Αλεξ Φέργκιουσον: 22 χρόνια επιτυχιών για έναν σερ

Ο Γκάρι Νέβιλ δήλωσε ότι είναι ανώτερος και από τον "θρύλο" της ομάδας, Ματ Μπάσμπι. Στις 6 Νοεμβρίου, ο σερ Αλεξ Φέργκιουσον συμπλήρωσε είκοσι δύο χρόνια στο "τιμόνι" του αγγλικού συλλόγου και έχει καταφέρει να υλοποιήσει κάθε όνειρο που (κάποτε) είχε.

Δύο δεκαετίες πέρασαν, γεμάτεςεπιτυχίες, δόξα, αλλά και κριτική, η οποία ποτέ δεν έμεινε αγωνιστικά αναπάντητη. Ετσι και τώρα, παρά τις φωνές που προσπαθούν να τον εξωθήσουν σε αποχώρηση από την προπονητική, ο ίδιος έχει φέρει την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στην κορυφή της Premiership καιτην οδηγεί στη νέα εποχή.

Τα δύσκολα χρόνια

Οπως τότε, στα μέσα του 1986, όταν ανέλαβε έναν σύλλογο με υστεροφημία, αλλά χωρίς πρόσφατο ένδοξο παρελθόν και χωρίς (κατά τα φαινόμενα) παρόν και μέλλον. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ μόλις είχε διώξει τον Ρον Ατκινσον, αφού βρισκόταν στη ζώνη του υποβιβασμού. Ο Φέργκιουσον είχε φτάσει στο απόγειο της τότε δόξας του με την Αμπερντίν κατακτώντας εγχώριους και ευρωπαϊκούς τίτλους, ενώ ήταν και προσωρινά στον πάγκο της εθνικής Σκωτίας.

Ο σύλλογος του Μάντσεστερ, αντιθέτως, πάλευε να σωθεί με παίκτες στο χειρότερο σημείο από πλευράς ψυχολογίας, που είχαν συνδεθεί με αποτυχίες. Ο κόσμος ήταν απογοητευμένος και στην κορυφή, Λίβερπουλ, Εβερτον και Αρσεναλ διαμόρφωναν το κυρίαρχο στάτους. Η πρώτη σεζόν του Φέργκιουσον κρίθηκε θετική. Η Γιουνάιτεντ τερμάτισε ενδέκατη και έδειξε σημάδια ανάκαμψης. Στην πρώτη του πλήρη σεζόν στην ομάδα (1987-88), η Μάντσεστερ τερμάτισε δεύτερη στη βαθμολογία, πίσω από την Λίβερπουλ. Οι μεταγραφές των Στιβ Μπρους, Βιβ Αντερσον, Μπράιαν Μακλέρ και Τζιμ Λέιτον προσέδωσαν ποιότητα στην ομάδα, όχι όμως και δύναμη, κάτι απαραίτητο σε εκείνη την περίοδο.

Την επόμενη σεζόν (1988-89) η Γιουνάιτεντ τερμάτισε και πάλι ενδέκατη, μη μπορώντας να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις. Το πρώτο μισό του 1989-90 ο Φέργκιουσον δεν κατάφερε να βελτιώσει τα πράγματα και έφτασε σε σημείο να παίζει τη θέση του στο παιχνίδι του τρίτου γύρου του κυπέλλου με την Νότιγχαμ. Ο 20χρονος επιθετικός Μαρκ Ρόμπινς, μετέπειτα παίκτης του Πανιωνίου, έδωσε τη λύση και με δικό του γκολ η Γιουνάιτεντ προχώρησε και κατέκτησε το τρόπαιο. Αυτό ήταν το πρώτο του "Φέργκι" στην καριέρα του στην Αγγλία, μία μικρή πρόγευση για το τι θα ακολουθούσε.

Η καθιέρωση

Το κύπελλο άνοιξε το δρόμο για την ευρωπαϊκή πρόκληση. Η Γιουνάιτεντ κατέκτησε το Κύπελλο Κυπελλούχων του 1991 επικρατώντας με 2-1 της Μπαρτσελόνα στον τελικό του Ρότερνταμ και ο Φέργκιουσον εξασφάλισε τη θέση του για πολλά χρόνια. Το 1992 έρχεται το Λιγκ Καπ, αφού στο πρωτάθλημα η Λιντς κατάφερε να πάρει τον τίτλο. Τη νέα σεζόν, όμως, ο Φέργκιουσον απέκτησε τον ηγέτη των πρωταθλητών, τον Γάλλο επιθετικό Ερίκ Καντονά, βάζοντας τα θεμέλια για τη δυναστεία του ’90.

Το πρωτάθλημα του 1993, το πρώτο της νεοσύστατης Premiership, ήταν γεγονός. Οι φίλοι των "κόκκινων διαβόλων" πανηγύρισαν για πρώτη φορά μετά από 26 χρόνια τον τίτλο του πρωταθλητή, ενώ ο Φέργκιουσον ψηφίστηκε Προπονητής της Χρονιάς. Ακολούθησε το νταμπλ το 1994, με την Μάντσεστερ να γίνεται μόλις η έκτη ομάδα στην Αγγλία που κατακτά την ίδια χρονιά πρωτάθλημα και κύπελλο. Το 1995 η Μπλάκμπερν του Αλαν Σίρερ διέκοψε την κυριαρχία του Φέργκιουσον, ωστόσο την επόμενη σεζόν (1995-96), η Γιουνάιτεντ κατέκτησε και πάλι το νταμπλ.

Τα... μωρά του Αλεξ Φέργκιουσον

Αυτή τη φορά, η ομάδα κέρδισε τίτλους στηριζόμενη σε νεαρούς ποδοσφαιριστές, από τα "φυτώριά" της. Οι άγνωστοι Ντέιβιντ Μπέκαμ, Πολ Σκόουλς, Λι Σαρπ, Νίκι Μπατ, Γκάρι και Φίλιπ Νέβιλ, με τον λίγο πιο παλιό Ράιαν Γκιγκς, συνέθεταν μία γενιά που θα έφερνε την ομάδα στην κορυφή της Ευρώπης. Στα πρώτα της βήματα, όμως, μόνο ο Φέργκιουσον την εμπιστεύτηκε.

Ο Τύπος και ο κόσμος αμφισβήτησε την επιλογή του να αφήσει έμπειρους και καταξιωμένους ποδοσφαιριστές όπως οι Πολ Ινς, Μαρκ Χιουζ και Αντρέι Καντσέλσκις να αποχωρήσουν. Η αρχή της σεζόν 1995-96 τους δικαίωνε (η Μάντσεστερ βρέθηκε ακόμα και δεκατέσσερις πόντους πίσω από τη Νιούκαστλ). Παρ’ όλα αυτά, όταν η ομάδα έπιασε ρυθμό, τίποτα δεν την εμπόδισε να φτάσει στο νταμπλ.

Το 1997 ήρθε ακόμα ένα πρωτάθλημα, αν και πλέον οι βλέψεις ήταν ευρωπαϊκές. Το Τσάμπιονς Λιγκ ήταν το νέο ευρωπαϊκό καθεστώς, αλλά η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ δεν κατάφερνε να διακριθεί στα προηγούμενα χρόνια. Το 1996-97, αν και έχασε για πρώτη φορά στο "Ολντ Τράφορντ" στην Ευρώπη μετά από 40 χρόνια ("θύτης" η Φενέρμπαχτσε), έφτασε μέχρι τα ημιτελικά, από όπου αποκλείστηκε από την μετέπειτα κάτοχο Ντόρτμουντ.

Η επόμενη σεζόν (1998-99) ήταν η πρώτη χωρίς τον Ερίκ Καντονά, ο οποίος αιφνιδίως αποχώρησε από την ενεργό δράση το καλοκαίρι. Ο Φέργκιουσον δεν κατάφερε να βρει λύση σε αυτό το πρόβλημα, ούτε στους πολλούς τραυματισμούς που έπληξαν την ομάδα, κι έτσι έμεινε χωρίς τρόπαιο.

Το ιστορικό τρεμπλ

Αυτό το κενό το αναπλήρωσε με το παραπάνω τη νέα σεζόν. Το 1999 η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ κατάφερε να κερδίσει το τρεμπλ, ήτοι πρωτάθλημα Αγγλίας, κύπελλο Αγγλίας και Τσάμπιονς Λιγκ, στον αλησμόνητο τελικό του "Καμπ Νου" με αντίπαλο την Μπάγερν Μονάχου. Το κατόρθωμα αυτό θεωρείται αξεπέραστο και ο Φέργκιουσον χρίζεται "σερ" για την προσφορά του στο άθλημα.

Το 2000 έρχεται ακόμα ένα πρωτάθλημα, με τη Γιουνάιτεντ να ηττάται μόλις τρεις φορές. Το "Μιλένιουμ" βρίσκει τον Φέργκιουσον με έξι πρωταθλήματα, τέσσερα κύπελλα, ένα λιγκ καπ, ένα Τσάμπιονς Λιγκ, ένα Σούπερ Καπ Ευρώπης, ένα Κύπελλο Κυπελλούχων, ένα Διηπειρωτικό και πέντε Σούπερ Καπ Αγγλίας!

Οι τίτλοι αυτοί δεν γιγάντωσαν την ομάδα μόνοεντός του αγωνιστικού χώρου, αλλά και εκτός. Οι επιτυχίες έτυχαν της καλύτερης δυνατής εκμετάλλευσης από τα διοικητικά στελέχη της ομάδας, με την Γιουνάιτεντ να εξελίσσεται στη δημοφιλέστερη και πλουσιότερη ομάδα ανά την υφήλιο. Το οικονομικό της μέγεθος ήταν πλέον τεράστιο και έτσι ο Φέργκιουσον μπορούσε να ξοδέψει όλο και περισσότερα χρήματα για μεταγραφές. Τα 27 εκατομμύρια ευρώ του Ρουντ φαν Νίστελροϊ ή τα 42 εκατομμύριατου Χουάν Σεμπάστιαν Βερόν ήταν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της δύναμης της Γιουνάιτεντ, που μπορούσε να συγκριθεί μόνο με αυτήν της Ρεάλ Μαδρίτης.

Η εποχή του ανταγωνισμού

Το 2001 ήρθε το τρίτο συνεχόμενο πρωτάθλημα για τους "κόκκινους διαβόλους", οι οποίοι, πάντως, είχαν έναν σημαντικό αντίπαλο, την ανερχόμενη Αρσεναλ του Αρσεν Βενγκέρ. Την επόμενη σεζόν (2001-02), η Γιουνάιτεντ τερμάτισε στην τρίτη θέση και δεν έφτασε στους τελικούς είτε του κυπέλλου, είτε του Λιγκ Καπ, κάτι που δει είχε συμβεί από το 1989. Οι "κανονιέρηδες" ήταν αυτοί που είχαν πάρει τα "ηνία", όχι για πολύ όμως. Στο Τσάμπιονς Λιγκ είχε την ευκαιρία να φτάσει στον τελικό και να αντιμετωπίσει τη Ρεάλ Μαδρίτης (ένα τελικός μεταξύ των δύο ομάδων που σημάδεψαν εκείνα τα χρόνια), αλλά η Λεβερκούζεν στάθηκε ανυπέρβλητο εμπόδιο.

Το 2003 επέστρεψε στα πρωταθλήματα, κατακτώντας το όγδοο στα τελευταία έντεκα χρόνια. Η "νέα γενιά", όμως, είχε μετατραπεί σε "παλαιά φρουρά". Η φθορά είχε αρχίσει να φαίνεται και πρώτος ο Ντέιβιντ Μπέκαμ άνοιξε την πόρτα της εξόδου, ύστερα από τον φημισμένο καυγά με τον Σκοτσέζο τεχνικό, ο οποίος του είχε πετάξει ένα παπούτσι στο πρόσωπο.

Το 2004, ο "τυφώνας" Αμπράμοβιτς είχε θέσει στο περιθώριο την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η οποία ήταν πλέον τρίτη δύναμη. Λίγο μετά, βέβαια, και η Αρσεναλ είχε την ίδια τύχη. Ο Φέργκιουσον έπρεπε να βρει έναν τρόπο ώστε να ανοίξει έναν νέο κύκλο στην ομάδα. Τα αποτελέσματα δεν έρχονταν και φυσικά το κύπελλο που κατέκτησε δεν ήταν αρκετό για να σώσει την κατάσταση όπως το 1989. Οι απαιτήσεις πλέον ήταν μεγαλύτερες.

Το... σύστημα Φέργκιουσον

Ακολούθησε την ίδια συνταγή. Εμπιστοσύνη σε νεαρούς ποδοσφαιριστές από τα "φυτώρια" της ομάδας και όχι μόνο. Οι Φλέτσερ, Ρίτσαρντσον, Μπάρντσλεϊ ήταν μερικοί από αυτούς, ενώ στο μεταγραφικό "παζάρι" κινήθηκε δυναμικά αποκτώντας ότι πιο "καυτό" κυκλοφορούσε στην αγορά της Αγγλίας, τον Γουέιν Ρούνεϊ. Ένα χρόνο νωρίτερα είχε αποκτήσει τον καλύτερο νεαρό Πορτογάλο, τον Κριστιάνο Ρονάλντο. Η νέα φουρνιά ταλαντούχων παικτών, άρχισε να δημιουργεί μία νέα εποχή για τον σύλλογο.

Τα πρωταθλήματα ήταν αδύνατη περίπτωση, αφού η Τσέλσι ήταν "άτρωτη", ωστόσο το Λιγκ Καπ του 2006 ήταν ένα τρόπαιο στο οποίο θα μπορεί να βασιστεί το νέο εγχείρημα. Στην Ευρώπη, βέβαια, ήρθε το μεγάλο "χαστούκι" του Τσάμπιονς Λιγκ, αφού για πρώτη φορά η ομάδα έμεινε εκτός συνέχειας από τη φάση των ομίλων, ενώ δεν συνέχισε ούτε στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ. Οι Ρόι Κιν και Ρουντ φαν Νίστελροϊ αποχώρησαν από την ομάδα και αντ’ αυτών, αγωνίζονται οι Μίκαελ Κάρικ και Λουί Σαχά.

Ο "Φέργκι" στα 65 του δεν αλλάζει απόψεις. Επιμένει στα νιάτα, που τη σεζόν 2006/07 τον δικαίωσαν απολύτως. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ κατάφερε να ρίξει από το θρόνο της την Τσέλσι του Ζοζέ Μουρίνιο, κατακτώντας το πρωτάθλημα, ενώ στο Τσάμπιονς Λιγκ έφτασε μέχρι τα ημιτελικά (αποκλείστηκε από τη μετέπειτα κάτοχο του τίτλου Μίλαν), συντρίβοντας μεταξύ άλλων με 7-1 τη Ρόμα.

Η τέταρτη κατά σειρά ομάδα που δημιουργεί, όμως, έπρεπε να στεφθεί με το πολυτιμότερο τίτλο. Με τον Ρονάλντο να... οργιάζει σημειώνοντας 42 γκολ στη σεζόν 2007/08, τον Ρούνεϊ να αποτελεί ιδανικό παρτενέρ, τον Χάργκριβς να κάνει σπουδαία δουλειά στο κέντρο και τους Φέρντιναντ-Βίντιτς να συνθέτουν ένα απροσπέλαστο αμυντικό δίδυμο, οι "κόκκινοι διάβολοι" κυρίαρχησαν. Εντός και εκτός των τειχών. Εχοντας, μάλιστα, τον ίδιο αντίπαλο.

Τόσο στο πρωτάθλημα, όσο και στο Τσάμπιονς Λιγκ, η μοίρα τα έφερε έτσι, ώστε να βρουν απέναντί τους την Τσέλσι. Ο Ζοζέ Μουρίνιο αποτελούσε παρελθόν, ο Αβραμ Γκραντ, που χρίστηκε διάδοχός του δεν μπόρεσε να αντισταθεί. Πρώτα ο τίτλος της Premiership και ακολούθως το Τσάμπιονς Λιγκ στον τελικό της Μόσχας γέμισαν τις ήδη παραφορτωμένες βιτρίνες του μουσείου του συλλόγου...

Το τέλος... αργεί

Στις 31 Δεκεμβρίου, ο σερ Αλεξ Φέργκιουσον συμπληρώνει 67 χρόνια ζωής. Παρ’ όλα αυτά, δεν δείχνει διατεθειμένος να αποχωρήσει από το ποδόσφαιρο. "Είναι σκανδαλώδες που ορισμένοι θεωρούν ότι πρέπει να αποσυρθώ", είχε δηλώσει ο ίδιος, έχοντας στην πλάτη του 34 συναπτά έτη στους πάγκους, είκοσι δύο εκ των οποίων στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

Σε αυτό το χρονικό διάστημα έχει καταφέρει να συγκριθεί επιτυχώς με "ογκόλιθους" της προπονητικής στο Νησί, όπως ο Μπιλ Σάνκλι, ο Ματ Μπάσμπι ή ο Μπράιαν Κλαφ. Εάν καταφέρει να δημιουργήσει μία δεύτερη υπερ-ομάδα που δια διαρκέσει μία δεκαετία, τότε δεν θα τίθεται θέμα σύγκρισης: θα είναι με διαφορά ο πρώτος των πρώτων. Τώρα, απλώς μπορούν να βρουν ορισμένα "πατήματα" οι δύσπιστοι...