Μαν. Γιουνάιτεντ: 45 χρόνια από το δυστύχημα του Μονάχου

Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου 1958
Αεροδρόμιο Μονάχου. Ωρα: 3:04μ.μ

Το αεροπλάνο "Elizabethan" που μετέφερε την αποστολή της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, μετά την πρόκριση της επί του Ερυθρού Αστέρα στο Βελιγράδι για το Κύπελλο Πρωταθλητριών, ακολουθώντας μία τρελή πορεία στον αεροδιάδρομο, προσέκρουσε με το πίσω μέρος και διαλύθηκε παίρνοντας μαζί του, 23 ψυχές από τους επιβαίνοντες, και αφήνοντας παράλληλα στις μνήμες όλων την λύπη και το θρήνο για ένα από τα τραγικότερα δυστυχήματα όλων των εποχών.

Περίπου στα μέσα της δεκαετίας του '50 είχε δημιουργηθεί μία ομάδα γεμάτη μέλλον, με παιδιά που προέρχονταν από την ακαδημία ποδοσφαίρου της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Το δημιούργημα του μεγάλου Ματ Μπάσμπι έμοιαζε ικανό να κυριαρχήσει τα επόμενα χρόνια στο χώρο αυτό. Πράγματι την χρονιά 1955-56 έρχεται η πρώτη μεγάλη επιτυχία για τους "κόκκινους διαβόλους", που δεν ήταν άλλη από την κατάκτηση του πρωταθλήματος Αγγλίας. Μάλιστα η ομάδα που αποτελούσε τους τότε πρωταθλητές είχε μέσο όρο μόλις 22 ετών, κάτι που δεν είχε καταφέρει να πραγματοποιήσει καμία άλλη αγγλική ομάδα .
Η συμμετοχή τους στον κορυφαίο διασυλλογικό θεσμό, που τότε έκανε τα πρώτα του ...βήματα, το νεοσύστατο Κύπελλο Πρωταθλητριών στέφθηκε με ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία, αφού κατάφεραν να φτάσουν μέχρι τα ημιτελικά του θεσμού. Εκεί σταμάτησαν από την μεγάλη Ρεάλ Μαδρίτης των Ραϊμόν Κοπά και Αλφρέντο Ντι Στέφανο, από την οποία ηττήθηκαν 3-1 στην Μαδρίτη και αναδείχθηκαν ισόπαλοι 2-2 στο "Ολντ Τράφορντ". Την ίδια χρονιά (1956-57) καταφέρνουν να στεφθούν για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά πρωταθλητές Αγγλίας. Τίποτα δεν έδειχνε ικανό να σταματήσει τους επίδοξους ...κατακτητές της Ευρώπης στα επόμενα χρόνια. Η μεγάλη αρμάδα του Ματ Μπάσμπι είχε αποδείξει ότι το μέλλον της άνηκε. Όμως η μοίρα είχε όρεξη για τα δικά της παιχνίδι...

Η εκπληκτική γενιά καταφέρνει και την επόμενη χρονιά να κάνει μία απίστευτη πορεία στην Ευρώπη για αγγλικό σύλλογο, αφού κανείς δεν είχε καταφέρει κάτι παρόμοιο. Φτάνουν λοιπόν στα προημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών και εκεί βρίσκουν στον δρόμο τους τον Ερυθρό Αστέρα. Στο πρώτο παιχνίδι στο "Ολντ Τράφορντ" είχαν επικρατήσει οι παίκτες του αγγλικού συλλόγου με 2-1. Ο επαναληπτικός στο Βελιγράδι ήταν μία γιορτή του ποδοσφαίρου. Μπροστά σε 52.000 θεατές οι δύο ομάδες προσέφεραν πλούσιο θέαμα, και τελικά αναδείχθηκαν ισόπαλες 3-3, σκορ που έδωσε την πρόκριση στην Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Η επιστροφή της ομάδας στην Αγγλία θα γινόταν μέσω Μονάχου, όπου το δικινητήριο θα σταματούσε για ανεφοδιασμό. Ετσι τα μέλη της αποστολής της ομάδας, μαζί με Αγγλους δημοσιογράφους επιβιβάστηκαν και το αεροσκάφος απογειώθηκε από το Βελιγράδι με κατεύθυνση την Γερμανία. Εκεί προσγειώθηκε και οι επιβάτες βγήκαν για να ξεκουραστούν. Στις 2 μ.μ. το αεροπλάνο είχε ανεφοδιαστεί και ήταν έτοιμο να ξεκινήσει για τον τελικό του προορισμό, το Μάντσεστερ.

---

Όμως οι δύο πιλότοι, Τζέιμς Θέιν και Κένεθ Ρέιμεντ ακύρωσαν την πρώτη απογείωση λόγω προβλήματος στην μηχανή του G-ALZU AS 57 των Βασιλικών Αερογραμών. Στις 2:34μ.μ δόθηκε η εντολή για να πραγματοποιηθεί η δεύτερη απογείωση, όμως τελικά ακυρώθηκε και πάλι λόγω του ότι οι διάδρομοι του αεροδρομίου ήταν παγωμένοι... Μερικοί παίκτες πίστεψαν ότι τελικά το αεροπλάνο δεν θα μπορέσει να πετάξει εκείνη την μέρα. Ενας εξ αυτών, ο Ντάνκαν Εντουαρντς έστειλε τηλεγράφημα στην γυναίκα του, λέγοντας της ότι η πτήση ακυρώθηκε και ότι θα πέταγαν την επομένη. Το γενικό σκηνικό που υπήρχε ήταν γεμάτο χαμόγελα, κυρίως για την μεγάλη επιτυχία του συλλόγου, που είχε προηγηθεί με αντίπαλο τον Ερυθρό Αστέρα στο Βελιγράδι, ενώ κάποιοι είχαν επιλέξει το διάβασμα βιβλίων για να περάσει ευχάριστα η ώρα. Ελάχιστοι ήταν νευρικοί, και δεν σταματούσαν να το εκδηλώνουν. Δεν υπήρχε κάποιος ιδιαίτερος λόγος, απλά ήθελαν να φτάσουν όσο πιο γρήγορα γινόταν στην πατρίδα τους. Τελικά κάτι ήξεραν...

Εν τέλει η κατάσταση άλλαξε και η αποστολή μαζί με τους δημοσιογράφους επιβιβάστηκαν λίγο πριν τις 3 για αναχώρηση από την γερμανική πρωτεύουσα. Στις 3:03μ.μ το αεροπλάνο έκανε την τρίτη και φαρμακερή του απογείωση από το αεροδρόμιο του Μονάχου. Το αεροπλάνο άρχισε να τροχοδρομεί, αλλά όταν έφτασε στα μισά της πίστας ο πιλότος, Τζέιμς Θέιν διαπίστωσε ότι οι μηχανές του αεροσκάφους ήταν παγωμένες. Δυστυχώς όλα πλέον είχαν πάρει τον δρόμο τους, τίποτα δεν μπορούσε να αλλάξει την ...πικρή διαδρομή, καθώς το αεροπλάνο δεν ανταποκρινόταν σε καμία από τις εντολές που του δίνονταν. Υστερα από τρελή πραγματικά πορεία στον διάδρομο, διαπέρασε έναν φράχτη, και προσέκρουσε σε ένα σπίτι (το οποίο τυλίχτηκε στις φλόγες), πολύ κοντά στο χωριό Κερχτρούντερινγκ, σε πολύ μικρή απόσταση από το αεροδρόμιο του Μονάχου. Το πίσω μέρος του αεροπλάνου διαλύθηκε, και το αεροπλάνο ήταν έτοιμο να εκραγεί. Οσοι από τους επιβαίνοντες σώθηκαν, προσπάθησαν να βοηθήσουν τους υπόλοιπους, έχοντας τα κυριολεκτικά χαμένα. Οταν στα επόμενα λεπτά άρχισαν να συνειδητοποιούν τι είχε συμβεί, άρχισαν να ξεσπούν σε κλάματα και κραυγές απόγνωσης.
Τελικός απολογισμός αν μη τι άλλο τραγικός.
23 νεκροί και 18 επιζώντες. Από το καταραμένο αεροπλάνο έχασαν την ζωή τους, 8 παίκτες της ομάδας: Ρότζερ Μπάιρν, Τζιοφ Μπεντ, Μσρκ Τζόουνς, Λίαμ Γουίλαν, Εντυ Κόλμαν, Τόμι Τέιλορ και Ντάνκαν Εντουαρντς. Στους αδικοχαμένους ήταν ακόμη: ο γραμματέας της ομάδας, Ουόλτερ Κρικμερ, ο γυμναστής Τομ Κάρι και ο βοηθός προπονητή Μπερτ Γούαλεϊ, ο συγκυβερνήτης του αεροσκάφους, Κένεθ Ρέιμεντ, ο φροντιστής Κέιμπλ, ο φίλαθλος των "μπέμπηδων" που είχε την ...τύχη να ταξιδέψει μαζί τους, Γουίλι Σάτινοφ, ο ταξιδιωτικός πράκτορας Μάιλν καθώς και 8 δημοσιογράφοι: Αλφ Κλαρκ, Ντον Ντέιβις, Τζορτζ Φέλοους, Τομ Τζάκσον, Αρτσι Λενμπρουκ, Χένρι Ρόουζ, Ερικ Τόμπσον και Φρανκ Σουίφτ.

Εννέα παίκτες διεσώθησαν (Μπόμπι Τσάρλτον, Μπιλ Φουλκς, Χάρι Γκρεγκ, Κεν Μόργκανς, Αλμπερτ Σκάνλον, Ντένις Βάιολετ, Ρέι Γουντ), δύο εξ' αυτών όμως δεν μπόρεσαν ποτέ ξανά να αγωνιστούν (Τζόνι Μπέρι και Τζάκι Μπλάντςφλάουερ). Στους υπόλοιπους διασωθέντες ήταν ο δημιουργός της ομάδας, Ματ Μπάσμπι, δύο φωτογράφοι (Πίτερ Χόγουαρντ και Τεντ Ελιαρντ), η γυναίκα και η κόρη του Χάρι Γκρεγκ, δύο Γιουγκοσλάβοι επιβάτες (Μίκλος, Τομάσεβιτς) και ο πιλότοςΤζέιμς Θέιν και ο δημοσιογράφος Φρανκ Τέιλορ (μετέπειτα πρόεδρος της παγκόσμιας ομοσπονδίας αθλητικών συντακτών).

---

Το επόμενο ξημέρωμα στο νοσοκομείο "Rechts de Isar", οι στιγμές που διαγράφονταν ήταν συγκλονιστικές.Αυτοί που επέζησαν, προσπαθούσαν να κατανοήσουν τι είχε πραγματικά συμβεί, και παράλληλα επεδίωκαν να βρουν ο ένας τον άλλον μέσα στο γενικό πανικό που επικρατούσε. Το αεροδρόμιο του Μονάχου είχε πραγματικά σιγήσει και όλοι έψαχναν τα αίτια που είχαν οδηγήσει σε αυτό το τραγικό συμβάν, αλλά εις μάτην... κανείς ποτέ δεν μπόρεσε να αλλάξει την ιστορία και να βρει απάντηση σε παρόμοια ερωτήματα.
Οι "μπέμπηδες" είχαν φύγει για πάντα στον ουρανό...

Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία ενός από τους επιζήσαντες, του Μπιλ Φουλκς: "Το πίσω μέρος του αεροπλάνου είχε απλά εξαφανιστεί. Όταν συνειδητοποίησα τι είχε συμβεί άρχισα να τρέχω σαν τρελός. Τότε γύρισα και κατάλαβα ότι το αεροπλάνο ήταν έτοιμο να εκραγεί και γύρισα πίσω. Στην διαδρομή μπορούσα να δω κομμάτια από το αεροσκάφος, ενώ στην συνέχεια έβλεπα ανθρώπους, τον Ρότζερ Μπιρν "κολλημένο" ακόμη στην θέση του με χτυπημένο το κεφάλι, τον Μπόμπι Τσάρλτον να έχει παραμείνει και αυτός σε ένα άλλο σημείο ακόμη στην θέση του και τον Ντένις Βάιολετ. Στην συνέχεια είδα τον Χάρι Γκρεγκ να προσπαθεί να βοηθήσει το χτυπημένο του παιδί". Συνεχίζοντας μαζί με τον Χάρι Γκρεγκ τονίζουν: "Πήγαμε μέσα στο δωμάτιο και είδαμε τον Ματ μέσα σε τέντα οξυγόνου, και λίγο πιο πέρα τον Ντάνκαν Εντουαρντς που έμοιαζε πολύ βαριά χτυπημένος. Ο Μπόμπι Τσάρλτον είχε δεμένο το κεφάλι του, ενώ ο Αλμπερτ Σκάνλον ήταν ξαπλωμένος με τα μάτια κλειστά. Κανείς μας ακόμη δεν είχε πραγματικά συνειδητοποιήσει τι είχε αληθινά συμβεί. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός όταν ρώτησα μία νοσοκόμα, που ήταν οι υπόλοιποι επιζώντες, και αυτή μου απάντησε ότι όλοι όσοι ζούσαν βρίσκονταν σε αυτό το δωμάτιο".

---

Ο Ματ Μπασμπι μετά από το τραγικό αυτό συμβάν, ζήτησε από την διοίκηση της ομάδας διορία 10 χρόνων προκειμένου να πάει την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στην κορυφή της Ευρώπης. Μάλιστα το κενό των αποθανόντων, κάλυψαν νεαρά παιδιά από την ακαδημία της ομάδας. Την χρονιά εκείνη η αγγλική ομάδα αποκλείστηκε στα ημιτελικά της διοργάνωσης από την Μίλαν, παίζοντας με ένα …δείγμα των "κόκκινων διαβόλων". Στο πρώτο παιχνίδι νίκησαν με 2-1 εντός έδρας, αλλά ηττήθηκαν με 4-0 στο Μιλάνο. Ο πρώτος επίσημος αγώνας (με αντίπαλο την Σέφιλντ), ωστόσο έγινε υπό την παρουσία 60.000 οπαδών, όχι όμως με ολόκληρη τη θρυλική ομάδα. Δέκα χρόνια αργότερα η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με οδηγό πάλι τον Ματ Μπάσμπι και με αρχηγό τον Μπόμπι Τσάρλτον κατάφερνε να κατακτήσει το Κύπελλο Πρωταθλητριών, αποδίδοντας έτσι κάποια τιμή σε αυτούς που έχασαν την ζωή τους στο τραγικό δυστύχημα. Στον τελικό της διοργάνωσης (29 Μαϊου 1968) οι "μπέμπηδες" των Μπόμπι Τσάρλτον και Τζώρτζ Μπεστ είχαν επικρατήσει της πορτογαλικής Μπενφίκα με 4-1. Μετά από αυτό ο προπονητής της μεγάλης ομάδας, Ματ Μπάσμπι πήρε τον τίτλο του Σερ.

---

18 χρόνια αργότερα, και συγκεκριμένα στις 4 Νοεμβρίου 1986 ένας άλλος τεχνικός, ο Σκωτσέζος Αλεξ Φέργκιουσον θα ήταν ο νέος αναγεννητής των "κόκκινων διαβόλων".Με αυτόν και με μία νέα φουρνιά αστέρων (Ράιαν Γκιγκς, Ντέιβιντ Μπέκαμ) αλλά και πιο έμπειρων (Μαρκ Χιουζ, Ερικ Καντονά, Ρόι Κιν), η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ θα καταφέρει να γίνει ο κορυφαίος αγγλικός σύλλογος της δεκαετίας του '90, αφού κατέκτησε 6 πρωταθλήματα, ενώ η κορυφαία χρονιά της ήταν δίχως άλλο το 1999, που κατέκτησε το πρωτάθλημα και το Κύπελλο Αγγλίας, αλλά και το Champions League, γενόμενη έτσι μία από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές ομάδες που έχουν πετύχει tremble. Ο Σκωτσέζος προπονητής μετά την μεγάλη επιτυχία, στέφθηκε από την βασίλισσα της Αγγλίας με τον τίτλο του Σερ.

---

Τελικό απόφθεγμα: Ποτέ κανείς δεν θα μπορέσει να μάθει ποια ομάδα της Μάνστεστερ Γιουνάιτεντ ήταν καλύτερη. Αυτή του Ματ Μπάσμπι ή αυτή του Αλεξ Φέργκιουσον. Η ιστορία πήρε μαζί της για πάντα την πραγματική απάντηση, αφήνοντας στην μνήμη όλων το "σκληρό" εκείνο μεσημέρι, που έμελλε να αλλάξει τόσα πολλά στην ιστορία μίας ομάδας και ταυτόχρονα να πάρει μαζί του τόσες αδικοχαμένες ψυχές. Τίποτα πλέον δεν ήταν το ίδιο. Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν εδώ και 45 χρόνια, ότι η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ απέκτησε φανατικούς οπαδούς εξαιτίας εκείνου του τραγικού συμβάντος. Ωστόσο οι "μπέμπηδες" τους διέψευσαν και συνεχίζουν να το κάνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο...