Οι καινοτομίες του ποδοσφαίρου

Με αφορμή την εφαρμογή τάιμ-άουτ στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Βραζιλίας, το Contra.gr καταγράφει τις σημαντικότερες καινοτομίες του ποδοσφαίρου από τα μέσα του 19ου αιώνα όταν και πήρε τη σημερινή του μορφή.

31 ΔΕΚ 2013

Οφσάιντ

"Εφευρέτης": Άγνωστος

Εφαρμογή: 1848 ή 1856

Εν έτει 1848 ο διευθυντής ενός αγγλικού προπαρασκευαστικού σχολείου συγκάλεσε σύσκεψη, όπου συμμετείχαν αντιπρόσωποι από πέντε σχολεία, με σκοπό να παρουσιάσει ο καθένας το δικό του σύνολο κανόνων. Για περίπου οκτώ ώρες συνέτασσαν το πρώτο σύνολο των Κανόνων του Κέμπριτζ για το ποδόσφαιρο (συμπεριλαμβανομένου και του οφσάιντ), ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κάποιο αντίγραφό του.

Ένα σετ κανόνων του 1856 βρέθηκε μετά από 100 και πλέον χρόνια στη βιβλιοθήκη του Σρούσμπερι (σ.σ. ήταν ένα εκ των πέντε σχολείων που συμμετείχε στη σύσκεψη του 1848) και πιστεύεται ότι είναι το παλιότερο που έχει διασωθεί. Ο κανόνας Νο9 απαιτούσε τρεις αμυνομένους (συμπεριλαμβανομένου του τερματοφύλακα) να βρίσκονται μπροστά από έναν επιθετικό που έχει την μπάλα.

Ο κανόνας με τους τρεις παίκτες διήρκεσε μέχρι το 1925, ενώ στη συνέχεια οι αμυνόμενοι έγιναν δύο. Από το 1990 ένας επιθετικός δεν θεωρείται ότι βρίσκεται σε θέση οφσάιντ αν βρίσκεται στο ίδιο μήκος με τον αντίπαλό του, ενώ το 2003 η FIFA εξέδωσε πιο αυστηρές οδηγίες για την ποινή σε παραβάσεις του κανονισμού, προκειμένου να ενθαρρύνει το επιθετικό παιχνίδι.

"Χρυσό" γκολ

"Εφευρέτης": Άγνωστος

Εφαρμογή: 1868

Η Γουένσντεϊ (σ.σ. πρόγονος της Σέφιλντ Γουένσντεϊ) ήταν η πρώτη ομάδα που σημείωσε "χρυσό" γκολ, δηλαδή γκολ στην παράταση που της χάρισε αυτομάτως τη νίκη και, μάλιστα, στον τελικό της δεύτερης αρχαιότερης ποδοσφαιρικής διοργάνωσης, το Cromwell Cup.

Το πρώτο "χρυσό" γκολ της νεώτερης εποχής σημειώθηκε τον Μάρτιο του 1993 από την Αυστραλία επί της Ουρουγουάης, σε αγώνα για την προημιτελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου Νέων. Αξέχαστο έχει μείνει το τέρμα του Όλιβερ Μπίρχοφ στον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος 1996 μεταξύ της Γερμανίας και της Τσεχίας.

Η γενική διαπίστωση ήταν ότι η εν λόγω καινοτομία δεν κατάφερε να προάγει την επιθετικότητα, καθώς στην παράταση οι ομάδες αγωνίζονταν αμυντικά ή παθητικά. Ως εκ τούτου, τον Φεβρουάριο του 2004 η FIFA αποφάσισε την κατάργησή της μετά το τέλος της σεζόν.

Διαδικασία πέναλτι

"Εφευρέτης": Γιόζεφ Ντάγκαν (ή Καρλ Βαλντ)

Εφαρμογή: 27 Ιουνίου 1970

Έξαλλος με τον αποκλεισμό του Ισραήλ (σε κλήρωση) από την προημιτελική φάση του Ολυμπιακού τουρνουά του 1968, ο διαιτητής Γιόζεφ Ντάγκαν πρότεινε στον πρόεδρο της ισραηλινής ομοσπονδίας τη δημιουργία της διαδικασίας των πέναλτι και στις 20 Φεβρουαρίου 1970 η FIFA αποδέχθηκε την πρόταση με τη διευκρίνηση πως "δεν ήταν αρκετά ικανοποιητική" (η έγκριση έγινε στις 27 Ιουνίου του ιδίου έτους).

Οι απόψεις για τον "εφευρέτη" της ψυχοφθόρας διαδικασίας διίστανται, καθώς πριν από επτά χρόνια το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων δημοσίευσε ότι ο Δυτικογερμανός διαιτητής Καρλ Βαλντ είχε προτείνει πρώτος την εν λόγω ιδέα στη βαυαρική ποδοσφαιρική ομοσπονδία.

Ο πρώτος ευρωπαϊκός αγώνας που κρίθηκε στα πέναλτι (30/9/1970) ανέδειξε νικήτρια την Χόνβεντ (5-4 την Αμπερντίν), ενώ ο πρώτος παίκτης που σκόραρε στην εν λόγω διαδικασία επί αγγλικού εδάφους ήταν ο θρυλικός Τζορτζ Μπεστ.

Κίτρινη και κόκκινη κάρτα

"Εφευρέτης": Κεν Άστον

Εφαρμογή: Παγκόσμιο Κύπελλο 1970

Ένας σηματοδότης της οδού Κένσιγκτον στο Λονδίνο έδωσε στον Κεν Άστον την ιδέα της κίτρινης και της κόκκινης κάρτας, λίγες ημέρες μετά τον προημιτελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1966 μεταξύ της Αγγλίας και της Αργεντινής, όπου τα σκληρά μαρκαρίσματα έδιναν κι έπαιρναν.

"Φεύγοντας από το γραφείο με το αμάξι μου, ήμουν αφηρημένος και κουρασμένος και μπροστά σε ένα φανάρι που ήταν πράσινο, συνέχιζα το δρόμο μου, όταν έγινε κίτρινο. Φυσιολογικά, έκοψα ταχύτητα και αμέσως ακολούθησε το κόκκινο για να σταματήσω τελείως.

Αμέσως, στο μυαλό μου ήρθε αμέσως η ιδέα των καρτών, μια κίτρινη για προειδοποίηση που θα τη θυμάται σαφώς περισσότερο από την παρατήρηση ο παίκτης και στη συνέχεια η κόκκινη", είχε δηλώσει σχετικά ο διαιτητής, ο οποίος, εξάλλου, ήταν ο εφευρέτης του θεσμού του αναπληρωματικού διαιτητή και του συγκεκριμένου ορίου πίεσης αέρα στις μπάλες.

Περιορισμός κινήσεων στους γκολκίπερ

"Εφευρέτης": Άγνωστος

Εφαρμογή: 1992

Μετά το ανιαρό Παγκόσμιο Κύπελλο του 1990, όπου "θριάμβευσε" το αμυντικό ποδόσφαιρο, τα μέλη της FIFA άρχισαν να καταθέτουν προτάσεις για να κάνουν πιο ενδιαφέρον το άθλημα.

Μία εξ αυτών εφαρμόστηκε το 1992 και δεν επέτρεπε στον τερματοφύλακα να πιάνει την μπάλα έπειτα από μεταβίβαση συμπαίκτη με τα πόδια, προκειμένου να αποφεύγονται οι καθυστερήσεις.

PKT 1257 - 43417
JEAN MARC BOSMAN
FEBRUARY 1995

JEAN MARC BOSMAN

Belgian Footballer taking UEFA to court

Jean-Marc Bosman recognises that his best footballing days are behind him.
Neat, quietly spoken, he once captained the Belgium youth team and played six times for Belgian B.
Now, at 30, the unassuming Bosman willingly admits he was not one of Belgium's great players. But he is about to achieve a fame off the field which he was never able to find on it.
In the next six weeks, Bosman will go to the European Court of Justice in Luxembourg. He will claim damages of £300,000 against the Belgian FA, UEFA and RC Liege for restraint of trade, claiming that they 'prejudiced his right to free circulation as a worker within the European Community.'
This is a case which, if he wins, could change the face of the game here and on the Continent for ever. — PKT 1257 - 43417 JEAN MARC BOSMAN FEBRUARY 1995 JEAN MARC BOSMAN Belgian Footballer taking UEFA to court Jean-Marc Bosman recognises that his best footballing days are behind him. Neat, quietly spoken, he once captained the Belgium youth team and played six times for Belgian B. Now, at 30, the unassuming Bosman willingly admits he was not one of Belgium's great players. But he is about to achieve a fame off the field which he was never able to find on it. In the next six weeks, Bosman will go to the European Court of Justice in Luxembourg. He will claim damages of £300,000 against the Belgian FA, UEFA and RC Liege for restraint of trade, claiming that they 'prejudiced his right to free circulation as a worker within the European Community.' This is a case which, if he wins, could change the face of the game here and on the Continent for ever. PKT 1257 - 43417 JEAN MARC BOSMAN FEBRUARY 1995 JEAN MARC BOSMAN BELGIAN FOOTBALLER TAKING UEFA TO COURT JEAN-MARC BOSMAN RECOGNISES THAT HIS BEST FOOTBALLING DAYS ARE BEHIND HIM. NEAT, QUIETLY SPOKEN, HE ONCE CAPTAINED THE BELGIUM YOUTH TEAM AND PLAYED SIX TIMES FOR BELGIAN B. NOW, AT 30, THE UNASSUMING BOSMAN WILLINGLY ADMITS HE WAS NOT ONE OF BELGIUM'S GREAT PLAYERS. BUT HE IS ABOUT TO ACHIEVE A FAME OFF THE FIELD WHICH HE WAS NEVER ABLE TO FIND ON IT. IN THE NEXT SIX WEEKS, BOSMAN WILL GO TO THE EUROPEAN COURT OF JUSTICE IN LUXEMBOURG. HE WILL CLAIM DAMAGES OF £300,000 AGAINST THE BELGIAN FA, UEFA AND RC LIEGE FOR RESTRAINT OF TRADE, CLAIMING THAT THEY 'PREJUDICED HIS RIGHT TO FREE CIRCULATION AS A WORKER WITHIN THE EUROPEAN COMMUNITY.' THIS IS A CASE WHICH, IF HE WINS, COULD CHANGE THE FACE OF THE GAME HERE AND ON THE CONTINENT FOR EVER.

Νόμος Μποσμάν

"Εφευρέτης": Ζαν-Μαρκ Μποσμάν

Εφαρμογή: 15 Δεκεμβρίου 1995

Ο Ζαν-Μαρκ Μποσμάν ήταν ένας άσημος ποδοσφαιριστής που έβγαζε το ψωμί του στη βελγική Λιρς και το καλοκαίρι του 1990 επιθυμούσε να πάρει μεταγραφή στη γαλλική Ντινκέρκ. Δεν τα κατάφερε, όμως, γιατί η ομάδα της Δουνκέρκης αδυνατούσε να καταβάλει το ποσό που αξίωνε εκείνη της Λιέγης. Κάπου εκεί άρχισαν όλα...

Ο 26χρονος, τότε, Βέλγος μέσος προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του Λουξεμβούργου κατά του άρθρου 17 των κανονισμών της FIFA για τις μεταγραφές και μετά από πενταετή αγώνα δικαιώθηκε. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε πως το μεταγραφικό σύστημα της εποχής βρίσκεται αντικρουόμενο με τη θεμελιώδη συνθήκη της Ρώμης, καθώς εμπόδιζε την ελευθερία μετακίνησης εργαζομένων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ως εκ τούτου η υπόθεση καταγράφηκε ως ο "Νόμος Μποσμάν" κατοχυρώνοντας την ελεύθερη μετακίνηση επαγγελματιών αθλητών στις χώρες-μέλη, γεγονός που άλλαξε εξ ολοκλήρου τα ποδοσφαιρικά δεδομένα. Παράλληλα πάρθηκε η απόφαση πως κάθε ομάδα μπορούσε πλέον να έχει στο ρόστερ της κοινοτικούς ποδοσφαιριστές χωρίς κάποιο όριο, αντίθετα με τους ξένους εκτός Ένωσης, για τους οποίους κάθε ομοσπονδία έχει ειδικούς κανονισμούς.

"Ασημένιο" γκολ

"Εφευρέτης": Άγνωστος

Εφαρμογή: 2002

Η διαφορά του "ασημένιου" με το "χρυσό" γκολ ήταν απλή: όταν μία ομάδα σκόραρε στην παράταση, ο αγώνας δεν έληγε αυτόματα, αλλά μόλις ολοκληρωνόταν το ημίχρονο (αν φυσικά δεν ισοφαριζόταν από τον αντίπαλο).

Θα έλεγε κανείς ότι αυτή η καινοτομία δημιουργήθηκε αποκλειστικά για την Εθνική Ελλάδας του 2004, καθώς ο Τραϊανός Δέλλας σκόραρε στην εκπνοή του πρώτου ημιχρόνου της παράτασης με την Τσεχία και οδήγησε την αρμάδα του Ότο Ρεχάγκελ στον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος της Πορτογαλίας.

Σημειώνεται ότι από τον Φεβρουάριο του 2004 είχε αποφασιστεί η κατάργηση του "ασημένιου" γκολ, ωστόσο ο "κολοσσός" φρόντισε να γράψει ιστορία.