Η "συμμαχία" που τρομοκρατεί τη Γερμανία

Στο Μουντιάλ της Βραζιλίας, κατά τη διάρκεια της αναμέτρησης Γερμανία – Γκάνα, εισέβαλε στον αγωνιστικό χώρο ένας γυμνόστηθος άνδρας. Το κορμί του ήταν μια κινούμενη "διαφήμιση" του νεοναζισμού. Με συνθήματα υπέρ των S.S. και τα αρχικά H.H. (Heil Hitler), αποτυπωμένα με μαύρη μπογιά στο στέρνο του, o συγκεκριμένος κύριος έτρεξε αρκετά μέτρα στο χορτάρι, ανάμεσα στους –όχι και τόσο γοητευμένους από την προσωπικότητα του – παίκτες της Γκάνας, προτού τον πιάσουν και τον βγάλουν έξω οι άνδρες ασφαλείας του σταδίου.

Ήταν το σημαντικότερο κρούσμα φασιστικής συμπεριφοράς στη διοργάνωση. Δεν ήταν και το μόνο. Οι Κροάτες και οι Ρώσοι οπαδοί, "συνελήφθησαν" από τις τηλεοπτικές κάμερες να κρατούν αντισημιτικά πανό στους αγώνες των ομάδων τους. Γεγονός που δικαιολογημένα προκαλεί ανησυχία: Αν ο ρατσισμός γενικά και ο νεοναζισμός ειδικά βρήκαν τρόπο να τρυπώσουν στο Παγκόσμιο Κύπελλο, πόσο θα δυσκολευθούν να συνεχίσουν την εξάπλωση τους στα γήπεδα της Ευρώπης;

Οι "GnuHonnters"

Τα τελευταία χρόνια ο φασισμός και ο νεοναζισμός ζουν τη δεύτερη νιότη τους στη γερασμένη Ευρώπη. Με αφετηρία την εισροή εκατομμυρίων μεταναστών στις χώρες της Ε.Ε. (δίχως ξεκάθαρη πολιτική ενσωμάτωσης τους) και βαλβίδα απελευθέρωσης την οικονομική κρίση, το μίσος, ο ρατσισμός, η ξενοφοβία, όλα όσα αποτελούν δομικά συστατικά του φασισμού, άρχισαν να καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο και στις κοινωνίες και στα κοινοβούλια. Ασφαλώς και στα πέταλα των γηπέδων. Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Το ποδόσφαιρο ανέκαθεν ενσωμάτωνε στις κερκίδες του τα κοινωνικοπολιτικά ρεύματα (και τις κοινωνικοπολιτικές αναταραχές) κάθε περιόδου.

Πριν από μερικούς μήνες το γερμανικό περιοδικό Spiegel, με έρευνα που πραγματοποίησε γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα, ανέδειξε έναν νέο κίνδυνο. Νεοναζιστές χουλιγκάνοι υπήρχαν πάντα, ισχυρίζεται το ρεπορτάζ. Εδώ και λίγο καιρό εντούτοις έχουν αρχίσει να οργανώνουν κοινή στρατηγική ξεπερνώντας τα –μέχρι πρότινος αξεπέραστα – σύνορα των ομάδων τους.

Ο όρος που χρησιμοποιούν είναι "GnuHonnters". "Νέοι κυνηγοί" σε ελεύθερη μετάφραση. Χρησιμοποιούν για σλόγκαν την ποιητική φράση: "Σύντροφοι στο πνεύμα: Πολλά χρώματα, μια οντότητα" ("Comrades in spirit. Many colors, but one entity"). Αλλά βέβαια η δράση τους δεν έχει τίποτα το ποιητικό. Πρόκειται τη συμμαχία συνδέσμων οπαδών 17 διαφορετικών γερμανικών ομάδων, η οποία ιδρύθηκε στις αρχές του 2012, σε μια μικρή πόλη της δυτικής Βεστφαλίας, μετά από πρόσκληση μερίδας οπαδών της Ντόρτμουντ. Η πρώτη συνάντηση κινήθηκε ανάμεσα σε μπίρες, τσιγάρα σαν μεγάλη κιμωλία και συζητήσεις παλιών πολεμιστών: "Θυμάστε παλιά τι ωραία που πλακωνόμασταν στο ξύλο;". Κάπως έτσι.

Γηπεδικοί εμφύλιοι

Στις επόμενες συναντήσεις εντούτοις η προσέλευση αυξήθηκε, η οργάνωση έγινε καλύτερη και σύμφωνα με τις αρχές, τα ακροδεξιά γκρουπ που δεν έβρισκαν άλλο τρόπο να πλησιάσουν και να προσηλυτίσουν νέα μέλη βρήκαν καινούργια στέγη. Πολύ σύντομα η συμμαχία απέκτησε μανιφέστο, ένα απλό και τρομακτικό τρίπτυχο: "Επαναφορά των παλιών αξιών - επαναφορά της ελευθερίας του λόγου - έξω οι αντιφασίστες απ’ τα γήπεδα". Πρακτικά δηλαδή, οι "GnuHonnters" έθεσαν ως βασικό στόχο τη σύγκρουση με τους αριστερούς συνδέσμους οπαδών και την επιβολή του μισαλλόδοξου κηρύγματος τους στις κερκίδες.

Το αποτέλεσμα ήταν μια σειρά από "εμφυλίους" στα γήπεδα της Μπούντεσλιγκα: Ακροδεξιοί χούλιγκαν της Γκλάντμπαχ, της Ντόρτμουντ, της Άϊντραχτ, της Ντούισμπουργκ, της Φορτούνα, της Άαχεν συγκρούστηκαν ανοιχτά με φιλάθλους της δικής τους ομάδας, θέλοντας να επιβάλουν τη δική τους γηπεδική οπτική (η οποία περιλαμβάνει ναζιστικά τραγούδια και χαιρετισμούς με υψωμένο το δεξί χέρι). Σε κάποιες περιπτώσεις αντέδρασαν οι αρχές συλλαμβάνοντας τους ταραξίες, σε κάποιες περιπτώσεις αντέδρασαν οι ίδιοι οι σύλλογοι.

Στις 13 Φεβρουαρίου του 2013, στο παιχνίδι της Ντόρτμουντ με την Σαχτάρ για το Τσάμπιονς Λιγκ, τρεις νεοναζί ξυλοκόπησαν στις τουαλέτες του γηπέδου έναν εκ των ηγετών του πετάλου στο "Βέστφαλεν" (αρχηγού του "Dortmund Fan Project" ενός συνδέσμου ο οποίος ιδρύθηκε τη δεκαετία του 80΄ και έχει πλούσια αντιφασιστική δράση). Νωρίτερα, τους είχε ζητηθεί να σταματήσουν να τραγουδούν ναζιστικούς ύμνους. Οι τρεις άνδρες εντοπίστηκαν και τους απαγορεύτηκε η είσοδος σε όλα τα γήπεδα της χώρας. Αλλά το πρόβλημα παραμένει. Και στο Ντόρτμουντ και αλλού. Η αστυνομία θεωρεί ότι σύντομα σε πολλές κερκίδες οργανωμένων οπαδών, οι ακροδεξιοί θα πάρουν τα ηνία. Συμβαίνει ήδη στο Άαχεν και οι GnuHonnters θεωρούν το συγκεκριμένο γήπεδο οδηγό για το μέλλον: Το "κατέλαβαν" με τα μπράτσα και τη βία και πλέον κανείς δεν μπορεί να τους διώξει από εκεί.

Τι γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη

Η εκτενής αναφορά στη Γερμανία σκιαγραφεί τη νέα όψη του προβλήματος, η οποία προς το παρόν δεν έχει εξαπλωθεί τόσο πολύ στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στην Ιταλία για παράδειγμα υπάρχει ιστορικό νεοναζισμού στα γήπεδα και τεράστιο πρόβλημα βίας. Ο ακροδεξιός πυρήνας οπαδών της Λάτσιο πιθανότατα αποτελεί τον πιο γνωστό σε ολόκληρη την ήπειρο. Αυτό που δεν φαίνεται να υπάρχει είναι η οργάνωση, η επικοινωνία και εντέλει η διάθεση των ακροδεξιών ομάδων οπαδών να συμμαχήσουν για να διεκδικήσουν την πρωτοκαθεδρία των κερκίδων.

Στη Γαλλία, παρότι η Μαρί Λεπέν αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη πολιτική δύναμη και οι φυλετικές διαμάχες σε διάφορες πόλεις και συνοικίες της χώρας αποτελούν καθημερινό φαινόμενο, επίσης δεν έχει παρατηρηθεί κάποια αξιοσημείωτη αύξηση νεοναζιστικών συμπεριφορών στα γήπεδα. Το ίδιο και στην Αγγλία ή την Ισπανία. Προφανώς τα μεμονωμένα περιστατικά, κυρίως ρατσιστικά δεν λείπουν. Αλλά ταυτόχρονα και ευτυχώς δεν δείχνουν και να συγκροτούν κάποιου είδους ρεύμα.

Για άλλες χώρες βέβαια, με λιγότερα προβεβλημένα πρωταθλήματα, όπως η Κροατία ή Ουκρανία δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο. Εκεί, ο χουλιγκανισμός διατηρούσε ανέκαθεν στενές σχέσεις με τον ακροδεξιό εθνικισμό και το τελευταίο διάστημα οι περιστάσεις του επιτρέπουν να καταργήσει και τα όποια προσχήματα.

Η "Γαλάζια στρατιά"

Στη χώρα μας τα πράγματα είναι μπερδεμένα. Από τη μία έχουμε τη Χρυσή Αυγή, ένα νεοναζιστικό μόρφωμα με φασιστικές θέσεις να αναδεικνύεται τρίτο κόμμα στις πρόσφατες Ευρωεκλογές. Με την ηγεσία του στη φυλακή και το αίμα του Παύλου Φύσσα ακόμα νωπό.

Από την άλλη διαθέτουμε ένα οπαδικό κίνημα με αρκετά αντιφασιστικά χαρακτηριστικά που δεν θα επέτρεπε εύκολα σε ακροδεξιά στοιχεία να τρυπώσουν και να σπείρουν θύελλες στις τάξεις του. Ένα οπαδικό κίνημα που βλέπει τον εαυτό ως κατά βάση αντιεξουσιαστικό, σε διαρκή πόλεμο με την αστυνομία και το σύστημα, σχεδόν αριστερό. Όταν δολοφονήθηκε ο Παύλος Φύσσας, τα πέταλα σε ολόκληρη την επικράτεια γέμισαν με πανό στη μνήμη του.

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

Παρ΄όλα αυτά θα ήταν αφελές να πιστέψουμε ότι δεν έχουν αυξηθεί οι νεοναζιστές στα ελληνικά γήπεδα. Ο Ολυμπιακός τιμωρήθηκε αρχικά από την UEFA για ένα πανό που σήκωσαν οι οπαδοί του στο ματς με την Άντερλεχτ. Η Ευρωπαϊκή ομοσπονδία θεώρησε ότι επρόκειτο για το γνωστό σήμα των S.S., η ΠΑΕ απάντησε ότι πρόκειται απλώς για το σύμβολο ενός συνδέσμου, των "Misfits". Η ποινή του μερικού κλεισίματος της Θύρας 7 που είχε επιβληθεί αρχικά στους "ερυθρόλευκους", τελικά τροποποιήθηκε.

Στον Παναθηναϊκό υπήρχε παλιότερα η περιβόητη ΝΟΠΟ (Ναζιστική Οργάνωση Παναθηναϊκών Οπαδών) την οποία διέλυσε ο Γιώργος Βαρδινογιάννης. Και στην ΑΕΚ (όπου τα περιθώρια είναι ακόμα πιο στενά λόγω της προσφυγικής ρίζας του συλλόγου και της παντοκρατορίας της Original στην κερκίδα) η ΤΟΦΑ (Τρομοκρατική Οργάνωση Φιλάθλων ΑΕΚ) που επίσης διαλύθηκε και επί της ουσίας δεν βρήκε τον χώρο της ποτέ.

Στον πρώτο αγώνα μπαράζ για την πρόκριση στο Μουντιάλ ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ρουμανία, ο περιβάλλοντας χώρος του γηπέδου Καραϊσκάκη γέμισε με φέιγ-βολάν ακροδεξιού περιεχομένου. Κατά τη διάρκεια του εθνικού ύμνου ένα κομμάτι οπαδών σήκωσε το δεξί του χέρι σε ναζιστικό χαιρετισμό ενώ σηκώθηκε και πανό στη μνήμη των δυο δολοφονηθέντων μελών της Χρυσής Αυγής, του Γιώργο Φουντούλη και του Μανώλη Καπελώνη.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που σε αγώνα της Ελλάδας, το κόμμα του Μιχαλολιάκου παρουσίασε ένα οργανωμένο, γηπεδικό παρακλάδι, την επονομαζόμενη "Γαλάζια Στρατιά". Στο ματς κόντρα στην Κροατία για τα προκριματικά του Euro 2012 οι συγκεκριμένοι οπαδοί συνεπλάκησαν με τους Κροάτες, προκάλεσαν μεγάλης έκτασης επεισόδια και εντέλει την τιμωρία της έδρας μας.

Σε αγώνες συλλόγων πάντως δεν έχει παρατηρηθεί κάτι αντίστοιχο. Παρά μονάχα μικρής έκτασης εσωτερικές διαμάχες, με ηττημένους συνήθως τους φασίστες. Ωστόσο πρόκειται για κοινή λογική: Ο οργανωμένος οπαδισμός και η Χρυσή Αυγή έχουν κοινό target group: Παιδιά αμόρφωτα, φτωχά και θυμωμένα που έχουν ανάγκη να ανήκουν κάπου, να βρουν ένα σκοπό. Προφανώς λοιπόν, υπό ορισμένες συνθήκες θα λειτουργήσουν και ως συγκοινωνούντα δοχεία.

Ωστόσο, επειδή οι σύνδεσμοι έχουν κατηγορηθεί για πάρα πολλά πράγματα, εν προκειμένω οφείλουμε να τους δώσουμε το credit: Αν το σλόγκαν της Χρυσής Αυγής: "Είμαστε πολλοί, είμαστε παντού, τα γήπεδα μας ανήκουν" δεν έχει γίνει πραγματικότητα ακόμα, οφείλεται κυρίως στα δικά τους, αντιφασιστικά αντανακλαστικά.