El Clasico

Για τον υπόλοιπο κόσμο το El Clasico είναι η ευκαιρία για ένα υπέροχο ποδοσφαιρικό δίωρο μπροστά στην τηλεόραση. Ακόμη κι έτσι όμως κανείς δεν μπορεί να μείνει ουδέτερος. Αν πάντως νομίζετε πως για τους Ισπανούς το ντέρμπι περιορίζεται στα τακουνάκια του Zidane, τις "ποδιές" του Ronaldinho και στις "φωτοβολίδες" του Roberto Carlos, τότε προφανώς δεν ανήκετε στους μυημένους. Ακόμη και η υπόθεση Figo κοντεύει πια να ξεχαστεί, όμως ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος έχει βαθιές ρίζες και θα συνεχίσει να αναζοπυρώνεται δύο φορές το χρόνο για πολλές δεκαετίες ακόμη... Η αντιπαλότητα της Ρεάλ Μαδρίτης με τη Μπαρτσελόνα φούντωσε από την εποχή του ισπανικού εμφύλιου (1936-39). Στον διαρκή ανταγωνισμό για την κυριαρχία στο πρωτάθλημα της χώρας, μπήκαν οι βάσεις για τις χρυσές σελίδες στην ιστορία των δύο συλλόγων-θρύλων του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Ωστόσο, όπως συνήθως συμβαίνει στις περισσότερες ιστορίες αιώνιας κόντρας, μιά στιγμή αποτελεί ορόσημο για την αρχή του μεγάλου μίσους.

Η Ιστορία

Το 1953 η Μπαρτσελόνα που είχε ήδη στη σύνθεσή της το μεγάλο αστέρι της εποχής, τον Ούγγρο Ladislao Kubala, ήρθε σε συμφωνία με τη Ρίβερ Πλέιτ που είχε τα δικαιώματα του ανερχόμενου σταρ του Νοτιοαμερικάνικου ποδοσφαίρου, Alfredo Di Stefano, προσδοκώντας να δημιουργήσει ένα αχτύπητο δίδυμο. Η Ρεάλ Μαδρίτης ήταν ήδη σε παρακμή και μιά τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε σημαντικό επικοινωνιακό πλήγμα των δημοκρατικών Καταλανών κατά της προπαγάνδας του φασίστα Φράνκο, που φυσικά είχε ως έδρα της πρωτεύουσα. Με εντολή του δικτάτορα η ισπανική ομοσπονδία πέρασε νόμο με τον οποίο απαγόρευε τις μεταγραφές ξένων παικτών, αφήνοντας ανοιχτό ένα παράθυρο για τον Di Stefano, αρκεί η Μπαρτσελόνα να συμφωνούσε να τον "μοιραστεί" με τη Ρεάλ.

Οι οπαδοί της Μπάρτσα εξαγριώθηκαν στην προοπτική να δουν τον Di Stefano να φορά τη λευκή φανέλα και μετά από ένα χρόνο να επιστρέφει ως μισθοφόρος στη Βαρκελώνη. Η διοίκηση της ομάδας υποχρεώθηκε να παραιτηθεί από τη διεκδίκηση του παίκτη, ο οποίος κατέληξε στη Μαδρίτη, κατακτώντας το πρώτο πρωτάθλημα για τη Ρεάλ μετά από 21 χρόνια! Ακολούθησαν οι ευρωπαϊκοί τίτλοι που άλλαξαν την ιστορία της ομάδας με τα λευκά και ολόκληρου του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.

Υπήρχαν όμως κι άλλες σημαντικές στιγμές που έθρεψαν το μίσος των Καταλανών για την Καστίλη και όσα αντιπροσώπευε η Ρεάλ Μαδρίτης, τόσο σε πολιτικό όσο και σε αθλητικό επίπεδο. Η πιο τραγική απ' αυτές, ήταν η εκτέλεση του Josep Sunyol, (στη μέση της παραπάνω φωτογραφίας) προέδρου της Μπαρτσελόνα και μέλους του αυτόνομου Καταλανικού κοινοβουλίου, από τα στρατεύματα του Φράνκο λίγο μετά από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου το 1936. Στον επόμενο εντός έδρας αγώνα της Μπαρτσελόνα, οι οπαδοί της αποδοκίμασαν τον ισπανικό εθνικό ύμνο και η ομάδα τιμωρήθηκε με εξάμηνο αποκλεισμό από κάθε αγωνιστική δραστηριότητα!

Η επίσημη ιστορία της Ρεάλ Μαδρίτης αναφέρει πως η μεγαλύτερη σε έκταση νίκη της ομάδα στο κύπελλο Ισπανίας σημειώθηκε το 1943 σε βάρος της Μπαρτσελόνα με σκορ 11-1! Ο συγγραφέας του βιβλίου περιγράφει το αποτέλεσμα ως "μαγικό" και τους παίκτες εκείνης της ομάδας ως "ήρωες". Αυτό που δεν αναφέρει είναι πως η Μπαρτσελόνα είχε νικήσει 3-0 στο πρώτο παιχνίδι στο Las Corts της Βαρκελώνης και πως πριν από τη ρεβάνς στη Μαδρίτη οι παίκτες της Μπάρτσα δέχθηκαν μιά ασυνήθιστη επίσκεψη στα αποδυτήρια. Ο διευθυντής ασφάλειας του Φράνκο ήταν αρκετά πειστικός όταν τους υπενθύμιζε με απειλητικό ύφος πως συνεχίζουν να παίζουν ποδόσφαιρο "χάρις στη γενναιοδωρία του καθεστώτος που σας συγχώρεσε για την έλλειψη πατριωτισμού..."

O δημοσιογράφος τότε Juan Antonio Samaranch - μετέπειτα πρόεδρος της ΔΟΕ - απολύθηκε από την εφημερίδα Prensa γιατί τόλμησε να γράψει πως "Το πλήθος και η αστυνομικοί ήταν έτοιμοι να λιντσάρουν τους παίκτες της Μπαρτσελόνα αν αντιστέκονταν. Ετσι αναγκάστηκαν απλώς να περπατούν και να περιμένουν να λήξει η παρωδία."

Αν και οι Καταλανοί θέλουν να θυμούνται την ιστορία μονόπλευρα, παρουσιάζοντας μόνο την εκδοχή της διαρκούς καταπίεσης και αδικίας που έχουν υποστεί από το κατεστημένο της πρωτεύουσας, το νόμισμα όπως πάντα έχει και άλλη όψη. Οι οπαδοί της Ρεάλ ανατρέχοντας στην ιστορία ανακαλύπτουν πως πριν να συμβεί οτιδήποτε από τα παραπάνω, το 1916 αρκετοί παίκτες της ομάδας τους τραυματίστηκαν όταν δέχθηκαν επίθεση με "βροχή" από πυροτεχνήματα στη Βαρκελώνη.

Οσο για την εύνοια που κατά κανόνα απολαμβάνει η Ρεάλ από την ισπανική ομοσπονδία και τη διαιτησία, οι Μαδριλένοι θυμούνται τον τελικό του Copa Del Rey το 1930 για να δικαιολογήσουν όσα ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια. Η Ρεάλ έπαιζε με την Αθλέτικ Μπιλμπάο στη Βαρκελώνη και ο Καταλανός διαιτητής ευνοήσε σκανδαλωδώς τους Βάσκους, ακυρώνοντας πεντακάθαρο γκολ της Ρεάλ λίγο πριν από τη λήξη του αγώνα. Η Μπιλμπάο νίκησε στην παράταση αλλά οι παίκτες της Ρεάλ ξυλοκοπήθηκαν από οπαδούς επιστρέφοντας στα αποδυτήρια!

Ακόμη και για την "αρπαγή" του Di Stefano, οι οπαδοί της Ρεάλ απαντούν πως το 1973 ο Johan Cruyff είχε σχεδόν συμφωνήσει να μετακομίσει από τον Αγιαξ στη Μαδρίτη, αλλά η χαριστική "χρηματοδότηση" που δέχθηκε η Μπαρτσελόνα από τη Banca Catalana - την τράπεζα της Καταλονίας - της έδωσε την οικονομική άνεση να προσφέρει ένα μυθικό για την εποχή ποσό στον Ιπτάμενο Ολλανδό και να τον πάρει στη Βαρκελώνη.

Η Ατμόσφαιρα

"Είναι κάθε φορά το παιχνίδι του αιώνα, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Μη δίνετε σημασία σε όσους λένε πως ξέρουν ποιός θα νικήσει. Πρέπει να το δεις μόνος σου γιατί είναι πολύ περισσότερο από ένα παιχνίδι. Δεν είναι μόνο οι βαθμοί και το πρωτάθλημα. Είναι η τιμή 22 ποδοσφαιριστών που παίζουν, αυτών που βρίσκονται στον πάγκο, των διοικήσεων των ομάδων, των 100.000 οπαδών που βρίσκονται στο γήπεδο, των εκατομμυρίων που το βλέπουν στην τηλεόραση και των χιλιάδων που δεν τολμούν να το δουν γιατί δεν αντέχουν τόση ένταση" είχε γράψει πριν από χρόνια ο Jose Vicente Hernaez, αρθρογράφος της Marca, περιγράφοντας την ατμόσφαιρα του ντέρμπι.

Οι Προδότες

Για τους οπαδούς της Μπαρτσελόνα η ιστορία της ομάδας έχει μυθικές διαστάσεις. Είναι γεμάτη από συμβολισμούς, ήρωες και προδότες, ημίθεους και δαίμονες. Ο τελευταίος "προδότης" είναι ο Luis Figo. Επιστήμονες μέτρησαν τον ήχο από τις αποδοκιμασίες των οπαδών της Μπάρτσα στην πρώτη επίσκεψή του με τη φανέλα της Ρεάλ το 2002 και έδειξαν πως ήταν πιο εκωφαντικός από αυτόν ενός Boeing 747 κατά την απογείωση!
Η καλύτερη διαφήμιση που έγινε ποτέ σε ποτό ήταν τη στιγμή που ο Πορτογάλος "pesetero" - φραγκοφονιάς σε ελεύθερη μετάφραση - επιχείρησε να εκτελέσει κόρνερ. Ενα μπουκάλι προσγειώθηκε κοντά του από την εξέδρα των φανατικών Boixos Nois (τρελά παιδιά) μαζί με δεκάδες κέρματα, αναπτήρες, κινητά τηλέφωνα και μία γουρουνοκεφαλή!

Οι aficionados της Ρεάλ έχουν τον δικό τους "Εφιάλτη". Ο Luis Enrique είναι ο πιο μισητός ποδοσφαιριστής στη Μαδρίτη και η senyera, η μικρογραφία της ερυθροκίτρινης καταλανικής σημαίας που βρισκόταν στο μπράτσο του αρχηγού της Μπάρτσα, αποτελούσε τα τελευταία επτά χρόνια το κόκκινο πανί για τους φανατικούς Ultra Sur κάθε φορά που η Μπαρτσελόνα πήγαινε στο Sadiago Bernabeu. Ο Δανός Michael Laudrup και ο Γερμανός Bernd Schuster είχαν περάσει τα ίδια στο παρελθόν...

Η Φιλοσοφία

Η Μπαρτσελόνα είναι το καμάρι των εθνικιστών Καταλανών που δεν έπαψαν ποτέ να διεκδικούν την ανεξαρτησία τους από την Ισπανία - μιλούν ακόμη και διαφορετική γλώσσα. Οι Καταλανοί πιστεύουν πως οι Μαδριλένοι είναι αλαζόνες και πως οι παίκτες της Μπάρτσα αγωνίζονται για έναν ιερό "εθνικό" σκοπό, ενώ αυτοί της Ρεάλ είναι απλώς μισθοφόροι.
Σχεδόν μισό αιώνα μετά το θάνατο του δικτάτορα Φράνκο, οι οπαδοί της Μπάρτσα εξακολουθούν να ζουν με τα φαντάσματα της αδικίας εις βάρος τους και να έχουν κάνει το κόμπλεξ τους για τη Μαδρίτη τρόπο ζωής. Θα έλεγε κανείς πως αισθάνονται μεγαλύτερη ηδονή με το να εξαγριώνονται όταν χάνουν ένα παιχνίδι από τη Ρεάλ εξαιτίας της διαιτησίας, παρά όταν νικούν.

Οι πρωτευουσιάνοι αντιμετωπίζουν τους Καταλανούς με υπεροψία και τους θεωρούν εθνικούς προδότες. Παρόλα αυτά θαυμάζουν τη Βαρκελώνη ως πόλη-πρότυπο και υποστήριξαν την υποψηφιότητά της για τους Ολυμπιακούς αγώνες του 1992 γι' αυτό αισθάνονται διπλά προδομένοι τώρα που οι Καταλανοί σαμποτάρουν την υποψηφιότητα της Μαδρίτης για το 2012.
Σε ποδοσφαιρικό επίπεδο δεν μπαίνουν καν στη διαδικασία να συγκρίνουν την ομάδα τους που έχει ένα σωρό ευρωπαϊκά τρόπαια με τους "κομπλεξικούς φτωχούς συγγενείς".
Πάντως ακόμη και τις χρονιές που η Ρεάλ είναι απόλυτη κυριάρχος σε όλες τις διοργανώσεις, οι οπαδοί της θεωρούν σχεδόν αποτυχημένη τη σεζόν αν δε νικήσουν τουλάχιστον μία φορά τη Μπαρτσελόνα. Ισως γι' αυτό αν και η περσινή περίοδος έκλεισε χωρίς τίτλο για τη Ρεάλ, οι οπαδοί της έχουν να λένε πως νίκησαν μετά από 20 χρόνια στο Camp Nou.

H Τρομοκρατία

Η δημιουργία της εντυπωσιακής παράδοσης που έσπασε πέρυσι, έχει και κάποια λογική εξήγηση πέρα από τον ψυχολογικό παράγοντα. Κάθε φορά που η Ρεάλ πηγαίνει στη Βαρκελώνη, εκατοντάδες οπαδοί της Μπάρτσα αποδοκιμάζουν τους παίκτες της από το αεροδρόμιο και κυρίως δεν τους αφήνουν να κλείσουν μάτι τη νύχτα πριν από τον αγώνα στο ξενοδοχείο, ενώ παρά τα πολύ αυστηρά μέτρα ασφαλείας σχεδόν πάντα το πούλμαν φτάνει στο Camp Nou με σπασμένα τζάμια από πέτρες και τους ποδοσφαιριστές της Ρεάλ τρομοκρατημένους. "Κανένας δεν κάθεται στις θέσεις δίπλα στα παράθυρα και συνήθως στεκόμαστε όρθιοι στη μέση του πούλμαν γιατί ξέρουμε τι πρόκειται να συμβεί..." θυμάται ο Steve MacManaman από τις εφιαλτικές του επισκέψεις στη Βαρκελώνη.

"Barca, cabron, saluda al campeon" (Μπάρτσα γαμ... χαιρέτα τους πρωταθλητές)

Οχι πως στη Μαδρίτη τα πράγματα είναι καλύτερα. Οι μαύροι παίκτες αντιμετωπίζουν ρατσιστική συμπεριφορά από τους Ultra Sur, οι οποίοι τραγουδούν συχνά το "Que Viva Espana" που παραπέμπει στην εποχή του Φράνκο.
Οι οπαδοί των δύο ομάδων αποφεύγουν τα τελευταία χρόνια να πηγαίνουν στο γήπεδο του αντιπάλου. "Την τελευταία φορά που πήγαμε..." θυμάται ένας οπαδός της Μπάρτσα "η αστυνομία μας σταμάτησε έξω από τη Μαδρίτη και μας είπε πως θα μας συνοδέψει για να μας προστατέψει. Τελικά μας οδήγησαν σε παγίδα, όπου δεχθήκαμε βομβαρδισμό από πέτρες και μπουκάλια. Κάποιοι από εμάς τραυματίστηκαν, ενώ αναγκαστήκαμε να γυρίσουμε στη Βαρκελώνη χωρίς τζάμια μέσα στην παγωνιά για 8 ώρες..."

Πηγές:
Barca: A People's Passion (Jimmy Burns)
περιοδικό Four Four Two