Η ιστορική διαδρομή του θεσμού

To Κύπελλο Ελλάδας, χωρίζεται σε δύο περιόδους. Η πρώτη από το 1953 έως και το 1958 και η δεύτερη από το 1984 μέχρι σήμερα. Η τότε ΕΚΟΦ (νυν ΚΟΕ) με Πρόεδρο τον Νικόλαο Μπαλτατζή – Μαυροκορδάτο, το 1952, καθιέρωσε τον θεσμό του Επαμειβόμενου Κυπέλλου και για μια 10ετία, στη μνήμη του Παντελή Ψύχα. Όποια ομάδα κατακτούσε τον τίτλο περισσότερες φορές (6), θα τοποθετούσε την «κούπα» μόνιμα στην τροπαιοθήκη της.

Στον πρώτο τελικό (1953) αντιμέτωποι βρέθηκαν οι δύο «αιώνιοι» της ελληνικής υδατοσφαίρισης (Εθνικός, Ολυμπιακός), με τους «κυανόλευκους» να υπερισχύουν στην τρίτη παράταση 5-4 (3-3 η κανονική διάρκεια), με γκολ του Ανδρέα Γαρύφαλλου που ήταν άλλωστε και ο μοναδικός τους σκόρερ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο τελικός τελείωσε στις 10.40 το βράδυ, μετά από 58 ολόκληρα αγωνιστικά λεπτά!

Ο Εθνικός, κατέκτησε 6 συνεχόμενες χρονιές το Κύπελλο Ελλάδας, οπότε πήρε … σπίτι του την «κούπα» και έτσι ο θεσμός ολοκληρώθηκε πρόωρα (1958). Η ομάδα του Πειραιά ήταν και η πρώτη που κατέκτησε το Κύπελλο, όταν η Ομοσπονδία επανέφερε σε ισχύ τον θεσμό (1984), επιτυχία που επανέλαβε την επόμενη χρονιά (1985), κόντρα στον Άρη Θεσσαλονίκης, στον οποίο τεχνικός ήταν ο Ανδρέας Γαρύφαλλος.

Ο Άρης, ήταν που στον τελικό του 1955, πάλι με τον Εθνικό, κι ενώ το σκορ ήταν 1-0 υπέρ των Πειραιωτών, αποχώρησε. Ακολουθεί η κυριαρχία του ΑΝΟ Γλυφάδας που, κατακτά 3 κύπελλα μέσα σε 4 χρόνια, αλλά το 1990 (Ζάππειο), βλέπει τον ΝΟ Χίου να γίνεται η πρώτη επαρχιακή ομάδα που χρίζεται Κυπελλούχος Ελλάδας. Στην 10ετία του ’90, Ολυμπιακός, ΝΟ Βουλιαγμένης και ΝΟ Πατρών, είναι οι ομάδες που πρωταγωνιστούν, με τους «ερυθρόλευκους» να κατακτούν το πρώτο από τα 11 που έχουν έως τώρα, Κύπελλα, το 1992.

Ήταν ο πρώτος τελικός για τον ΝΟΠ, μετά το 1958 και η αρχή μιας αξιόλογης πορείας με συμμετοχή σε 6 τελικούς, με αποκορύφωμα πάντως την κατάκτηση του τροπαίου το 1995, κόντρα στην Βουλιαγμένη, όταν και σημειώθηκαν τα περισσότερα γκολ σε τελικό της διοργάνωσης (25). Η τελευταία παίρνει τη ρεβάνς από τον ΝΟΠ, την επόμενη χρονιά και κατακτά άλλη μία φορά το τρόπαιο το 1999, που είναι και το τελευταίο της στο θεσμό. Από το 1999, καθιερώνεται το Φάιναλ Φορ, με εξαίρεση το 2004 που η διοργάνωση μετατράπηκε σε test event των Ολυμπιακών Αγώνων, με τη συμμετοχή 8 ομάδων στην τελική φάση.

Συγκλονιστικοί ήταν οι τελικοί του 2000 (Νίκαια), με τον Θοδωρή Καλακόνα, μετέπειτα πολίστα του Ολυμπιακού, να σκοράρει στην παράταση και να χαρίζει το τρόπαιο στον Εθνικό, το 2002 (Βόλος), επίσης στην παράταση, με το απίθανο γκολ του Θοδωρή Χατζηθεοδώρου από τη σέντρα. Στην παράταση, έχουν κριθεί ακόμη οι τελικοί το 1989 και του 1990. Στα αξιοσημείωτα, τα 3 πέναλτι που απέκρουσε ο Βαγγέλης Πάτρας το 1991, δύο του Βαγγέλη Πάτερου και ένα του Δημήτρη Σελετόπουλου. Ήταν η χρονιά που, για κάποια λεπτά, χρησιμοποιήθηκε τερματοφύλακας στον ΑΝΟ Γλυφάδας, από τον Όμηρο Πολυχρονόπουλο, ο Ανέστης Πεσματζόγλου, αντί του Άκη Γιαννόπουλου.

Ο τελικός του 1999 (Κέρκυρα), ήταν ο πρώτος που έγινε, εκτός Αθηνών, στη μέχρι τότε ιστορία του θεσμού. Ο Εθνικός, απώλεσε το 2007, το απόλυτο των κατακτήσεων, σε ισάριθμες συμμετοχές σε τελικό της διοργάνωσης.

ΟμάδαΤίτλοιΤελικοί
Εθνικός1213
Ολυμπιακός1117
Γλυφάδα37
Βουλιαγμένη210
ΝΟ Πατρών17
Χίος11
Πανιώνιος02
Άρης Θεσ.02
Χανιά01