Γιατί η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ παραμένει το μεγαλύτερο κεφάλαιο στο Νησί

Ο Λευτέρης Ελευθερίου αρθρογραφεί για το αγγλικό κλαμπ που συνεχίζει ν' απολαμβάνει την πρωτοκαθεδρία στην Αγγλία, παρά την επιστροφή της Λίβερπουλ στο θρόνο της πρωταθλήτριας

Οι ποδοσφαιριστές της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ κατά τη διάρκεια πανηγυρισμών
Οι ποδοσφαιριστές της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ κατά τη διάρκεια πανηγυρισμών AP

Το κείμενο για τους 19 λόγους που αγαπάμε τη Λίβερπουλ, στο πλαίσιο της κατάκτησης του 19ου πρωταθλήματός της, πρώτου έπειτα από το 1990, ενείχε μία αμφισβητήσιμη κουβέντα: ότι ίσως είναι το μεγαλύτερο κεφάλαιο στο Νησί μετά τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Πλην των λαθών με τους Έμλιν Χιουζ και Στιβ Χάιγουεϊ, τα οποία εξυπακούεται ότι συνοδεύονται από απολογία στους αναγνώστες (αλλά όχι την εγγύηση ότι δεν θα ξανασυμβούν, όταν γράφεις συμβαίνουν πράγματα και ο άνθρωπος έχει μεγαλύτερη ροπή προς το λάθος από ό,τι στο σωστό), σε αυτήν την περίπτωση η διαφωνία δεν πρέπει να τίθεται καν ως ζήτημα.

Δεν είναι η πρώτη φορά, δηλαδή, που μία από τις μεγαλύτερες φανέλες μίας ηπείρου δεν λογίζεται ως η μεγαλύτερη στη χώρα της. Κατά την ταπεινή γνώμη του υπογράφοντα, εκείνη της Λίβερπουλ είναι μέσα στην πεντάδα της Ευρώπης, μαζί με εκείνες της Ρεάλ Μαδρίτης, της Μπάγερν Μονάχου, της Μίλαν και, οριακά, της Μπαρτσελόνα. Βρίστε ελεύθερα. Κουβαλάει μια αθλητική και κοινωνική παράδοση που είναι αδύνατον να αμφισβητηθεί. Ακόμα και σε μεταφυσικούς όρους, το κλισέ, που έχει ξεπεράσει πια τα όρια της κοινοτοπίας και δείχνει να μη συνάδει με τη γνώση, όπως παρέχεται επιστημονικά στον άνθρωπο, ότι κάτι μαγικό συμβαίνει με αυτήν τη φανέλα, απαντάται κυρίως σε ευρωπαϊκά ματς.

Στη Βρετανία, ωστόσο, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι απλώς ακαταμάχητη. Δεν πρόκειται για τα αγωνιστικά κατορθώματα, αλλά στο επίπεδο που επηρεάζει την παράδοση και που εκφράζεται από την αλληλουχία των γεγονότων. Η ατάκα στο 'Football Factory', "αν είσαι οπαδός της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ μπορείς να γίνεις βουλευτής", είναι ενδεικτική.

Και δεν αναφέρεται καν ως επιχείρημα γι' αυτό ότι τις έξι μέρες που ο γράφων βρέθηκε σε Χάλιφαξ, Λιντς και Λονδίνο, στο τελευταίο για ώρες (ανήμερα του 4-0 επί της Μπαρτσελόνα), γνώρισε φίλους της Μαντσεστερ Γιουνάιτεντ, ενώ ο μόνος υποστηρικτής της Λίβερπουλ που γνώρισε ήταν η Βίκι, στο τρένο, η οποία πρώτον εργάζεται στο σύλλογο και δεύτερον πήγαινε στην πόλη της, δηλαδή το Λίβερπουλ.

Το δυστύχημα των 'μπέμπηδων'

Ο Χάρι Γκρεγκ και ο Μπίλι Φόουλκς έχουν επισκεφτεί τον Κεν Μόργκαν στο νοσοκομείο μετά το αεροπορικό δυστύχημα στο Μόναχο
Ο Χάρι Γκρεγκ και ο Μπίλι Φόουλκς έχουν επισκεφτεί τον Κεν Μόργκαν στο νοσοκομείο μετά το αεροπορικό δυστύχημα στο Μόναχο AP PHOTO/FILE

Η ημερομηνία έναρξης του μύθου της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι η 6η Φλεβάρη του 1958. Υπάρχουν τινά σε αυτήν την αεροπορική τραγωδία στο Μόναχο, γεγονότα και θρύλοι, τα οποία οδήγησαν στο να γιγαντωθεί ο σύλλογος. Κατ' αρχάς, το άπλωμα του δυστυχήματος αργότερα, το οποίο αφορούσε σε 'μπέμπηδες', κάτι που ούτως ή άλλως προκαλεί συγκίνηση. Ο χαμός ενός νεαρού είναι μία είδηση που σοκάρει, εκείνος πολλών, οι οποίοι, κιόλας, από τις μαρτυρίες του 3-3 στο δεύτερο προημιτελικό με τον Ερυθρό Αστέρα στο Βελιγράδι, "απλώνονταν σαν βεντάλια στον αγωνιστικό χώρο", ήταν εξαιρετικά ικανοί και ταλαντούχοι, δημιουργεί μία αίσθηση έντονης και μόνιμης θλίψης, σαν ένα σκοτεινό σημείο που όταν σε επισκέπτεται σε κάνει και κατσουφιάζεις.

Ο ταλαντούχος νεαρός, ένα υπερθέαμα σε οποιονδήποτε τομέα, είναι η όψη της αθανασίας. Είναι ο ατρόμητος, ο άφοβος, ο αγνοών τον κίνδυνο, εκείνος που οποιαδήποτε ταραχή κάνει γκελ στη νεότητά του. Σε μία τέτοια στιγμή, όμως, η αθανασία συνομιλεί με την απώλεια και παίρνει τη θέση της. Οι πιτσιρικάδες της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ που χάθηκαν άπλωσαν ένα πέπλο φρίκης στην ήπειρο και βεβαίως στη Βρετανία, η οποία, κιόλας, εκτός των άλλων, δεν είχε ξεκολλήσει από το συνολικό μετατραυματικό στρες του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Αυτοί οι παίκτες δεν θα γίνονταν απλώς μεγάλοι, αλλά θα πρέσβευαν τη Βρετανία με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τηρώντας τα ιδανικά της και περιφέροντάς τα ανά τον κόσμο σαν ιεροκήρυκες, συνδυαζόμενα με νίκες.

Μάλιστα, οι εκτιμήσεις έφεραν τη Γιουνάιτεντ να προσπερνά το εμπόδιο της Μίλαν στον ημιτελικό και να απειλεί στον τελικό τη Ρεάλ Μαδρίτης, στην τρίτη έκδοση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Η νεότητα, όπως και να έχει, είναι αχτύπητη, γι' αυτό, κιόλας, από όλες τις τραγωδίες που στέρησαν ομάδες στα χρονικά, εκείνη των 'μπέμπηδων' παραμένει το σημείο αναφοράς.

Η συνέχεια, με τη μάχη του υπέρλαμπρου νεαρού αστέρα Ντάνκαν Έντουαρντς στο νοσοκομείο, μέχρι, τελικώς, την παράδοσή του και τη μοιραία βόλτα στον Αχέροντα, έκανε την κατάσταση αφόρητη. Σε κάθε επέτειο αυτή η μάχη τιμάται όσο οτιδήποτε άλλο. Έπειτα, ο Ματ Μπάσμπι δεν επιβίωσε μόνο από το δυστύχημα, αλλά από το νοσοκομείο, ακόμη, προφήτεψε ότι η Γιουνάιτεντ δεν θα ξαναχτιστεί απλώς, αλλά θα πάρει σε 10 χρόνια αυτό που η τραγωδία τής στέρησε. Του αποδίδεται, δηλαδή, ότι είπε πως "σε δέκα χρόνια θα πάρουμε το Κύπελλο Πρωταθλητριών".

Ο Σκωτσέζος ανέλαβε τη Γιουνάιτεντ το 1945, μετά τη λήξη, δηλαδή, του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Το 1953, όταν έγινε βασίλισσα η Ελισάβετ, ήταν ο τεχνικός της ομάδας και είχε θέσει ήδη τις βάσεις για τους 'μπέμπηδές' του. Η Λίβερπουλ προσέλαβε τον Μπιλ Σάνκλι, το δικό της σοφό Νέστορα, το 1959. Οι κοινωνικές και πολιτικές προσλαμβάνουσες ήταν τελείως διαφορετικές από την παράδοση και τον τρόπο λειτουργίας στο Νησί. Η Λίβερπουλ έγινε, με βάση το χρόνο, η ομάδα που δημιούργησε το δικό της ανταγωνιστικό υπόβαθρο ακριβώς όταν οι άνθρωποι ξεκίνησαν να νιώθουν την επιθυμία να ζήσουν σε ένα διαφορετικό κόσμο, όχι τόσο συμπαγή και συντηρητικό. Αυτό, βεβαίως, ερχόταν σε πλήρη απόκλιση σε σχέση με το Παλάτι, στο οποίο τηρούνται τα πρωτόκολλα σχεδόν για κάθε κίνηση.

Η ώρα του Μπεστ of the best

Ο Τζορτζ Μπεστ τον Φλεβάρη του 1968
Ο Τζορτζ Μπεστ τον Φλεβάρη του 1968 AP PHOTO/PETER KEMP

Όταν το 1968, με τον Μπόμπι Τσάρλτον αρχηγό και τον Τζορτζ Μπεστ χρυσαφένιο τάλαντο στους 'κόκκινους διαβόλους' ήρθε το 4-1 με την Μπενφίκα στο Γουέμπλεϊ και η κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών ακριβώς τη χρονιά που προέβλεψε ο σοφός Σκωτσέζος, ο κόσμος εξερράγη. Ο Μπεστ είχε μία ελευθεριότητα που έντονα έρεπε προς την ασυδοσία. Ήταν το 'πέμπτο σκαθάρι', το ποπ στοιχείο που χρειαζόταν μία ομάδα για να συνεχίσει τη δημόσια πορεία της χωρίς να γίνει συντηρητική. Ενώ η Λίβερπουλ έπαιζε ποδόσφαιρο σε μία πόλη που κυριαρχούσε η μουσική, η ίδια η τέχνη, που ανάβλυζε, δεν την περιέφερε στη σκέψη του κόσμου ως συμβολισμό. Η Γιουνάιτεντ τα είχε όλα: τη μεγαλύτερη αλήτρα που είχαν δει ως τότε τα γήπεδα, έναν αδιανόητο σκιέρ επί χόρτου, και ανθρώπους που η συμπεριφορά τους ταίριαζε με το Στέμμα.

Ο 'Belfast Boy' έκανε τη Γιουνάιτεντ την ομάδα των ανθρώπων, ενώ ο Ματ Μπάσμπι και ο Μπόμπι Τσάρλτον, ηγέτης, ειρήσθω εν παρόδω, της εθνικής Αγγλίας που κατέκτησε τον ένα και μοναδικό σοβαρό διεθνή τίτλο της, το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1966, ήταν εκείνοι που συμβόλιζαν την παλιά εποχή και η μεταφορά ήταν ότι όπως η Βρετανία έβγαινε από τα ερείπια μίας καταστροφής, έτσι και εκείνοι βγήκαν από τα ερείπια ενός αεροπλάνου για να συνεχίσουν το μύθο. Εν πάση περιπτώσει, δεν είναι ένα καταστροφικό λάθος να 'ξεχάσεις' ότι στην πραγματικότητα η Σέλτικ του Τζοκ Στιν έγινε η πρώτη βρετανική ομάδα που κατέκτησε το Κύπελλο Πρωταθλητριών, το 1967, με το 2-1 επί της Ίντερ του Ελένιο Ερέρα.

Δεν είναι τυχαίο ότι στέφθηκαν ιππότες τόσο ο Μπάσμπι, ο οποίος αποχώρησε το 1969, τη χρονιά δηλαδή που διαλύθηκαν οι Μπιτλς, και ο Τσάρλτον όσο και, αργότερα, ο σερ Άλεξ Φέργκιουσον, ενώ ο Σάνκλι, ο Μπομπ Πέισλι των τριών Κυπέλλων Πρωταθλητριών και οι θρύλοι των κόκκινων με χαρακτηριστική άνεση προσπεράστηκαν. Ακόμα και το κλάμα του Ντένις Λο, του Σκωτσέζου, μετά το γκολ του με τη φανέλα της Μάντσεστερ Σίτι, που έριξε τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στη Β’ κατηγορία, στις 27 Απριλίου 1974 στο 'Ολντ Τράφορντ', διανθίζει την ιστορία και ουδόλως την αλλοιώνει.

Το μεταφυσικό τρόπαιο

Ο Πέτερ Σμάιχελ και ο Ρόνι Γιόνσεν πανηγυρίζουν τον τίτλο της Premier League
Ο Πέτερ Σμάιχελ και ο Ρόνι Γιόνσεν πανηγυρίζουν τον τίτλο της Premier League AP PHOTO/ADAM BUTLER

Το δε Κύπελλο Πρωταθλητριών του 1999, με την Μπάγερν Μονάχου στη Βαρκελώνη και τον τρόπο που ήρθε, έφερε τη μεταφυσική σε πρώτο πλάνο, συνέδεσε την ομάδα εκείνη, που έκανε, άλλωστε, το πρώτο τρεμπλ, αφού κατέκτησε πρωτάθλημα και Κύπελλο, με αυτήν του 1968 αλλά και τους ‘μπέμπηδες’, δέκα χρόνια νωρίτερα. Έμοιαζε, εντονότερα από οτιδήποτε άλλο είχε γίνει στο ποδόσφαιρο ως τότε, με θεϊκή οφειλή. Η Λίβερπουλ, από τη δική της μεριά, πήρε την εκδίκησή της στην Πόλη το 2005, με τα τρία γκολ σε έξι λεπτά επί της Μίλαν, αλλά στη συλλογική αίσθηση αυτός ήταν ένας θρίαμβος της φανέλας μίας ομάδας που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θεωρήθηκε υπαίτια (και μάλιστα, ειδικά στην περίπτωση του Χίλσμπορο, με απίθανα μαγειρέματα με την ευλογία της κυβέρνησης) για δύο ποδοσφαιρικές τραγωδίες που δεν προήλθαν από την κακή μηχανική λειτουργία, αλλά από ό,τι ο κόσμος δεν θέλει να βιώνει, δηλαδή τη δολοφονία.

Έχουν συμπληρωθεί 62 χρόνια από το Μόναχο και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ παραμένει άσπιλη, ενώ η βασιλεία όχι απλώς υπάρχει ακόμα, αλλά τα ποσά που πληρώνει ο Βρετανός φορολογούμενος και η προσοχή που τραβάει είναι τεράστια. Δεν υπάρχει, βεβαίως, υπόνοια ή ισχυρισμός ότι ο συσχετισμός των δύο οργανισμών διέπεται από κάτι άλλο από το χρόνο, αλλά είναι αρκετό το ταιριαστό τάιμινγκ ώστε να αναδείξει πως όσο κι αν αλλάζουν οι εποχές, μερικές καταστάσεις παραμένουν πανίσχυρες.

Και στη Βρετανία, η Λίβερπουλ παραμένει πάντα ένας σπουδαίος σύλλογος, ο πρώτος που έπαιξε την μπάλα κάτω, εκείνος που από το 1976 έως το 1990 δεν έχασε δύο συνεχόμενες χρονιές στο πρωτάθλημα ενώ, ταυτοχρόνως, είχε ήδη γίνει φόβητρο στην Ευρώπη, όμως σε ό,τι αφορά το κεφάλαιο για τη Βρετανία, δηλαδή εκείνον τον πύργο που στην περιοχή είναι πιο στέρεος, αναμφισβήτητα η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ συνεχίζει να απολαμβάνει την πρωτοκαθεδρία. Χωρίς, καν, να λαμβάνονται υπόψιν τα 26 'πέτρινα' χρόνια και η επιστροφή στην κορυφή με μία ανεπανάληπτη δυναστεία, που της χάρισε 13 πρωταθλήματα σε 20 χρόνια και την έχει φέρει στην πρώτη θέση της σχετικής κατηγορίας.


News 24/7

24MEDIA NETWORK