Με φωτιά και με μαχαίρι

Χθες ήταν η επέτειος των γενεθλίων του Τσάρλι Τσάπλιν, που γεννήθηκε στις 16 Απριλίου του 1889. Όπως συνήθως συμβαίνει, το twitter κατακλύστηκε με μία απ’τις ατάκες του: “Σε κοντινό πλάνο η ζωή είναι τραγωδία, αλλά σε μακρινό είναι κωμωδία”.

Λίγες ώρες αφού πέρασε απ’το timeline μου, ήρθε ξανά στο μυαλό μου κατά τη διάρκεια του αγώνα της Τούμπας. Ελληνικά, αλλά και ξένα account πόσταραν τη φωτογραφία της Τούμπας από ψηλά, τις φωτογραφίες και τα πλάνα με τους πυρσούς. Τα μακρινά πλάνα ήταν όμορφα, ακόμα και για τους ξένους, που δεν είναι συνηθισμένοι σε τέτοιες ατμόσφαιρες και δεν είναι αυτές που προτιμούν.

Εκείνοι, όμως, είδαν το πράγμα μόνο από μακριά. Και μετά από λίγο συντονίστηκαν για να παρακολουθήσουν το clasiso στον ισπανικό τελικό Κυπέλλου. Τα κοντινά πλάνα ήταν για δικά μας μάτια, τα εγχώρια. Και όσα είδαμε για σχεδόν τρεις ώρες επιβεβαίωσαν τη ρήση του Τσάπλιν. Τραγωδία.

"Με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί"

Είναι ανόητο να προσπαθείς να ερμηνεύσεις τους ποιητές, αλλά μπορώ με ασφάλεια να θεωρήσω πως ο Γκάτσος δεν είχε στο μυαλό του το ελληνικό ποδόσφαιρο όταν έγραφε πως “με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί”. Και με την ίδια ασφάλεια εικάζω πως συμφωνείτε πως, αν τα λόγια του ισχύουν για τον κόσμο, τότε ο μικρόκοσμος του ελληνικού πρωταθλητισμού δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση.

Με φωτιά και με μαχαίρι. Χωρίς περαιτέρω ανάλυση. Αν κάτι χρειάζεται σκέψη είναι το “προχωρεί”. Δεν γίνεται να το εκλάβουμε ως “προοδεύει”, δύσκολα μπορείς να χαρακτηρίσεις ως πρόοδο ή εξέλιξη την ατέρμονη αλυσίδα μαχών που κερδίζονται με φωτιά και με μαχαίρι στις “συγκρούσεις” του ελληνικού αθλητισμού.

Η πορεία είναι προς τα κάτω, όχι προς τα πάνω. Δεν προ-χωρούμε, υπό-χωρούμε. Άτακτα, αλλά σταδιακά, με συνέπεια, απρόσκοπτα. Και μετά τη λήξη των μαχών μένουν οι μεν με τους δε να ερίζουν για το αν αυτά έχουν γίνει ξανά, αν ήταν χειρότερα απ’τα προηγούμενα και ποιος το ξεκίνησε. Και όλοι μαζί να επιτίθενται στους ουδέτερους, στους “αντικειμενικούς” όπως αρέσκονται να τους λένε, ζητώντας το λόγο: γιατί τα λες τώρα και δεν τα έλεγες τότε, εσείς οι ουδέτεροι φταίτε, και τι έλεγες τότε που οι άλλοι δεν έλεγαν αυτά που έπρεπε, αλλά τα λένε τώρα, όμως δεν τα γράφουν, αλλά σας μάθαμε.

Και εμείς σας μάθαμε

Το τελευταίο είναι και το μόνο σωστό. Γιατί και εμείς σας μάθαμε. Όσα έχουμε ζήσει είναι πια τόσο πολλά, που πλέον τα μάτια μας αναγνωρίζουν αυτομάτως την επανάληψη. Έχουμε ξαναδεί φωτοβολίδες/κροτίδες/βόμβες στους πάγκους των “φιλοξενούμενων” (πρέπει να βρούμε μια άλλη λέξη γι’αυτούς που παίζουν εκτός), έχουμε ξαναδεί ρατσιστικές συμπεριφορές, αγώνες που θα ξεκινούσαν/τελείωναν “μόνο εδώ”, ντου στο χορτάρι, ξύλο μέσα/έξω απ’τη φυσούνα, ξένους προπονητές να μην αντέχουν, παράγοντες να βιάζουν κάθε λογική.

Οι λεπτομέρειες αλλάζουν. Το όνομα της έδρας, τα χρώματα του “υπέροχου κόσμου”. Ο Βαλβέρδε γίνεται Μίτσελ, ο Σισέ και ο Νικοπολίδης γίνονται Μανωλάς και Σαβιόλα, το “διδάξαμε αρχές και ήθη” γίνεται “μπαλέτο, έβαλαν τα ψάρια μόνοι τους, έπρεπε να τιμωρήσουμε”. Οι θύτες γίνονται θύματα και κραυγάζουν, τα θύματα γίνονται θύτες και σφυρίζουν αδιάφορα. Και όποιος δεν έχει υπάρξει τίποτα απ’τα δύο, ας σηκώσει το χέρι του, για να τον βρει ο κεραυνός που θα πέσει να τον κάψει.

Το best of της Τούμπας

Διαδικτυακός φίλος και οπαδός του ΠΑΟΚ με ρώτησε χθες αν είδα κάτι που δεν έχω ξαναδεί. Του απάντησα πως κάθε φορά υπάρχει μια πρωτοτυπία, κάτι καινούργιο και η χθεσινή Τούμπα είχε δύο: το μέγεθος της εμπλοκής των ποδοσφαιριστών και το γεγονός πως ο ημιτελικός ήταν μια συλλογή όλων όσων έχουμε δει στο παρελθόν, ένα τρίωρο best of που δεν άφησε τίποτα απ’έξω.

Σήμερα προσθέτω στην απάντησή μου, πως δεν έχει κανένα απολύτως νόημα η ερώτησή του. Ναι, κάπου τα έχουμε δει ξανά όλα αυτά, γι'αυτό και δεν πέφτουμε απ'τα σύννεφα. Δεν τα δικαιολογεί, όμως, το γεγονός πως δεν είναι πια πρωτοφανή. Ούτε δικαιολογούνται οι πρακτικές του εκάστοτε θύτη επειδή θύμα του είναι κάποιος που στο παρελθόν έχει υπάρξει θύτης και πιθανότατα θα υπάρξει και στο μέλλον.

Διαβάζω και ακούω απόψεις που λένε πως χθες ο ΠΑΟΚ δεν έκανε τίποτα περισσότερο απ'αυτό που κάνουν "οι άλλοι". Κάθε φορά αυτό λέγεται. Το ποτήρι στον Αναστασίου πχ πρέπει σώνει και ντε να συνδεθεί με εκείνο στο πρόσωπο του Μαυρογενίδη και πάει λέγοντας.

Κάθε φορά, θυμάμαι πόσο τσαντιζόμουν μικρός, όταν ο καθητής στο σχολείο έβγαζε κάποιον έξω και το πρώτο πράγμα που έλεγε ήταν "μα δεν μιλούσα μόνο εγώ". Κάθε φορά, θυμάμαι κάτι που είχε πει ο Μπόνο σε μια συναυλία στο Μιλάνο: "Το τραγούδι μας να γίνει προσευχή. Και η προσευχή είναι να μη γίνουμε τέρατα στην προσπάθεια να νικήσουμε ένα τέρας".

Ας το σκεφτούν όσοι αισθάνονται πως χθες νίκησαν ένα τέρας.