Η Κάστερ Σεμένια είναι πολύ γρήγορη για να είναι γυναίκα

Η απόφαση του CAS αναμενόταν για μήνες. Η 5ήμερη ακροαματική διαδικασία του Φεβρουαρίου αποδείχθηκε σπαζοκεφαλιά για τους 3 δικαστές του πάνελ όπου ανατέθηκε η κομβικής σημασίας υπόθεση.

Η Κάστερ Σεμένια, μία πρωταθλήτρια στίβου, δεχόταν διακρίσεις από την ίδια την ομοσπονδία του αθλήματός της, την IAAF. Και σύμφωνα με το Διαιτητικό Αθλητικό Δικαστήριο, αυτό ήταν "απαραίτητο, λογικό και αναλογικό", στηρίζοντας αυτήν την εξέλιξη και απορρίπτοντας την έφεση της Νοτιοαφρικανής!

Η Πρωτομαγιά του 2019 θα μείνει στην ιστορία γι' αυτήν τη δικαστική απόφαση που αναμένεται να προκαλέσει ορυμαγδό εξελίξεων. Αυτό γιατί τυπικά πλέον τα άτομα με διαφορές στη σεξουαλική ανάπτυξη (DSD) καλούνται να ρυθμίσουν τις τιμές τους, αν θέλουν να συμμετάσχουν σε αγώνες στίβου υπό την αιγίδα της IAAF.

Η τεστοστερόνη πλησιάζει τιμές αντρών

Η Σεμένια είναι μια γυναίκα που δεν μπορεί να τρέξει με άλλες γυναίκες στο αγώνισμά της, αν δεν προσαρμοστεί. Ο κανονισμός της ομοσπονδίας και η ουσιαστική επικύρωσή του από το CAS την αποτρέπει να αγωνιστεί, να συναγωνιστεί και να ανταγωνιστεί, παρότι τυπικά δεν κάνει κάτι παράτυπο.

Η 28χρονη πρωταθλήτρια πάσχει από υπερανδρογονισμό, δηλαδή ο οργανισμός της παράγει περισσότερη τεστοστερόνη από τη μέση αθλήτρια. Σύμφωνα με την υπερασπιστική γραμμή της IAAF, το 99% των γυναικών παράγει 0,12 με 1,79 νανογραμμομόρια ανά λίτρο στον οργανισμό τους, ενώ άτομα με διαφορές στη σεξουαλική ανάπτυξη βρίσκονται πιο κοντά στους άντρες, που παράγουν από 7,7 μέχρι 29,4 νανογραμμομόρια ανά λίτρο.

Η απόφαση της IAAF να επιβάλλει όριο στην παραγωγή ενδογενούς τεστοστερόνης στις αθλήτριες αναγκάζει τη Σεμένια και κάθε αθλήτρια DSD να ρίξει τις τιμές της κάτω από τα 5 νανογραμμομόρια ανά λίτρο, για να μπορεί να συμμετάσχει σε συγκεκριμένα αγωνίσματα.

Σύμφωνα με τις μελέτες της ομοσπονδίας, το αυξημένο ποσοστό τεστοστερόνης επηρεάζει αρκετά τις επιδόσεις των αθλητριών σε αγωνίσματα μεσαίων αποστάσεων από την εφηβεία και μετά, με συνέπεια το όριο να θεσμοθετηθεί μόνο για τους αγώνες από 400μ. μέχρι ένα μίλι (1.600μ.).

"Θα κάνει χρόνους από 5 έως 7 δευτερόλεπτα πιο αργούς", υποστήριξε τον Φεβρουάριο ο διάσημος αθλητικός επιστήμονας, Ρος Τάκερ, ο οποίος βρέθηκε στην υπερασπιστική ομάδα της Σεμένια κατά την υποβολή έφεσης για τον νέο κανονισμό της IAAF.

Αψήφισε τους κανόνες και έγινε 'χρυσή'

Μία τέτοια πτώση απόδοσης πιθανόν θα οδηγήσει τη Σεμένια από την κορυφή των μεσαίων αποστάσεων σε μία άγνωστη κατάσταση, μακριά από το βάθρο και τα μετάλλια. Εκεί όπου βρίσκεται από τα 17 της, όταν αγωνιζόταν στο Παγκόσμιο Κ20 και κατακτούσε το χρυσό μετάλλιο στα 800μ.

Το 2008 αναδείχθηκε πρωταθλήτρια κόσμου στο Βερολίνο στα 800μ. με χρόνο 1:55.45, με συνέπεια να συστηθεί... απότομα στο κοινό. Η IAAF δεν έμεινε άπραγη σε αυτό το φαινόμενο και μετά από το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα αποκάλυψε ότι η αθλήτρια υποβάλλεται σε διαδικασία εξακρίβωσης φύλου, τόσο στη Νότια Αφρική όσο και στη Γερμανία, με συνέπεια να μην μπορεί να αγωνιστεί για 11 μήνες.

Η επιστροφή της στα κουλουάρ έγινε τον Ιούλιο του 2010. "Η διαδικασία που άρχισε το 2009, τώρα ολοκληρώθηκε", ανακοίνωσε η IAAF, χωρίς να αποκαλύψει ότι η "διαδικασία" επρόκειτο για ορμονοθεραπεία.

Η Σεμένια ήταν έτοιμη να αρχίσει συλλογή μεταλλίων και η IAAF επιχείρησε να την προλάβει, ανακοινώνοντας νέους κανονισμούς για αθλήτριες με υπερανδρογονισμό. Το όριο για την τεστοστερόνη ορίζεται σε 10 νανογραμμομόρια ανά λίτρο

Αυτή ήταν η πρώτη φορά που έπεσαν οι χρόνοι της Σεμένια, η οποία αναγκάστηκε (μαζί με άλλες αθλήτριες DSD) να υποβληθεί σε θεραπεία για να μειωθεί η τιμή της τεστοστερόνης στον οργανισμό της και να πέσει κάτω από το όριο.

Παρ' όλα αυτά, συνέχισε να ανεβαίνει στο βάθρο και κατέκτησε το αργυρό μετάλλιο στα 800μ. τόσο στο Παγκόσμιο της Νταεγκού το 2011 όσο και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 2012. Λίγο καιρό αργότερα, αυτά τα μετάλλια μετατράπηκαν σε χρυσά, αφού η τότε Ρωσίδα νικήτρια, Μαρίγια Σαβινόβα, βρέθηκε ένοχη σε έλεγχο ντόπινγκ.

Η Ινδή που άνοιξε τον δρόμο της Σεμένια

Τον Οκτώβριο του 2014 η Ινδή σπρίντερ Ντούτε Τσαντ καταθέτει έφεση στο CAS για τον ισόβιο αποκλεισμό της από τη δράση λόγω αυξημένων επιπέδων τεστοστερόνης στον οργανισμό της.

Η 18χρονη γίνεται η πρώτη αθλήτρια που εναντιώνεται δικαστικά στους ρυθμιστικούς κανονισμούς της IAAF και τελικά δικαιώνεται στη Λοζάνη.

Το CAS αναστέλλει για δύο χρόνια την εφαρμογή των κανονισμών της IAAF, μέχρι η ομοσπονδία να δημιουργήσει μια διαδικασία όπου οι αθλητές θα επιτρέπεται να αγωνίζονται ως άντρες ή ως γυναίκες και να μην αποκλείονται ως "συνέπεια φυσικής και αμετάβλητης κατάστασης του σώματός τους".

Η 4η πιο γρήγορη δρομέας όλων των εποχών στα 800μ. βρήκε την ευκαιρία να κλιμακώσει την κυριαρχία της στο αγώνισμα, δίχως την ψυχοφθόρα διελκυστίνδα με την IAAF να αποσυντονίζει τις προσπάθειές της.

Στους Αγώνες του Ρίο ντε Ζανέιρο ήρθε ακόμα ένα χρυσό μετάλλιο στα 800μ. και έναν χρόνο αργότερα συνέβη το ίδιο στο Παγκόσμιο του Λονδίνου. Μάλιστα, στην ίδια διοργάνωση συμμετείχε και στα 1.500μ., όπου κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο.

"Η IAAF πάντα με στοχοποιούσε"

Τον Μάρτιο του 2018, η IAAF ανακοίνωσε ότι αποσύρει τους επίμαχους κανονισμούς για να κάνει ορισμένες αλλαγές και να τους θεσπίσει στο επόμενο διάστημα. Τον Απρίλιο του 2018 παρουσιάζει νέους κανονισμούς, στο οποίους το όριο της τεστοστερόνης έχει μειωθεί στο μισό.

"Γνωρίζω ότι οι κανονισμοί της IAAF πάντοτε στοχοποιούσαν εμένα συγκεκριμένα. Για μια δεκαετία, η IAAF προσπάθησε να με καθυστερήσει, όμως αυτό στην πραγματικότητα με έκανε πιο δυνατή", δήλωσε η Σεμένια, στο άκουσμα της απόφασης του CAS.

"Δεν θα με κρατήσει πίσω. Θα σηκωθώ ξανά και θα συνεχίσω να εμπνέω νεαρές γυναίκες και αθλητές στη Νότια Αφρική και σε όλον τον κόσμο".

Στα social media αντέδρασε, δε, με μία φωτογραφία που έγραφε "κάποιες φορές, καλύτερη αντίδραση είναι να μην αντιδράς", συνοδεύοντάς την με μία γυναίκα σε emoji.

Οι αντιφάσεις στην απόφαση του CAS

Η Σεμένια αδυνατεί να αποδεχθεί την απόφαση του CAS που παραδέχεται ότι ο συγκεκριμένος κανονισμός της IAAF, που πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή στις 7 Μαΐου, προκαλεί διακρίσεις.

"Το πάνελ βρήκε ότι οι κανονισμοί DSD είναι μεροληπτικοί, αλλά και ότι, με βάση τα στοιχεία που κατατέθηκαν από τις πλευρές, τέτοια διάκριση είναι απαραίτητη, λογική και αναλογική μέθοδος να επιτευχθεί ο στόχος της IAAF, για τη διατήρηση της ακεραιότητας του στίβου γυναικών σε περιορισμένα αγωνίσματα", αναφέρεται μεταξύ άλλων στην περίληψη της απόφασης.

Το σύνολο της απόφασης εκτείνεται σε 165 σελίδες και σε αυτό καταγράφονται ορισμένες σοβαρές ανησυχίες του CAS για το κατά πόσο η εφαρμογή των κανονισμών θα γίνει με δίκαιο τρόπο.

Μάλιστα, το δικαστήριο δέχεται ότι μπορεί να υπάρξουν ζητήματα σε 3 άλλους τομείς, όπως οι δυσκολίες των αθλητών να εφαρμόσουν τους κανονισμούς και να συμμορφωθούν σε αυτούς, η απουσία αδιάσειστων στοιχείων που να υποστηρίζουν την εφαρμογή των κανονισμών σε συγκεκριμένα αγωνίσματα όπως τα 1.500μ. και το ένα μίλι, καθώς και οι εν δυνάμει αρνητικές και επιβλαβείς παρενέργειες της ορμονοθεραπείας για τους αθλητές DSD.

Για τα υγειονομικά ζητήματα, το CAS πρόσθεσε ότι "οι παρενέργειες της ορμονοθεραπείας στην οποία υποβάλλονται οι αθλητές, μπορεί, με περαιτέρω στοιχεία, να δείξουν την πρακτική αδυναμία συμμόρφωσης που μπορεί, με τη σειρά της, να οδηγήσει σε διαφορετική κατάληξη της αναλογικότητας των κανονισμών DSD".

"Ο κανονισμός θα αλλάξει"

Οι 3 δικαστές του πάνελ έκριναν ότι ο κανονισμός προωθεί τις διακρίσεις στον αθλητισμό. Οι δύο από τους 3 έκριναν ότι σωστά συμβαίνει αυτό. Ο εκπρόσωπος Τύπου της Σεμένια δηλώνει ότι η απόφαση θα καταπέσει και αφήνει να εννοηθεί ότι η 28χρονη σκέφτεται τα 5.000μ., στα οποία δεν ισχύουν οι κανονισμοί.

"Η κυρία Σεμένια πιστεύει ότι ο μειοψηφών δικαστής θα αποδειχθεί σωστός και οι κανονισμοί θα αλλάξουν. Στο μεταξύ, η κυρία Σεμένια θεωρεί ότι είναι ανεύθυνο από μέρους της IAAF να προχωρήσει στην εφαρμογή των κανονισμών DSD, από τη στιγμή που η γνωμοδότηση του CAS καθιστά ξεκάθαρο ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα με τους κανονισμούς και χρειάζεται να υπάρξει προσεκτική σκέψη. Οι κανονισμοί DSD αναντίρρητα μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στις γυναίκες που επηρεάζονται από αυτούς".

Όταν στις 18 Φεβρουαρίου η Σεμένια προσερχόταν στο δικαστήριο της Λοζάνης για να καταθέσει, εθεάθη να κάνει με τα δάχτυλά της το σήμα της νίκης και να χαμογελάει. Περίπου 2,5 μήνες μετά, η απόφαση δεν ήταν νικηφόρα. Παρ' όλα αυτά, πολλά μπορούν να συμβούν, όπως άλλωστε το 2011 και το 2012, που παρότι ηττήθηκε, το χρυσό κατέληξε σε εκείνη.

Photo credits: AP Photo/Bebeto Matthews, Petr David Josek, Martin Meissner, Anja Niedringhaus, David J. Phillip, Dita Alangkara