Το σχίσμα, η νέα ευρωπαϊκή διοργάνωση κι η ελληνική στάση

Ο Δημήτρης Καρύδας αναλύει το επερχόμενο σχίσμα στο ευρωπαϊκό μπάσκετ το 2017, τη στάση της FIBA και της Ευρωλίγκας, τη νέα διοργάνωση που θα δημιουργηθεί και τη στάση Παναθηναϊκού, Ολυμπιακού και... Βασιλακόπουλου.

Το σχίσμα, η νέα ευρωπαϊκή διοργάνωση κι η ελληνική στάση

Πριν από 15 χρόνια, το ευρωπαϊκό μπάσκετ βίωσε ένα οδυνηρό "σχίσμα" με την παράλληλη διοργάνωση δύο τουρνουά που φιλοδοξούσαν να υποκαταστήσουν το Κύπελλο Πρωταθλητριών: τη Σουπρολίγκα και την Ευρωλίγκα. Το σχίσμα μεταξύ της FIBA και των λιγκών, των ενώσεων σωματείων που εκπροσωπούσαν τις ομάδες, έγινε σε ένα σημείο που η διοργάνωση βρισκόταν στα πολύ πάνω της από πλευράς δημοφιλίας. Το αποτέλεσμα ήταν να χρειαστεί τουλάχιστον μια πενταετία προσπαθειών για να επανέλθει η ηρεμία κι αφού η βραχύβια Σουπρολίγκα επιβίωσε για μια μόλις σεζόν. Οι φίλαθλοι μπερδεύτηκαν, τηλεοράσεις και σπόνσορες δεν ήξεραν που να επενδύσουν και τουλάχιστον 4 διοργανώσεις της Ευρωλίγκας -που επιβίωσε- πέρασαν στο... ντούκου στη μισή Ευρώπη.

Στο ξεκίνημα του 2015 βρισκόμαστε μπροστά σε μια παρεμφερή κατάσταση, αφού ο πόλεμος χαρακωμάτων στον οποίο έχουν επιδοθεί τους τελευταίους μήνες FIBA και Ευρωλίγκα απειλεί άμεσα την κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, είτε με ένα νέο σχίσμα είτε με μια ολοκληρωτική αλλαγή σκηνικού.

Μπορεί η οικονομική πολιτική του Μπερτομέου και της Ευρωλίγκας προς τα σωματεία να είναι το λιγότερο αμφιλεγόμενη και συζητήσιμη, αλλά η αλήθεια είναι ότι επί ημερών του η Ευρωλίγκα απέκτησε κύρος, κέρδισε υποστηρικτές, μεγάλωσε το ενδιαφέρον και συνήθως οι αλλαγές που επιχειρεί η Ευρωλίγκα γίνονται προς τη σωστή κατεύθυνση. Μόνο που το συγκεκριμένο παιχνίδι εξουσίας θα κριθεί στο ποια πλευρά θα βάλει στο τραπέζι τα περισσότερα χρήματα.

Τι θέλει η FIBA

Ο γενικός γραμματέας της FIBA, Πάτρικ Μπάουμαν, μπορεί να προέρχεται από μια χώρα (Ελβετία) που η λέξη μπάσκετ μοιάζει με άγνωστο λήμμα στο λεξικό, αλλά αποδείχθηκε πολύ ισχυρός παίκτης. Αντιπροσωπεύει τη νέα γενιά παραγόντων και δεν έχει την παραμικρή σχέση με τους προκατόχους του, όπως ο Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς, ή παραγόντων "παλαιάς κοπής", όπως ο Γιώργος Βασιλακόπουλος.

Η ισχυροποίησή του στους κόλπους του παγκόσμιου μπάσκετ τού έδωσε το δικαίωμα να στραφεί ευθέως απέναντι στη γιγάντωση της Ευρωλίγκας, βλέποντας μεγάλα περιθώρια κέρδους για την εντελώς αποδυναμωμένη τα τελευταία χρόνια FIBA στο επίπεδο των συλλογικών διοργανώσεων.

Έχει στοχεύσει ως κομβική χρονιά το 2017 για τις αλλαγές που ευαγγελίζεται, σεζόν που ήδη έχει καταφέρει σε θεωρητικό επίπεδο μια πρώτη νίκη σε βάρος του Μπερτομέου. Πρόσθεσε στο ιδιαίτερα σφικτό καλεντάρι του χειμώνα και ενδιάμεσους αγώνες πρόκρισης των εθνικών ομάδων. Κάτι που σημαίνει ότι γίνεται εξαιρετικά προβληματική η μορφή που έχει σήμερα η Ευρωλίγκα, η οποία έχει καπαρώσει όλες τις εβδομάδες με αγώνες λόγω της νέας διευρυμένης μορφής του top 16 και της τεχνητής επιμήκυνσης της σεζόν.

"Κλειδί" η τηλεόραση

Ο Μπάουμαν δεν έμεινε εκεί. Σιγά σιγά ανοίγει τα χαρτιά του και μιλάει για μια Ευρωλίγκα που θα τελεί υπό την αιγίδα της FIBA. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να δελεάσει τις κορυφαίες ομάδες που θα αποτελέσουν τον "κράχτη", όχι για τη... μαρίδα του ευρωπαϊκού μπάσκετ, αλλά για την παρουσία χορηγών και τηλεοπτικών σταθμών, διατεθειμένων να πληρώσουν αδρά.

Σύμφωνα με τα όσα αφήνει να διαρρεύσουν έχει βρει ήδη ένα ισχυρό χορηγό στο πρόσωπο της εταιρείας BEKO, η οποία ήδη έχει αναμειχθεί στο μπάσκετ με ισχυρές χορηγίες κάποιων εθνικών πρωταθλημάτων και ο μακροπρόθεσμος στόχος του είναι να προσεγγίσει και την πολύ ισχυρή Turkish Airlines, που όμως είναι "κλειδωμένη" με συμβόλαιο συνεργασίας με την Ευρωλίγκα μέχρι το 2020.

Σημειώστε ότι η επιλογή του 2017 δεν είναι τυχαία, αφού τότε λήγουν πολλά τηλεοπτικά συμβόλαια και μάλιστα δύο από τα πλέον ισχυρά σε όλη την Ευρώπη, της ισραηλινής τηλεόρασης με τη Μακάμπι και των δύο ελληνικών καναλιών (NOVA, ΝΕΡΙΤ) που έχουν τα δικαιώματα στη χώρα μας. Την ίδια χρονιά τερματίζεται και το καινούργιο συμβόλαιο των Τούρκων με το Lig TV και ορισμένων ισπανικών ομάδων. Κανείς, όμως, δεν ξέρει αν ο Μπάουμαν θα εκχωρήσει το δικαίωμα διαπραγμάτευσης στις ίδιες τις ομάδες (κάτι που δεν έχουν το δικαίωμα να κάνουν σήμερα) ή θα συνεχίσει το καθεστώς Μπερτομέου, που διαπραγματεύεται ο ίδιος με κανάλια ή συνήθως με ενδιάμεσους τοπικούς μεταπράτες και μεσάζοντες.

Δίνει τη διοίκηση, κρατάει τη διαιτησία

Ο Μπάουμαν, όσο οξύμωρο και αν ακούγεται αυτό για εκπρόσωπο εθνικών ομοσπονδιών, δίνει το δικαίωμα διοίκησης στις ομάδες, προτείνοντας ένα σύστημα εναλλακτικής προεδρίας στο συμβούλιο που θα διευθύνει το πρωτάθλημα. Σε ετήσια βάση θα αναλαμβάνει τη διοίκηση ο πρόεδρος μιας ομάδας που θα συμμετέχει. Θα κρατήσει, όμως, στον έλεγχό του τη διαιτησία, με νέο κουμανταδόρο τον Τσέχο Λιούμπομιρ Κοτλέμπα, που θα παίξει το ρόλο που παίζει σήμερα κατ' αντιστοιχία ο Κώστας Ρήγας. Στην ουσία, το δέλεαρ που προσφέρει ο Μπάουμαν είναι περισσότερα χρήματα και μεγαλύτερη εξουσία στη λήψη αποφάσεων στα σωματεία.

Για τους... αντιφρονούντες, εκτοξεύει απειλές του τύπου ότι "όποιος δεν ακολουθήσει, θα έχει ποινές που θα φτάσουν στον αποκλεισμό των εθνικών ομάδων της χώρας". Ήδη, πριν από λίγες μέρες κατάφερε ένα ισχυρό κτύπημα στην Ευρωλίγκα και στις λίγκες, αρπάζοντας την Αδριατική Λίγκα, η οποία μετακομίζει υποχρεωτικά στη σκέπη της παγκόσμιας ομοσπονδίας. Μόνο που οι απειλές τέτοιου τύπου ενδέχεται να αφήσουν παγερά αδιάφορες ομάδες διαφόρων χωρών και ίσως τις στείλουν πιο βαθιά στην αγκαλιά του Μπερτομέου.

Τι λέει η Ευρωλίγκα

Στην Ισπανία έχει επέλθει οριστική ρήξη στις σχέσεις του Μπερτομέου με τον υπέργηρο Πορτέλα, που είναι ο πρόεδρος της ULEB, της ευρωπαϊκής ένωσης των εθνικών λιγκών. Ο Μπερτομέου ξέρει πολύ καλά ότι κινδυνεύει να χάσει το παιχνίδι μόνο για έναν λόγο: τη σφικτή οικονομική πολιτική του που αποδίδει ελάχιστα στα σωματεία. Και συνήθως δεν αποδίδει τίποτα, αφού ένα μεγάλο μέρος των ούτως ή άλλως πενιχρών μπόνους που έχουν οι ομάδες εξατμίζεται με την επιβολή προστίμων ή καταβολή χρημάτων για διάφορα έξοδα.

Σύμφωνα με την ιδρυτική συμφωνία δημιουργίας της Ευρωλίγκας, η κατανομή εσόδων είναι της τάξης του 70%-30%, με τα σωματεία να παίρνουν τη "μερίδα του λέοντος" και την Ευρωλίγκα το μικρότερο ποσοστό για να καλύψει τα λειτουργικά έξοδά της. Στην πράξη, το ποσοστό αυτό έχει πάει στα επίπεδα του 50%-50% και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη χαμηλότερα!

Ο Μπερτομέου θέλει να προχωρήσει ένα μοντέλο που θα αποδυναμώσει τις ενώσεις σωματείων, παρότι εκφραστής των λιγκών. Στο μυαλό του εδώ και χρόνια είναι η απόλυτη ανεξαρτητοποίηση της Ευρωλίγκας με τη δημιουργία ενός υπερεθνικού κλειστού πρωταθλήματος με τη συμμετοχή 16 ομάδων στα πρότυπα του ΝΒΑ. Κάτι που θα τον κάνει απόλυτο κυρίαρχο του παιχνιδιού, μιας και οι ομάδες που θα πάρουν μέρος σε αυτό, θα αποσχιστούν από τα εθνικά πρωταθλήματά τους και στην καλύτερη των περιπτώσεων θα επιστρέφουν σε αυτά για να παίξουν στα πλέι οφ. Κάτι τέτοιο, όμως, θα έχει καταστροφικές συνέπειες για τις ενώσεις σωματείων που θα μαραζώσουν και θα πέσουν στην απόλυτη ανυποληψία. Ποιος θα επενδύσει σε ένα πρωτάθλημα χωρίς τη Μπαρτσελόνα, τη Ρεάλ ή τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό ή στην Τουρκία χωρίς τη Φενέρ και την Εφές; Προφανώς κανείς...

Το σχέδιο όμως ενός ευρωπαϊκού υπερ-πρωταθλήματος βρίσκει αρκετές από τις κορυφαίες ομάδες σύμφωνες, αφού πιστεύουν ότι:

α. θα έχουν πρόσβαση με λιγότερα μερίδια, άρα με μεγαλύτερο κέρδος στον κορβανά των εσόδων και

β. ένα τέτοιο πρωτάθλημα θα μάζευε όλο το χρήμα από τηλεοράσεις και σπόνσορες, που θα έπαυαν πλέον να επενδύουν σε τοπικό επίπεδο.

Το... G-8 του ευρωπαϊκού μπάσκετ

Η αλήθεια, πάντως, είναι ότι πέραν κάποιων ειδικών περιπτώσεων, οι περισσότερες ομάδες που σήμερα είναι... ριγμένες από την οικονομική πολιτική του Μπερτομέου θα μπουν στη λογική του "show me the money". Δείξε μου το χρήμα και θα σε ακολουθήσω. Νικητής του... πολέμου θα βγει όποιος καταφέρει να προσελκύσει τον σκληρό πυρήνα των κορυφαίων ευρωπαϊκών ομάδων, δηλαδή Μπαρτσελόνα, Ρεάλ από την Ισπανία, Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός από Ελλάδα, ΤΣΣΚΑ Μόσχας, Μακάμπι και τις δύο κορυφαίες τουρκικές ομάδες, Φενέρ και Εφές. Αυτές που συμπτωματικά βρίσκονται στα φετινά πλέι οφ της Ευρωλίγκας! Για λόγους αρχής και ονόματος, ίσως να παίξει ένα ρόλο και η Αρμάνι Μιλάνο.

Υπάρχει πιθανότητα οι ομάδες να πάνε όλες με τη μια πλευρά; Το παρελθόν έδειξε ότι για διαφορετικούς λόγους σε κάθε χώρα κάτι τέτοιο είναι μάλλον ανέφικτο, εκτός αν μια από τις δύο πλευρές παρουσιάσει ένα σχέδιο βασισμένο σε ρεαλιστικά οικονομικά έσοδα, που δεν θα μπορεί κανείς να αρνηθεί!

Συνεπώς, η πιθανότητα ενός σχίσματος είναι πιο ορατή σήμερα από κάθε άλλη φορά, με πιθανά αποτελέσματα όσα αναφέρουμε στον πρόλογο του άρθρου. Ήδη, πάντως, οι δύο πλευρές έχουν επιδοθεί σε ένα αγώνα δρόμου για να κερδίσουν τη...συμπάθεια των ομάδων και να τις προσηλυτίσουν για το μέλλον. Λέγεται, μάλιστα, ότι ο Μπερτομέου έχει εξασφαλίσει τη συγκατάθεση Μπαρτσελόνα και Ρεάλ με την υπόσχεση μιας πιο δίκαιης κατανομής εσόδων και προσδοκώντας ότι μέσα στην επόμενη διετία θα βρει περισσότερους οικονομικούς υποστηρικτές.

Ο Μπερτομέου δεν κάθεται με σταυρωμένα χέρια και ήδη την Τετάρτη στη Βαρκελώνη, στο περιθώριο των αγώνων Μπαρτσελόνα- Ολυμπιακού, έχει καλέσει τους προέδρους των 4 μεγαλύτερων ευρωπαϊκών λιγκών, μεταξύ των οποίων και τον Γιώργο Χαλβατζάκη του ΕΣΑΚΕ, σε μια σύσκεψη όπου λέγεται ότι θα ζητήσει την ανοιχτή και δημόσια υποστήριξή του από τις ενώσεις σωματείων απέναντι σε επεκτατικά σχέδια του Μπάουμαν και της FIBA!

Η ελληνική "ιδιαιτερότητα"

Στην Ελλάδα ούτε ο Παναθηναϊκός ούτε ο Ολυμπιακός έχουν ανοίξει τα χαρτιά τους. Είναι βέβαιο στη δική μας περίπτωση ότι υπάρχει μια πολύ συγκεκριμένη ιδιαιτερότητα: η αντιπαλότητα των δύο ομάδων που έχει φτάσει στο... όριο! Και δεν αποκλείεται όταν έρθει η ώρα της απόφασης να πει ο ένας "άσπρο" και ο άλλος "μαύρο" για ευνόητους λόγους.

Σημειώστε ότι το οικονομικό είναι ένα δέλεαρ, αφού και οι δύο ομάδες γκρινιάζουν για τα περιορισμένα έσοδα της Ευρωλίγκας, αλλά ενδέχεται στο τέλος του δρόμου να μην παίξει μεγάλο ρόλο. Ούτως ή άλλως, οι δύο διοικήσεις είναι παγκοίνως γνωστό ότι βάζουν από την τσέπη τους για να συντηρούν τις δύο ομάδες στο ψηλότερο επίπεδο.

Παρότι το τοπίο είναι θολό, ακούγεται ότι ο Παναθηναϊκός είναι πιο κοντά στην πλευρά Μπάουμαν, κυρίως γιατί οι σχέσεις του με την Ευρωλίγκα έχουν βελτιωθεί τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά ποτέ δεν έφτασαν στο σημείο να θεωρούνται φιλικές και εγκάρδιες. Απλά, έχει επέλθει ένα μορατόριουμ μετά τις συναντήσεις Γιαννακόπουλου - Μπερτομέου προ καιρού.

Ο Ολυμπιακός, από την άλλη, θεωρείται ομάδα του Μπερτομέου και οι σχέσεις του με την Ευρωλίγκα μοιάζουν άριστες, εδώ και αρκετά χρόνια.

Αλλά όλα αυτά ενδεχόμενα να παίξουν ρόλο ή να μη σημαίνουν απολύτως τίποτα. Για την ώρα, και οι δύο ομάδες τηρούν στάση αναμονής και παρασκηνιακά λένε "περιμένουμε να ακούσουμε". Ίσως περιμένουν να δουν τι θα πει και ο... απέναντι. Ένα είναι σίγουρο: και οι δύο ομάδες αποτελούν κομβικό... στόχο στα σχέδια των δύο πλευρών, αφού θεωρούνται -δικαίως- brand names της διοργάνωσης.

Ο συνήθης... ύποπτος!

Φυσικά, στην ιστορία αυτή δεν μπορούσε να λείπει ο Γιώργος Βασιλακόπουλος, που προσπαθεί να ανακτήσει ένα μέρος από το χαμένο στάτους του στο διεθνές επίπεδο.

Ο Μπάουμαν έβγαλε από το τοπίο και από τα... πόδια του τον Βασιλακόπουλο με πολύ έξυπνες κινήσεις. Του έδωσε τον περασμένο Σεπτέμβριο την προεδρία της επιτροπής αλλαγών καταστατικού, κίνηση που στην Ελλάδα για καθαρά προπαγανδιστικούς ρόλους από τα γνωστά δημοσιογραφικά "φερέφωνα" της ΕΟΚ παρουσιάστηκε ως επιτυχία πρώτου βαθμού.

Η αλήθεια είναι ότι η επιτροπή αυτή είναι το τελευταίο και ανώτερο στάδιο στον τομέα των αλλαγών καταστατικού με μια υποσημείωση που δεν έγινε γνωστή στην Ελλάδα: απλά υπογράφει και εγκρίνει τις αλλαγές που έχουν γίνει σε πρώτο... επίπεδο, χωρίς ουσιαστικό δικαίωμα παρέμβασης και αλλαγών. Στην ουσία, χρησιμοποιώντας πρακτικές μάνατζερ πολυεθνικής και προικισμένου πολιτικάντη, ο Μπάουμαν "ξεφορτώθηκε" όσους ήθελαν να έχουν άποψη με το λεγόμενο "λάκτισμα προς τα πάνω". Φυσικά, ο Βασιλακόπουλος βλέπει ως μιας πρώτης ευκαιρία τις ζυμώσεις που γίνονται, για να κερδίσει πόντους στο εσωτερικό, φροντίζοντας να υπογραμμίζει σε κάθε ευκαιρία και προς κάθε κατεύθυνση ότι είναι στο επίκεντρο των εξελίξεων. Με μια διαφορά: ότι στη FIBA κανείς δεν τον ρωτάει και κανείς δεν ασχολείται...

Η ουσία είναι μια: Πέρα από τις γνωστές μικροπολιτικές βλέψεις του Βασιλακόπουλου, οι αληθινά κερδισμένοι μπορούν να είναι οι δύο μεγάλοι του ελληνικού μπάσκετ που έχουν μια πρώτης τάξης ευκαιρία να βελτιώσουν σημαντικά τα έσοδα τους που είναι εντελώς δυσανάλογα με κριτήριο την παρουσία τους στην Ευρωλίγκα. Και ενδεχόμενα να βγει κερδισμένη ακόμα μία ελληνική ομάδα, η οποία μέσα από τις ζυμώσεις ίσως πετύχει την επιστροφή της τρίτης ελληνικής θέσης στην Ευρωλίγκα το 2017.

Για την ώρα, η κερδισμένη της ιστορίας μοιάζει να είναι η ΑΕΚ που ήδη έχει εξασφαλίσει το "ΟΚ" του Μπερτομέου για να πάρει wild card για το επόμενο Eurocup, αν δεν το πετύχει μέσα από τη διαδικασία των ελληνικών πλέι οφ. Και η συμμετοχή της του χρόνου στη διοργάνωση θα είναι και ένα πρώτο τεστ ελέγχου από την Ευρωλίγκα της σοβαρότητας και της διάθεσης της νέας διοίκησης του συλλόγου για επένδυση διαρκείας...

News 24/7

24MEDIA NETWORK