O Mo Σαλάχ γίνεται η λύση στην ξενοφοβία

To Stanford University είναι το κορυφαίο πανεπιστήμιο του πλανήτη, σε επίπεδο καινοτομίας -τα τέσσερα τελευταία χρόνια, βάσει του ranking του Reuters που ακολουθεί μια συγκεκριμένη μεθοδολογία. Όπου 'καινοτόμα πανεπιστήμια' είναι αυτά που κάνουν τα περισσότερα ως προς την εξέλιξη της επιστήμης, που ανακαλύπτουν νέες τεχνολογίες και διαθέτουν δύναμη στις νέες αγορές. Η τεχνητή νοημοσύνη θα έλεγες πως είναι ένα πεδίο στο οποίο θριαμβεύει το Stanford. Εκεί ανακάλυψαν τη νέα γενιά των συστημάτων με τις κάμερες, που κατευθύνουν τα αυτοκίνητα, τα οποία δεν έχουν οδηγούς, αλλά και προσομοιωτές που μπορούν να προβλέψουν πιθανές αλληλεπιδράσεις φαρμάκων, πριν γίνουν οι δοκιμές σε ανθρώπους.

Το ιδιωτικό αυτό πανεπιστήμιο βρίσκεται στην Καλιφόρνια, των ΗΠΑ, πληροφορία που έχει μια παραπάνω σημασία για αυτό που ακολουθεί: οι Ala' Alrababa'h, William Marble, Salma Mousa και Alexandra Siegel είναι φοιτητές Πολιτικών Επιστημών στο Stanford και συνεργάστηκαν για να παραδώσουν μια εργασία, στο πλαίσιο εργαστηρίου που αφορούσε την μεταναστευτική πολιτική.

Διάλεξαν για θέμα τον Μοχάμεντ Σαλάχ. Για την ακρίβεια ο τίτλος της έρευνας τους ήταν "Μπορεί η έκθεση στους celebrities να μειώσει την προκατάληψη; Η επίδραση του Μοχάμεντ Σαλάχ σε ισλαμοφοβικές συμπεριφορές και προσεγγίσεις".

Στην περίληψη εξηγούσαν πως στόχος της δουλειάς τους ήταν να ερευνήσουν τη ξαφνική και εκπληκτική άνοδο της φήμης του παίκτη της Λίβερπουλ ενός εμφανώς Μουσουλμάνου παίκτη".

★ Χρησιμοποίησαν τα δεδομένα που πήραν από 25 αστυνομικά τμήματα της κομητείας Merseyside (όπου βρίσκεται το Λίβερπουλ), μεταξύ του 2015 και του 2018 και αφορούσαν 936 εγκλήματα μίσους -και κατέγραψαν τι γινόταν πριν πάει ο Αιγύπτιος στο Λίβερπουλ και τι μετά.

★  Μελέτησαν 15 εκατομμύρια tweets από followers των λογαριασμών κορυφαίων clubs της Premier League και

★ Διενήργησαν έρευνα (απαντήσεις σε ερωτηματολόγιο) σε δείγμα 8.060 φιλάθλων της πρωταθλήτριας Ευρώπης.

Για να διευκολύνουμε το θέμα μας, θα αρχίσουμε από το τέλος. Δηλαδή, το συμπέρασμα της έρευνας.

✔ "Σημειώθηκε πτώση της τάξεως του 18.9% στα εγκλήματα μίσους, που ήταν σχετικά με το συνθετικό έλεγχο, τη στιγμή που δεν βρέθηκε κάποια σχετική επίδραση σε άλλων τύπων εγκλήματα. Τουναντίον, αυξήθηκε η εγκληματικότητα που αφορούσε τα ναρκωτικά και τη διατάραξη της δημόσιας ασφάλειας".

✔ "Οι φαν της Liverpool FC μείωσαν κατά 53.2% τα αντι-μουσουλμανικά tweets, μετά την άφιξη του Σαλάχ (από το 7.2% που είχαν τέτοιο περιεχόμενο έγιναν 3.4%)".

✔ Το πείραμα της έρευνας υποδεικνύει πως αυτά τα αποτελέσματα ενδεχομένως να επηρεάστηκαν από την αυξανόμενη οικειότητα με το Ισλάμ, χάριν του Σαλάχ. Τα ευρήματα μας δείχνουν πως η θετική έκθεση σε outgroup πρότυπα μπορούν να αποκαλύψουν νέες πληροφορίες που εξανθρωπίζουν κατά πολύ τους outgroup".

Τρία από τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την έρευνα, σύμφωνα με τις απαντήσεις των ανθρώπων που έκαναν τις συνεντεύξεις, είναι πως

> υπάρχει θεμελιώδης σύγκρουση μεταξύ των αρχών των Βρετανών και των Μουσουλμάνων

> οι μετανάστες έχουν -γενικά- θετική επιρροή στο Ηνωμένο Βασίλειο και

> οι ερωτηθέντες εξήγησαν πως έχουν 'κάποια' ή 'πολλά' κοινά με τους Μουσουλμάνους που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Εξηγείται πως ο Σαλάχ δεν είναι το πρώτο πρότυπο (celebrity), με ποιότητες που επηρέασαν τη συμπεριφορά κοινωνίας, σε μια εποχή που η προκατάληψη είναι το καταφύγιο όσων αισθάνονται οργή για τη ζωή τους -δίχως να 'χουν την παραμικρή διάθεση να ασχοληθούν με τον εαυτό τους, να τον αγαπήσουν και μετά να απλοποιήσουν την καθημερινότητα τους.

Από το 1967 έχουν επισημάνει μελετητές πως η παρουσία εκπροσώπων μειονοτήτων, σε θέση ισχύος ή μεγάλης προβολής, μπορεί να μεταφραστεί σε πιο ευνοϊκές πολιτικές προς τη συγκεκριμένη ομάδα. Οι φοιτητές του Stanford ερεύνησαν πώς η έκθεση εκπροσώπων μειονοτήτων μπορεί να οδηγήσει στην εξοικείωση και την ανοχή της κοινωνίας, χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα τον Σαλάχ.

“H έκθεση σε διασημότητες -συγγραφείς, καλλιτέχνες, αθλητές, σταρ της reality TV έχει γίνει καθημερινό φαινόμενο, στη σύγχρονη ζωή. Παρ' όλα αυτά, δεν ξέρουμε πολλά για το πόσο αυτά τα δημόσια πρόσωπα μπορούν να επηρεάσουν τις κοινωνικές συμπεριφορές και αντιδράσεις. Κάναμε ένα πρώτο βήμα στην ποσοτικοποίηση της επίδρασης στην έκθεση ενός επιτυχημένου celebrity, μέλους ενός στιγματισμένου γκρουπ ανθρώπων σε επίπεδο συμπεριφορών προκατάληψης.

Αξιολογώντας την επίδραση του Μο Σαλάχ στην ισλαμοφοβία, προσφέρουμε ένα -αναμφισβήτητα- δύσκολο τεστ ως προς την έκθεση σε outgroups: τους άνδρες φιλάθλους του σπορ, με πρόβλημα ρατσιστικού χουλιγκανισμού.

Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν πως η θετική έκθεση σε διάσημα μέλη ενός outgroup μπορεί να μετριάσει τις συμπεριφορές προκατάληψης, ενδεχομένως μέσω της προ-έκθεσης σε νέες πληροφορίες που παρέχονται με τρόπο που προκαλεί ενσυναίσθηση.

Ελπίζουμε πως μελλοντικές εργασίες θα ερευνήσουν την επίπτωση άλλων δημοσίων προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες -σε ποικιλόμορφα πλαίσια-, σε ό,τι αφορά την προκατάληψη. Έτσι, θα μπορέσουμε να αξιολογήσουμε καλύτερα τις συνθήκες της εφαρμογής του Salah effect και να προσφέρουμε νέους δρόμους στην οικοδόμηση της κοινωνικής συνοχής, σε ολόκληρο τον κόσμο”.

Πώς προέκυψε η ιδέα

Τον Φλεβάρη του 2018 οι φαν της Λίβερπουλ είχαν να τραγουδήσουν κάτι για τον ηγέτη της χρονιάς και του 5-0 επί της Πόρτο, στο UEFA Champions League.

If he scores another few

Then I’ll be Muslim, too

If he’s good enough for you

He’s good enough for me

Sitting in a mosque...

That’s where I wanna be.

Όπως συνεχιζόταν η επιτυχημένη σεζόν, οι φίλαθλοι πρόσθεταν στίχους, όπως ότι είναι δώρο από τον Αλλάχ και πως σκοράρει τόσο συχνά που έχει καταντήσει βαρετό.

“Η επιλογή να εστιάσουν στην ταυτότητα του Σαλάχ, σε αυτά τα τραγούδια έγινε ο λόγος που τα media άρχισαν να γράφουν ότι ο σταρ της ομάδας μπορεί να μειώσει την ισλαμοφοβία μεταξύ των οπαδών”. Σημειωνόταν πως “οι φίλαθλοι της Ευρώπης δεν ήταν συνηθισμένοι να βλέπουν την αποθέωση Μουσουλμάνου παίκτη, μετά το σκοράρισμα ενός γκολ. Ο Σαλάχ έγινε τόσο εμβληματικός που ο τρόπος που πανηγυρίζει περιλήφθηκε στο FIFA 2019, το video game που παίζουν εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο”.

H προφανης ασκηση των θρησκευτικων του καθηκοντων στο κορυφαιο επιπεδο του παγκοσμιου ποδοσφαιρου δεν ειχε προηγουμενο. Καποιοι αναλυτες υποστηριξαν πως βοηθα στο γκρεμισμα των φραγματων εντος των κοινοτητων

Δεδομένα υπήρχαν και αντιρρησίες. Αυτοί που τόνιζαν πως όλοι αγαπούν έναν νικητή. Πρόσθεταν ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν πως η φήμη του μπορεί να μειώσει την ισλαμοφοβία της βρετανικής κοινωνίας. Βλέπεις, η Μεγάλη Βρετανία παραμένει μεταξύ των λαών που κάνουν τις μεγαλύτερες διακρίσεις εναντίον ομάδων. Αυτό το 'δεν αποδεικνύει' ήλθε να το φτιάξει η έρευνα.

Το δεύτερο στοιχείο που δικαίωσε τους ερευνητές για την επιλογή προέκυψε στις 14 Απριλίου του τρέχοντος έτους, όταν η Λίβερπουλ υποδέχθηκε την Τσέλσι, μια εβδομάδα μετά το video που έδειχνε φαν των 'μπλε' να αποκαλούν τον Σαλάχ 'βομβιστή'.

Οι οπαδοί ταυτοποιήθηκαν και δεν ξαναμπήκαν σε γήπεδο, με προπονητές, διοικούντες και φαν να καταδικάζουν το απρεπές της συμπεριφοράς. Δεν ήταν η πρώτη φορά που έγινε στόχος ηλιθίων στα social media. Ήταν αυτή που έσπασε το σερί των αγώνων χωρίς γκολ (είχε φτάσει στα 8 ματς), διαμορφώνοντας το 2-0.

Πότε οι ερευνητές βεβαιώθηκαν ότι έκαναν πολύ σοφή επιλογή

Στις 19 Απριλίου, το περιοδικό Time εξέδωσε τη λίστα με τους 100 ανθρώπους που ζουν σε αυτόν τον πλανήτη και έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή. Οι κατηγορίες ήταν πέντε: πρωτοπόροι, καλλιτέχνες, ηγέτες, τιτάνες και είδωλα. Στους καινοτόμους υπήρχε μια αθλήτρια, 'η πρώτη Ασιάτισσα που βρέθηκε στο Νο1 της παγκόσμιας κατάταξης στο τένις', Ναόμι Οζάκα.

Στους τιτάνες εμφανίστηκαν ο ΛεΜπρον Τζέιμς, ο Τάιγκερ Γουντς και ο 'εκ των καλύτερων ποδοσφαιριστών του κόσμου, που είναι δύναμη από μόνος του”, Μο Σαλάχ.

Boήθησε βέβαια, και αυτός ο τύπος.

Στην έρευνα επισημαίνεται ο χαρισματικός χαρακτήρας του Σαλάχ, με τους υπεύθυνους να τονίζουν ότι “η χαρισματική προσωπικότητα και οι απίστευτες ικανότητες που έχει, μπορούν να βοηθήσουν στον εξανθρωπισμό των Μουσουλμάνων, σε συνδυασμό με την δημόσια δήλωση της πίστης του.

Συχνά κάνει πλάκα με τους συμπαίκτες του, με το χαμόγελο σήμα-κατατεθέν ή διασκεδάζει με την κόρη του και σέβεται τους αντιπάλους του στο βαθμό που δεν πανηγυρίζει γκολ που σκοράρει στα δίχτυα προηγούμενης ομάδας του. Είναι ένας ευχάριστος άνθρωπος με ήθος οικογενειάρχη, στοιχεία που έρχονται σε αντίθεση με όσα πιστεύουν κάποιοι για το Ισλάμ.

Παρακολουθώντας τα παιχνίδια, τις συνεντεύξεις του, τα προωθητικά videos που δημοσιεύει η ομάδα του και το περιεχόμενο των λογαριασμών που 'χει στα social media, έρχεται σε επαφή με ένα πλήθος πληροφοριών για τη ζωή του, εντός και εκτός γηπέδου. Οι ακόλουθοι βλέπουν πώς είναι η προσευχή ενός Μουσουλμάνου, ίσως για πρώτη φορά, όταν σκοράρει”. Μαθαίνουν και τι είναι το Ραμαζάνι, στην πράξη.

Η δημόσια εικόνα του Σαλάχ ως ήρωα και το αποτέλεσμα της κανονικοποίησης κάποιων πρακτικών των Μουσουλμάνων, ενδεχομένως να 'χει ως αποτέλεσμα τη μείωση για διάθεση παρενόχλησης και βίας εναντίον των Μουσουλμάνων της πόλης.