, δεν νομίζω ότι είναι σε μία φάση να τον ξεβολέψεις με παράξενα ακούσματα, με δύσκολα ή άγνωστα. Πρέπει να του κάνεις παρέα με κάτι οικείο. Γι' αυτό και τα ραδιόφωνα αυτά παίζουν μόνο καλά τραγούδια, στην κλίμακα αξιολόγησης πιάνουν όλα από 7 μέχρι 10, αλλά δεν γεννούν νέες γενιές ακροατών. Δημιουργούν καταναλωτές τραγουδιών.

Αν απομονώσεις το τραγούδι από τη συγκυρία, από την εποχή, από το γύρω-γύρω παραμύθι και το αφήσεις μόνο του, χάνεται η υπεραξία του, φαίνεται μόνο η καθαρή αξία του.

Οταν εγώ παίξω ένα τραγούδι και μου θυμίσει κάτι και πω μία ιστορία για το τραγούδι αυτό και παραπέμψω στον τάδε δίσκο και φτιάξω ένα παραμύθι μέσα από την εκπομπή μου αυτό αναγκάζει και τον ακροατή να ψάξει και αυτός πέντε πράγματα να βρει. Τώρα δεν ψάχνει τίποτα. Οταν ο παραγωγός δεν έχει το χρόνο ή του έχουν πει ότι δεν θα λέει καν τα στοιχεία του τραγουδιού, τους συντελεστές, δεν συνδέει το τραγούδι με την εποχή. Γράφτηκε τότε το κομμάτι και συνέβη εκείνο, μία ιστοριούλα. Το τραγούδι έτσι χάνει την υπεραξία του. Υπεραξία του είναι το παραμύθι, το παραμύθι είναι η σχέση με την εποχή, με τη συγκυρία. Η τέχνη έχει πάνω της σταμπαρισμένη ως τατουάζ μόνιμο, την εποχή στην οποία γράφτηκε.

Αν απομονώσεις το τραγούδι από τη συγκυρία, από την εποχή, από το γύρω-γύρω παραμύθι και το αφήσεις μόνο του, χάνεται η υπεραξία του, φαίνεται μόνο η καθαρή αξία του. Το ελληνικό τραγούδι είναι μία υπέροχη αφήγηση, η γοητευτικότερη ιστορία του πολιτισμού μας. Τα τελευταία 60-70 χρόνια είναι η αιχμή του δόρατός μας, είναι αυτό που έχει γράψει την παράλληλη ιστορία μας. Μία ιστορία που δεν γράφεται στα βιβλία.

Ηξερα πολύ καλά τι είδους ραδιόφωνα ήθελε ο Γιάννης Αλαφούζος

- Προφανώς, δεν θα έκανες εκπομπή με play list...

Οχι, δεν θα κάνω εκπομπή τέτοιου είδους. Οι περισσότεροι πάντως θέλουν να ακούν στη σειρά τραγούδια γνωστά και να μην ξεβολεύονται. Οποιος όμως θέλει να πάει παρακάτω, δεν μένει στο ραδιόφωνο, συνεχίζει και ψάχνει μόνος του. Με τόσα μέσα που υπάρχουν πλέον, όποιος θέλει μπορεί να ψάξει. Γενικά πιστεύω ότι η αυτομόρφωση είναι ένα τεράστιο κομμάτι στη ζωή μας. Τα πιο πολλά πράγματα τα έχουμε κυνηγήσει μόνοι μας.

Εμένα πάντα με γοητεύουν οι άνθρωποι που θεωρούν ότι η μαθητεία δεν τελειώνει ποτέ. Υπάρχουν κάποιοι άλλοι που λένε "α, είμαι 23, πήρα το πτυχίο μου, καθάρισα". Τίποτα δεν καθάρισες, δεν έχεις μάθει τίποτα. Υπάρχει κόσμος που στα 45 αποφάσισε να μάθει μία ακόμη ξένη γλώσσα χωρίς να το έχει ανάγκη στη δουλειά του. Για την πάρτη του και μόνο. Στην τέχνη ειδικά τα περισσότερα θα τα μάθεις μόνο σου, είναι καλό βέβαια στη νεαρή ηλικία να έχεις κάποιον που θα σου πυροδοτήσει την αναζήτηση.

- Από τον Μελωδία αποχώρησες όταν ένιωσες πως...

Αποχώρησα όταν άλλαξε η ιδιοκτησία. Ηξερα πολύ καλά ότι η αλλαγή ιδιοκτησίας θα σήμαινε αυτομάτως πάρα πολλές απολύσεις και play list. Ηξερα πολύ καλά τι είδους ραδιόφωνα ήθελε ο Γιάννης Αλαφούζος. Ηταν κάτα κάποιο τρόπο μία ευκαιρία για μένα όταν έγινε η αλλαγή της ιδιοκτησίας να απεγκλωβιστώ από κάτι που με είχε φθείρει απίστευτα. Δεν είχε άλλο μέλλον. Η ιστορία έδειξε ότι έπρεπε να γίνει ότι έγινε. Και ίσως έπρεπε να γίνει λίγο νωρίτερα. Εγινε τέλος πάντων και μπόρεσα να κάνω πράγματα που δεν είχα καν φανταστεί, να κάνω πράγματα που πραγματικά ήθελα, απερίσπαστος και χωρίς το άγχος των ανθρώπων που κρέμονται από τις αποφάσεις τις δικές μου.

Των στίχων το ανάγνωσμα...

Η συγκομιδή του στιχουργού Οδυσσέα Ιωάννου είναι πολύ πλούσια. Πάνω από 200 τραγούδια για καλλιτέχνες όπως ο Δημήτρης Μητροπάνος, η Χάρις Αλεξίου, ο Μίλτος Πασχαλίδης, ο Σωκράτης Μάλαμας. Το αγαπάει πολύ το ελληνικό τραγούδι, το καλό ελληνικό τραγούδι το οποίο, άλλωστε, υπηρέτησε και υπηρετεί από διάφορα πόστα. Είναι η ζωή του, κακά τα ψέμματα. Εσχάτως δε οι στίχοι του "κουμπώνουν" με τις μουσικές ενός από τους πιο ανερχόμενους συνθέτες, του Θέμη Καραμουρατίδη παράγοντας θαυμαστά αποτελέσματα.

- Στίχους γιατί άρχισες να γράφεις;

Δεν το σκέφτηκα ποτέ μόνος μου. Ο Διονύσης Τσακνής με προέτρεψε, μ' αυτόν έκανα τα πρώτα τραγούδια. Μου είπε "γράψε μου κάτι". Δεν είχα ποτέ σκεφτεί να γράψω στίχους για τραγούδια. Ο Διονύσης ήξερε τον τρόπο που μιλάω στο ραδιόφωνο, είχε δει κάποια άρθρα και κείμενά μου σε περιοδικά και μου λέει "ρε μπαγάσα δεν δοκιμάζεις;" Ηταν σε μία φάση που του είχαν ζητήσει τραγούδια και βαριόταν να γράψει στίχους, προέκυψε έτσι αυτή η δοκιμή.

Στη συνέχεια στο χάρτη του τραγουδιού μ' έβαλε ο Μικρούτσικος. Ημουν 29 ετών, πιτσιρικάς σχεδόν, και μου είπε "ξέρεις, πάμε να κάνουμε έναν ολόκληρο δίσκο μαζί και να τα πει ο Βασίλης". Από αυτό το δίσκο τη "Θάλασσα στη σκάλα" που βγήκε το 1999, μπήκα στην ουσία στο χάρτη του τραγουδιού. Ο Θάνος μ' έβαλε δηλαδή. Και μετά άρχισε να μ' αρέσει. Εγραψα όπως ακριβώς ήθελα να γράψω μετά τον Μελωδία γιατί είχα την πολυτέλεια της τεμπελιάς. Μπορούσα να παιδεύω την κάθε λέξη μου και δυο ημέρες. Μπορούσα να μην βιάζομαι, ήμουν πολύ αγχωτικός στα προηγούμενα χρόνια στο να παραδώσω πράγματα. Γράφω, έτσι και αλλιώς, μόνο κατά παραγγελία, ποτέ μόνος μου.

- Θα έγραφες ποτέ στίχο πάνω σε μουσική;

Πολλές φορές έχω γράψει. Δεν είναι το αγαπημένο μου.

- Γιατί; Σε στριμώχνει;

Μωρέ, σου δίνει τα μέτρα όλα. Οταν σου δίνει τη μουσική ο άλλος, σου λέει πχ ότι η λέξη που κλείνει το στίχο πρέπει να τρισύλλαβη και προπαροξύτονη. Στα δίνει όλα. Αρα εσύ πρέπει να καταλήξεις στο τι θες να πεις, να βγάζει νόημα, να βγάζει αίσθημα και ταυτόχρονα να είναι καρφωμένο πάνω στη μελωδία. Πρέπει αυτή η λέξη να είναι τρισύλλαβη και προπαροξύτονη, τέλος. Αλλιώς θα "κλωτσήσει". Το καλό που σου δίνει η μουσική είναι ότι πολλές φορές σου χαρίζει τη δυνατότητα να γράψεις πάνω σε μέτρα που εσύ ουδέποτε είχες σκεφτεί.

Ο Έλληνας όταν του ζητάς να σου πει κάτι, θα σου πει κάτι που θα είναι δεκαπεντασύλλαβο, θα σου πει κάτι που θα έχει ομοιοκαταληξία σταυρωτή ή ζευγαρωτή. Θα σου πει κάτι σε τετράστιχο. Οταν σου δίνει τη μελωδία ο άλλος, τα πράγματα είναι πολύ πιο μπερδεμένα και πολύ πιο σύνθετα. Αρα είναι πολύ καλή άσκηση να γράψεις πάνω σε μέτρα που εσύ δεν τα έχεις σκεφτεί ποτέ. Από τα 200 τραγούδια που έχω γράψει πάντως, πρέπει πάνω σε μουσική να είναι τα 30.

Κανένα μεγάλο τραγούδι δεν έγινε από μεγάλο στίχο και κακή μουσική

- Δεν σου έχει δημιουργηθεί η επιθυμία να γράψεις μόνο σου και όχι κατά παραγγελία;

Οχι, ουδέποτε. Δεν έχω σηκωθεί ποτέ πρωί να κάτσω να γράψω ένα τραγούδι για πάρτη μου. Για ένα πεζό μπορεί να το έκανα, για ένα διήγημα επίσης. Αλλά για τραγούδι ποτέ. Λειτουργώ έτσι από την αρχή, 25 χρόνια τώρα δηλαδή, δουλεύει, δεν έχω λόγο να το αλλάξω και δεν μπορώ να το αλλάξω. Οπότε, ο μόνος τρόπος που γράφω στίχους είναι "'έλα Οδυσσέα, πάμε να κάνουμε ένα δίσκο σε πέντε μήνες". Δώσε μου dealine, χρονοδιάγραμμα, ορίζοντα, πες μου για ποιον το κάνουμε και πάμε να το κάνουμε. Και μόνο έτσι μπαίνω μέσα να γράψω.

- Περίμενες ότι " Το δίκιο μου" θα ακουστεί τόσο πολύ;

Ναι, το περίμενα. Και μπορεί να στο πει και ο Θέμης αυτό.

- Γιατί; Μήπως επειδή μιλούσε για την εποχή;

Οχι. Ασε τους στίχους απ' έξω. Οταν μου έστειλε το "Δίκιο μου" ο Θέμης ο ίδιος, φωνή και πιάνο, βράδυ από το σπίτι του, φωνάζω τη γυναίκα μου και της λέω "άκου ένα τραγούδι σπουδαίο". Κόλλησε απίστευτα η μουσική με το στίχο. Αυτό μου έχει συμβεί μέχρι τώρα με τρία τραγούδια. Από τα 200, για τρία ή τέσσερα έχω πει από την αρχή "αυτά δεν γίνεται να μην ακουστούν". Οτιδήποτε άλλο έχω πει, έχει πάει στράφι.

Ημουν σίγουρος επίσης με το "Στα είπα όλα" αν και σου θυμίζω ότι τα πρώτα πέντε χρόνια το κομμάτι δεν έκανε τίποτα. Βγαίνει ο δίσκος, περνούν τα χρόνια, δεν ακούγεται πουθενά, το λέει που και που ο Μάλαμας. Και χωρίς κανέναν λόγο, δεν ξέρω καν τι έγινε, έχουμε φτάσει ξαφνικά στα 15.000.000 views. Το ένιωσα επίσης και στις "Πρώτες λέξεις". Ισως και λίγο στις "Μικρές Νοθείες" που κάναμε με τον Βασίλη και τον Θάνο. Υπάρχουν βέβαια και πολλά τραγούδια αγαπημένα μου, που δεν έχουν ακουστεί καθόλου. Αλλά δεν αισθάνομαι καθόλου αδικημένος, θεωρώ ότι η δουλειά η δική μου είναι αυτή. Να γράψω 250 τραγούδια, να ακουστούν πολύ στην εποχή τους 50 και να αφήσω πίσω 7-8.

- Aυτό σε γεμίζει δηλαδή...

Δεν μπορώ να περιμένω κάτι παραπάνω. Και δεν είναι λίγο αυτό που σου είπα. Είναι πάρα πολύ. Το να καταφέρω δηλαδή, όταν πάει 20 χρονών η κόρη μου, να ακούγονται 5-6 τραγούδια μου, άντε επτά είναι ό,τι καλύτερο μπορώ να περιμένω. Εννοώ να ακούγονται μαζικά και όχι από το κοινό ενός καλλιτέχνη. Που και αυτό σημαντικό είναι βέβαια, δεν γράφουμε για να γίνουμε αρεστοί σ' όλο τον κόσμο. Η αλήθεια είναι πάντως ότι τόσα θα αφήσεις. Και υπάρχουν άνθρωποι, που είναι πολύ πιο καλοί γραφιάδες από μένα, αλλά δεν έτυχε να μελοποιηθούν ή δεν έτυχε να μελοποιηθούν από συνθέτες στις καλές τους στιγμές και δεν ακούστηκαν. Αν πάρεις το κείμενό τους, σκέτο, και το συγκρίνεις με το δικό μου, είναι πολύ καλύτερο σε όλους τους τομείς, πολύ βαθύτερο.

Το ότι εγώ είχα την τύχη αυτά που έχω γράψει να μελοποιηθούν και να συνδεθούν με μερικές πολύ δυνατές μελωδίες-το τραγούδι για να γίνει αρεστό στον κόσμο, θέλει καλή μελωδία, αλλιώς ξέχασέ το, κανένα μεγάλο τραγούδι δεν έγινε από μεγάλο στίχο και κακή μουσική- είναι ευλογία και δεν θα αισθανθώ ποτέ αδικημένος αν κάποιοι καλοί στίχοι μου δεν γίνουν μεγάλα τραγούδια και δεν αγαπηθούν. Γιατί αισθάνομαι ήδη ευλογημένος και πολύ τυχερός.

ΤΟ BULLYING ΓΙΑ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΜΕ ΤΗΝ ΜΠΟΦΙΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΜΑΛΑΜΑ

- Θα έγραφες στίχους για έναν τραγουδιστή ή τραγουδίστρια της πίστας;

Να σου πω κάτι; Δεν θα πείθαμε. Ούτε εγώ ούτε αυτός η εκείνη... Θα ήταν κάτι προκάτ. Πάμε να το κάνουμε γιατί; Για να προκαλέσουμε; Οτι ο Ιωάννου κάνει Βανδή για παράδειγμα; Σιγά την πρόκληση. Ποιον αφορά; Ετσι και αλλιώς πάντα τα τραγούδια μένουν ή δεν μένουν. Νομίζω ότι ακόμα και καλά τραγούδια να ήταν, επειδή έχουμε όλοι μας πίσω την ιστορία και τις επιλογές μας, δεν θα έπειθε κανένας από τους δύο. Κάτι συμβαίνει ρε γαμώτο και μας ορίζει το παρελθόν μας. Και για να σπάσει αυτό χρειάζονται πολλά σκαλοπάτια ενδιάμεσα.

Ξέρεις τι μου έχει πει ο Μικρούτσικος; "Οδυσσέα, εγώ δεν θα έκανα δίσκο με τον Μητροπάνο αν δεν είχαν προηγηθεί οι δύο δίσκοι του με τον Τόκα. Γιατί αυτοί οι δύο δίσκοι ήταν τα σκαλοπάτια ώστε να μπορέσω εγώ να πάρω τον Μητροπάνο από το λαϊκό άλλου κώδικα. Και αυτά τα δύο σκαλοπάτια χρειάζονταν. Πιστεύω πολύ ότι δεν υπήρχαν εκείνοι οι δίσκοι δεν θα γινόταν ότι έγινε με τη "Ρόζα", το "Πάντα γελαστοί" και τα άλλα τραγούδια". Αν γίνει κάτι εντελώς απότομα, δεν είσαι καθόλου πειστικός σ' αυτό που κάνεις. Και άλλος το καταλαβαίνει αυτό...

- Εσύ στην άλλη όχθη του τραγουδιού βλέπεις ανθρώπους που μπορούν με τις κατάλληλες συνεργασίες να έρθουν στην εδώ όχθη; Αν θεωρήσουμε βέβαια ότι το τραγούδι έχει όχθες...

Κοίταξε να δεις. Δεν θα το κάνουν. Και για λόγους οικονομικούς. Οχι μόνο οι καλλιτέχνες της πίστας αλλά και οι καλλιτέχνες του εντέχνου καλώς ή κακώς έχουν φτιάξει ένα κοινό του οποίου, κάποιες φορές, γίνονται όμηροι. Δυστυχώς. Και πρέπει να το κολακεύουν.

Για μένα αυτοί οι άνθρωποι δεν αγαπούν τη μουσική, δεν αγαπάνε ούτε τα άντερά τους. Φανατισμένοι τύποι είναι.

Θα σου πω ένα προσωπικό παράδειγμα: Το bullying που έφαγε το τραγούδι που κάναμε με την Μποφίλιου και τον Μάλαμα -αποφασίσαμε να βγάλουμε μάλιστα ως πρώτο τραγούδι εκείνο το ντούετο (σσ. "Το ποτάμι" από το δίσκο "Οι πρώτες λέξεις")- ήταν απίστευτο. Εβριζαν χυδαία την Νατάσα κάποια φανάκια του Μάλαμα. Για μένα αυτοί οι άνθρωποι δεν αγαπούν τη μουσική, δεν αγαπάνε ούτε τα άντερά τους. Φανατισμένοι τύποι είναι.

Πολύ λιγότερο αντέδρασε το κοινό της Νατάσας. Γενικά περιμέναμε ότι το τραγούδι αυτό θα έχει αντιδράσεις αλλά παρ'όλα αυτά αποφασίσαμε να βγάλουμε πρώτα αυτό, να πάμε κατευθείαν πάνω στο μαχαίρι. Ηταν όμως τόσο υπερβολική η αντίδραση που σοκαρίστηκα. Το τραγούδι όμως έμεινε, όχι η χολή.

Υπάρχουν άφθονα παραδείγματα για δίσκους που όταν κυκλοφόρησαν γράφτηκαν γι' αυτούς απίστευτα πράγματα. Για την "Εκδίκηση της Γυφτιάς" για παράδειγμα, για εκείνη τη δισκάρα. Πέρα από κάποιους άρρωστους σαν και εμάς που ψάχνουμε τ΄αρχεία, κανείς δεν θυμάται πλέον τι γράφτηκε. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορεί να είσαι όμηρος του κοινού, ένας καλλιτέχνης δεν πρέπει να είναι όμηρος κανενός, πρέπει όμως ταυτόχρονα να είναι και πειστικός. Αν για ένα κομμάτι που το κάνουν μαζί ο Μάλαμας με την Μποφίλιου πέφτει τέτοιο bullying από ένα τρομερά φανατισμένο κοινό...τότε τι να πεις. Κάτω από τη ζώνη χτυπήματα.

ΟΤΑΝ Η ΧΑΡΙΣ ΑΛΕΞΙΟΥ ΑΠΕΡΡΙΨΕ ΤΗ ΡΟΖΑ

- Για ποιον δεν έχεις γράψει και θα ήθελες πολύ να γράψεις;

Δεν έχω απωθημένα. Εντάξει, θα ήθελα να έχω κάνει πιο πολλά με την Χαρούλα, έχω κάνει μόνο δύο. Θα ήθελα να υπήρχαν 1-2 τραγούδια με τον Μίκη, όχι εν είδη βιογραφικού, να ήταν καλά τραγούδια. Γνωρίζομαστε έτσι και αλλιώς πολλά χρόνια και έχουμε επαφή. Από ζώντες άλλα απωθημένα όχι. Με τον Μητροπάνο προλάβαμε και κάναμε έξι τραγούδια, καλά είναι.

Από εκεί και πέρα δίνω πάντα σε νέα παιδιά. Τους τελευταίους μήνες έχω δώσει τραγούδια σε 4-5 πρωτοεμφανιζόμενους. Αρκεί να υπάρχει νόημα στις συνεργασίες. Δεν βοηθάει σε τίποτα έναν πιτσιρικά να κάνει ένα δίσκο με δικά του κομμάτια και να έχει ένα του Ιωάννου μέσα. Πολλές φορές ο πιτσιρικάς μπορεί να γράψει καλύτερα από μένα, δεν χρειάζεται τ' όνομά μου. Ούτε πωλήσεις υπάρχουν, μην τρελαθούμε. Αρα, αυτή η συνεργασία θα πρέπει να έχει κάποιο λόγο για να γίνει, όχι μόνο για το θεαθήναι, όχι μόνο να μπει ένα πιο γνωστό όνομα σ' ένα δελτίο Τύπου. Παλαιότερα μπορεί να βοηθούσε, τώρα που θα βοηθήσει;

Σημασία έχει πλέον το τραγούδι να είναι καλό, να μπορεί να περάσει. Τα μεγάλα ονόματα δεν κάνουν μεγάλα τραγούδια, σε καμία περίπτωση. Ακούς συνεργασία των τάδε και λες "πω, τι δισκάρα θα 'ναι αυτή". Ε, μπορεί και να μην είναι δισκάρα. Για 1.100 λόγους. Ούτε οι χολές μένουν ούτε οι διθύραμβοι. Εχουν γραφτεί διθύραμβοι για τραγούδια που τα ξέρει πια μόνο η μάνα μου. Δεν ακούστηκαν ποτέ και πουθενά.

- Τι είναι αυτό που καθιστά ένα τραγούδι ξεχωριστό, ποιο είναι αυτό το μέτρο;

Ελα ντε; Αν το ήξερα... Δεν ξέρω. Είναι το timing. Το τραγούδι κουβαλά τη συγκυρία πάνω του. Θα σου δώσω ένα παράδειγμα: Το 1986 η Χαρούλα είχε απορρίψει τη "Ρόζα" του Θάνου. Δεν την είπε. Και το είπε 10 χρόνια μετά ο Μητροπάνος. Ο Θάνος το είχε σε μία κασέτα, το ακούει η Χαρούλα το 86, λέει "δεν μου πάει". Αν εκείνο το τραγούδι το έλεγε το 1986 η Χαρούλα, είναι πολύ πιθανό να μην γινόταν απολύτως τίποτα. Μπορεί να ήθελε τη φωνή του Μητροπάνου, μπορεί να ήθελε άντρα ερμηνευτή, μπορεί να ήθελε το 96 και όχι το 86 για κάποιους λόγους που δεν ξέρω, υπόγειους, κοινωνικοπολιτικούς. Αρα δεν μπορείς να ξέρεις.

Πρέπει πάντως ένα τραγούδι να είναι καλο για να μείνει. Να έχει καλή μουσική, να είναι δεμένη η μουσική με το στίχο. Τι είναι αυτό τώρα που θα σπάσει το τσόφλι και θα κάνει το τραγούδι να ταξιδέψει σ' ένα κοινό μεγαλύτερο από τον πυρήνα του κοινού των δημιουργών του δεν το ξέρει κανείς.

Ο Κρόιφ μας έκανε να φοράμε το 14 όλοι μας κι αυτό είναι πολύ σπουδαίο...

- Να κλείσουμε όπως ξεκινήσαμε, αθλητικά: Γιατί Μπαρτσελόνα και Λίβερπουλ αλήθεια;

Α, δεν ξέρω. Φαντάζομαι ότι αυτό μου γεννήθηκε όταν έβλεπα μπάλα 10 χρονών. Θυμάμαι τη Λίβερπουλ πάρα πολύ καλά, έπαιζε μπαλάρα. Την Μπαρτσελόνα μάλλον λόγω Κρόιφ; Μπορεί. Ο Κρόιφ ήταν λατρεμένος μου, για μένα ήταν ο μεγαλύτερος Ευρωπαίος με μία μικρή διαφορά από τον Ζιντάν. Σχεδόν μαζί τους έχω. Λάτρευα το στιλ του, ότι ήταν κοκκαλιάρης, ότι κάπνιζε τέσσερα πακέτα την ημέρα. Είχε κάτι αλήτικο και ήταν τρομερά έξυπνος. Τον έβλεπες και έλεγες ότι μπορούμε όλοι να το κάνουμε.

Το σημαντικότερο που έχει να κάνει ένας αθλητής ή ένας καλλιτέχνης είναι η επιδραστικότητα. Ο Κρόιφ μας επηρέασε όλους μας γιατί έδειχνε ότι μπορείς και εσύ. Ο μεγάλος καλλιτέχνης δεν είναι αυτός που δημιουργεί μεγάλο χάσμα, αυτός που δείχνει "κοίτα τι κάνω εγώ, που δεν μπορείς εσύ". Θα μου πεις όταν βλέπεις τον Τζόρνταν μπορείς να κάνεις το ίδιο; Οχι, αλλά ρε γαμώτο μην μου δημιουργείς και απόσταση. Μη μου λες ότι είμαι πλέμπα, βάλε με στο κόλπο. Ο Κρόιφ το έκανε γιατί ήταν κοκκαλιάρης όπως όλοι μας, ήταν αυτός που είπε ότι ΟΚ με τη φυσική κατάσταση αλλά παίζει ρόλο και το μυαλό. Μας έκανε να φοράμε το 14 όλοι μας. Και αυτό είναι πολύ σπουδαίο...

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΙΩΑΝΝΟΥ

Ο Οδυσσέας Ιωάννου γεννήθηκε τη χρονιά που εγκαθιδρύθηκε στην Ελλάδα η χούντα των Συνταγματαρχών, το 1967. Αγνωστο αν αυτό το γεγονός άφησε αποτύπωμα πάνω του. Μετά από μία προσπάθεια να κάνει ποδοσφαιρική καριέρα στον Παναθηναϊκό που τερματίστηκε άδοξα, ελέω σοβαρού τραυματισμού, έγινε φοιτητής. Τα πραγματικά του πάθη όμως ήταν η μουσική και η δημοσιογραφία (πιο σωστά το γράψιμο). Τα συνδύασε αρμονικά στον έντυπο Τύπο ("Μουσική", "Ένα", "VOX", "Μετρό", "OZ", "Ήχος", "Μελωδία", "Δίφωνο", "Ριζοσπάστης", "Αυγή", "Καθημερινή") αλλά και στο ραδιόφωνο όπου έγινε και ευρύτερα γνωστός. Πρώτα στον 902 Αριστερά στα FM, εν συνεχεία στον Μελωδία του οποίου έγινε και διευθυντής. Καρφωμένος πάντα στην ίδια ώρα, 6-8 το απόγευμα. Η πολύ ωραία αυτή συνήθεια, τόσο για τον ίδιο όσο και για τους ακροατές, έλαβε τέλος το 2010. Από τότε ο Οδυσσέας Ιωάννου καταπιάνιεται με πράγματα που τον απελευθερώνουν. Με το στίχο, σπορ που εξασκεί εδώ και 25 χρονιά, τη συγγραφή άρθρων (που ενίοτε γίνονται βιβλία) και φυσικά με τις δύο κόρες του.

Χαρακτηριστικά τραγούδια του που ακούστηκαν και έκαναν αίσθηση:

Βυθισμένες άγκυρες (Μίλτος Πασχαλίδης)

Το δίκιο μου (Γιώτα Νέγκα)

Θες έναν κόσμο πιο μεγάλο (Δημήτρης Μητροπάνος)

Μικρές νοθείες (Βασίλης Παπακωνσταντίνου-Θάνος Μικρούτσικος)

Απ' την ελπίδα χτυπημένος (Φίλιππος Πλιάτσικας)

Οι πρώτες λέξεις (Σωκράτης Μάλαμας)

Στης ψυχής το παρακάτω (Δημήτρης Μητροπάνος)

Στα είπα όλα (Μίλτος Πασχαλίδης, Σωκράτης Μάλαμας)

Καλοκαίρι (Νατάσα Μποφίλιου)

Οι μέρες που δικάζουν (Βασίλης Παπακωνσταντίνου-Χάρις Αλεξίου)

Θέλεις ένα κόσμο πιο μεγάλο (Δημήτρης Μητροπάνος)