Τέρεκ Γκρόζνι: Ο Ρουντ Γκούλιτ υπό τις οδηγίες ενός πολέμαρχου Τσετσένιου (videos)
Από τη μία πλευρά ο πρόεδρος της Τσετσενίας και πρώην στρατιωτικός ηγέτης, κατά πολλούς "σφαγέας" και καταπατητής ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Ραμζάν Καντίροφ. Από την άλλη πλευρά ο Κορυφαίος Ποδοσφαιριστής του κόσμου το 1987 και το 1989 για το περιοδικό "World Soccer" και ένας από τους πιο σπουδαίους Ολλανδούς ποδοσφαιριστές, Ρουντ Γκούλιτ. Στη μέση ένας κατατρεγμένος ποδοσφαιρικός σύλλογος, η Τέρεκ Γκρόζνι. Εννοιες ασυμβίβαστες, που όμως για χάρη του ποδοσφαίρου οφείλουν να πετύχουν την "ειρηνική" συνύπαρξη για τους επόμενους 18 μήνες.
Είναι προφανές ότι υπάρχουν αρκετά ερωτήματα σε αυτήν την υπόθεση, αφού δεν πρόκειται για μία τυπική πρόσληψη προπονητή σε έναν σύλλογο. Το contra.gr προσπαθεί να τα απαντήσει…
Λίγα λόγια για την Τέρεκ
Η ομάδα ιδρύθηκε το 1946 ως Ντιναμό. Το 1958 πήρε το όνομα Τέρεκ, από τον ομώνυμο ποταμό που ρέει από τις πλαγιές του όρους Καζμπέκ, μέσα από το Γκρόζνι, την πρωτεύουσα της Τσετσενίας στον νότο των αχανών ρωσικών εκτάσεων, στην “καρδιά” του βόρειου Καυκάσου. Το 1990, λόγω της εμπόλεμης κατάστασης, αναγκάστηκε να μετακομίσει και να χρησιμοποιεί ως έδρα την πόλη Πιάτιγκορσκ, στο Βόρειο Καύκασο, διότι το γήπεδό της καταστράφηκε στον 1ο Πόλεμο της Τσετσενίας. Το 1995 ανέστειλε τη λειτουργία της. Το 2001 επέστρεψε στην ζωή, αλλά στην 3η τη τάξει κατηγορία του ρωσικού πρωταθλήματος και κατέγραψε 2 διαδοχικές ανόδους.
Το 2004 σημειώθηκε η κορυφαία στιγμή της ομάδας, αφού νίκησε την Κρίλια Σοβιέτοφ στον τελικό του κυπέλλου Ρωσίας και κατέκτησε το πρώτο τρόπαιο. Τρεις εβδομάδες νωρίτερα, ο πρόεδρος του συλλόγου και πατέρας του νυν επικεφαλής της ομάδας και της περιοχής, Αχμάτ Αμπντουλχαμίντοβιτς Καντίροφ ανατινάχθηκε από αντάρτες του Ισλαμιστή ηγέτη Σαμίλ Μπασάγεφ κατά τη διάρκεια στρατιωτικής παρέλασης. Ως αποτέλεσμα, ο νεότερος Καντίροφ μετονόμασε την ομάδα σε Ποδοσφαιρικός Σύλλογος Αχμάτ Αμπντουλχαμίντοβιτς Καντίροφ Τέρεκ (Γκρόζνι) και από το 2008 αγωνίζεται ξανά στο Γκρόζνι και το νέο γήπεδό της “Σουλτάν Μπιλιμχάνοφ”, χωρητικότητας 10.200 θεατών (υπάρχουν σχέδια για νέο γήπεδο 30.000 θεατών).
Αφιέρωμα στον Γκούλιτ
Ο αμφιλεγόμενος Καντίροφ
Μέσα σε αυτήν την “ζώνη” της νότιας Ρωσίας μεταξύ Μαύρης και Κασπίας Θάλασσας, η οποία έχει ρημαχτεί από βομβιστικές επιθέσεις, τρομοκρατικά χτυπήματα και απαγωγές, δεσπόζει η φιγούρα του Ραμζάν Καντίροφ. Από τα 16 του ηγείται μονάδων σεπαρατιστών μαχητών, στον 1ο Πόλεμο της Τσετσενίας (1994-1996). Ο 2ος Πόλεμος (1999-2001) τον βρίσκει να έχει περάσει στην αντίπερα όχθη και να πολεμά του εξτρεμιστές Ισλαμιστές αυτοαποκαλούμενους αντάρτες στο πλευρό της Ρωσίας και του πατέρα του, προέδρου της Τσετσενίας.
Η μεταστροφή οφείλεται στη συμφωνία που είχε ο Αχμάτ Καντίροφ με τον Κρεμλίνο και από επικεφαλής των ανταρτών, έγινε “δεξί χέρι” του Βλάντιμιρ Πούτιν με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ο γιος Καντίροφ έγινε κι αυτός προσωπικός φίλος του Ρώσου ηγέτη και μαζί με τον στρατό του πέτυχε να εξολοθρεύσει αρκετές χιλιάδες Τσετσένιων ανταρτών.
Τον Φεβρουάριο του 2007, λίγο μετά τη συμπλήρωση 30 χρόνων ζωής, το κατώτατο όριο για να γίνει κάποιος πρόεδρος της Τσετσενίας, ο Πούτιν έδωσε αυτό το αξίωμα στον Καντίροφ, ο οποίος εν τω μεταξύ είχε φροντίσει να αφενός να δείξει τις προθέσεις του ως προς τη στάση που θα κρατήσει απέναντι στο Κρεμλίνο και αφετέρου τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας του.
Το συμβόλαιο Μουνιόθ, η παγίδα Γκούλιτ
Πριν ένα μήνα οι ίδιες συζητήσεις γίνονταν για τον Βίκτορ Μουνιόθ, ο οποίος προοριζόταν για νέος τεχνικός της Τέρεκ. Ο πρώην προπονητής του Παναθηναϊκού συζήτησε με τους ανθρώπους της ομάδας επί ελβετικού εδάφους (στη Γένοβα, όπως συνέβη και με τον Γκούλιτ) και οι δύο πλευρές συμφώνησαν. Πέρασε περίπου ένας μήνας, με τον Ισπανός προπονητή να μην έχει μεταβεί ακόμα στην Τσετσενία, μιας και το πρωτάθλημα είχε διακοπεί και δεν είχε αρχίσει ακόμα η προετοιμασία. Συμβόλαια δεν είχαν υπογραφεί και όταν ήρθε η ώρα, οι δύο πλευρές τα “έσπασαν”.
Οι λόγοι δεν έγιναν επισήμως γνωστοί, ωστόσο αυτά που διέρρευσαν στον Τύπο είναι άκρως ανησυχητικά και για τον Γκούλιτ. Συγκεκριμένα, ο Καντίροφ ήθελε όρο στο συμβόλαιο του Μουνιόθ ο οποίος θα ανέφερε ρητώς πως εάν ο σύλλογος δεν εξασφαλίσει ευρωπαϊκό “εισιτήριο” την επόμενη σεζόν, τότε είχε δικαίωμα να απολύσει τον προπονητή και το επιτελείο του δίχως αποζημίωση. Κατά συνέπεια, κατώτατος στόχος ήταν η 5η θέση. Σύμφωνα με τη φημολογία, το αντίστοιχο συμβόλαιο υπέγραψε και ο Ολλανδός…
Από το 2006 μέχρι και σήμερα υπάρχει πλειάδα μαρτυριών για βασανιστήρια και εντολές θανάτου που προήλθαν έμμεσα ή άμεσα από τον Καντίροφ. Πολλοί τον παρομοιάζουν με τύρρανο και μεσαιωνικό πολέμαρχο, στον οποίο ο καθένας που αντιτίθεται, τιμωρείται. Φέρεται να έχει καταπατήσει πολλάκις τα ανθρώπινα δικαιώματα και ορισμένα πρόσωπα που είχαν υποστηρίξει δημοσίως κάτι τέτοιο, όπως η δημοσιογράφος Ανα Πολιτόφσκαγια και η ακτιβίστρια Νατάλια Εστεμίροβα, δολοφονήθηκαν σε ανεξιχνίαστες υποθέσεις.
Την ώρα που το αντάρτικο συνεχίζεται στα υψώματα του Καυκάσου, ο Καντίροφ έχει καταφέρει να ανοικοδομήσει την Τσετσενία και να δώσει υποσχέσεις περί του “πιο πλούσιου τόπου του κόσμου”. Το προεδρικό παλάτι ανταποκρίνεται στα λεγόμενά του, ωστόσο γενικότερα η οικονομικά της χώρας, δίχως την επιβάρυνση του πολέμου, αρχίζει να ανθίζει.
Τα δημοψηφίσματα, τα οποία ελέγχονται για την εγκυρότητά τους, τον στηρίζουν σε ποσοστό 85%, με τον ίδιο να έχει διακηρύξει πως εάν ο λαός του το ζητήσει, θα αποχωρήσει άμεσα από την εξουσία. Σε μία σχετική δημοσκόπηση του 2006 λιγότεροι από 100 Τσετσένιοι δήλωσαν πως πρέπει να αποχωρήσει από τον προεδρικό θώκο και 170.000 στάθηκαν στο πλευρό του, ενώ σε μία… αυθόρμητη κίνηση, δεκάδες χιλιάδες απλοί πολίτες συνέθεσαν επίσημο fan club του Καντίροφ.
Ο 34χρονος Τσετσένιος ηγέτης προσπαθεί να επιβάλει μία ήπια ισλαμική διακυβέρνηση, βασισμένη στον φόβο και την τρομοκρατία και δείχνει να το πετυχαίνει. Μετά από δικό του νόμο τον καιρό που υπήρξε αναπληρωτής πρωθυπουργός, οι γυναίκες οφείλουν να κυκλοφορούν με μαντήλα στο κεφάλι και από τους οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταγραφεί πολλές περιπτώσεις νεαρών παιδιών που πυροβόλησαν με όπλα του paintball γυναίκες οι οποίες ήταν ακάλυπτες.
Ο βασικός πολιτικός αντίπαλός του, ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι, Γκάρι Κασπάροφ, απειλήθηκε από αξιωματούχους της κυβέρνησης Καντίροφ με φυλάκιση και εάν αυτό δεν καταστεί δυνατό, “με τους νόμους του Καυκάσου”. Κι ο ίδιος ο Καντίροφ, πάντως, ζει υπό το καθεστώς φόβου, αφού έχουν καταγραφεί επίσημα τουλάχιστον 2 απόπειρες δολοφονίας, από το στενό περιβάλλον του.
Ο Γκούλιτ στην Τέρεκ
Η επιλογή του Γκούλιτ
“Φυσικά και ποτέ δεν ονειρεύτηκα πως η ζωή θα με ταξίδεψε στον Καύκασο, αλλά η ζωή είναι γεμάτη από εκπλήξεις. Και η προσφορά της Τέρεκ ήταν πολύ ευχάριστη”, δήλωνε ο Γκούλιτ στην αθλητική εφημερίδα της Ρωσίας “Sovetsky Sport”, σε μία από τις πάμπολλες συνεντεύξεις που κλήθηκε να δώσει, ανά τη αναλήψει της τεχνικής ηγεσίας της Τέρεκ.
Γκούλιτ και πολιτική
Υπήρξε ακόμα μία περίπτωση στο παρελθόν κατά την οποία ο Γκούλιτ κλήθηκε να επιλέξει μεταξύ ποδοσφαίρου και πολιτικής. Ηταν το 1978, με το Παγκόσμιο Κύπελλο να διεξάγεται στην υπό δικτατορία Αργεντινή. Ο Γιόχαν Κρόιφ δεν πραγματοποίησε το υπερατλαντικό ταξίδι επικαλούμενος ηθικούς λόγους, ωστόσο ο Γκούλιτ εξέτασε το ζήτημα υπό διαφορετικό πρίσμα.
“Υπήρξε πολύ συζήτηση και το 1978, αλλά η Ολλανδία πήγε για το άθλημα. Είναι η ίδια περίπτωση. Δεν πρόκειται να παρασυρθώ στα πολιτικά. Θα συγκεντρωθώ στο αθλητικό σκέλος και θα προσπαθήσω να δώσει πίσω στην ζωή των ανθρώπων που κατοικούν εκεί λίγη χαρά. Πιστεύω ότι η περιοχή θα τύχει μεγάλης προσοχής μέσω της άφιξής μου και αυτό μπορεί να έχει θετικό αποτέλεσμα. Ο κόσμος θέλει να πάω”.
Εχοντας μία απίθανη σταδιοδρομία ως ποδοσφαιριστής πίσω του, η προπονητική δεν αποδείχθηκε το φόρτε του. Αρχισε το 1997 ως παίκτης-προπονητής της Τσέλσι, την οποία οδήγησε στην κατάκτηση του πρώτου τροπαίου μετά από 26 χρόνια, του κυπέλλου Αγγλίας. Την επόμενη σεζόν, οι διαφωνίες που είχε με τη διοίκηση επισκίασαν την εξαιρετική αγωνιστική πορεία, με συνέπεια να απολυθεί. Το 1998 βρήκε δουλειά στη Νιούκαστλ, με την οποία έφτασε στον τελικό του κυπέλλου. Τα άσχημα αποτελέσματα στην έναρξη της νέας σεζόν και οι κόντρες του με τους “αστέρες” του συλλόγου τον έθεσαν γρήγορα εκτός δουλειάς.
Αφοσιώθηκε σε ρόλους τηλεσχολιαστή μέχρι το 2004-2005, όταν η Φέγενορντ του προσέφερε θέση προπονητή. Την αποδέχθηκε, τερμάτισε 4ος παρότι είχε πραγματοποιήσει μία σειρά από πανάκριβες μεταγραφές και παραιτήθηκε, αφήνοντας την ομάδα του Ρότερνταμ σε χάος που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Τον Νοέμβριο του 2007 βρέθηκε στον πάγκο των Λος Αντζελες Γκάλαξι υπό τις ευλογίες του Ντέιβιντ Μπέκαμ (και μία παράτυπη πρόσληψη), ωστόσο μετά από ένα εξάμηνο διαμάχης με παίκτες και διοίκηση, παραιτήθηκε δηλώνοντας πως δεν κατάφερε ποτέ να προσαρμοστεί στη ζωή της Καλιφόρνια.
Μέχρι που ήρθε η πρόταση από την Τέρεκ, να ταράξει τα προσωπικά λιμνάζοντα ύδατα και από τηλεοπτικό περσόνα να περάσει ξανά στην πρώτη γραμμή του αθλήματος. “Ο Ρουντ Γκούλιτ είναι ένας από τους αγαπημένους ποδοσφαιριστές της ζωής μου. Είναι ένας πραγματικός Τζεντάι. Ρουντ Σκάιγουοκερ”, δηλώνει έμπλεος χαράς για την είδηση ο κορυφαίος ποδοσφαιρικός κριτικός της Ρωσίας, Βασίλι Ούτκιν.
Gullit facts
– Εχει πάρει δύο διαζύγια, είναι σύζυγος με ανιψιά του Γιόχαν Κρόιφ και έχει συνολικά 6 παιχνίδια. Με ό,τι αφορά τα έξοδά του…
– Οσο εργαζόταν ως τηλεσχολιαστής στην Ολλανδία, ποτέ δεν παρακολουθούσε τα παιχνίδια που έπρεπε να αναλύσει. Αντ’ αυτού, ήταν απασχολημένος συζητώντας με τις γυναίκες στο στούντιο. Την είδηση αποκάλυψε ο συντάκτης ποδοσφαιρικού περιοδικού και σχολιαστής Γιόχαν Ντέρκσεν, ο οποίος εργαζόταν στο πρόγραμμα που βρισκόταν και ο Γκούλιτ.
– Παρά την μικρή χρονικά θητεία του στον πάγκο της Φέγενορντ, ακόμα τον… καταριούνται στο Ρότερνταμ, επειδή άφησε πολλά χρέη από δαπανηρές μεταγραφές ποδοσφαιριστών που δεν βοήθησαν στο ελάχιστο.
– Από το Λος Αντζελες και τους Γκάλαξι αποχώρησε με την πρόφαση πως δεν μπορούσε να προσαρμοστεί στην ζωή της Καλιφόρνια. Δύο χρόνια αργότερα αναλαμβάνει δουλειά στην Τσετσενία…
Ο ενθουσιασμός που έχει σκορπίσει στη Ρωσία δεν είναι μεγαλύτερος από την περιέργεια για το εάν θα τα καταφέρει. Υπάρχουν τα παραδείγματα του Ντικ Αντβοκαατ και της 3ετίας του στην Ζενίτ Αγίας Πετρούπολης (2006-2009) με την οποία κέρδισε το πρωτάθλημα και το Κύπελλο UEFA και του Γκους Χίντινκ που ως ομοσπονδιακός τεχνικός της Ρωσίας (2006-2010) οδήγησε τη χώρα σε επιτυχίες. Εκτός των συμπατριωτών του, όμως, υπάρχουν και αντιπαραδείγματα σπουδαίων ποδοσφαιριστών που ως προπονητές δεν τα κατάφεραν στη χώρα. Ενα εξ αυτών είναι ο Μίκαελ Λάουντρουπ που το 2009 απολύθηκε μόλις 7 μήνες μετά την ανάληψη της τεχνικής ηγεσίας της Σπαρτάκ Μόσχας και ο Ζίκο που έμεινε μόλις για 1 μήνα στον πάγκο της ΤΣΣΚΑ Μόσχας.
Η διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2018 πρόκειται να χρίσει τη Ρωσία επίκεντρο του ποδοσφαιρικού γίγνεσθαι σε λίγα χρόνια. Ο 48χρονος προπονητής ακολουθεί την τάση της εποχής, με τις ευλογίες του Χίντινκ, αψηφώντας το υπόλοιπο πολιτικό κλίμα. “Οταν αποφάσισα να αποδεχθώ την πρόταση της Τέρεκ, με απασχολούσε περισσότερο το ποδόσφαιρο, παρά η πολιτική”, εξηγεί ο ίδιος και συνεχίζει χαμογελώντας στην ολλανδική εφημερίδα “De Telegraaf”: “Ποτέ δεν επέλεξα το εύκολο μονοπάτι στην καριέρα μου. Λίγη περιπέτεια μου ταιριάζει. Ο ασφαλιστικός σύμβουλός μου με πήρε τηλέφωνο για να μου πει πως θα διπλασιάζονταν τα ασφάλιστρα ζωής”.
“Εχω ενημερωθεί πλήρως για την κατάσταση. Το 2007 και το 2008 υπήρξε αρκετά μεγάλο πρόβλημα εκεί, αλλά η ανάπτυξη τρέχει με την ταχύτητα του φωτός. Ολα είναι καλύτερα τώρα και η περιοχή είναι ήσυχη πλέον”, σημειώνει, αν και οι προπονήσεις της Τέρεκ διεξάγονται σε άλλη πόλη, στο γειτονικό Κίσλοβοντσκ, για μεγαλύτερη ασφάλεια. Τις ημέρες του αγώνα, ο Καντίροφ ταξιδεύει με το ελικόπτερο στο Γκρόζνι για να παρακολουθήσει τους αγώνες και κάτι τέτοιο ενδέχεται να συμβεί και με τον Γκούλιτ.
Μία συνεργασία γεμάτη προσδοκίες
Ενα ορθό ερώτημα είναι σε τι προσβλέπει ο σύλλογος από έναν προπονητή που είχε μείνει ανενεργός για 2 χρόνια και που η τελευταία επιτυχία του εντοπίζεται το μακρινό 1997. Η απάντηση έρχεται δια μέσω των πλέον επίσημων χειλιών, αυτών του Καντίροφ, στην ανακοίνωση της πρόσληψης Γκούλιτ.
Το εμπόδιο του ρατσισμού
Εύλογο είναι το ερώτημα κατά πόσο ο Γκούλιτ θα γίνει αποδεκτός από το κοινό της Ρωσίας, το οποίο ειδικά τα τελευταία χρόνια έχει δώσει τροφή για σχόλια με τη ρατσιστική συμπεριφορά του προς πολλούς έγχρωμους ποδοσφαιριστές, αλλά και με τη στάση του ενάντια στις γυναίκες που ασχολούνται με το άθλημα.
Ο εκπρόσωπος Τύπου της Τέρεκ, Καζμπέκ Χατζίγεφ, δεν εντοπίζει κάποιον κίνδυνο: “Η Τσετσενία είναι το πιο φιλήσυχο μέρος της Ρωσίας. Αυτός είναι ο 21ος αιώνας. Ο κόσμος γνωρίζει να συμπεριφέρεται”.
“Πρώτα και κυρίως, προχωρήσαμε λόγω του γεγονότος πως δεν πρόκειται μόνο για τον καλύτερο παίκτη της εποχής του, αλλά κι επειδή διαθέτει σπουδαίες ανθρώπινες και επαγγελματικές ιδιότητες. Αποφασίσαμε πως αυτή η επιλογή θα είναι χρήσιμη όχι μόνο για την Τέρεκ, αλλά θα έχει επιπρόσθετες επιρροές στην προώθηση του ποδοσφαίρου στη χώρα. Νομίζω ότι με αυτήν την πρόσληψη θα κερδίσουμε φιλάθλους, ακόμα και στην Ευρώπη”, εξήγησε ο Καντίροφ.
Σε πιο κατανοητό λόγο, μίλησε για τους στόχους που έθεσε στον Ολλανδό: “Πριν υπογράψουμε τα συμβόλαια, του είπαμε για τη φιλοδοξία μας, να προκριθούμε σε κάποια ευρωπαϊκή διοργάνωση”.
Το τι επιδιώκει ο Γκούλιτ με αυτήν την κίνηση, είναι λίγο πολύ πρόδηλο. Τα μέσα για να το πετύχει, δεν άργησε να τα ζητήσει. “Παρακολουθώ DVD όλη μέρα και εάν είναι απαραίτητο, θα αγοράσουμε καλύτερους ποδοσφαιριστές. Εάν θα θέλουν να έρθουν εδώ; Εγώ εδώ δεν είμαι;”, δήλωσε και λίγο αργότερα ο αντιπρόεδρος του συλλόγου, Χαϊντάρ Αλχάνοφ, προχώρησε παραπέρα: “Βρισκόμαστε σε συζητήσεις να αγοράσουμε έναν από τους 10 καλύτερους επιθετικούς του κόσμου, που τώρα αγωνίζεται στην Premier League. Η συμφωνία είναι σχεδόν δεδομένη”. Το κατά πόσο έχουν βάση αυτές οι δηλώσεις δεν είναι γνωστό, φημολογείται όμως πως πίσω από αυτές τις υποσχέσεις βρίσκεται Τσετσένιος επιχειρηματίας με βάση την Ελβετία.
Euro 1988: Ολλανδία-Σοβιετική Ενωση 2-0
Ο 48χρονος Ολλανδός, ο άνθρωπος που σκόρπισε θλίψη στη Σοβιετική Ενωση όταν ως αρχηγός το 1988 κατακτούσε με τους “οράνιε” το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στον τελικό κόντρα στην ΕΣΣΔ, ανέλαβε μία αποστολή-αυτοκτονίας, σε ένα χώρο που αυτή η έννοια δεν είναι ξένη. Δουλειά έχει αναλάβει ήδη, με τα μέσα τα οποία πραγματικά διαθέτει και τα οποία δεν είναι προπονητικά.
“Υπάρχει ένα αγόρι στην ομάδα που έχει δυσκολία να γελάσει. Το προσωπικό μου είπε ότι αυτό συμβαίνει διότι έζησε για 10 χρόνια σε καταφύγιο, κατά τη διάρκεια του πολέμου. Το έκανα να χαμογελάσει λέγοντάς του ένα κομπλιμέντο. Νομίζω ότι ήταν καλό αυτό και ήταν η άλλη πλευρά στα όσα συμβαίνουν”, εξομολογήθηκε ο ίδιος ο Γκούλιτ. Το μόνο που μένει πλέον είναι να μάθει να χορεύει, όπως ο προκάτοχός του, Ανατόλι Μπαϊντάτσνι (0:31)…
