Ο Πουγιόλ και η κληρονομιά του απόλυτου αρχηγού
Ο Θέμης Καίσαρης γράφει για τον μεγάλο αρχηγό Κάρλες Πουγιόλ, τις στιγμές που τον έφεραν στην κορυφή και εξηγεί την διαφορετικότητά του στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Διαβάστε ακόμη για τις αμέτρητες κλωτσιές που έχει φάει, τις συμβουλές στον Πικέ και το μεγάλο μυστικό του: ήταν πάντα ο εαυτός του.
Τελικός Champions League, Ρώμη, 27 Μαϊου 2009. Η δεύτερη και τελευταία φορά που είδα από κοντά τον Κάρλες Πουγιόλ να αγωνίζεται. Απολύτως φυσιολογικά ήταν το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα όταν διάβασα για την επερχόμενη αποχώρηση απ’την Μπαρτσελόνα στο τέλος της σεζόν.
Εκείνο το βράδυ στη Ρώμη είδα για πρώτη φορά από κοντά αρκετούς μεγάλους να παίζουν μπάλα. Ήταν η πρώτη γνωριμία με το καρέ των Πικέ-Μπούσκετς-Τσάβι-Ινιέστα, ήταν η μία και μοναδική φορά που έχω δει από κοντά τον Μέσι να μαγεύει. Τον Πουγιόλ τον είχα δει ξανά στον τελικό του 2006 και, εκτός απ’τον Φαν Ντερ Σαρ, όλους τους υπόλοιπους μεγάλους παίκτες εκείνου του τελικού κάπου τους είχα ξαναπετύχει.
Και σ’ένα ματς που είχε Ανρί, Ετό, Μέσι, Ρούνεϊ, Ρονάλντο, Γκιγκς, Τσάβι, Ινιέστα, Γιάγια Τουρέ στις αρχικές ενδεκάδες και Σκόουλς, Μπερμπάτοφ, Τέβες στις αλλαγές, ο Πουγιόλ ήταν αυτός που μου είχε χαρίσει την κορυφαία στιγμή της βραδιάς.
Η στιγμή
Ήταν στο δεύτερο γκολ της Μπαρτσελόνα, στην κεφαλιά του Μέσι. Η φάση είχε ξεκινήσ…, ώπα μισό. Απ’το να σας πω τις αναμνήσεις μου πέντε χρόνια μετά, είναι πολύ καλύτερο το να βρω πως είχα περιγράψει το περιστατικό, απ’το κείμενο που είχε γράψει τότε. Αυτή, λοιπόν, ήταν η περιγραφή και το σχόλιο, όταν το συμβάν ήταν ακόμα νωπό:
“Δεύτερο ημίχρονο, η Μπάρτσα κυριαρχεί. Ο Πουγιόλ κλέβει και βγάζει την ομάδα μπροστά, η μπάλα μένει ψηλά, ο Τσάβι σεντράρει, ο Φέρντιναντ κάνει Ζεβλάκοφ, ο Μέσι στέκεται στον αέρα, ο Φαν Ντερ Σαρ κάνει Κώστα Χαλκιά, 2-0. Ο Μέσι τρέχει προς το κόρνερ, όλοι τον κυνηγούν. Εκτός από έναν, γι’αυτό και το βλέμμα μου πέφτει πάνω του. Την ώρα που η μπάλα βρίσκει το βάθος της εστίας, ο Πουγιόλ είναι λίγο μέσα στην μεγάλη περιοχή της Γιουνάιτεντ, έχει μείνει στην επίθεση. Αντί να τρέξει προς τον Μέσι, γυρνάει προς τον πάγκο με σφιγμένες τις γροθιές, για να πανηγυρίσει.
Όμως, ο τιτάνας Πουγιόλ, ο αρχηγός Πουγιόλ, ο καταλανός Πουγιόλ, ο Πουγιόλ που είναι στην Μπαρτσελόνα από τα 17 του, το σύμβολο του καταλωνισμού στο μεγαλύτερο ματς της καριέρας του ξαφνικά λυγίζει. Δεν αντέχει το 2-0. Δεν το χωράει ο νους του. Αντί να πανηγυρίσει, βάζει τα χέρια στο πρόσωπο, σαν να έχει δεχθεί γκολ, σαν να μην αντέχει να δει την καταστροφή, σκύβει, λυγίζει τα γόνατα, πέφτει κάτω.
Δεν υπάρχει τίποτα πιο ωραίο στον αθλητισμό από τον άνθρωπο που τον κερδίζει η χαρά του. Τον άνθρωπο που, ενώ νικά στον αγωνιστικό χώρο, μέσα του χάνει στη μάχη με την ίδια του την ευτυχία. Μοιραία δεν έχει άλλη επιλογή από το να φερθεί σαν ηττημένος, με χέρια να κρύβουν το πρόσωπο, με μάτια υγρά, με σώμα πεταμένο στο έδαφος.”
Χαρακτηριστικοί
Μου έμεινε αξέχαστο ως θέαμα, αλλά το μόνο που είχα δει σ’αυτήν την αντίδραση ήταν “ο άνθρωπος που τον κλονίζει το βάρος της στιγμής”. Στη συνέχεια κατάλαβα πως ο Πουγιόλ είχε αντιδράσει έτσι πολύ απλά γιατί είναι ο Πουγιόλ. Βλέπετε, οι πανηγυρισμοί λένε πολλά, ειδικά όταν είναι διαφορετικοί: η διαφορετικότητα στον πανηγυρισμό είναι πάντα αντιπροσωπευτική και σχεδόν ταυτόσημη με το πρόσωπο και τα χαρακτηριστικά του.
Το “κάλμα” του Ρονάλντο την ώρα που όλοι τρελαίνονται είναι όλος ο Κριστιάνο σε μερικά δευτερόλεπτα, ενώ το ίδιο ισχύει και για τα ανοιχτά χέρια-χαμόγελο του Ιμπραϊμοβιτς, για όλες τις “πόζες Μπαλοτέλι”, το αυθάδες τρέξιμο παράλληλα με την κερκίδα του Ανρί, το μπαίνω-στο-γήπεδο-και-δεν-πάω-εκεί-που-είναι-οι-υπόλοιποι-αλλά-τρέχω-μόνος-μου-με-το-χέρι-ψηλά-και-όλοι-με-προσέχουν του Μουρίνιο ή η μια-μέρα-θα-γίνω-φίλος-του-Σεφερλή χειρονομία του Ροναλντίνιο με τον αντίχειρα και το μικρό δάχτυλο.
“Ακίνητος”
Η αντίδραση του Πουγιόλ ήταν σπάνια, γι’αυτό και πολύ αποκαλυπτική. Αξίζει να τη δείτε κι εσείς μετά το 1.20 του βίντεο, αν και η κάμερα δεν εστιάζει ποτέ σ’αυτόν. Τη στιγμή που η μπάλα αναπαύεται στα δίχτυα της Γιουνάιτεντ, ο Μέσι είναι το επίκεντρο του πλανήτη. Όλοι στις κερκίδες κοιτάνε προς το μέρος του, κάμερες και φωτογραφικές μηχανές εστιάζουν πάνω του, το πρόσωπό του είναι σε όλες της τηλεοράσεις της γης, οι συμπαίκτες του τρέχουν προς αυτόν.
Ο Πουγιόλ είναι πιο κοντά στον Μέσι απ’τον οποιονδήποτε, αλλά είναι ο μόνος που δεν τρέχει προς τον Αργεντίνο ή έστω προς κάποια κατεύθυνση, σε κάποιον άλλον. Μένει στη θέση του και απλώς γυρίζει προς τον Τσάβι, που έδωσε την ασίστ, με τις γροθιές σφιγμένες. Πίσω του βλέπει τον πάγκο, τον προπονητή του, τους συμπαίκτες του και όλο το τιμ της ομάδας της οποίας είναι αρχηγός.
Ούτε προς αυτούς καταφέρνει να τρέξει. Μένει εκεί, σχεδόν ακίνητος, με κάποια μικρά βήματα. Γιατί; Γιατί η αντίδρασή του είναι το αποτέλεσμα της πάλης που γίνεται μέσα του απ’τη στιγμή που έγινε το 2-0. Η δύναμη της χαράς για το γκολ τον τραβάει προς τον Μέσι, αλλά ο χαρακτήρας του Πουγιόλ τον στρέφει αμέσως προς αυτόν που έβγαλε την ασίστ και όχι τον σκόρερ, προς τους συμπαίκτες, προς τον πάγκο. Έτσι έκανε πάντα, έτσι κάνει και σ’αυτό το μεγάλο γκολ.
Αρχηγός
Και τελικά ούτε στον Μέσι πήγε, ούτε έτρεξε σε κάποιον άλλον. Ο Πουγιόλ δεν πανηγύρισε όπως οι υπόλοιποι γιατί τον κράτησαν οι αρχές του, ο χαρακτήρας του. Χαίρεται όσο όλοι, αλλά δεν μπορεί να πάρει μέρος στο πανηγύρι με τον τρόπο και το βαθμό των υπόλοιπων.
Γιατί αυτός είναι ο αρχηγός. Και τον έκαναν αρχηγό γιατί αυτός παντού και πάντα ήταν και είναι έτσι: δίνει το παράδειγμα, δουλεύει ασταμάτητα και περισσότερο απ’όλους, δεν χαλαρώνει ποτέ, προλαβαίνει το κακό. Αυτός έχει μάθει από μικρός να μένει ψύχραιμος, συγκεντρωμένος, να επιβάλλει την τάξη και να κράζει τη χαλαρότητα των άλλων, σχεδόν σαν να είναι ο προπονητής, ανεπηρέαστος απ’τις συνθήκες, το σκορ, το οτιδήποτε.
Αυτός είναι ο αρχηγός και δεν αφήνει τον εαυτό του να παρασυρθεί μαζί με όλους τους άλλους, παρά μόνο να συγκλονιστεί για λίγο απ’το μέγεθος της στιγμής, να βάλει τα χέρια στο πρόσωπο, να στραφεί προς το έδαφος λες και έχει συμβεί κάτι κακό, κι αμέσως μετά να συνεχίσει σαν να μην έγινε κάτι σημαντικό. Δεν το επιλέγει ως αντίδραση, του συμβαίνει γιατί αυτός είναι ο χαρακτήρας του, αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ενσαρκώνει το ρόλο του αρχηγού: χωρίς να χρειάζεται να προσποιηθεί, απλώς με το να είναι ο εαυτός του.
Παντού και πάντα
Γι’αυτό και αυτή η διαφορετικότητα, αυτό το μοναδικό καλούπι του Πουγιόλ, τελικά τον ακολουθούσε παντού. Όπως πχ σε κάποιες απ’τις χαρακτηριστικές στιγμές του, που βρήκα σε ένα σχετικό αφιέρωμα στο internet αυτές τις μέρες.
Ο Πουγιόλ δεν χρειάζεται κουβέρτα.
Ο Πουγιόλ θα στραβώσει όταν ο Πικέ θα πανηγυρίζει με τα πέντε δάχτυλα ανοιχτά στις καθυστερήσεις του Μπάρτσα-Ρεάλ 5-0 στο πρώτο Κλάσικο του Μουρίνιο. O Πουγιόλ δεν γουστάρει που ο Πικέ δίνει στον διαιτητή έναν αναπτήρα που έπεσε απ’την κερκίδα στο Μπερναμπέου και θα σπεύσει να του κατεβάσει το χέρι και να πετάξει τον αναπτήρα, να του πει “μην ασχολείσαι”.
Ο Πουγιόλ θα τραυματίσει κάθε σπιθαμή του σώματός του και οι Ισπανοί θα φτιάχνουν γραφήματα μετρώντας τραυματισμούς και μέρες αποχής.
Ο Πουγιόλ θα πρωταγωνιστήσει σε φάσεις που θα κάνουν τους φίλους της Μπαρτσελόνα να λένε πως αποκρούει με την καρδιά του.
Μόνο αυτός θα τα έκανε αυτά, όπως και μόνο αυτός θα αντιδρούσε έτσι στο γκολ του Μέσι του 2011. Αυτός ήταν πάντα ο Πουγιόλ και λογικό ήταν να κάνει και την κίνηση που σφράγισε και τον επόμενο τελικό Champions League, το 2011, παρότι δεν ξεκίνησε βασικός.
Μπήκε ως αλλαγή στο 88’ στο 3-1 επί της Γιουνάιτεντ στο Γουέμπλεϊ για να πάρει το περιβραχιόνιο απ’τον Τσάβι, αλλά στην απονομή το έκανε δώρο στον Αμπιντάλ: ο Τσάβι του έδωσε την ευκαιρία να σηκώσει τρίτο Champions League ως αρχηγός της Μπαρτσελόνα και ο Πουγιόλ πήγε πάσο, έδωσε περιβραχιόνιο και Κύπελλο στον Αμπιντάλ και δεν είναι καν στις φωτογραφίες.
Προσφορά
Ο Πουγιολ υπήρξε πολύ μεγάλος αμυντικός και ο ρόλος του είχε τεράστια σημασία τόσο στις μεγάλες χρονιές της Μπαρτσελόνα, όσο και στους θριάμβους της Εθνικής Ισπανίας. Δεν ήταν ο καλύτερος όλων, όμως κανείς δεν ήταν πιο σημαντικός απ’αυτόν. Γρήγορα πχ κάποιοι παρατήρησαν πως οι σπάνιες και λίγες ήττες που είχε η Μπαρτσελόνα στα χρόνια της κυριαρχίας είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: στις περισσότερες έλειπε ο Πουγιόλ.
Τελικά, όμως, η πραγματικά ανυπολόγιστη προσφορά του στην Μπαρτσελόνα ήταν ο τρόπος που αγωνιζόταν και φερόταν όλα αυτά τα 19 χρόνια. Όχι χάρις σε μεγάλη κλάση και τεχνική κατάρτιση, αλλά χάρις σ’έναν χαρακτήρα που ήταν από μόνος του το μεγαλύτερο προσόν του κόσμου.
Πρότυπο
Όλοι τους μαζί έσπασαν ρεκόρ, κέρδισαν τρόπαια, δημιούργησαν θρύλους και θα τα αφήσουν όλα ως παρακαταθήκη στο Καμπ Νόου όταν σταματήσουν. Όμως, ο Πουγιόλ άφησε ήδη κάτι παραπάνω: την κληρονομιά του απόλυτου αρχηγού, του παίκτη-πρότυπο. Είναι σίγουρο πως ο Πουγιόλ θα αποτελεί για χρόνια το τέλειο παράδειγμα σε κάθε προπόνηση-μάθημα στη Μασία, ακόμα και πολύ μετά την αποχώρησή του: “Παιδιά, ο Πουγιόλ το έκανε έτσι, ο Πουγιόλ έκανε αυτό και αυτό είναι το σωστό, έτσι θέλουμε να το κάνετε κι εσείς”.
Τελικά, έναν γεννημένο αρχηγό θα τον διακρίνεις παντού. Απ’την κουβέρτα που δεν καλύπτει τα πόδια του, μέχρι το διαφορετικό πανηγυρισμό ενός μεγάλου γκολ. Και τον πραγματικά σπάνιο αρχηγό θα τον αναγνωρίσεις όταν σκεφτείς πως θα αποτελεί το παράδειγμα προς μίμηση ακόμα όταν δεν θα παίζει πια.
Διαβάστε ακόμη:
Τέλος από την Μπαρτσελόνα το καλοκαίρι ο Πουγιόλ
Κάρλες Πουγιόλ: Δέκα ημερομηνίες-σταθμοί στην Μπαρτσελόνα
Οι πιο χαρακτηριστικές φωτογραφίες του Κάρλες Πουγιόλ
