Τι όντως συνέβαινε στο ποδόσφαιρο της Γερμανίας του Χίτλερ

Το ποδόσφαιρο στη ναζιστική Γερμανία και στις κατεχόμενες περιοχές με αφορμή την ανιστόρητη ατάκα του Λουτσέσκου: η εξολόθρευση των Εβραίων, το κυνηγητό στην Bayern, η κυριαρχία της εργατικής Schalke, το 'ματς του θανάτου' και η Ελλάδα.

Before a record crowd of over one hundred thousand people who filled the Olympic stadium to capacity, the English football team give the Nazi salute in this May 14th, 1938, file photo. England beat Germany 6-3. (AP PHOTO).
Before a record crowd of over one hundred thousand people who filled the Olympic stadium to capacity, the English football team give the Nazi salute in this May 14th, 1938, file photo. England beat Germany 6-3. (AP PHOTO). AP PHOTO

Την πρώτη φορά, στις 17 Μαΐου, η αναφορά του εκτιμήθηκε ως λεκτικό ολίσθημα. Μεταμέλεια πάντως δεν έδειξε ο Ραζβάν Λουτσέσκου για την τουλάχιστον ατυχέστατη δήλωσή του να παρομοιάσει την περυσινή απώλεια του πρωταθλήματος, λόγω των κυρώσεων από τις πειθαρχικές επιτροπές, με ό,τι συνέβαινε στην ποδοσφαιρική Γερμανία επί Nazi.

Η δεύτερη φορά απέδειξε πως ο Ρουμάνος προπονητής του 'Δικεφάλου', θέλετε από υπερβάλλοντα ζήλο υπέρασπισης της δουλειάς/ιδιότητας/θέσης του, δεν είχε απλώς παραστρατήσει. Ήταν αδικαιολόγητος διότι δεν είχε πλέον μιλήσει 'εν βρασμώ ψυχής', κατάσταση στην οποία βρισκόταν πριν από 4 μήνες και θα μπορούσε να δικαιολογήσει (όχι ότι δικαιολογούσε) τέτοια αντίδραση. Ούτε φυσικά αντιλήφθηκε το χονδροειδές λάθος στο οποίο είχε υποπέσει με την ανιστόρητη ατάκα που ξεστόμισε εκ νέου.

Τι επανέλαβε στη ρουμάνικη 'fanatik'; Για να μπείτε στο νόημα ισχυρίστηκε ξανά -μεταξύ άλλων- ότι " στην ιστορία του αθλητισμού, στην ιστορία του ποδοσφαίρου, αυτό συνέβη μόνο κατά την διάρκεια της χιτλερικής Γερμανίας. Δεν θυμάμαι άλλη τέτοια κατάσταση". Φυσικό ήταν να προκαλέσει το κοινό αίσθημα, δεδομένου ότι η Ελλάδα ήταν μεταξύ των χωρών που εξολοθρεύτηκαν από το ναζισμό, ασχέτως αν από τον επίσημο ΠΑΟΚ προσπάθησαν να υποβαθμίσουν το ζήτημα.

Όποιος κι αν ήταν ο επαναλαμβανόμενος σκοπός του Ραζβάν Λουτσέσκου, όπως κι αν ειπώθηκαν τα λόγια του, η περίοδος 1933-45 ήταν και παραμένει πιο 'σκοτεινή' και ταραχώδης στην κοινωνική και κατ' επέκταση αθλητική ζωή ολόκληρης της Γερμανίας - ολόκληρης της Ευρώπης.

Η αρχή του μεγάλου κακού

Ήταν τότε που γνώμονα της εκκαθάρισης του πληθυσμού της χώρας (βάσει των επικυρωμένων -αντισημιτικών- Νόμων της Νυρεμβέργης που ψηφίστηκαν κατά το 7ο Συνέδριο των Εθνικοσοσιαλιστών), αλλά και των υπόλοιπων περιοχών που κατακτήθηκαν κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, 100άδες Εβραίοι ποδοσφαιριστές, παράγοντες (ακόμη και αθλητικοί δημοσιογράφοι) αρχικά εκδιώθηκαν από τις ομάδες τους (ο Max Salomon της Alemannia Aachen με 80 γκολ σε 140 δεν έπαιξε μπάλα μετά το 1933) και κατόπιν εξαφανίστηκαν κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Πογκρόμ!

Ορισμένοι πέθαναν χωρίς να δοθούν επαρκείς πληροφορίες, με τον Matthias Sindelar να εντοπίζεται νεκρός από μονοξείδιο του άνθρακα αφού πρώτα είχε αρνηθεί να παίξει για την εθνική Γερμανίας, ενώ κάμποσοι άλλοι έχασαν τη ζωή τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης που είχαν εμπνευστεί ο Heinrich Himmler, ανώτατος αρχηγός των SS και ηθικός αυτουργός του Ολοκαυτώματος, και ο δεύτερος στην ιεραρχία Reinhard Heydrich, με απώτερο σκοπό την υλοποίηση της 'Τελικής Λύσης', του σχεδίου εξόντωσης δηλαδή των Εβραίων που άφησε πίσω του περί τα 6 εκατομμύρια νεκρούς όλων των ηλικιών. Ένας εξ αυτών ο Julius Hirsch, ο πρώτος εβραϊκής καταγωγής ποδοσφαιριστής που αγωνίστηκε στην Εθνική (1911-1913). Υπήρξε μέχρι το 1925 αριστερός εξτρέμ της Karlsruher FV και της SpVgg Fürth και προπονητής των ακαδημιών της πρώτης εκείνη την εποχή. Πέθανε σε ηλικία 55 ετών στο Άουσβιτς.

Bayern, η ομάδα των Εβραίων

Επίσης ιστορικοί σύλλογοι έπεσαν στην ανυποληψία, διότι είχαν είτε συνδεθεί με την εβραϊκή κοινότητα είτε πρέσβευαν διαφορετικά πολιτικά 'πιστεύω', διατρανώντας την αντίθεσή τους στο εθνικοσοσιαλισμό. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Bayern München, πρωταθλήτριας του 1932, την οποία οι υποστηρικτές του ναζιστικού μορφώματος αποκαλούσαν κοροϊδευτικά 'Jew's club' και η πορεία της μαζί και η ανάπτυξη της διακόπηκαν ανερυθρίαστα, έναντι της συμπολίτισσας 1860 Munich, που φέρεται να είχε στη βάση της υποστηρικτές του Γ' Ράιχ. Μάλιστα ο εμβληματικός πρόεδρος των 'Βαυαρών' Kurt Landauer, προτού το 1943 αντικατασταθεί κατ' εντολήν από τον 'θιασώτη' του Χίτλερ Josef Sauter, και ο Αυστριακός προπονητής Richard Dombi αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα για ν' αποφύγουν τη σύλληψη από τις μονάδες εκκαθάρισης.

Αντίστοιχα καταδιώχθηκαν στελέχη της FK Austria Wien μετά την κατάκτηση και την προσάρτηση των αυστριακών εδαφών στη Γερμανία, με τον πρόεδρο Emanuel Schwarz να επιβιώνει εκτός των νέων ναζιστικών συνόρων.

Παράλληλα η VfR Mannheim, η VfB Mühlburg, η 1. FC Kaiserslautern, οι Stuttgarter Kickers, η Eintracht Frankfurt and η FSV Frankfurt ήταν από τα κλαμπς που διαγράφηκαν από τα μητρώα ή συγχωνεύτηκαν με άλλα προσαρτημένα στο καθεστώς, καθώς είχαν βρεθεί στο στόχαστρο της νέας ηγεσίας του αθλητισμού (Reichssportsführer). Στην κορυφή αυτής της πυραμίδας είχε ανέλθει από το 1933 ο Hans von Tschammer und Osten, πρώην αρχηγός παραστρατιωτικής οργάνωσης Sturmabteilung (η οποία δρούσε ως τάγμα εφόδου) και φυσικά μέλος του ναζιστικού κόμματος και της Reichtag, ο οποίος είχε το δικό του κομβικό ρόλο στην εγκαθίδρυση του Αδόλφου Χίτλερ στην εξουσία.

Το ποδόσφαιρο όπλο της προπαγάνδας

Ο von Tschammer und Osten, εθνικοσοσιαλιστής φυσικά, δεν ξεστράτισε από τις κατευθύνσεις του 'Φίρερ' και παρενέβη άμεσα στις περισσότερες αθλητικές ομοσπονδίες, είτε διαλύοντάς τε είτε αντικαθιστώντας τους επικεφαλής με πρόσωπα προσαρτημένα στους Nazi. Θεωρούσε ότι οι ως τότε επιτυχίες των αθλητών δεν ήταν το αποτέλεσμα της δουλειάς της υπάρχουσας οργάνωσης, αλλά των πλεονεκτημάτων της φυλής και εκπόνησε σχέδιο για την επιβολή της γυμναστικής η οποία θα βελτιώσει "το ηθικό και την παραγωγικότητα των Γερμανών εργαζομένων". Μάλιστα επέβαλε ως κριτήριο για την αποφοίτηση από το σχολείο τις σωματικές/αθλητικές ικανότητες, όπως αντίστοιχα για την πρόσληψη σε διάφορες δουλειές. Ήθελε (και αυτός όπως οι όμοιοί) να ξεχωρίσουν οι άριστοι, αυτοί που επί της ουσίας θα επιβεβαίωναν την υπεροχή της Άριας φυλής.

Ο Χίτλερ δεν ήταν οπαδός του ποδοσφαίρου, σχεδόν το απεχθανόταν λέγεται, αλλά ο von Tschammer und Osten τον έπεισε ότι αποτελεί την τέλεια μορφή προπαγάνδας υπέρ του καθεστώτος. Ο τρόπος για να διαδώσει τις ιδέες του εντός κι εκτός συνόρων, να εδραιωθεί στις συνειδήσεις ως ένας αρχηγός που βρίσκεται κοντά στο λαό και να επιδείξει την ισχύ του - τα διεθνή φιλικά με την κραταιά Αγγλία και οι ναζιστικοί χαιρετισμοί από διεθνείς των 'τριών λιονταριών' παραμένουν ακόμη και σήμερα κηλίδα στην ιστορία του ποδοσφαίρου της 'Γηραιάς Αλβιώνας'. Όπως επίσης η διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του '36, χειμερινών και θερινών, σε γερμανικά εδάφη.

Μόνο οι δικοί τους και λίγοι άριστοι

Υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις βέβαια όλα τα παραπάνω. Διότι τα πάντα ελέγχονταν. Αντιλαμβάνεται κανείς ποιες από το γεγονός πως ένας ποδοσφαιριστής για να έχει δικαίωμα συμμετοχής σε ομάδα που αναγνωριζόταν από τη ναζιστική πλέον Ομοσπονδία όφειλε να προσκομίσει έγγραφο με τις υπογραφές δύο μη μαρξιστών. Επί της ουσίας ένα πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων!

Ταυτόχρονα βέβαια οι Ναζί φρόντιζαν να μην χάσουν τους άριστους και εκμεταλλεύτηκαν ποδοσφαιριστές με πολωνικές ρίζες όπως οι Fritz Szepan και Ernst Kuzorra της κραταιάς FC Schalke 04, μιας ομάδας που ναι μεν εκπροσωπούσε μια εργατική τάξη, αποτέλεσε ωστόσο το 'ιδανικό άρμα' τους, προκειμένου να ενισχυθεί η άποψη πόσο ικανός είναι ο απλός, καθημερινός Γερμανός. Παρά τις έντονες αντιδράσεις και τις φωνές μερίδας των οπαδών της ομάδας που επιχειρούσαν να αποβάλουν καθετί ναζιστικό από το γήπεδό τους.

Η Schalke 04 των... εργατών

Επειδή ο von Tschammer und Osten ήθελε να ξέρει πως καθετί ορίζεται με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές, εκπόνησε από το 1933 μαζί με τους συνεργάτες του σχέδιο για την αναδιοργάνωση των πρωταθλημάτων, ιδρύοντας τη συρρικνωμένη Gauliga των 170 ομάδων (από τις 600 πριν), με στόχο αφενός ν' αυξηθεί ο ανταγωνισμός αφετέρου να είναι πολύ πιο εύκολη η εποπτεία, και δίνοντας παράλληλα το όνομά του στη 'φρέσκια' διοργάνωση του κυπέλλου (Tschammerpokal).

Η ποδοσφαιρική Γερμανία χωρίστηκε σε 16 επαρχίες, με την Αυστρία 17, και οι νικητές κάθε επαρχίας μονομαχούσαν για τον τίτλο. Σ' αυτά τα χρόνια κυριάρχησε η FC Schalke 04, κατακτώντας τους μισούς (6/12) τίτλους που διεκδικήθηκαν, δύο κατέκτησε η Dresdner SC και από έναν η Fortuna Düsseldorf, η 1. FC Nürnberg, το Hannover 96 και η... Rapid Wien! Μην θεωρήσεις πως στο κύπελλο υπήρξαν διαφοροποιήσεις, αν εξαιρέσεις την VfB Leipzig που κατέκτησε το τρόπαιο το 1936, αφού ξεχώριζαν μόνο όσοι επέτρεπε το καθεστώς.

Επειδή η ηγεσία του ναζιστικού κόμματος δεν ήθελε το φρόνημα των πολιτών να 'πληγωθεί' κατά τη διάρκεια του διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι ποδοσφαιρικές διοργανώσεις συνεχίστηκαν κανονικά. Βέβαια η έλλειψη καυσίμων που έπρεπε να καταναλωθούν στις στρατιωτικές επιχειρήσεις εμπόδισε την ομαλή διεξαγωγή των πρωταθλημάτων, αφού οι μετακινήσεις των ομάδων μειώθηκαν και γήπεδα καταστράφηκαν. Αφήστε που πολλοί ποδοσφαιριστές κλήθηκαν να καταταγούν στον γερμανικό στρατό και να υπηρετήσουν τα επεκτατικά σχέδια του Άξονα. Όσοι δεν έχασαν τη ζωή τους στο πεδίο της μάχης, δεν στερήθηκαν της ποδοσφαιρικής ταυτότητά τους, αφού αναμεμειγμένοι έφτιαξαν τις ποδοσφαιρικές ομάδες της Luftwaffe, των SS και άλλων τμημάτων του γερμανικού στρατού, παίζοντας ακόμη και διεθνή ματς.

'The Death Match'

Τα πλέον χαρακτηριστικά δύο βρήκαν αντιμέτωπες τη γερμανική Flakelf, ομάδα επίλεκτων στρατιωτών αεροπορικών μονάδων-ποδοσφαιριστών του Γ' Ράιχ και την ουκρανική Start του Makar Makar Honcharenko, ενός επαναστάτη του ποδοσφαίρου, ο οποίος μαζί με τους συντρόφους-συμπαίκτες του δεν δίστασαν να υψώσουν τη σημαία του αντιναζισμού ενώπιον των εχθρών τους.

Το πρώτο παιχνίδι διεξήχθη στις 6 Αυγούστου του 1942 στο κατεχόμενο από τα ναζιστικά στρατεύματα Κίεβο (είχε πέσει τον Σεπτέμβριο του '41) και η Start επιβλήθηκε 5-1. Οι πληγωμένοι Γερμανοί απαίτησαν ρεβάνς, διότι η αρία υπεροχή είχε φθαρεί, είχαν συντριβεί από ένα τσούρμο Ουκρανών εργατών. Ο επαναληπτικός ορίστηκε τρεις ημέρες μερά. Με τη Flakelf ενισχυμένη από την παρουσία Ουκρανών αστυνομικών Στην ίδια πόλη, στο ίδιο γήπεδο. Απαιτήθηκε από τους Ουκρανούς να χαιρετίσουν ναζιστικά. Αρνήθηκαν. Ο διαιτητής ήταν στέλεχος των SS κι ανέχθηκε το σκληρό παιχνίδι των Γερμανών. Δεν πτοήθηκαν παρά τα 'δολοφονικά' χτυπήματα. Στην ανάπαυλα και ενώ προηγούνταν 3-1 απειλήθηκαν με το ιστορικό διαστάσεων 'ή χάνετε ή πεθαίνετε'. Νίκησαν 5-3! Οι περισσότεροι εξ αυτών συνελλήφθησαν λίγες ημέρες μετά από την Gestapo. Ορισμένοι μεταξύ των οποίων ο Honcharenko εστάλησαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, άλλοι Trusevich, Klimenko, Kuzmenko εκτελέστηκαν σε μαζική εκτέλεση Ουκρανών κρατουμένων τον Φεβρουάριο του 1943. Είχαν όμως νικήσει...

Το 'ψέμα' της Liga Terezin

Παραδείγματα ναζιστικής προπαγάνδας και θηριωδιών θα βρεις κι άλλα πολλά. Η επί 10ετία εικονική πραγματικότητα στο Theresienstadt συμπληρώνει με... αίμα όλα τα παραπάνω. Ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης (...ξεκούρασης και διασκέδασης το αποκαλούσαν οι Nazi) στο οποίο οργανώθηκε εσωτερικό πρωτάθλημα (με ομάδες ανά ειδικότητα) για να περνούν την ώρα τους οι κρατούμενοι, αλλά κυρίως για να ενισχυθεί η έξωθεν καλή μαρτυρία. Μόνο που οι μαρτυρίες τους διέψευσαν οικτρά. Όσο κι αν η υποκινούμενη κινηματογράφηση έφερνε στην οθόνη χαρούμενους κρατούμενους που καλοπερνούν βλέποντας μπάλα, πίσω από το... πανί υπήρχε μια άλλη αλήθεια. Μαύρη και πνιχτή. Ακόμη και ο καμεραμάν πέρασε από το θάλαμο αερίων παρά τις περί του αντιθέτου δεσμεύσεις. Ούτως ή άλλως οι ποδοσφαιρικοί αγώνες διεξάγονταν ακριβώς δίπλα στο κρεματόριο με διαιτητές άλλους κρατούμενους. Εξ αυτών ο Otto Döerfler, ο οποίος πέθανε στο Auschwitz.

Στην κατεχόμενη Ελλάδα

Το τελευταίο πανελλήνιο πρωτάθλημα που διεξήχθη στη χώρας μας ήταν τη σεζόν 1939-40, με πρωταθλήτρια την ΑΕΚ, αφού κηρύχθηκε γενική επιστράτευση και τα τοπικά πρωταθλήματα διακόπηκαν. Αναφέρεται απλώς ότι το τελευταίο παιχνίδι διεξήχθη στις 27 Οκτωβρίου (Άρης-ΜΕΝΤ 4-0).

Μετά την εισβολή των Γερμανών και τη ναζιστική κατοχή, τα περισσότερα γήπεδα, μεταξύ των οποίων το νεότευκτο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, επιτάχθηκαν για να χρησιμοποιηθούν αποθήκες ή νοσοκομεία!

Πότε-πότε έπαιζαν μπάλα οι στρατιώτες των Nazi.

Εκατοντάδες ποδοσφαιριστές της εποχής, απ' όλες φυσικά τις ομάδες, ήταν ενεργά μέλη της Αντίστασης και κάποιοι έχασαν τη ζωή τους. Όπως ο Σπύρος Κοντούλης, ο οποίος τον Ιούνιο του '44 δολοφονήθηκε από γερμανικά πυρά προσπαθώντας να δραπετεύσει πριν στηθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα της Καισαριανής.

Επίσης στην Καλαμάτα έλαβε χώρα ένα αντίστοιχο παιχνίδι μ' αυτό του Κιέβου. Κατά τις πηγές, οι Γερμανοί, επειδή νικούσαν συνέχεια στα παιχνίδια με τους Ιταλούς ζήτησαν να στηθεί μια μεικτή ομάδα Ελλήνων. Οι ντόπιοι νίκησαν την πρώτη φορά και ο έξαλλος διοικητής των Γερμανών απαίτησε ρεβάνς. Όταν οι παίκτες της Καλαμάτας μπήκαν στο γήπεδο, αντίκρισαν ένα μυδραλιοβόλο να τους σημαδεύει, με αποτέλεσμα το 3-2 των Γερμανών!

Όλα αυτά είναι είναι μονάχα λίγα απ' όσα έχουν καταγραφεί για τις θηριωδίες των Nazi, οι οποίες επεκτάθηκαν στο ποδόσφαιρο. Μήπως τώρα ο Ραζβάν Λουτσέσκου αντιλαμβάνεται το άστοχο των θέσεών του; Μήπως ν' ανασκευάσει κι ας είναι αργά;

News 24/7

24MEDIA NETWORK