"Πουλί ήτανε"; Η κωμικοτραγική ιστορία της επινόησης του πέναλτι

"Ρε θα μας τρελάνεις; Του βάζει τάκλιν ο Μανωλάς, πετάγεται ο Σκαρτάδος, διασχίζει τρία μέτρα στον αέρα και σκάει μέσα στην περιοχή;"

(Γιάννης Ζουγανέλης, 'Ας Περιμένουν Οι Γυναίκες', 1998)

Στα πρώτα τριάντα χρόνια του ποδοσφαίρου, μέχρι τον ερχομό της δεκαετίας του 1890, κανείς δεν ήταν σίγουρος για το αν πρέπει να θεσπιστεί κάποια παράβαση για όσους επιχειρούν να παίξουν βίαια και με κίνδυνο της σωματικής ακεραιότητας του αντιπάλου, μέσα στην μεγάλη περιοχή, ή για όσους έπιαναν τη μπάλα με το χέρι. Το 1882 μάλιστα, είχε αποφασιστεί πως κάθε φορά που ένας παίκτης ακουμπούσε τη μπάλα με το χέρι εντός μεγάλης περιοχής, θα καταλογιζόταν ένα τέρμα υπέρ της αντίπαλης ομάδας. Ευτυχώς, αυτός ο κανόνας τέθηκε σε ισχύ μόλις για μια σεζόν.

Το 1890, ο Ιρλανδός επιχειρηματίας/τερματοφύλακας Γουίλιαμ Μάκραμ, ήταν εκείνος που επινόησε την ιδέα του πέναλτι και στη συνέχεια την παρουσίασε στην Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου της χώρας του, η οποία με τη σειρά της επιχείρησε να την προτείνει ως μόνιμο κανονισμό στη FIFA, το 1891.

Ποια ήταν όμως η αφορμή ώστε ο Μάκραμ να εισάγει αυτή την καινοτομία;

Τον Δεκέμβριο του 1890, η ομάδα του Στέρλινγκσαϊρ έπαιζε με την Μιντιόθιαν για τον ημιτελικό του Κυπέλλου Σκωτίας. Ο αμυντικός Τζίμι Άνταμς έκανε ένα ηρωικό σώσιμο της μπάλας με το χέρι, μπροστά από τη γραμμή της Μιντιόθιαν, προκαλώντας την οργή των θεατών. Τον Φεβρουάριο του 1891, παίκτης της Νοτς Κάουντι σε αγώνα του FA Cup ενάντια στην Στόουκ, έβαλε γκολ χρησιμοποιώντας (ΜΟΝΟ) το χέρι του.

Ο Μάκραμ, ένας μποέμ τύπος που στα διαλείμματα των μεθυσιών και των σκοτεινών συναντήσεων του με εταίρες, έπαιζε τερματοφύλακας στην ομάδα του χωριού Μίλφορντ, αποφάσισε να προτείνει ένα κανονισμό που θα καταδικάζει κάθε επαφή με το χέρι, αλλά και κάθε βίαιη απώθηση αντιπάλου που είναι έτοιμος να σκοράρει.

Στις 2 Ιουνίου 1891, η FIFA καθιέρωσε το πέναλτι ως βασικό κανόνα του ποδοσφαίρου.

"Αν ένας οποιοσδήποτε παίκτης σπρώξει ή κρατήσει αντίπαλο εντός μιας περιοχής 11 μέτρων από τη γραμμή του τέρματος, ο διαιτητής οφείλει να δώσει στον αντίπαλο ένα ελεύθερο χτύπημα πέναλτι. Σημαντική προϋπόθεση για τη σωστή εκτέλεση του χτυπήματος, είναι οι αθλητές των δυο ομάδων να στέκονται σε απόσταση 5,5 μέτρων από τη μπάλα και ο τερματοφύλακας μπροστά από την γραμμή του τέρματος. Το κάθε επιτυχημένο χτύπημα ισοδυναμεί με γκολ".

Πρακτικά όμως,τι σήμαιναν οι παρακάτω κανόνες:

> Δεν υπήρχε η 'βούλα' του πέναλτι. Αυτή καθιερώθηκε το 1902. Μέχρι τότε, οι παίκτες μετρούσαν 11 βήματα και σκόραραν από όποιο σημείο τους συνέφερε περισσότερο.

> Μπορούσε να γίνει έφεση.

> Ο σουτέρ μπορούσε να ντριμπλάρει την μπάλα.

> Ο τερματοφύλακας μπορούσε να βγει από τη γραμμή του, τουλάχιστον 5 μέτρα.

> Ο παίκτης μπορούσε να πάρει φόρα όσα βήματα ήθελε και να χτυπήσει την μπάλα από και προς όποια κατεύθυνση ήθελε.

Από το 1902, έτος όπου συστήνεται η 'βούλα' του πέναλτι και οριοθετούνται η μικρή και μεγάλη περιοχή μπροστά από τα γκολπόστ του κάθε τερματοφύλακα, ο κανονισμός παίρνει τη σημερινή του μορφή. Από τότε, τροποποιήσεις ως προς την ελευθερία κινήσεων του τερματοφύλακα (1930) και την υποχρέωση να παραμένουν όλοι οι παίκτες πίσω από το σημείο εκτέλεσης του πέναλτι (1995), εφαρμόζονται και δίνουν μορφή στη σημερινή μορφή του πέναλτι.

Τελικά, πουλί ήτανε;

Κεντρική φωτογραφία: AP Images