Η νέα μορφή χουλιγκανισμού

Η νέα μορφή χουλιγκανισμού
Ο Χουλιγκανισμός στην Ελλάδα έχει περιέλθει σε μια νέα εποχή, κάτι που κατά την γνώμη μου έχει γίνει αντιληπτό τα τελευταία πέντε περίπου χρόνια. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο τα σοβαρά επεισόδια που εξελίχθησαν πριν και κατά την διάρκεια του αγώνα μπάσκετ 0λυμπιακού – Παναθηναϊκού στις 13 Οκτωβρίου 2005, παρουσιάζουν ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που μπορούν να μας οδηγήσουν σε ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα.

Καταρχήν είχαμε την σύγκρουση δυο οργανωμένων συμμοριών, δύο ομάδων προετοιμασμένων κατάλληλα για την σύγκρουση την οποία και επιδίωκαν διακαώς.. Σκοπός τους ήταν να πλήξουν το κύρος των αντίπαλων οπαδών και να ενισχύσουν την δική τους φήμη και εικόνα. Μέσα στο μυαλό τους υπήρχαν διαφορές που έπρεπε να λυθούν και ο αγώνας αυτός φάνταζε ως η τέλεια ευκαιρία. Οι οπαδοί του Παναθηναϊκού που ακολούθησαν την ομάδα τους δεν ήταν τυχαίοι, ήξεραν τι υποδοχή θα τους επιφύλασσαν οι οπαδοί του Ολυμπιακοί και πήγαν κατάλληλα προετοιμασμένοι. Οι περισσότεροι φίλοι του Ολυμπιακού γνώριζαν τι είδους φιλοξενούμενους θα είχαν και από την πλευρά τους είχαν την υποχρέωση να ετοιμάσουν την κατάλληλη υποδοχή. Δεν θα δέχονταν με τίποτα να αμφισβητηθεί η φήμη του καλού οικοδεσπότη που με τόσο κόπο απέκτησαν. Δεν πρόκειται περί αθώων φιλάθλων που πήγαν να παρακολουθήσουν έναν αγώνα μπάσκετ για το κύπελλο Ελλάδος μια καθημερινή απόγευμα.

Οι δυο αντίπαλοι βέβαια δεν είναι τυχαίοι, θεωρούνται οι αιώνιοι εχθροί του ελληνικού ποδοσφαίρου (όχι του αθλητισμού ή μπάσκετ, από το ποδόσφαιρο δημιουργήθηκε η έχθρα τους και από εκεί κυρίως τρέφεται) άσχετα αν κανένα από τα δύο σωματεία δεν έχει συμπληρώσει 100 χρόνια ζωής. Στο μυαλό του οπαδού δηλαδή πρόκειται για την απόλυτη σύγκρουση με τον σημαντικότερο εχθρό.

Τα δυο στρατόπεδα είχαν καιρό να έρθουν σε ανοικτή αντιπαράθεση, για διάφορους γνωστούς λόγους που θα αναφερθούν παρακάτω. Έτσι ο συγκεκριμένος αγώνας φάνταζε η τέλεια ευκαιρία να συγκρουστούν οι ελίτ των δυο ομάδων- συμμοριών. Οι περισσότεροι αναμέναμε το γεγονός αυτό εκτός βεβαίως της Ελληνικής Αστυνομίας.

Μέσα από αυτό το πρίσμα μπορούμε να κατανοήσουμε τα εξής :

Ο χουλιγκανισμός στην Ελλάδα έχει περιέλθει για τα καλά πλέον σε μια πιο οργανωμένη μορφή στα πλαίσια και της υπόλοιπης Ευρώπης, με συνειδητοποιημένους χούλιγκαν που δρουν βάση μιας στοιχειώδους προετοιμασίας και σχεδίου. Πηγαίνουν κατάλληλα προετοιμασμένοι, με τον απαραίτητο εξοπλισμό και επιζητούν τη σύγκρουση όχι με τυχαίους φιλάθλους, όχι ότι αυτό αποκλείεται, αλλά με την αντίπαλη συμμορία- ομάδα. Για τον σκοπό αυτό λειτουργούν μεθοδικά και προγραμματισμένα ενώ οι πιο αφοσιωμένοι από αυτούς διατηρούν συχνές επαφές μεταξύ τους μέσα σε ένα πλαίσιο αμοιβαίας εμπιστοσύνης, που αποτρέπει οποιονδήποτε περίεργο ή μη αφοσιωμένο να ενταχθεί.

Στα γεγονότα της 13ης Οκτωβρίου πρέπει να υπήρχε επικοινωνία μεταξύ των αντιπάλων οπαδών, ενώ το κάθε στρατόπεδο είχε ενδοεπικοινωνία μέσω κινητών τηλεφώνων ενώ υπήρχαν και οι λεγόμενοι scouters (παρατηρητές, κατάσκοποι). Πρόκειται δηλαδή για έναν οργανωμένο χουλιγκανισμό ο οποίος δεν οφείλεται σε αγωνιστικούς παράγοντες ή αποφάσεις του διαιτητή και σε εν βρασμώ ψυχής ενέργειες. Είναι γνωστά πλέον τα ραντεβού αντιπάλων οπαδών για να λύσουν τις διαφορές τους, όπως και οι διαφοροποιήσεις και δημιουργία υπό-ομάδων χούλιγκαν (firms) ακόμα και στο εσωτερικό ενός συνδέσμου (π.χ. υπό-ομάδες στο εσωτερικό της θύρας 7, θύρας 13, original, κ.α).

Επίσης υπάρχει μια ποιοτική αναβάθμιση της βίας, η οποία εμφανίζεται πιο επικίνδυνη και αμείλικτη. Έχουμε τη χρήση νέων μεθόδων με χαρακτηριστικό παράδειγμα την τοποθέτηση του αυτοσχέδιου εκρηκτικού μηχανισμού στις γραμμές του ΗΣΑΠ που θα μετέφερε τους οπαδούς του Παναθηναϊκού στο ΣΕΦ. Ακόμα και η απειλή τοποθέτησης του αποτελεί μια καινοτομία. Οι οπαδοί του Παναθηναϊκού ήταν εφοδιασμένοι με πληθώρα πιστολιών φωτοβολίδων τα οποία και χρησιμοποίησαν ενώ οι αντίστοιχοι του Ολυμπιακού εκτόξευσαν βόμβες μολότοφ εναντίον των πρασίνων καθώς και για να διασπάσουν τις αστυνομικές δυνάμεις. Αμφότεροι ήσαν εφοδιασμένοι με βεγγαλικά, πέτρες, διάφορα αντικείμενα ενώ ελάχιστοι πρέπει να μετέφεραν μαχαίρια, σπρέι και μίνι γκλόμπς.

Όλα αυτά βέβαια δεν συμβαίνουν πρώτη φορά αλλά στη συγκεκριμένη σύγκρουση έχουμε πολλά στοιχεία της νέας μορφής χουλιγκανισμού συγκεντρωμένα. Τα άτομα που συμμετείχαν στα επεισόδια είχαν μια ποιοτική αναβάθμιση. Η ηλικιακή τους κατανομή δεν περιορίζεται σε 18αρηδες, αντιθέτως οι περισσότεροι είναι 23-28 ενώ υπάρχουν αρκετοί έως και 35 ετών. Όπως ανέφερα πρόκειται για συνειδητοποιημένους χούλιγκαν (μεγάλο μερίδιο αυτών), οι οποίοι γνωρίζουν το τι θα ακολουθήσει, θεωρούνται οι ελίτ της ομάδας τους και αρκετοί είναι γνωστοί είτε με το όνομα τους είτε με κάποιο παρατσούκλι. Στη συγκεκριμένη σύγκρουση λοιπόν είδαμε άτομα αποφασισμένα, με μίσος στο βλέμμα τους και με διάθεση να έρθουν σε οπτική επαφή με τον αντίπαλο ώστε να έχουν λεκτική αντιπαράθεση.

Πολλοί γνωρίζονται μεταξύ τους από παλαιότερες συμπλοκές. Οι φάτσες και οι σωματότυπος ορισμένων μπορούν εύκολα να προκαλέσουν φόβο ακόμα και σε έναν μυημένο οπαδό. Εντύπωση προκαλεί και ο σχετικά μεγάλος αριθμός αυτών που συμμετείχαν ενεργά στα επεισόδια, τα οποία όπως ανέφερα είχαν σχεδόν προαναγγελθεί. Αυτό συνέβη διότι πολλοί χούλιγκαν αντιλήφθηκαν ότι αυτή ήταν μια μοναδική ευκαιρία να έρθουν σε ανοιχτή αντιπαράθεση με τον μεγαλύτερο εχθρό τους.

Έτσι καταλήγουμε σε ένα ακόμα συμπέρασμα. Τα σκληρά μέτρα στο ποδόσφαιρο και οι αυστηρές ποινές όπως οι αγώνες κεκλεισμένων των θυρών οδηγούν στην έκφραση της ποδοσφαιρικής βίας ή χουλιγκανισμού σε διαφορετικά πεδία δράσης. Πρόκειται για εισαγόμενη ποδοσφαιρική βία και όχι βέβαια για μπασκετική και για οπαδούς ποδοσφαίρου οι οποίοι βρήκαν αφορμή σε έναν αγώνα μπάσκετ να επιλύσουν τις όποιες διαφορές τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός ήταν τιμωρημένοι με αρκετές αγωνιστικές κεκλεισμένων των θυρών. Γίνεται σαφές ότι αυτό είναι ένα κατασταλτικό μέσω που από μόνο του δεν μπορεί να βοηθήσει στην πάταξη ή ελάττωση της βίας. Σε συνδυασμό με την απαγόρευση μετακίνησης οπαδών στους μεταξύ τους αγώνες, δημιουργήθηκε ένα εκρηκτικό μείγμα, ένα ηφαίστειο που έβραζε και κάπου έπρεπε να εκραγεί.

H κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ δεν οδήγησε τους χούλιγκαν να επιλύσουν τις διαφορές τους πριν από έναν αγώνα μπάσκετ. Η αντιπαράθεση των δυο ομάδων δεν εξαφανίσθηκε απλά και μόνο επειδή οι οπαδοί τους δεν είχαν ανταμωθεί. Τα σκληρά μέτρα στο ποδόσφαιρο θα οδηγήσουν τη βία να εκφρασθεί περισσότερο στο μπάσκετ και στο βόλεϊ, ενώ κάποιες πωρωμένες υπό-ομάδες θα κινηθούν ακόμα πιο υπόγεια. Το ομολογούμενους λάθος μέτρο να τιμωρούνται οι ΠΑΕ για επεισόδια των οπαδών μακριά από το γήπεδο ώθησε τους χούλιγκαν να προβούν σε αυτές τις πράξεις πριν από την έναρξη ενός αγώνα μπάσκετ, όπου και η αστυνόμευση είναι πιο χαλαρή. Με τις τιμωρίες που έχουν υποστεί οι ποδοσφαιρικές ομάδες, πιθανόν τέτοια επεισόδια να μην γίνονταν έξω από το Καραϊσκάκη ή το ΟΑΚΑ, αλλά αυτό δεν θα συμβαίνει εσαεί και αδικεί όσες ΠΑΕ καταβάλουν προσπάθειες για την καταπολέμηση της βίας. Ο χώρος ευθύνης τους όμως δεν μπορεί ναι είναι και εκτός γηπέδου. Εκεί πρέπει να αναλάβει τις πραγματικές ευθύνες της η αστυνομία, η οποία θα τιμωρεί τους ενόχους, θα προβαίνει σε συλλήψεις και δεν θα αρκείται στο να συμπεριφέρεται και αυτή σαν απλός χουλιγκάνος χτυπώντας, κλοτσώντας και πετώντας πίσω τις πέτρες που δέχθηκε.

Τα παραπάνω δεν δικαιολογούν τα συγκεκριμένα επεισόδια, εξάλλου κάθε αγώνας Ολυμπιακού – Παναθηναϊκού είναι υψηλής επικινδυνότητας είτε πρόκειται για ποδόσφαιρο, μπάσκετ ή βόλεϊ. Δίνουν όμως μια εξήγηση ως προς την έκταση και την ένταση των συγκεκριμένων επεισοδίων που έλαβαν χώρα πριν και κατά τη διάρκεια ενός αγώνα μπάσκετ για τον θεσμό του κυπέλλου στη φάση των 8 και ημέρα Πέμπτη.

Συμπερασματικά γίνεται αντιληπτό ότι ο χουλιγκανισμός στην Ελλάδα έχει ξεπεράσει το ρομαντικό του στάδιο προ πολλού, ενώ έχει αφήσει πίσω του και τη φάση ενηλικίωσης της δεκαετίας του ’90. Έχει ενταχθεί σε μια νέα εποχή και έχει εξελιχθεί στα πρότυπα της Βρετανικού και Ολλανδικού χουλιγκανισμού όπως αυτός εμφανίζεται τα τελευταία 10 και πλέον χρόνια, διατηρώντας βέβαια τις ιδιαιτερότητες του, πολλές από τις οποίες οφείλονται στην προχειρότητα και ερασιτεχνισμό που χαρακτηρίζει τις Ελληνικές αρχές στον τρόπο αντιμετώπισης του.

Δημήτρης Κάζης

News 24/7

24MEDIA NETWORK