Για όλα φταίει… το λαχανί

Είναι ίσως η πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια που το σύνθημα “Παύλο Θεέ πάρε την ΠΑΕ” ακούγεται άκαιρο. Ο Παύλος Γιαννακόπουλος μπορεί να ξοδεύει τόσα χρόνια τεράστια ποσά για την ενίσχυση του Παναθηναϊκού, αλλά ουδέποτε χαρακτηριζόταν για τον ορθολογισμό και το στρατηγικό πλάνο που είχε ως παράγοντας. Διοικούσε πάντοτε παρορμητικά, όπως του επέβαλε το συναίσθημα και το μόνο που έκανε τα πρώτα χρόνια, όταν η ομάδα του δεν κατάφερνε να πάρει τίτλους ήταν να βάζει ακόμη περισσότερα χρήματα κάθε καλοκαίρι.

Κάτι ανάλογο έκανε φέτος και η ιδιοκτησία της ΠΑΕ Παναθηναϊκός. Ενόψει της σεζόν που θα είχε τα λιγότερα έσοδα από όλες τις προηγούμενες λόγω της αποτυχίας να διεκδικήσει έστω την είσοδο σε όμιλο του Champions League, έκανε υπέρβαση στον προϋπολογισμό, απέκτησε ένα σωρό παίκτες με σοβαρό βιογραφικό και δεν λειτούργησε τυχοδιωκτικά όπως άλλες χρονιές που ήλπιζε να βγουν “λαχεία” παίκτες που αποκτούσε με ψίχουλα. Εκεί όμως που είναι πλέον σαφές πως πάσχει ο Παναθηναϊκός είναι στο θέμα της στρατηγικής.

Ένα απλό πλάνο

Πέρυσι έδωσε απεριόριστη πίστωση χρόνου στον Μαλεζάνι, ο οποίος ήταν ήδη μισό χρόνο στην Ελλάδα οταν άρχισε η σεζόν, γνώριζε τους παίκτες και τις ανάγκες ενίσχυσης της ομάδας αλλά παρόλα αυτά απέτυχε παταγωδώς, “ταϊζοντας” μάλιστα τους φιλάθλους και τον τύπο με το άλλοθι της δημιουργίας μιας νέας ομάδας που θα πρωταγωνιστήσει τα επόμενα χρόνια και της ανάδειξης νεαρών ποδοσφαιριστών που θα αποτελούσαν τη βάση του Παναθηναϊκού στο μέλλον.

Ολα αυτά με τη στήριξη και την ανοχή της διοίκησης. Ομως στο τέλος της σεζόν η ίδια διοίκηση ουσιαστικά ώθησε τον Ιταλό προπονητή στην πόρτα της εξόδου. Το αρχικό πλάνο ήταν ο νέος προπονητής να στηριχτεί στην περσινή δουλειά και στις βάσεις που είχαν μπει, ώστε με δύο διορθωτικές κινήσεις και μία μεγάλη μεταγραφή που θα ζέσταινε τον κόσμο, θα έδινε δυναμική στην ομάδα και ποιότητα στο παιχνίδι ο Παναθηναϊκός θα ήταν σε θέση να υλοποιήσει τους στόχους του.

Πάλι απ’ την αρχή

Ουσιαστικά το πλάνο εγκαταλείφθηκε οριστικά με το “όχι” του Σαβιόλα και υπήρξε στροφή 180 μοιρών. Ο Μπάκε διαπίστωσε πως εκτός από ακραίους μεσοεπιθετικούς και κεντρικό αμυντικό η ομάδα χρειαζόταν οπωσδήποτε αμυντικό χαφ, αφού ο Τζιώλης δεν του έκανε και ήρθε ο Μπόβιο.

Στη συνέχεια ήρθε ο τραυματισμός του Γκονζάλες και ο Παναθηναϊκός αντί να στηρίξει την επιλογή του Λεοντίου- που τόσο διαφήμισε πέρσι – πήρε τον Ιβανσιτς, ενώ τρεις ημέρες πριν από την πρεμιέρα του πρωταθλήματος ο Γιάννης Βαρδινογιάννης θέλοντας να κερδίσει οριστικά τις εντυπώσεις της καλοκαιρινής μεταγραφικής κόντρας, έδωσε ένα σωρό χρήματα για να αποκτήσει τον Σαλπιγγίδη, «καίγοντας» δύο σημαντικά χαρτιά από την ομάδα που είχε βγάλει όλη την προετοιμασία, τον πρώτο σκόρερ του Γκέκα και τον βασικό δεξιό χαφ Χαραλαμπίδη, ενώ η αποκάλυψη της περσινής ομάδας, ο Μάντζιος μπήκε στο περιθώριο. Κι εμείς που νομίζαμε πως οι εκκαθαρίσεις ολοκληρώθηκαν μόλις έφυγε ο τελευταίος από τη γενιά της Ριζούπολης…

Προετοιμασία μέσα στο πρωτάθλημα

Το αποτέλεσμα ήταν ο “σχεδόν έτοιμος” περσινός Παναθηναϊκός να παραταχθεί με πέντε (!) νέα πρόσωπα στην εντεκάδα στις πρώτες αγωνιστικές του πρωταθλήματος (Αντονσον, Μπόβιο, Ιβανσιτς, Ρομέρο, Σαλπιγγίδης) και με τον Μπάκε να περιμένει τον Βίκτορ για να τους κάνει έξι. Ποιά ομοιογένεια, ποιό ομαδικό πνεύμα και ποιούς αυτοματισμούς απαιτούσε λοιπόν η διοίκηση από τον Σουηδό προπονητή, όταν οι τέσσερις από τους έξι βασικούς παίκτες που αγωνίζονται στο κέντρο και στην επίθεση δεν έχουν μάθει καλά-καλά τα ονόματα των συμπαικτών τους και δεν είχαν αγωνιστεί ούτε σε ένα φιλικό;

Ουσιαστικά η προετοιμασία πήγε στράφι και ο νέος Παναθηναϊκός άρχισε να χτίζεται την πρώτη αγωνιστική κι αν τότε οι πράσινοι νίκησαν εύκολα χωρίς να παίξουν πολύ καλά – όπως παραδέχτηκε ο Μπάκε – αυτό μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε φιλικό προετοιμασίας αλλά δεν σημαίνει πως θα γίνεται συνέχεια.

Championship… President

Οπως είχε πει πέρυσι ο ίδιος ο ιδιοκτήτης της ΠΑΕ Παναθηναϊκός, το αληθινό ποδόσφαιρο δεν είναι… Championship Manager, όπου παίρνεις 5-6 καλούς παίκτες, τους βάζεις σε ένα σύστημα και κατακτάς σε μία σεζόν το Champions League. Θέλει προγραμματισμό και υπομονή, στοιχεία τα οποία προφανώς δεν έχει πια ο Παναθηναϊκός.

Αν η ιδιοκτησία του Παναθηναϊκού διακρινόταν για κάτι τα τελευταία χρόνια, ήταν για την ικανότητα να διατηρεί την ψυχραιμία της και να μην παίρνει αποφάσεις εν θερμώ υπό την πίεση του όχλου. Και στο κάτω-κάτω αν ο Μπάκε είναι τόσο καταστροφικός προπονητής που πρέπει να απολυθεί μετά από τέσσερα επίσημα παιχνίδια, ποιόν βαραίνει η ευθύνη της αποτυχημένης επιλογής του στις αρχές του καλοκαιριού, αν όχι τη διοίκηση;

Προπονητής σε απόγνωση

Αφού βρήκαμε όλα τα ελαφρυντικά του Χανς Μπάκε, ας ψάξουμε και για τις ευθύνες του. Ο Σουηδός φαίνεται πως έχει βαλθεί να κοπιάρει τα λάθη που έκανε στην αρχή της προηγούμενης σεζόν ο προκάτοχός του. Εγκατέλειψε με την πρώτη αναποδιά το 4-3-3 με το οποίο δούλευε από την πρώτη μέρα που πάτησε το πόδι του στην Παιανία, για χάρη του 4-4-2 όπως και ο Μαλεζάνι μετά την ήττα από τη Βίσλα στην Πολωνία. 4-4-2 παίζουν πια στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο μόνο οι Βρετανοί προπονητές και οι… απελπισμένοι.

Οι Βρετανοί λόγω παράδοσης και γιατί αρνούνται πεισματικά να παρακολουθήσουν την εξέλιξη της τακτικής στο ποδόσφαιρο και οι απελπισμένοι γιατί είναι το πιο εύκολο σύστημα για να πάρεις πρόσκαιρα κάποια θετικά αποτελέσματα, σε ένα πρωτάθλημα χαμηλού επιπέδου, όταν η ομάδα δεν “τραβάει”. Η απλοϊκή λογική που ακολουθούν λέει πως γεμίζοντας την περιοχή με δύο καλούς επιθετικούς, όλο και κάποια μπαλιά θα τους έρθει για να πετύχουν το γκολ και να πάρει η ομάδα τη νίκη.

Κανόνες

Ακόμη κι αυτό το αναχρονιστικό 4-4-2 όμως έχει κάποιους στοιχειώδεις κανόνες για να φέρει αποτελέσματα, τους οποίους ο Παναθηναϊκός με τους παίκτες που διαθέτει δυσκολεύεται να ακολουθήσει και ο Μπάκε όφειλε να το γνωρίζει. Οι δύο κεντρικοί χαφ πρέπει να ανεβαίνουν και να πατούν περιοχή, οι ακραίοι χαφ επιβάλεται να έχουν ταχύτητα, καλή σέντρα και ενίοτε να σκοράρουν, ενώ οι ακραίοι μπακ είναι απαραίτητο να έχουν και επιθετικές ικανότητες ώστε να βοηθούν την ανάπτυξη από τα άκρα που είναι και η βασική φιλοσοφία του συστήματος.

Θυμηθείτε την εντεκάδα του Παναθηναϊκού στα τελευταία παιχνίδια και σκεφτείτε πόσοι από τους παίκτες πληρούν τις παραπάνω πορϋποθέσεις. Αν ο Μπάκε ήθελε να παίξει έτσι, όφειλε τουλάχιστον να περιμένει τον Βίκτορ για να το εφαρμόσει. Τελικά το μόνο που κατάφερε ήταν να μπερδέψει τους παίκτες του, να τους βάλει να παίξουν σε θέσεις που δεν ξέρουν καλά και σε στυλ παιχνιδιού που δεν τους ταιριάζει.

Συγκρουόμενα στην επίθεση

Επιπλέον με το δίδυμο Παπαδόπουλου-Σαλπιγγίδη ο Παναθηναϊκός έχει δύο παίκτες με τα ίδια χαρακτηριστικά που αντί να συμπληρώνουν ο ένας τον άλλο έχουν σύγχυση ρόλων. Οπλα και των δύο παικτών είναι η ταχύτητα, η ικανότητα στο ένας εναντίον ενός και το παιχνίδι με πρόσωπο προς το τέρμα. Κανείς από τους δύο όμως δεν έχει τη δυνατότητα να παίξει αποτελεσματικά με πλάτη προς το τέρμα ώστε να βοηθήσει τον άλλο και κανείς δεν διακρίνεται για την ικανότητά του στο ψηλό παιχνίδι.

Μοιραία λοιπόν όταν λείπουν οι αυτοματισμοί και το γρήγορο παιχνίδι από τους μέσους, η ανάπτυξη γίνεται προβλέψιμη, οι επιθετικοί απομονώνονται και εξουδετερώνονται σχετικά εύκολα, κυρίως σε κλειστές άμυνες σαν αυτές του ελληνικού πρωταθλήματος ή της Μέταλουργκ. Ο Μάντζιος έχει αποδείξει πως έχει αυτά τα στοιχεία, αλλά θέλει αρκετό θάρρος για να αφήσεις στον πάγκο ένα από τα δύο αστέρια της ομάδας και προφανώς ο Μπάκε δεν το έχει. Παίκτης περιοχής με ικανότητα στο γκολ ήταν φυσικά και ο Γκέκας αλλά… δεν είχε ωραίο χτένισμα.

Αλλαγές

Καλύτερα να μην αναφερθούμε στο κοουτσάρισμα κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού γιατί αυτό είναι μια πολύ πικραμένη ιστορία. Ας αναφέρουμε μόνο μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα: Στον αγώνα με τον Ιωνικό ο Μπάκε έβαλε τον Μάντζιο δεξί χαφ στη θέση του – κορυφαίου εκείνη τη στιγμή – Ρομέρο. Στο ματς με την Ξάνθη δεν έκανε αλλαγή για να μην… χαλάσει το ρυθμό, παρόλο που μέχρι το 82ο λεπτό η ομάδα του είχε πάθος αλλά δεν δημιουργούσε ευκαιρίες, ενώ στην Πάτρα έβαλε τον Δάρλα στη θέση του Ρομέρο και τον Αντριτς στη θέση του Τζιόλη για να κάνει την ομάδα του πιο… επιθετική.

Υποσχέσεις και ικανοποίηση

Κάτι ακόμη που μας ξένισε σχετικά με τον Μπάκε ήταν οι δηλώσεις του. Μετά το παιχνίδι με το Αιγάλεω είχε υποσχεθεί πως ο Παναθηναϊκός θα ήταν πανέτοιμος αγωνιστικά μέχρι την 3η αγωνιστική. Μία δέσμευση που ήταν αδύνατο να υλοποιηθεί τόσο σύντομα και τον άφησε εκτεθημένο στα μάτια του Βαρδινογιάννη και του κόσμου.

Επίσης η απόλυτη ικανοποίησή του – “παίξαμε ακριβώς όπως θέλω” είπε – για το δεύτερο ημίχρονο του ψυχοφθόρου αγώνα με την Ξάνθη και κυρίως ο ενθουσιασμός του για το πρώτο ημίχρονο του ματς με τη Μέταλουργκ στη συνέντευξη τύπου, την ώρα που ο κόσμος “καιγόταν”, μας οδηγούν στο συμπέρασμα πως έχει αρκετά περίεργη αντίληψη για το επίπεδο ποδοσφαίρου που προσδοκά να παίζει η ομάδα του. Και σίγουρα εντελώς διαφορετική νοοτροπία στην αντιμετώπιση των κρίσεων, στοιχείο για το οποίο δεν μπορεί βέβαια να κατηγορηθεί – κάθε άλλο. Με το Σκανδιναβικό μυαλό του πώς να συνειδητοποιήσει ο άνθρωπος πως έπαιζε το κεφάλι του και πώς να κατανοήσει οτι στην Ελλάδα οι ομάδες διώχνουν προπονητές από το Σεπτέμβριο…

Φυσική ακαταστασία

Υπάρχουν κάποιοι παίκτες του Παναθηναϊκού που υποστηρίζουν πως η προετοιμασία ήταν πιο “χαλαρή” από άλλες χρονιές, αλλά επειδή οι παίκτες – κυρίως αυτοί που δεν είναι βασικοί – το έχουν συνήθεια να κατηγορούν τον προπονητή και τους γυμναστές για τη φυσική κατάσταση όταν η ομάδα δεν πηγαίνει καλά, δεν ξέρω πόση αλήθεια υπάρχει σ’ αυτό.

Πάντως είναι εμφανές στα πρώτα παιχνίδια πως από τους παίκτες του Παναθηναϊκού λείπει η εκρηκτικότητα με αποτέλεσμα οι αντίπαλοι να πηγαίνουν συνεχώς πρώτοι στη μπάλα. Οσο για τον τομέα της ψυχολογίας και της… παραψυχολογίας, τα ακούω βερεσέ. Δεν καταλαβαίνω γιατί οι παίκτες χρειάζονται “ψυχολόγο” από τη δεύτερη αγωνιστική του πρωταθλήματος για να παίξουν μπάλα.

Χωρίς ομάδα ψάχνεις ηγέτες

Οταν μία ομάδα παίζει ωραίο ποδόσφαιρο, νικά και κατακτά τίτλους, κάθε παίκτης γνωρίζει το ρόλο του και ο ηγέτης – αν υπάρχει – αναδεικνύεται μέσα από το σύνολο. Οταν 11 παίκτες απλώς συνυπάρχουν στο ίδιο γήπεδο φορώντας την ίδια φανέλα (έστω κι αν αυτή είναι… φωσφορούχο λαχανί) είναι αδύνατο να διακρίνεις τον ηγέτη ακόμη κι αν είναι ο Ρόι Κιν, ο Στίβεν Τζέραρντ ή ο Ζαγοράκης του Euro.

Υπάρχουν ομάδες που μεγαλούργησαν χωρίς να διαθέτουν παίκτες με ισχυρή προσωπικότητα και υπάρχουν παίκτες χαμηλών τόνων που έγραψαν τεράστια ιστορία στο ποδόσφαιρο μόνο με τις ποδοσφαιρικές του ικανότητες. Το πρόβλημα του Παναθηναϊκού είναι καθαρά αγωνιστικό και κανένας νταβατζής των αποδυτηρίων δεν μπορεί να του το λύσει. Ο ηγέτης πλάθεται στη συνείδηση του κόσμου μέσα από τις επιτυχίες και τις σημαντικές στιγμές της ομάδας και δεν ορίζεται από διοίκηση και προπονητές.

Ζητείται εγκέφαλος για ληστεία

Ο Παναθηναϊκός έχει καλό υλικό, αλλά οι μονάδες που έχει επιλέξει μπορούν να μεγαλουργήσουν μόνο ως σύνολο. Από τους παίκτες που έχει αυτή τη στιγμή διαθέσιμους και υγιείς, μόνο ο Παπαδόπουλος μπορεί να ντριμπλάρει, να κερδίσει πλεονέκτημα από τον αντίπαλο και να δημιουργήσει φάση μόνος του – κι αυτός δεν είναι στην καλύτερη κατάσταση. Η λύση λοιπόν μπορεί να έρθει μόνο μέσα από την ομάδική δουλειά που θα αξιοποιήσει τα ατομικά χαρίσματα κάθε ποδοσφαιριστή.

Αυτή τη στιγμή ζητείται “μάγος” που θα το καταφέρει χωρίς βαθμολογικές απώλειες, με το πρωτάθλημα σε εξέλιξη και τον Ολυμπιακό ήδη τρεις βαθμούς μπροστά και πανέτοιμο αγωνιστικά για τις φτωχές απαιτήσεις του ελληνικού πρωταθλήματος. Μπορεί να είναι νωρίς και το έργο να μην φαίνεται τόσο δύσκολο, αλλά αν ο Παναθηναϊκός καταφέρει να παρουσιάσει σύντομα ένα πειθαρχημένο, ανταγωνιστικό σύνολο και κατακτήσει αυτό το πρωτάθλημα, τότε ο εγκέφαλος που θα έχει καταφέρει να το “κλέψει” από τον Πειραιά αυτόν τον τίτλο θα αξίζει να μείνει για πολλά χρόνια στην Παιανία.