Kοσμογονική αλλαγή: oι αθλητές του ΝCAA θα πληρώνονται

H Kαλιφόρνια ανέλαβε να 'διαλύσει' το NCAA στα εξ ων συνετέθη. Για την ακρίβεια, έγινε αυτή που άλλαξε τη βασική αρχή του συστήματος πάνω στο οποίο δομήθηκε ο αθλητισμός στα κολλέγια: αυτής που απαγόρευε στους πρωταγωνιστές (φοιτητές/αθλητές) να παίρνουν έστω ένα σεντ από άνθρωπο που δεν είναι γονιός ή δεν ανήκει στην ευρύτερη κατηγορία των συγγενών. Η εκ των πλουσιότερων πολιτειών των ΗΠΑ έγινε η πρώτη που αναγνώρισε στους φοιτητές/αθλητές το δικαίωμα να εκμεταλλεύονται τις ικανότητες και τη δημοτικότητα τους. Έγινε η πρώτη που δεν τους λογαριάζει σαν σκλάβους, όπως επιτρέπει μέχρι σήμερα η 13η τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος. Αυτή που κατήργησε τη δουλεία, με ένα 'ναι, μεν αλλά'. 

Το 'Fair Pay to Play Act' υπεγράφη από τον Κυβερνήτη Γκάβιν Νιούσομ, παρουσία του ΛεΜπρον Τζέιμς, σε εκπομπή της οποίας είναι παραγωγός. Από το 2023 οι φοιτητές/αθλητές θα μπορούν να γίνουν brands και να ζήσουν από τις χορηγίες, γεγονός που ωστόσο δεν καλύπτει τη βασική ανάγκη για μισθό σε όλους όσοι μετέχουν σε πρωταθλήματα του NCAA. Εννοώ ότι ο νόμος της Καλιφόρνια θα ευεργετήσει τους καλύτερους και δη αυτούς των πιο δημοφιλών προγραμμάτων (football, μπάσκετ). Όχι όλους -και αυτό δεν είναι πολύ δίκαιο. Υπάρχει ωστόσο, χρόνος να γίνει για όλους κάτι -αφού πρώτα διευκρινιστεί το πώς θα προκύψει η μισθολογική κατάσταση, που μπορεί να φαίνεται ως κάτι απλό, αλλά δεν είναι, αν σκεφτείς και τα αιτήματα για ίσες πληρωμές ανδρών και γυναικών.

Ας εστιάσουμε όμως, στον ιστορικό νόμο, αφού πρώτα πούμε τα βασικά, για να είμαστε όλοι συντονισμένοι στην ίδια συχνότητα.

To ΝCAA προκύπτει από τα αρχικά των λέξεων National Collegiate Athletic Association, που συστήνεται ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός, ο οποίος ρυθμίζει όσα αφορούν τους φοιτητές/αθλητές 1.268 ιδρυμάτων και περιφερειών της Βορείου Αμερικής. Οργανώνει τα αθλητικά προγράμματα κολεγίων και πανεπιστημίων των ΗΠΑ 'και βοηθά περισσότερους από 480.000 φοιτητές/αθλητές, που διαγωνίζονται κάθε χρόνο στον κολεγιακό αθλητισμό'. Υπάρχουν τρεις -ας πούμε- κατηγορίες: οι Division I, Division II και Division III. Σε αυτές μοιράζονται τα κολέγια και πανεπιστήμια. Η πρώτη είναι η υψηλότερη βαθμίδα του διεθνούς αθλητισμού και περιλαμβάνει κορυφαίες δυνάμεις -δηλαδή, κολέγια και πανεπιστήμια με τα μεγαλύτερα budget, τις καλύτερες εγκαταστάσεις και τις περισσότερες αθλητικές υποτροφίες. Η D-1 των 231 πανεπιστημίων δίνει το 82% των εσόδων του ΝCAA, που τη σεζόν 2016-17 έφτασαν το 1.060.000.000 δολαρίων. Προφανώς και οι φοιτητές/αθλητές είναι ο λόγος που τα κολέγια συντηρούν τα -ακριβά- αυτά προγράμματα. Ο λόγος που προκύπτουν χορηγοί, συμφωνίες για τηλεοπτικά συμβόλαια και εισιτήρια.

Το NCAA εκτιμά πως από τα εμπορικά και τηλεοπτικά δικαιώματα το πρωτάθλημα μπάσκετ της Division I θα 'βγάλει' 844.300.000 δολάρια, συν άλλα 133.400.000 δολάρια από τα εισιτήρια. Toνίζεται πως όσα παίρνουν αυτά τα κολέγια, τόσα δίνουν για να συντηρούν τα προγράμματα τους -δηλαδή, είναι ίσα βάρκα, ίσα πανιά. Δεν είναι.

Στο PDF όπου γίνονται οι επίσημες αναλύσεις οι αθλητές/φοιτητές αναφέρονται ως η 'καρδιά της αποστολής του NCAA'. Η καρδιά, όπως θα ξέρεις, είναι το κέντρο της κυκλοφορίας του αίματος στο σώμα. Δηλαδή, για να λειτουργήσει χρειάζεται αίμα. Στην περίπτωση των φοιτητών/αθλητών το NCAA τους ρουφά το αίμα. Δεν το δίνει.

Όταν οι ιερόδουλες έγιναν recruiters, το FBI διέταξε έρευνα

Από καταβολής NCAA (1910), οι φοιτητές/αθλητές λογίζονται ως ερασιτέχνες. Ως τέτοιοι δεν έχουν το δικαίωμα να βγάλουν σεντ από προσωπικές συμφωνίες (χορηγικές, εμπορικές κλπ), έως ότου γίνουν επαγγελματίες. Δεν δικαιούνται να πάρουν χρήματα από ανθρώπους που δεν είναι συγγενείς ή γονείς -συμπεριλαμβανομένων δώρων. Κάτι που θα το έλεγες και άδικο, όπως το είπαν πολλοί άλλοι, με τις παρατυπίες να είναι τόσες που το 2016 διατάχθηκε έρευνα από το FBI. Βλέπεις, είχαν μαζευτεί πολλές οι καταγγελίες για τακτικές κολεγίων να κάνουν recruit με τη βοήθεια εταιριών που προσέγγιζαν συγγενείς αθλητών, ακόμα και ιερόδουλων.

Η πιο παλιά, αποδεδειγμένη, παρατυπία είχε καταγραφεί το 1951, όταν περισσότεροι από 30 παίκτες από επτά κολέγια είχαν δεχθεί χρήματα, για να σκοράρουν συγκεκριμένους πόντους σε ματς. Η αφορμή για την έρευνα ήταν το σκάνδαλο του 2015, που είχε στο επίκεντρο το Λούιβιλ -του Ρικ Πιτίνο και εκ των πιο επιτυχημένων προγραμμάτων μπάσκετ στην ιστορία του NCAA. Το Yahoo!Sports είχε αποκαλύψει πως η madam Κατίνα Πάουελ δελέαζε με κορίτσια της παίκτες, για να προτιμήσουν τους Cardinals, με τη σύμφωνη γνώμη του πανεπιστημίου (σημείωσε πως η κυρία αυτή έγραψε και βιβλίο). Τότε ήταν που το NCAA ενημέρωσε πως θα κάνει έρευνα, με το FBI να μπαίνει στη μέση μπας και γίνει ποτέ δουλειά. Δεκάδες παραπέμφθηκαν σε δίκες, ο Πιτίνο αποβλήθηκε δια βίου, στη συνέχεια μήνυσε το Λούιβιλ για διαφυγόντα κέρδη και στις 18/9 ήλθε ο συμβιβασμός που ήθελε το κολέγιο να αλλάζει την 'απόλυση' σε παραίτηση και τον κόουτς να αφήνει πίσω 40 εκατομμύρια δολάρια.

Το πρόβλημα δεν έχει λυθεί. Πέραν των όσων έγιναν για το θεαθήναι, επί της ουσίας δεν άλλαξε κάτι. Για αυτό θα έπρεπε να αλλάξει η θεμελιώδης αρχή της ερασιτεχνικής υπόστασης των φοιτητών/αθλητών. Αυτή που τους ενέταξε από την αρχή στο νόμο για το 'νόμιμο ιδιοκτήτη σκλάβων'.

Αν έχεις Netflix κάνε έναν κόπο να αναζητήσεις το '13th', της βραβευμένης με Oscar, Αva DuVernay. Πρόκειται για ντοκιμαντέρ που εστιάζει στο σύστημα των φυλακών που υπάρχει στις ΗΠΑ και αποκαλύπτει την ιστορία της φυλετικής ανισότητας στη χώρα. Το 13th είναι η 13η τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος, που κατάργησε τη δουλεία. Ο Αβραάμ Λίνκολν (16ος Πλανητάρχης και δικηγόρος) είχε ως moto της προεκλογικής του εκστρατείας (εν όψει των εκλογών του 1861) πως η δουλεία θα συνεχιζόταν, αλλά δεν θα επεκτεινόταν. Ο Νότος είχε τις διαφωνίες του, έκανε δική του κυβέρνηση, η προειδοποίηση για έξοδο από την Ένωση εκλήφθηκε ως κήρυξη πολέμου και αφότου ο Πρόεδρος απέτυχε να βρει συμβιβαστική λύση, πήγε στο plan B που ήταν ο πόλεμος και η διακήρυξη κατάργησης της δουλείας (1/1/1863), με την 13η τροπολογία να ψηφίζεται την 1η Φεβρουαρίου του 1865 -δυο μήνες πριν τη δολοφονία του Λίνκολν από κατάσκοπο των Νοτίων, σε θέατρο της Ουάσινγκτον.

Από εκείνη την ημέρα, οι μαύροι δεν ήταν σκλάβοι, αλλά δεν ήταν και ελεύθεροι. Και αυτό συνεχίστηκε για τις δεκαετίες που ακολούθησαν, με μια αλλαγή: ο όρος σκλάβος αντικαταστάθηκε με το 'εγκληματίας'. Βλέπεις, στην τροπολογία αναφερόταν πως η κράτηση κάποιου ως σκλάβου ήταν παράνομη, εκτός και αν ήταν εγκληματίας.

Στο ντοκιμαντέρ θα διαπιστώσεις πως η αδικία κατά των μαύρων από τις αρχές ισχύει εδώ και 150 χρόνια, με όλες τις πολιτείες να είναι υποχρεωμένες να γεμίζουν τις φυλακές 'ακόμα και αν δεν υπάρχει κάποιος που έκανε έγκλημα'. Το αμερικανικό σωφρονιστικό σύστημα εκμεταλλεύτηκε τη γλώσσα του κειμένου, ώστε να δημιουργηθεί μια μορφή συγκεκαλυμμένης δουλείας. Αυτό είναι και το 'πάτημα' του NCAA για να μην πληρώνει τους φοιτητές/αθλητές.

Η σύνδεση έχει ως εξής: στα χρόνια της δουλείας, ο φεουδάρχης πρόσφερε στον δουλοπάροικο φαγητό και στέγη, με αντάλλαγμα τη δωρεάν εργασία και έλεγε ότι 'οι σκλάβοι έχουν τροφή και αξιοπρεπή καταλύματα, από την κυβέρνηση'. Αυτό ακριβώς, κάνει και το NCAA.

Επειδή η Ένωση προσφέρει στους φοιτητές/αθλητές ό,τι χρειάζονται για να κάνουν τη δουλειά τους, δεν είναι υποχρεωμένο να τους πληρώνει -βάσει νόμου. To Τhe Intercept είχε γράψει το αποκαλυπτικό άρθρο, σύμφωνα με το οποίο οι δεκάδες αθλητές/φοιτητές 'έχασαν' τις μηνύσεις εναντίον του NCAA (ζητώντας να πληρώνονται οι πρωταγωνιστές), γιατί η 13η τροπολογία επιτρέπει την απλήρωτη εργασία των φυλακισμένων. Πριν πεις 'οι αθλητές/φοιτητές δεν είναι φυλακισμένοι' να θυμάσαι πως για την αρχή που 'τρέχει' τα κολεγιακά σπορ είναι και έχουν και το Σύνταγμα να τους στηρίζει.

Τα ψιλά γράμματα της τροπολογίας μπορείς να τα διαβάσεις εδώ. Εμείς θα εστιάσουμε στο "ούτε η δουλεία, μηδέ η καταναγκαστική εργασία -εκτός της τιμωρίας για εγκλήματα για τα οποία ένας άνθρωπος έχει καταδικαστεί- πρέπει να υπάρχουν μέσα στις ΗΠΑ ή σε όποιο άλλο μέρος υπάγεται στη δικαιοδοσία τους". Η πρόταση που αρχίζει με το 'εκτός' επιτρέπει στις φυλακές να βάζουν τους κρατουμένους να κάνουν όποια δουλειά αυτές επιθυμούν και έχει εφαρμογή σε όλες τις άλλες περιπτώσεις απλήρωτης εργασίας. Όπως στο NCAA, που βγάζει δισεκατομμύρια από αυτούς που στο τέλος της ημέρας διαχειρίζεται ως 'σκλάβους' του.

Ο αστέρας των Λος Άντζελες Λέικερς, υπέρμαχος της απελευθέρωσης των αθλητών από τα ασφυκτικά δεσμά του NCAA όπως και πολλοί ακόμη παίκτες του ΝΒΑ, πανηγύρισε έξαλλα την τροπή που θα λάβει μέσα στα επόμενα χρόνια ο αμερικάνικος αθλητισμός, μια και υπάρχει πλέον ένα 'δεδικασμένο' παράδειγμα, το οποίο είναι παραπάνω από πιθανό πως υιοθετηθεί -στη διάρκεια αυτής της τετραετίας- και από πολλές, αν όχι όλες, άλλες πολιτείες της χώρας.

Πίσω από τη χαρά του 'Βασιλιά' κρύβεται φυσικά ο Ριτς Πολ, ο ατζέντης του, ο οποίος παρά τα εμπόδια που προσπαθεί τεχνηέντως να τοποθετήσει στο διάβα του το NCAA, βρίσκει τον τρόπο να ελίσσεται. Ο 'κοντός' που κάνει κουμάντο στο ΝΒΑ θα έχει πλέον την ελευθερία να δουλέψει με ανήλικους μη επαγγελματίες. Ενδεχομένως στο μέλλον και με τον γιο του Λεμπρόν Τζέιμς, ο οποίος στα 14 του παρακολουθείται στενά από ανθρώπους των κολεγίων και το 2023 θα είναι πλέον 18 ετών! Ήταν παρών στη συνάντηση κορυφής, κάνοντας λόγο για "ένα νέο ξεκίνημα προκειμένου οι παίκτες να διδαχθούν την εμπορική σκοπιά της καριέρας του, κάνοντας ευκολότερη τη δική μου δουλειά, όταν μπουν στο ΝΒΑ".

Για να γίνει όσο το δυνατόν πιο κατανοητή βέβαια, η επαναστατική αυτή τροποποίηση, ας εξηγήσουμε πως το 'Fair Pay to Play Act'  δεν επιβάλλει την αλλαγή των μεθόδων λειτουργίας των ιδρυμάτων και της επιλογής των υποτροφιών, δεν επεμβαίνει δηλαδή στην εσωτερική διαδικασία ενισχύοντας την προσπάθεια απόκτησης elite αθλητών. Άρει απλώς την ισχύουσα απαγόρευση που δεν άφηνε τους ερασιτέχνες αθλητές να κερδίζουν μέρος των χρημάτων που τα κολέγια απομυζούν χάρη στη δική τους εμπορική αξία και προβολή. Μέχρι σήμερα σπάνιες ήταν οι περιπτώσεις αθλητών που αμείβονταν σε οποιοδήποτε βαθμό και η εξαίρεση αφορούσε κυρίως εκείνους που λάμβαναν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Η διοίκηση του NCAA, με επιστολή του προέδρου Μαρκ Έμερτ, είχε απαιτήσει από τον Νιούσον ν' ασκήσει βέτο, λαμβάνοντας υπ' όψιν πως δεν θα είναι διακριτή πια η διαφοροποίηση μεταξύ ενός ερασιτέχνη από έναν επαγγελματία αθλητή, την ίδια στιγμή που θα προσφέρεται ένα αθέμιτο πλεονέκτημα στα πανεπιστήμια της Καλιφόρνια, όπως το UCLA, το Στάνφορντ, το Σάουθερν Καλιφόρνια και το Μπέρκλι, μια και τα λυκειόπαιδα θα έχουν έναν παραπάνω λόγο, τον οικονομικό, να διαλέγουν τα δικά τους προγράμματα. Κάθε απόφασή τους, δηλαδή, θα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εμπορικές συμφωνίες που θα συνάπτουν. "Προσπαθούσε να με πείσει ότι δεν θα χρησιμοποιήσω αυτό το στυλό απόψε", συμπλήρωσε χιουμοριστικά ο Κυβερνήτης Νιούσον για το έξτρα τηλεφώνημα που δέχθηκε από τον Έμερτ, μια περιπαικτική ατάκα που προκάλεσε το γέλιο.

Θα πρόκειται για ένα φανερό 'δούναι και λαβείν' που το NCAA έκανε πώς δεν υπήρχε μέχρι τώρα, ομολογώντας τις κρυφές και παράνομες δοσοληψίες μόνο στις περιπτώσεις προέκυπταν ατράνταχτα στοιχεία. Δεν έδειξε ωστόσο, ποτέ πραγματική διάθεση να καταπολεμήσει τη διαφθορά. Η γερουσιαστής Νάνσι Σκίνερ, εκ των νομοθετών, ήταν ιδιαίτερα επικριτική επισημαίνοντας ότι "για 10ετίες τα αθλητικά κολέγια έχουν δημιουργήσει δισεκατομμύρια για όλους τους εμπλεκόμενους εκτός απ' αυτούς που είναι οι άμεσα υπεύθυνοι για την παραγωγή αυτού του πλούτου, κάτι που είναι λάθος".

Όταν η Σκίνερ μιλούσε για δισεκατομμύρια ήξερε επ' ακριβώς σε τι αναφερόταν. Διότι μόνο για το οικονομικό έτος 2017 τα επίσημα έσοδα του NCAA έφτασαν το 1.1 δισ. δολάρια! Ήταν η πρώτη φορά που καταρρίφθηκε το φράγμα του ενός δις. Αυτά τα χρήματα προέρχονται κατά βάση από δύο νόμιμες πηγές. Τα τηλεοπτικά δικαιώματα μετάδοσης των αγώνων και την πώληση των εισιτηρίων στην τελική φάση του πρωταθλήματος. Από εκεί και πέρα διανέμονται ανάλογα προκειμένου να συντηρείται το οικοδόμημα του πανεπιστημιακού αθλητισμού.

Υπό τα νέα δεδομένα, οι φοιτητές/αθλητές αποκτούν πρόσβαση στην πίτα που έως τώρα απολάμβανε μόνη της η Ένωση. Κάποια αντιδρούν κάνοντας λόγο για επαγγελματοποίηση του πανεπιστημιακού αθλητισμού, με το NCAA να δημοσιεύει ανακοίνωση Τύπου, στην οποία επισήμαινε πως η διαφορά των κανονισμών θα δημιουργήσει αδικίες στα 1.100 κάμπους και σε σχεδόν μισό εκατομμύριο αθλητές/φοιτητές σε όλο το έθνος, τονίζοντας ότι οι αλλαγές πρέπει να γίνονται σε εθνικό επίπεδο, μέσω των κανονισμών της Ένωσης. Δεν διαβάσαμε πουθενά γιατί δεν έγινε τίποτα, όλα αυτά τα χρόνια.